DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0411
Deeſt in ve-
teribus.
* Putauerunt.
a Seruitus ru-
ſtica diſconti-
nuam cauſam,
id eſt, inter-
ualla annoru,
menſium, heb-
domadarû ha-
bens, amitti-
tur duplicato
legitimo tem-
pore non vten.
di, id eſt, vigin-
ti annis tam
inter præſen-
tes, quam in-
ter abſentes.
b Vſusfructus
alternato tem-
pore relictus,
ſi perditur pro
vno anno, non
perditur pro
alio.
t Qua deſcen-
dit ex ; ius l.
cap. l.27. S.5.
tod.
717
A DDITIO. Nora ex
hac gloſſa iuncta tex-
tui, quod in ſeruitutr-
bus perſonalibus, licèt
habeant cauſam diſcõ-
tinuam, tamen ſufficit
longum tempus. & vide
hîc quod notatum eſt
per Dyn. in l fluminum.
S. denique. de damn. in-
fect. ſecundûm Bald.
Vm talis. CAcvS.
Si quolibet quin-
quennio vna die per
agrum tuum ad ſy luam
meam eundi mihi ius
conſtituiſti, & duobus
quinquéniis ceſſauero:
an mihi prœiudicabo,
quo magis ſeruitutem
mihi conſtitutam vi-
dear amiſiſſe, quœritur?
Dicitur, quod non. ſed
ſi per quatuor quin-
quennia ceſſauero, mihi
præiudicabo. & hoc in
prima. Si iuxta aream
meam, in qua benefiéio
venti paleam à granis
ſeparare conſueui, opus
extruere voluiſti: an
prohibere poſſim, quæ-
ritur? Dicitur, quod ſie.
a qVel. pro &.
b Aliam, quam non
habemus.
S Legem latam vt Sl.
proxi.
dJ Deſidia. imô vide-
tur in octo quinquen-
nia differri:vt ffaquem-
admodum ſeruiamitta.
lſi ſic.2. Quidam dicut
ſpeciale hic in aquædu-
ctu. 3. Alij, quod haæc
corrigit illam Ioann.
dicit duplicationé fie-
ri de decem, & non * de
viginti annis. & ſic il-
lam intellige ſecun-
dûm iſtam.
Item contrà, ff.quib.
mod. vſusfructus amit-
tat.l. j. S fin. vbi vſusfru-
ctus b relictus tempore
alternato, licèt pro vno
anno amitratur, non
tamen amittitur pro
alio. Solu ibi amiſit ca-
pitis diminutione: hîe
non vrendo. 2. Vel ve-
rius, ibi in ſeruitute
perſonali, quæ poteſt
ex tempore incipere, &
in tempus finiri. & ſie
ſunt plures: ſicque pro
vno tempore amitti,
pro alio retineri poteſt.
hîc autem vna conti-
nua eſt: vt ffde ſerui. l.
ſeruitutes, ij.
C Faciat. ſpeciale in
area, ſecundûm Hug.
fauore fructuum: vbi
licët non ſit conſtituta
ſeruitus, tamen à lege
videatur impoſita:ſie ff..
de ſeruit. ruſtic. pradi.l.
ij. in princip. & ff. de
aqua plu. arcen. l.j. S. de
eo opere. in princip. &
verſic. item Sabinus &
Caſſius opus quod ma-
nufactum
in ſumma.
4 Et ſecundûm hoc
non erit contrà, S eod.
laltius. Ioan. & Azo.
Codex.
eſt, &c.
De lege Aquilia. Tit. XxxV.
Seruitus prædialis, quæ habet
vſum diſcontinuum, perditur negli-
gentia temporis duplicati. hd. vſque
ad S cum autem. BALD.
