Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0451
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
797 De condictob cauſam datorum. Tit vj. 798

Ro dubietate.JCASV S. Certum eſt quod qui indebitum ſol-
uit, repetit, quid ergo ſi aliquis dedérit dubitãs an debeat vel
non?de hoc erat quaeſtio, quam decidit Imperator, dicens quod
qui animo titubante aliquid dedit vel ſoluit, repetit: nec prœſu-
mi tranſactionem interueniſſe, niſi ab altera parte hoc ſpeciali-

er fucrit probatum.
a JPro dubietate. Nota
a Dubitans hîe quod dubitans a pro
e igns ignorante habetur.
u Pro dubietate. Dubi-
tantes medij ſunt inter
ſcientes & ignorantes,
1 RN!
&o ois dddtp-
ets, & Ariſt; plſſCr.
Titubare. bTitubante. b i.dubi-
quis dicatur tante debeat vel non: &
tmbare, v Ge ſic quantum ad hunc ti-
minium in c-in tulum non eſt differen-
fide, de hare. in tia inter errorem & titu-
6. . A . 9...
P.... bationem, & neſcien-
t tgiduerhe, haionen, & neſeien
imcidit trumne tiam & ignortiam: nec
d quod ancipiti, quantum ad titulum de
&c. in omni- iuris & fac. igno. ſed

e pmoitans re quantum ad alia dif-
c Dubitans ré arvnr-
ſe alienam terunt: vt ff-

aque erit in fac. igno ſuper ipſa rubri-
bona fide ſic- ca. & potes dare exem-
ut is qui ign plum huius legis, ffeol.
rar rem eſſe ij. Vel dic quod nihil di-
an nn iitffde reg iur. l. non de-
digenti& eap. bet actori. S.in re obſcura.
vit-de praſcript.

bi tenet. Du-
inpoiusDE CONDI.

bonz fidei ctione ob cauſam
uam mala datorum.

lici, vide plu¬..
Dictum eſt ſuprà de ea

ra apud Bal-
bum tractat. de eondictione que datur ob
prſer. Ip prateritam cauſam. Nune
2 videamus que datur ob
cauſam futuram & ho-
Cauſa & res neſtam: proprie d tamon
differunt. cauſa dicitur de præterito
tantum: vt ff. de condi.
& demon. l. ſi ita lega-
tumin fi. res vero in fu-
turum: vt ff-de condiin-
de. damus. & congruit
hac condictio cum ſuperio-
ri:vtrobique enim intuitu
cauſa rem in ali emitto:
neque res omiſſa distin-
guitur: ſed hac futura, illa
praterita reſpicit, vt dixi.
Inde eſt quod in illa ſta-
tim condictio naſcitur poſt
ſolutionẽ: in hac demum
eum fuerit ceſſatum, niſi
prius pœniteat.
8 Ob cauſam. id eſt,
ob rem, ob finem aliquem.
Vide notat. ad rub. ffaeod.
& ſcripta hîc. Hac condi-
tio naſcitur ex æquo &
bono, non ex contractu, l.
in ſumma. S. quod ob
rem. ff. de condict. in-
deb. l 3. S. ſi quis quaſi.
ffeod. CVIAC.
Ecuniam.) CASVS.
IMulier cum aliquo
contraxit matrimoni.
centum dedit in dotem,
& pacta eſt ſibi de dote
t pactumque reſtituenda quocunque
interpoſitum. nodo ſoluto matrimo-

* al Calitæ.

nio. poſtea apparuit non ¬.
quum iure matrimonium con-

contractum matrimo-
nium fuiſſe: quia erant
conſanguinei, nunquie

actione de dote poſſit repetere
non, ſed condictione ob cauſam. & pactum quod interuenit,
perinde eſt ac ſi intèrpoſitum non fuiſſet: quia ſicut matrimo-
nium non valuit, ita nec pactum. VIVIA.
5 Huius l.deciſio ſic eſt accipienda, niſi quo caſu fiſco lo-
cus ſit. Male autem Haloander ab ea ſuſtulit tres ferè vſus. C v¬

IACIVS.

c Quam. i. aliquam vel die ad pecuniam recipiendam quam

te, &c.

