DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Anathēmatikon kranos tōn Orchomeniōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0102
'90
Γ. Π. Οικονόμου : ΑναΦηματιχόν κράνος τών Όρχομενίων λ ε 1925—1920
Συναγωγήν διαφόρων πολεμικών αναθηματικών επιγραφών έ'χει και ό Μϊοηβΐ έν
Εθοιίθϊΐ ά'ϊιίδο·. σ. 814 από άρ. 1021 κέ.
Έξ αυτής της Όλυμπίας αναθήματα οπλών ή άλλων ειδών τής πολεμικής σκευής
εΐναι γνωστά τά εξής:
1. Κράνος χαλκοΰν εύρεθέν έν τω Άλφειω και άποκείμενον έν Λονδίνω, φέρον δέ την
έπιγραφήν Ζηνός Όλννπίο. 01γηιρίίΐ λΓ Βίβ ΙηδοΙιπιΊθΐι 714 άρ. 695.
2. Κράνος χαλκοΰν έξ Όλυμπίας άποκείμενον έν Βιέννη παρά τω Ρ1 γ Τταυ, φέρον δέ
την έπιγραφήν ΐ'έρ'ζαν Γράβωνος/'Ρέρζαντός είμι Οίγιηρία V 714 άρ. 695.
3. Λόγχαι χαλκαΐ=01νιηρί& V 715, 697. 698. 699 φέρουσαι τάς έπιγραφάς α καΐ β)
Διός Όλυπίο γ) Διός Ολυμπίου
4. Κνημις χακλή=01γπιρί& V 718 άρ. 70ο φέρουσα την έπιγραφήν Ζευς Ολύπιος.
Μεμονωμένος τις πόλεμος μεταξύ Όρχομενοϋ και Κορώνειας δεν εΐναι γνωστός
έκ τής γραπτής παραδόσεως, δια τοϋτο ή υπό τής επιγραφής τοϋ Όρχομενίου κράνους
μνημονευομένη άλωσις τής Κορώνειας οφείλει νά άναζητηθή μεταξύ άλλης σειράς πολε-
μικών γεγονότων, έν τοις όποίοις ήσαν άναμεμιγμένοι μετ' άλλων οί Όρχομένιοι μαχό-
μενοι κατά τής Κορώνειας έν άντιπάλω όμάδι ευρισκομένης.
Γνωστοτάτη είναι ή έν έτει 447 π. Χ. παρά την Κορώνειαν γενομένη κραταιά
μάχη, καθ' ήν ήττήθη υπό τών Βοιωτών ό κατέχουν την Κορώνειαν Αθηναίος στρα-
τηγός Τολμίδης και διελύθη ή έπι βραχύ κρατήσασα Αττική ισχύς έν Βοιωτία. Ή μάχη
αύτη, την οποίαν ό Ξενοφών έν Άπομνημ. III, 5, 4 καλεί ουμφοράν, δεν είχε την σημα-
σίαν άπλής τίνος στρατιωτικής ατυχίας, άλλά κυρίως έγένετο σημαντικωτάτη ηθικώς,
διότι μετά τής έπι Δηλίω ήττης τω 423 άπετέλεσε τά γεγονότα, έκ τών οποίων <τετα-
πείνωται μεν ή τών 'Α&ηναίων δόξα προς τους Βοιωτούς, έπήρται δέ το τών
Θηβαίων φρόνημα προς τους Ά&ηναίονς' ώστε Βοιωτοί μεν, οί πρόσ&εν ούδ έν
τη εαυτών τολμώντες Α&ηναίοις άνευ Λακεδαιμονίων τε και τών άλλων Πελο-
ποννησίων άντιτάττεσ&αι, ννν άπβιλοϋσιν αυτοί κα& εαυτούς έμβαλεϊν εις την
Άττικήν, Αθηναίοι δέ, οί πρότερον πορ&οϋντες την Βοιωτίαν, φοβούνται μη Βοιω-
τοί δηώσωσι την Αττικήν (Ξενοφ. ένθ'5 άνωτ.). Την σημασίαν δέ ταύτην τονίζουσιν
οί Βοιωτοί πρέσβεις τω 427 προς τούς Λακεδαιμονίους λέγοντες «...εί μαχόμενοι έν
Κορώνεια και νικήσαντες αυτούς (δηλ. τούς Αθηναίους) ήλευϋ'ερώσαμεν την Βοιω-
τίαν κλπ. (Θουκυδ. III, 62, 4).