XIV. Idem A. Ioannt P.P.
Vm talis queſtio in libris
Sabinianis verteretur; qui-
dam enim pactus erat cum vici-
no ſuo, vt liceret ei, vel per ſe,
vel? per ſuos homines per agrum
vicini tranſitum facere, itérque
habere vno tantummodô die per
quinquennium, quatenus ei li-
centia eſſet in ſuam ſyluam inde
tranſire, & arbores excidere,
vel facere quicquid neceſſa-
rium ei viſum fuiſſet, & qua-
rererur, quando huiuſmodi ſer-
uitus non vtendo amitteretur: &
quidam putarent *, ſi in primo,
vel ſecundo quinquennio per
eam viam itum non eſſet, eam-
dem ſeruitutem penitus tolli,
quaſi per biennium ea non vten-
do deperdita, ſingulo die quin-
quennij pro anno numerando:
aliis autem aliam ſententiam
eligentibus, nobis placuit ita cau-
ſam dirimere, vt quia iam per le-
gem latam à nobis proſpectum
eſt, ne ſeruitutes per biennium
non vtendo depereant, ſed per
decem, vel viginti annorum cur-
ricula: & in propoſita ſpecie, ſi per
quatuor quinquennia nec vno
die, vel ipſe, vel homines eius
eadem ſeruitute vſi ſunt, tune
eam penitus amittat viginti an-
norum deſidia d. Qui enim in
tam longo, prolixoque ſpatio
ſuum ius minimè conſequutus
eſt, ſera pœnitentia ad priſtinam
ſeruitutem reuerti deſiderat.
Si area non potest habere ventum
niſi ex vna parte, & non poteſt alibi
fieri per dominum prædij: ipſo iure
prædio vicini ſeruitus eſt impoſita per
legem, ne ædificando ventum impe-
diat h.d ſecundum BALD. Vel ſic:
Juxta aream vbi fructus aridi tritu-
rantur, non licet vicino taliter ædifi-
care, quod ventum venientem valeat
impedire. SALYCET.
Cûm autem apertiſſimi iuris
eſt, fructus aridos conculcatione,
que in area fit, ſuam naturam, &
vtilitatem oſtendere:aliquis vici-
num ſuum vetabat ita ædificium
extollere iuxta aream ſuam, vr
ventus f excluderetur, & palez
ex huiuſmodi obſtaculo ſecerni à
frugibus non poſſent, quaſi veti-
to vento ſuam vim per omnem
locum inferre ex huiuſmodi di-
ficatione, cûm ſecundûm ſitum
regionis, & auxilium venti aream
accedit. Sancimus itaque, nemi-
ni licere ſic dificare, vel alio
modo verſari, vt idoneum ven-
tum, & ſufficientem ad præfatum
opus infringat, & inutilem domi-
no aream, & fructuum inutilita-
tem * faciat e. Dat. XI. Ralend.
Nouembr. Conſtantinopoli, poſt
conſulatum Lampadij, & Oreſtis
VV. CC.
DE LEGE
TITVLV
!
PPrtriia aioileg ddaile b l unngi cun actione iniuriarum, & de boni rapti.
ſed hoc loco poſita eſt, quod competeret olim actio legis Aquilia ex ſecundo capite.
AQVILIA.
s XXXV.