Ratione dubitationis oritur con-
dictio indebiti, ſicut ratione erroris.
h.d ſcundum Bald. Vel ſic: Inde-
bitum ſolutum ancipiti animo ſiue
mente titubate repetitur.SALYC.
x1. Idem A. Iuliano praf. prat.
Ro dubietate a a eorum qui
mente titubante indebi-
tam ſoluerint pecuniam, certa-
men legum latoribus j incidit,
idne quod ancipiti animo per-

y Pecuniam quam i accepta pecunia, vt l.eam.j. de fideicom l. fi-
lium.S fam arciſc. Dele itaque glo.ad verb.CVIAC.
dJ Pactûmque. id eſt, de dote lucranda vel reſtituenda ſoluto

matrimonio.
e Interpoſitum. de dote lucranda.

non. Quod nos decidentes, ſan-
cimus omnibus qui incerto ani-
mo indebitam dederint pecu-
niam, vel aliam quandam ſpe-
ciem perſoluerint, repetitionem
non delegari, & prœſumptio-
nem tranſactionis non contra
eos induci, niſi hoc ſpecialiter
abaltera parte approbetur. Da-
ta Ralend. Octobr. Conſtanti-
nop. Lampadio & Oreſte, VV.

de iur. &.

CC. CoSS.

ſoluerint, poſſint repetere, an



DE CONDICTIONE OB CA V¬
SA M DATORV M.

TITVLVS VI.

Efte Stephanus condictionem indebiti eſſe generalem, edque poſſe condici data
R e ai ſpna tmnean eanſe n en cſu nen ſeauaz vel daa d au ſims hhontſtamſad&
ſpeciales eori nomine proponi actiones.hoc tit. & ſeq. Huius igitur condictionis qua
repetimus data ob cauſam honeſtam, veluti ob matrimonium matrimonio non ſe-
cuto generale nomen eſt, condictio indebiti, ſpeciale, condictio ob cauſam dati cauſa
non ſecuta, & ſpeciali potius vtimur quam generali, quia ſpecialiter edicimus, qua
ex cauſa dederimus:generali autem, vbi data nulla cauſa eſt qua ſequi debeat, vt ſi
indebitum ſoluerimus quod eſſe debitum arbitrabamur. qua de cauſa idem putat in
ffde cond. indeb. recte anteponi ſpeciales de condict. cau. da. cau non ſec. & de
cond. ob turp. vel iniuſt. cau. quemadmodi dicitur, non eſſe nouum vt ex ſpecia-
liter quibuſdam enumeratis generale ſubiiciat verbum quo ſpecialia cõplectatur.l.ſi
ſeruus. cùm eo.ffad leg. Aquil. Cauſam autem non pro principio agente accipi-
mus, ſed profine, qua res dicitur proprie non pro cauſa praterita, ſed profutura. hac
ſi fefellerit, id eſt ſi finita vel non ſecuta fuerit condictio competit. Ob cauſam prate-
ritam dati condictio non competit.ldamus l in ſumma. S.id quoque. ff.de cond.
indeb. quod tamen ita accipiendum eſt ot ſi dedi ob falſam debiti cauſam quo me
pridem iure ciuili obſtrictum eſſe credebam, condictio indebiti mihi cõpetat, non ſi de-
di liberaliter, remunerãdi animo, vel aliàs naturalis obligationis ſoluẽda gratia. hoc
enim caſu condictio mihi non datur, quamuis errquerim, quia donare volui. Donat
enim quis quod nullo iure cogẽte, i. nulla coactus ſoluendi neceſſitate ſoluit, idémque
& ſolutio eſt ſimul & donatio. l. 0.S. ſi domini. ff. de in rem ver. Ergo, ſiue vera,
ſiue falſa ſit cauſa naturalis propter quam debitum ſoluitur, indebiti condictio ceſ-
ſat dl. damus, & lin ſumma.ac proinde ſoluti condictio mihi non competit ſi refero
gratiam, & ſoluo ei à quo beneficium accepi, quia natura debui referre gratiam, &
quia donaui ſi ei à quo falſo credebam me beneficium accepiſſe, quia donaui. CVIA.

a

pediente quocumque modo iu-
ris auctoritate matrimonium
conſtare *, nullam s de dote
actionem h habesi: & propte-
rea pecuniam quam eo nomine
accepiſti,) iure condictionis
reſtituere debes: & pactum
quod ita interpoſitume eſt, per-
inde ac ſi interpoſitum non eſ-
ſet, haberi oportet l.PP. VI. Ral.
Aug. Lto II. & Cereale Coss.

Si deficit modus appoſitus loco fi-
nalis cauſæ ſimpliciter vel ſecundũ
quid, repetitur datũh.d no & iſta
l eſt ſubtilis. BALD. Vel ſic: Dona-
tum per partem filiæ vt creditorib.
paternis ſoluat: ca nõ ſolunte, poteſt
repeti per heredem patris.SAL.