Οι έπελθόντες κατά τοϋ έν Κορώνεια Τολμίδου Βοιωτοί ήσαν εξόριστοι, έκβλη-
θέντες έκ διαφόρων βοιωτικών πόλεων υπό τών κρατούντων Αθηναίων, ήσαν άρα έξέ-
χοντες Βοιωτοί πατριώται έ'χοντες και κϋρος και Ίσχύν παρά τοις συμπολίταις αυτών.
Ό Θουκυδίδης I, 113, 2 ως εξής διηγείται τά τοϋ κατορθώματος τούτου: Και χρόνου
έγγενομένου μετά ταύτα Α&ηναϊοι Βοιωτών τών φευγόντων έχόντων Όρχομενόν
και Χαιρώνειαν και άλλ' ατια χωρία τής Βοιωτίας έατράτευοαν εαυτών μεν χιλίοις
δπλίταις τών δέ ξυμμάχων ώς έκάοτοις έπι τά χωρία ταύτα, πολέμια δντα, Τολ-
μίδου τοϋ Τολμαίου ατρατηγούντος. Και Χαιρώνειαν έλόντες [και άνδραποδίσαν-
τες] άνεχώρονν φνλακήν καταστήσαντες. Πορευομένοις δ αϋτοΧς έν Κορώνεια έπιτί-
ϋ'ενται οι τε έκ τής Όρχομενοϋ φυγάδες Βοιωτών και Αοκροί μετ' αυτών και Εύ-
βοέων φυγάδες και δσοι τής αυτής γνώμης ήσαν και μάχη κρατήσαντες τούς μέν
Γ. Π. Οικονόμου : ΑναΦηματιχόν κράνος τών Όρχομενίων λ ε 1925—1920
Συναγωγήν διαφόρων πολεμικών αναθηματικών επιγραφών έ'χει και ό Μϊοηβΐ έν
Εθοιίθϊΐ ά'ϊιίδο·. σ. 814 από άρ. 1021 κέ.
Έξ αυτής της Όλυμπίας αναθήματα οπλών ή άλλων ειδών τής πολεμικής σκευής
εΐναι γνωστά τά εξής:
1. Κράνος χαλκοΰν εύρεθέν έν τω Άλφειω και άποκείμενον έν Λονδίνω, φέρον δέ την
έπιγραφήν Ζηνός Όλννπίο. 01γηιρίίΐ λΓ Βίβ ΙηδοΙιπιΊθΐι 714 άρ. 695.
2. Κράνος χαλκοΰν έξ Όλυμπίας άποκείμενον έν Βιέννη παρά τω Ρ1 γ Τταυ, φέρον δέ
την έπιγραφήν ΐ'έρ'ζαν Γράβωνος/'Ρέρζαντός είμι Οίγιηρία V 714 άρ. 695.
3. Λόγχαι χαλκαΐ=01νιηρί& V 715, 697. 698. 699 φέρουσαι τάς έπιγραφάς α καΐ β)
Διός Όλυπίο γ) Διός Ολυμπίου
4. Κνημις χακλή=01γπιρί& V 718 άρ. 70ο φέρουσα την έπιγραφήν Ζευς Ολύπιος.
Μεμονωμένος τις πόλεμος μεταξύ Όρχομενοϋ και Κορώνειας δεν εΐναι γνωστός
έκ τής γραπτής παραδόσεως, δια τοϋτο ή υπό τής επιγραφής τοϋ Όρχομενίου κράνους
μνημονευομένη άλωσις τής Κορώνειας οφείλει νά άναζητηθή μεταξύ άλλης σειράς πολε-
μικών γεγονότων, έν τοις όποίοις ήσαν άναμεμιγμένοι μετ' άλλων οί Όρχομένιοι μαχό-
μενοι κατά τής Κορώνειας έν άντιπάλω όμάδι ευρισκομένης.