quis nõ impoſita ſeruitute adibus vicini, & neglecta forma antiquorum adificiorum,
luminibus vicini officeret: quamobrem nouo, & extraordinario iudicio, quaſi ex lege
Aquilia damnatur apud Zonarã à Theophilo imperatore Petronas, ita vt virgis caſo
ademptæ ædes addicantur mulieri, quæ agebat de damno iniuria dato. Item quod com-
peteret, ſi contra ſeruitutem iure conſtitutam, extructo ædificio, aliquis vicino damnum
iniuria daret, vel ſi iniuria deriuaret aquam alienã, vel ſi adificio poſito inutilem vi-
cini faceret aream:quos caſus propoſuit titulo ſuperiore l. 1. 4. 5.6. 14. & illum de de-
riuatione aqua repetit l.2.hoc tit. & adiicit alium in l.vIt. ſi non impoſita ſeruitu-
te pecoris paſcendi immiſerit pecus in agrum alienũ:nec enim defecit his caſibus actio
legis Aquila, & communes igitur fuerunt tam actioni in rem de ſeruitutibus, quam
actioni legis Aquila. Nec abs re igitur ſuperiori titulo ſubiectus eſt titulus de lege
Aquilia, id eſt, de actione damni iniuria, qua ex lege Aqui lia competit, quam puto in
pleriſque congruere cum actione damni iniuria ex duodecim tabulis, de qua l.quæc-
que ff. de obl. & act.l.1 ffad legem Aquil. & verbum rupſit,) quod Feſtus inter-
pretatur, damnum dederit: & verbum (ſarcito,) quod Feſtus interpretatur, damnum
praſtato, ſoluito. vt l.2. & 3hoc tit. Sed vt quodam loco Macrobius ait, quaritur ſape
nouæ legis auctoritas, exoleſcente metu legis antiquioris:vt de ipſis, inquit, duodecim
tabulis factum eſt, quarum vbi contemni auctoritas cœpit, eadem illa, qua illis legibus
cauebantur, in aliorum latorum nomina tranſierunt. CVIAC.
Damnum datum in ſyluam per
ignis immiſſionum, vel inciſionem, de-
bet reſarciri, propoſiia actione legis
Aquiliæ BALD.
1. Imp. ALEXANDER A. Glyconidi.
s
Amnum per iniuriam f
j datum, immiſſo in ſyluam
igne, vel exciſa s ea, ſi
probare potes : actione legis
Aquiliæ vtere i f. PP.VII.Id.No-
uembr. AlexandroA. II. & Mar-
cello Coss.
Damnum datum in demolitione,
vel concrematione domus, vel in de-
ſtructione aquæductus, venit in actio-
ne legis Aquilæ. BALD. & SA-
LYCET.
II. Imp. GORDIANVS A. Mutiano.
LLois dquilie actione ex-
Lpertus aduerſus eum, quem
ſi
18
dicunt, quod hie fuit
conſtituta ſeruitus al-
tius non tollendi (&
ita ponunt caſum) qu-
videbatur non valere,
quaſi non intereſſet:e
f de ſeruitu.l. quoties. &
de ſerui vrba. prædi. l. ſi
ades. & lnemo. ſed ta-
men valet, & intereſt.
DE LEGE AQVI-
lia. .
In actionibus ſuperio-
ribus dixit damna ve-
nire:vt S de rei vindic.
l. domum. & S.tit. jl. ſi
uid. Audi nunc genera-
liter de damno, & de ip-
ſa actione damni dati.
Amnum CASVS.
In ſylua mea cæ-
duà damnum dediſti,
quod eam incendiſti,
vel excidiſti: qua actio-
ne mihi tenearis, qu-
ritur? Dicitur, quod
actione legis Aquiliæ,
ſi probauero te mihi
damnum dediſſe.
fqPer iniuriam. id eſt,
non iure, ſiue per cul-
pam: vt ff. eod. l. ſed &
ſi quemcumque. S. iniu-
riam.
6 Exciſa. nec matu-
ra, nec cdua: alioquin
furti, & arborum fur-
tim cſarum tenetur:vt
ff.eod. l ſi ſeruus ſeruum.
S. ſi oliuam. verſi. Octa-
uenus. Sed hoc fallit in
duobus caſibus, vbi
rumpit, vel incendit, &
tamen non tenetur: vt
ff-eod.l. ſi quis fumo. S.j
& l. qui ceciderit.S. pe-
nult. in fin. ſed in illis
non fuit culpa.
h Probare potes. niſi
in caſu: vt ff. eod. l. ſi
quis fumo.
i vtere. vt ff. eod. l. ſi
ſeruus ſeruum. S. iij. in
finS.