Vbi non tenet contractus princi-
palis pacta adiacentia nil operan-
tur. Vel ſic: Deficiente ſubſtantia,
deficit accidens. Vel ſic: Deficiente
cauſa, qua eſt neceſſaria ad effecti
producendu, deficit effectus. h. d ſe-
cundum Bald. Vel ſic: Si pecunia
datur ob dotẽ, & interponitur pa-
ctum de lucrando, & matrimoniũ
non ſequatur iure impediente, mu-
lier non habet actionem de dote ad
repetendum, ſed condictionem ob
cauſam: nec pactum vllam habet
efficaciam. SALYC.
I. Imp.ANTONINVS A. Calliſthenidi.*
Ecuniam quã cy te ob
dotẽ accepiſſe pacto d
interpoſitoe (vt fieri

I1. Imp. ALEXAND. A. Aſclepiadi.

trahitur adſolet) proponis: im¬ OI (vt proponis j) pater tuus

dotem, quaritur? Reſpond. quod

huic legi jde donal cum res.

autem eſt cauſa dotis: deficiente ergo matrimonio, non poteſt
dos locum habere: vt infrà de dona. ante nupt ficirca princ. & diſponentia,
vbi nulla dos, nulla de dote actio: in qua ſola eſt locus pacto non ſortiẽtur
retentionis ſi ergo nulla eſt de dote actio, nulla retentio ex pa-
ctovt hîs, & in auth. de nupt. S.ſi vere ab initio coll.iiij. & concor.

S peponon l CAs vs Si pater tuus ſorori tuæ emancipata

f J Auctoritate. quod
ex multis cauſis prohi-
betur: vt not. Inſtitut de
nupt.S ſunt & alia.
g Nullam de dote.
Id eſt, non poteſt re-
peti, actione de dote, ſed
cõdict. ob cauſCCrAc.
h Actionem ex eo pa-
cto.
i qHabes tu. ſc mulier,
vel pactum habet, id eſt,
continet.
E Condictionls. eſt e¬
nim perſonalis actio: vr
Jde do qua ſub mo.l.je Et ......¬
intrãſitiue ? legitur. ſie a Intranſitis
S.tit. jl.j. Et dic hoc caſu a.
condictionem eſſe pri-
uilegiatam: vt ffde pri-
uileg cre. l. ij Sfi & laſeq.
5 Sed quomodo datur
condictio pro dote? imô
debet confiſcari: vt infrà
de inceſt nup.l. qui contra.
& ff. de ritu nupt. l. ince-
ſtæ. & Instit. de nupt.Sſi
aduerſus. qua ſunt con-
tra? Solut. in legibus il-
lis fuit ſciens, hie igno-
rans factum. arg.eol.
j.S. ſed ſi parendi. & lij.
& infrà de interdic. mat.
l ſi tutor. Sed P. dixit et-
iam ſciẽtem agere con-
dictione ſine cauſa: vt
ffade condi. ſine cauſa.l.fi.
quod non placer: quia
ibi nec facto ſecutum
fuit matrimoniu: vt ibi.
Et diſtingue circa hoc:
vtj. de inceſt nupt. l. qui
contra. Item nec obſtat
quod hîc fuit cauſa ſe-
cuta: quia de iure ſequi
debet, quod hic non fuit:
vt ffaeoll.iiS ſi libor.hc
ergo condictio locum
habet: quia ob matri-
monium datum fuit: vt
ffde iure do.l dotis. & ff.
eo. l ſi extraneus. * incluſa ade-
Item quomodo datur merat Haloã-
ob cauſam, cûm ob nul- der, vt magis
la cauſam videatur da-tatio latnita-
v dA mmd S tis conſtaret:
ſala ſnaeuſo l ſpt lcde ea en rn
cauſa eſt, ſi genus atten- omnibus ma-
das:nulla eſt, ſi ſpeciem nuſcrip.
attendas.
J Iure cõdictionis. Cau-
ſa dati, cauſa non ſecuta,
& eſſer condictio ſine
cauſa. l. 1. S.1. ff. de con-
dieſme eauſitemque in-
ebiti. CvrAC.
t Pactimque quod ita hac irmree

interpoſitum. Id’eſt, pa¬ dol cum res.

ctum reddend dotis in b Contractu
caſum, pactum vulgare, principali exi-

. .’ ſtente nullo,
l. Babius ff. de pact. dot pacta in co ap
CVIAC. poſita nihil o¬

lHaberi oportet. vbi perantur, ime
enim eauſa deficit, & carẽt effectu.

effectus S: matrimoni vt hic. Eaden
ratlone ſtatu-

ta loci idem

effectum. vide
Euerard.in loco
à pacto ad legẽ.
c adde Tiraqu.
in tract. Ceſſan-

prædium dedit, vt creditoribus ſatisfaceret, alioquin reuerte-te cauſa ceſſas
retur prædium ad hredem ſi non ſatisfaciat: qu actio com¬ efectus.
petit
 
Annotationen