Γνωστοτάτη είναι ή έν έτει 447 π. Χ. παρά την Κορώνειαν γενομένη κραταιά
μάχη, καθ' ήν ήττήθη υπό τών Βοιωτών ό κατέχουν την Κορώνειαν Αθηναίος στρα-
τηγός Τολμίδης και διελύθη ή έπι βραχύ κρατήσασα Αττική ισχύς έν Βοιωτία. Ή μάχη
αύτη, την οποίαν ό Ξενοφών έν Άπομνημ. III, 5, 4 καλεί ουμφοράν, δεν είχε την σημα-
σίαν άπλής τίνος στρατιωτικής ατυχίας, άλλά κυρίως έγένετο σημαντικωτάτη ηθικώς,
διότι μετά τής έπι Δηλίω ήττης τω 423 άπετέλεσε τά γεγονότα, έκ τών οποίων <τετα-
πείνωται μεν ή τών 'Α&ηναίων δόξα προς τους Βοιωτούς, έπήρται δέ το τών
Θηβαίων φρόνημα προς τους Ά&ηναίονς' ώστε Βοιωτοί μεν, οί πρόσ&εν ούδ έν
τη εαυτών τολμώντες Α&ηναίοις άνευ Λακεδαιμονίων τε και τών άλλων Πελο-
ποννησίων άντιτάττεσ&αι, ννν άπβιλοϋσιν αυτοί κα& εαυτούς έμβαλεϊν εις την
Άττικήν, Αθηναίοι δέ, οί πρότερον πορ&οϋντες την Βοιωτίαν, φοβούνται μη Βοιω-
τοί δηώσωσι την Αττικήν (Ξενοφ. ένθ'5 άνωτ.). Την σημασίαν δέ ταύτην τονίζουσιν
οί Βοιωτοί πρέσβεις τω 427 προς τούς Λακεδαιμονίους λέγοντες «...εί μαχόμενοι έν
Κορώνεια και νικήσαντες αυτούς (δηλ. τούς Αθηναίους) ήλευϋ'ερώσαμεν την Βοιω-
τίαν κλπ. (Θουκυδ. III, 62, 4).
Οι έπελθόντες κατά τοϋ έν Κορώνεια Τολμίδου Βοιωτοί ήσαν εξόριστοι, έκβλη-
θέντες έκ διαφόρων βοιωτικών πόλεων υπό τών κρατούντων Αθηναίων, ήσαν άρα έξέ-
χοντες Βοιωτοί πατριώται έ'χοντες και κϋρος και Ίσχύν παρά τοις συμπολίταις αυτών.
Ό Θουκυδίδης I, 113, 2 ως εξής διηγείται τά τοϋ κατορθώματος τούτου: Και χρόνου
έγγενομένου μετά ταύτα Α&ηναϊοι Βοιωτών τών φευγόντων έχόντων Όρχομενόν
και Χαιρώνειαν και άλλ' ατια χωρία τής Βοιωτίας έατράτευοαν εαυτών μεν χιλίοις
δπλίταις τών δέ ξυμμάχων ώς έκάοτοις έπι τά χωρία ταύτα, πολέμια δντα, Τολ-
μίδου τοϋ Τολμαίου ατρατηγούντος. Και Χαιρώνειαν έλόντες [και άνδραποδίσαν-
τες] άνεχώρονν φνλακήν καταστήσαντες. Πορευομένοις δ αϋτοΧς έν Κορώνεια έπιτί-
ϋ'ενται οι τε έκ τής Όρχομενοϋ φυγάδες Βοιωτών και Αοκροί μετ' αυτών και Εύ-
βοέων φυγάδες και δσοι τής αυτής γνώμης ήσαν και μάχη κρατήσαντες τούς μέν