I legis. J CASVS.
Si in domo mea mi-
hi damnum dediſti, eam
incendendo, vel depo-
nẽdo:an actione Aqui-
lia te cõuenire poſſim?
Dicitur, quod ſic. & ſi
ab agro meo, opere fa-
cto, ſeu detracto aquam
alid deriuaſti, ban te-
nearisl? Dicitur, quod
ſic: vt quicquid actum
ſit, in antiquum ſtatum
reducatur. & vr dam-
num mihi reſarciatur,
prouidebit iudex. qua
tamen actione tenea-
ris, hic non aperit. tu
dic, interdicto quod vi
aut clam. & hoc in ſe-
cunda.
Nota ex hac lege,
ibi, vt id damnum ſar-
ciatur. quod hoc venit
iure actionis, & hoc de-
bet in libello peti quod
condemnetur ad emen-
dationem damni, & ad
hoc eſt aduerſarius
obligatus. ſed ſi diceret
ſe velle reponere rem
in priſtinum ſtatum,
E 4 11
a Adde Boſsi
in praxi, tit. de
dãno dato, 44,
Continuati,
J Area, in qua
meſsis tritura-
tur, ſi non po-
teſt habere vẽ-
tum niſi ex
vna parte, &
aliquis ibi di-
ficet, prohibe-
ri poteſt di-
ficans. Bartol-
Adde Ange-
lum in l. Impe-
rator. ff.de ſer-
uit. vrbanorum.
& ita reſtrin-
gitur lex al-
tius, 8. ſuprà
eod.
’Vtitur Cicer
hoc verbo in
libro de inuene
tione.
b Aqua, in qua
priuatus haber
ius, non poteſt
auerti à ſolito
curſu.
e Nota dupli-
cem formam
agendi, vt res
in antiquum
ſtatum redu-
catur, & ve
damnum pe-
ſarciatué.
* al. Si legis A¬
quiliæ actione
ex pertus esa
vn0 an-
ſcripto.
teribus.
* Putauerunt.
a Seruitus ru-
ſtica diſconti-
nuam cauſam,
id eſt, inter-
ualla annoru,
menſium, heb-
domadarû ha-
bens, amitti-
tur duplicato
legitimo tem-
pore non vten.
di, id eſt, vigin-
ti annis tam
inter præſen-
tes, quam in-
ter abſentes.
b Vſusfructus
alternato tem-
pore relictus,
ſi perditur pro
vno anno, non
perditur pro
alio.
t Qua deſcen-
dit ex ; ius l.
cap. l.27. S.5.
tod.
717
A DDITIO. Nora ex
hac gloſſa iuncta tex-
tui, quod in ſeruitutr-
bus perſonalibus, licèt
habeant cauſam diſcõ-
tinuam, tamen ſufficit
longum tempus. & vide
hîc quod notatum eſt
per Dyn. in l fluminum.
S. denique. de damn. in-
fect. ſecundûm Bald.
Vm talis. CAcvS.
Si quolibet quin-
quennio vna die per
agrum tuum ad ſy luam
meam eundi mihi ius
conſtituiſti, & duobus
quinquéniis ceſſauero:
an mihi prœiudicabo,
quo magis ſeruitutem
mihi conſtitutam vi-
dear amiſiſſe, quœritur?
Dicitur, quod non. ſed
ſi per quatuor quin-
quennia ceſſauero, mihi
præiudicabo. & hoc in
prima. Si iuxta aream
meam, in qua benefiéio
venti paleam à granis
ſeparare conſueui, opus
extruere voluiſti: an
prohibere poſſim, quæ-
ritur? Dicitur, quod ſie.
a qVel. pro &.
b Aliam, quam non
habemus.
S Legem latam vt Sl.
proxi.
dJ Deſidia. imô vide-
tur in octo quinquen-
nia differri:vt ffaquem-
admodum ſeruiamitta.
lſi ſic.2. Quidam dicut
ſpeciale hic in aquædu-
ctu. 3. Alij, quod haæc
corrigit illam Ioann.
dicit duplicationé fie-
ri de decem, & non * de
viginti annis. & ſic il-
lam intellige ſecun-
dûm iſtam.
Item contrà, ff.quib.
mod. vſusfructus amit-
tat.l. j. S fin. vbi vſusfru-
ctus b relictus tempore
alternato, licèt pro vno
anno amitratur, non
tamen amittitur pro
alio. Solu ibi amiſit ca-
pitis diminutione: hîe
non vrendo. 2. Vel ve-
rius, ibi in ſeruitute
perſonali, quæ poteſt
ex tempore incipere, &
in tempus finiri. & ſie
ſunt plures: ſicque pro
vno tempore amitti,
pro alio retineri poteſt.
hîc autem vna conti-
nua eſt: vt ffde ſerui. l.
ſeruitutes, ij.
C Faciat. ſpeciale in
area, ſecundûm Hug.
fauore fructuum: vbi
licët non ſit conſtituta
ſeruitus, tamen à lege
videatur impoſita:ſie ff..
de ſeruit. ruſtic. pradi.l.
ij. in princip. & ff. de
aqua plu. arcen. l.j. S. de
eo opere. in princip. &
verſic. item Sabinus &
Caſſius opus quod ma-
nufactum
in ſumma.
4 Et ſecundûm hoc
non erit contrà, S eod.
laltius. Ioan. & Azo.
Codex.
eſt, &c.
De lege Aquilia. Tit. XxxV.
Seruitus prædialis, quæ habet
vſum diſcontinuum, perditur negli-
gentia temporis duplicati. hd. vſque
ad S cum autem. BALD.
XIV. Idem A. Ioannt P.P.
Vm talis queſtio in libris
Sabinianis verteretur; qui-
dam enim pactus erat cum vici-
no ſuo, vt liceret ei, vel per ſe,
vel? per ſuos homines per agrum
vicini tranſitum facere, itérque
habere vno tantummodô die per
quinquennium, quatenus ei li-
centia eſſet in ſuam ſyluam inde
tranſire, & arbores excidere,
vel facere quicquid neceſſa-
rium ei viſum fuiſſet, & qua-
rererur, quando huiuſmodi ſer-
uitus non vtendo amitteretur: &
quidam putarent *, ſi in primo,
vel ſecundo quinquennio per
eam viam itum non eſſet, eam-
dem ſeruitutem penitus tolli,
quaſi per biennium ea non vten-
do deperdita, ſingulo die quin-
quennij pro anno numerando:
aliis autem aliam ſententiam
eligentibus, nobis placuit ita cau-
ſam dirimere, vt quia iam per le-
gem latam à nobis proſpectum
eſt, ne ſeruitutes per biennium
non vtendo depereant, ſed per
decem, vel viginti annorum cur-
ricula: & in propoſita ſpecie, ſi per
quatuor quinquennia nec vno
die, vel ipſe, vel homines eius
eadem ſeruitute vſi ſunt, tune
eam penitus amittat viginti an-
norum deſidia d. Qui enim in
tam longo, prolixoque ſpatio
ſuum ius minimè conſequutus
eſt, ſera pœnitentia ad priſtinam
ſeruitutem reuerti deſiderat.
Si area non potest habere ventum
niſi ex vna parte, & non poteſt alibi
fieri per dominum prædij: ipſo iure
prædio vicini ſeruitus eſt impoſita per
legem, ne ædificando ventum impe-
diat h.d ſecundum BALD. Vel ſic:
Juxta aream vbi fructus aridi tritu-
rantur, non licet vicino taliter ædifi-
care, quod ventum venientem valeat
impedire. SALYCET.
Cûm autem apertiſſimi iuris
eſt, fructus aridos conculcatione,
que in area fit, ſuam naturam, &
vtilitatem oſtendere:aliquis vici-
num ſuum vetabat ita ædificium
extollere iuxta aream ſuam, vr
ventus f excluderetur, & palez
ex huiuſmodi obſtaculo ſecerni à
frugibus non poſſent, quaſi veti-
to vento ſuam vim per omnem
locum inferre ex huiuſmodi di-
ficatione, cûm ſecundûm ſitum
regionis, & auxilium venti aream
accedit. Sancimus itaque, nemi-
ni licere ſic dificare, vel alio
modo verſari, vt idoneum ven-
tum, & ſufficientem ad præfatum
opus infringat, & inutilem domi-
no aream, & fructuum inutilita-
tem * faciat e. Dat. XI. Ralend.
Nouembr. Conſtantinopoli, poſt
conſulatum Lampadij, & Oreſtis
VV. CC.
DE LEGE
TITVLV
!
PPrtriia aioileg ddaile b l unngi cun actione iniuriarum, & de boni rapti.
ſed hoc loco poſita eſt, quod competeret olim actio legis Aquilia ex ſecundo capite.
AQVILIA.
s XXXV.
quis nõ impoſita ſeruitute adibus vicini, & neglecta forma antiquorum adificiorum,
luminibus vicini officeret: quamobrem nouo, & extraordinario iudicio, quaſi ex lege
Aquilia damnatur apud Zonarã à Theophilo imperatore Petronas, ita vt virgis caſo
ademptæ ædes addicantur mulieri, quæ agebat de damno iniuria dato. Item quod com-
peteret, ſi contra ſeruitutem iure conſtitutam, extructo ædificio, aliquis vicino damnum
iniuria daret, vel ſi iniuria deriuaret aquam alienã, vel ſi adificio poſito inutilem vi-
cini faceret aream:quos caſus propoſuit titulo ſuperiore l. 1. 4. 5.6. 14. & illum de de-
riuatione aqua repetit l.2.hoc tit. & adiicit alium in l.vIt. ſi non impoſita ſeruitu-
te pecoris paſcendi immiſerit pecus in agrum alienũ:nec enim defecit his caſibus actio
legis Aquila, & communes igitur fuerunt tam actioni in rem de ſeruitutibus, quam
actioni legis Aquila. Nec abs re igitur ſuperiori titulo ſubiectus eſt titulus de lege
Aquilia, id eſt, de actione damni iniuria, qua ex lege Aqui lia competit, quam puto in
pleriſque congruere cum actione damni iniuria ex duodecim tabulis, de qua l.quæc-
que ff. de obl. & act.l.1 ffad legem Aquil. & verbum rupſit,) quod Feſtus inter-
pretatur, damnum dederit: & verbum (ſarcito,) quod Feſtus interpretatur, damnum
praſtato, ſoluito. vt l.2. & 3hoc tit. Sed vt quodam loco Macrobius ait, quaritur ſape
nouæ legis auctoritas, exoleſcente metu legis antiquioris:vt de ipſis, inquit, duodecim
tabulis factum eſt, quarum vbi contemni auctoritas cœpit, eadem illa, qua illis legibus
cauebantur, in aliorum latorum nomina tranſierunt. CVIAC.
Damnum datum in ſyluam per
ignis immiſſionum, vel inciſionem, de-
bet reſarciri, propoſiia actione legis
Aquiliæ BALD.
1. Imp. ALEXANDER A. Glyconidi.
s
Amnum per iniuriam f
j datum, immiſſo in ſyluam
igne, vel exciſa s ea, ſi
probare potes : actione legis
Aquiliæ vtere i f. PP.VII.Id.No-
uembr. AlexandroA. II. & Mar-
cello Coss.
Damnum datum in demolitione,
vel concrematione domus, vel in de-
ſtructione aquæductus, venit in actio-
ne legis Aquilæ. BALD. & SA-
LYCET.
II. Imp. GORDIANVS A. Mutiano.
LLois dquilie actione ex-
Lpertus aduerſus eum, quem
ſi
18
dicunt, quod hie fuit
conſtituta ſeruitus al-
tius non tollendi (&
ita ponunt caſum) qu-
videbatur non valere,
quaſi non intereſſet:e
f de ſeruitu.l. quoties. &
de ſerui vrba. prædi. l. ſi
ades. & lnemo. ſed ta-
men valet, & intereſt.
DE LEGE AQVI-
lia. .
In actionibus ſuperio-
ribus dixit damna ve-
nire:vt S de rei vindic.
l. domum. & S.tit. jl. ſi
uid. Audi nunc genera-
liter de damno, & de ip-
ſa actione damni dati.
Amnum CASVS.
In ſylua mea cæ-
duà damnum dediſti,
quod eam incendiſti,
vel excidiſti: qua actio-
ne mihi tenearis, qu-
ritur? Dicitur, quod
actione legis Aquiliæ,
ſi probauero te mihi
damnum dediſſe.
fqPer iniuriam. id eſt,
non iure, ſiue per cul-
pam: vt ff. eod. l. ſed &
ſi quemcumque. S. iniu-
riam.
6 Exciſa. nec matu-
ra, nec cdua: alioquin
furti, & arborum fur-
tim cſarum tenetur:vt
ff.eod. l ſi ſeruus ſeruum.
S. ſi oliuam. verſi. Octa-
uenus. Sed hoc fallit in
duobus caſibus, vbi
rumpit, vel incendit, &
tamen non tenetur: vt
ff-eod.l. ſi quis fumo. S.j
& l. qui ceciderit.S. pe-
nult. in fin. ſed in illis
non fuit culpa.
h Probare potes. niſi
in caſu: vt ff. eod. l. ſi
quis fumo.
i vtere. vt ff. eod. l. ſi
ſeruus ſeruum. S. iij. in
finS.
I legis. J CASVS.
Si in domo mea mi-
hi damnum dediſti, eam
incendendo, vel depo-
nẽdo:an actione Aqui-
lia te cõuenire poſſim?
Dicitur, quod ſic. & ſi
ab agro meo, opere fa-
cto, ſeu detracto aquam
alid deriuaſti, ban te-
nearisl? Dicitur, quod
ſic: vt quicquid actum
ſit, in antiquum ſtatum
reducatur. & vr dam-
num mihi reſarciatur,
prouidebit iudex. qua
tamen actione tenea-
ris, hic non aperit. tu
dic, interdicto quod vi
aut clam. & hoc in ſe-
cunda.
Nota ex hac lege,
ibi, vt id damnum ſar-
ciatur. quod hoc venit
iure actionis, & hoc de-
bet in libello peti quod
condemnetur ad emen-
dationem damni, & ad
hoc eſt aduerſarius
obligatus. ſed ſi diceret
ſe velle reponere rem
in priſtinum ſtatum,
E 4 11
a Adde Boſsi
in praxi, tit. de
dãno dato, 44,
Continuati,
J Area, in qua
meſsis tritura-
tur, ſi non po-
teſt habere vẽ-
tum niſi ex
vna parte, &
aliquis ibi di-
ficet, prohibe-
ri poteſt di-
ficans. Bartol-
Adde Ange-
lum in l. Impe-
rator. ff.de ſer-
uit. vrbanorum.
& ita reſtrin-
gitur lex al-
tius, 8. ſuprà
eod.
’Vtitur Cicer
hoc verbo in
libro de inuene
tione.
b Aqua, in qua
priuatus haber
ius, non poteſt
auerti à ſolito
curſu.
e Nota dupli-
cem formam
agendi, vt res
in antiquum
ſtatum redu-
catur, & ve
damnum pe-
ſarciatué.
* al. Si legis A¬
quiliæ actione
ex pertus esa
vn0 an-
ſcripto.