Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0465
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
825 An ſeruus pro ſuo facto, &c. Tit xiv. 826

5Speciaul. Nan licet omnes debeant ab iniuris defendi: hi
ime, ne videantur negligi-
Psed an pedagia a ſoluants Reſp norrg l de les lſi quando.
Item quia in vſum proprium ferunt libros, & alia. infrà ae vecti.
& commiſſ-l. vniuerſi. Item quia nõ eſt conſuetum:vt ffde pub &
vet. l. iiij-in fin.
a qCorporis iniurias ſine
cauſa. id eſt, angarias. l.
2. J. de ineo. CvrAC.
b Audax. Audacia P
in malum. ſic j. vnde vi.
l ſi quis in tantam. & f.
ſi pars hered. pe. l.j in fin.
& de liberis & poſtumis.
l Galluss S. videndum. in
ine.
c Scholaribus. cuiuſli-
bet facultatis: vt ſuprà.
& ſubaudi maxime, nec
enim licet alicui alij in-
ferre iniuriam:ſed ideo
de his dicit ſpecialiter,
ne videantur negligi: vt
ffde iniur l.item apudS.

a Pedagia ſol-
uere an tene-
antur ſchola-

res. VeL1-rrre.. 11. 1
bus literarum exercétur ſtudia,

tam ipſi, quâm eorum nuncij ve.
niant, & in eis ſecurè habitent.
Dignum namque exiſtimamus,
vt cûm omnes bona facientes,
noſtram laudem & protectionẽ
omnimodô mereantur, quorum
ſcientia totus illuminatur mun-
dus, & ad obediendum Deo &
nobis eius miniſtris, vita ſubie-
ctorum informatur, quadam
ſpeciali a dilectione eos ab om-
ni iniuria defendamus. Quis e¬
nim eorum non miſereatur, qui
amore ſcientiæ exules facti, de

Audacia in
malam parté
ſumitur.

Item cùm dederit in hoc iuriſdictionem pradictis: nunquid po-
terunt delegare:à videtur quod nontvt ffade offic eius cui manaſt a Iuriſdictio
iuriſdll S qua vero t Sed die quod ſic poteſt quia nõ cõceditur ſeholaſtiea de
alicui eo quod de maioribus ſit, ſed cuilibet etiam grammanco; l’ri poreſt
vnde competit iure magiſtratus. nam pro eo quod regimé luris ommia ſſddie
poteſt delegari: vt in quod ſic))’vſque
dicta l.olim. S. qua ver: ad hunc loci
Sed olim non:cûm tan¬ (ſed olim non)
tûm legu profeſſoribus, & pro iis re-
erat conceſsu ideoquia pone, aonePo
de maioribus ſunt. cum non com-
Item nunquid pote, petat iure im-
ſtatem poreſt eligere perillnec man-
ſcholaris? Reſp. ſie, quia dante-ff de tut-
ſic erat olim in ſchola- ur dat.
ribus legumavt in pro-bSudioſi po-
mio ff.S. pe. & quia qui- teſtatem elige-
libet ibi contrahens fit re poſſunt in
de eius foro ratione ltcis e ai
contractus, niſi per pri- ſua crenn i
uilegium eximeretur, perpetuum.
vt clerici: vt in authen.
de ſanepiſc. S. conomos.
colla ix.

aliquando ex peruerſa cõſuetu-
dine d factum audiuimus jali-
quod damnum eis inferat:ſcitu-
ris huiuſmodi ſacr conſtitutio-
nis temeratoribus, & etiam ipſis
locor rectoribus, qui hoc vin-
dicare neglexerint, reſtitutionẽ
rerum ablararum ab omnibus
exigendã in quadruplu: notaque
infamiæ eis ipſo iure irroganda,
dignitate ſua ſe carituros * in
perpetuum. Verumtamen ſi li-
tem eis quiſpiam ſuper aliquo
negotio mouere voluerit: huius
rei optione f data ſcholaribus,

hoc edictum. Item quod
dicit iniuriam quaſi di-
cat vindieando ſe ſedad
defenſionem ſie, cûm
moderamine: vt infrà
vnde vi. l.j.
dEx peruerſa conſue-
e Confuetudo tudine. J Not. peruer-
peruerſa non ſam conſuetudinem
eſt ſeruanda Aon ſeruandam.ſic & in
auth. vt nul. iudi. S. j.
colla.ix. & in noua conſti-
tut. Frider. de ſta. con. li.
t. lu n eccel ediS.
nrtAlian peruerſa conſue-
reddantur im¬ tudine. Nouell. conſt. 25.
munes, vt & Vide ſcripta hûc. & ad
clerici conſti¬ Nou. 52. & not. ad Rub.
tutione Greeod. CVIaC.
bo ri ec, v,ine S Si litem larga d po-
Cæterũ de Re- nitur pro ciuili & cri-
preßalius v. Cre- minali, licet alibi tantu
menſem ſing. pro pecuniaria: vtff. de
26. Cottam in teſtil. j. & hoc pater ex
verbo epreſ eo quod ſupra dixit, vbi
lia. Ioannemà co quod ſupra dixit, vbi
Canibus & propria auctoritate vin-
Martinu Lau- dicari prohibuit. ſie &
densẽ in tract. cauſa licet dicatur cri-
de rereeai, minalis, ve dlj, quado-
quomodo ſu- que pro ciuili ponitur:
mantur. vt S. de iuriſd. om iudi.l.
in criminali. Sed per
ſcholares & doctores re-
nunciatum eſt Bononie
quantum ad criminales:
& ſic ſeruatur, exceptis
clericis, qui ſuo non
potuerunt priuilegio re-
nunciare. vt S de epiſcop-
& cler auth ſtatuimus.
E Optione. id eſt, ele-
ctione.
4 Et not quôd in con-

e In alterna tractibus alternatiua-
tiuis cuius ſit rum
electio rei, vel iis actor-
actoris. ciis actoris: vt

A iure re-

poteſt eius eſt

hie fauore ſcholarium.
f Srudioſis in
iudice eligẽdo
an variare li-
ceat.

dicere. S. Caſſius.

hq Vel magiſtro alterius facultatis.
i Dedimus. per hanc conſtitutionem. Sed nonne etiam iure
veteri hoc idem erat:vt idem in promio ff...in Berytenſium? Re-
ſpon non: quia ibi tantum de legum profeſſoribus dicit. Itẽ non
dicit, quod optio eſt ſcholaris, vt hîc dicit.

e eſt electio rei:vt ffde iure do l plerumque. in fin. Sed in iudi-
eorrs: vt ffde no ope nun l ſtipulatio. S. Item in dubio dicto
vt ff de iud. l. ſi quis intentione. vel ſi duabus actionibus agere
us eſt electio. Item conuenire ſub quo iudice vult: ve
ffde iudicl quod legatur. & l. ſi fideicommiſſum.hoc aut em fallit

An autem ex quo elegit, variare f poteſt? videtur quod ſic
vſque ad litis conteſtationem, ſicut actor: veff de iuriſdom, iudi.
l ſi conuenerit. & f ſolut matrimol ſi cum dotem. S-eo autem tempo-
re. AIITI0. Hoc intelligas verum, quod ſcholaris poſſit
variare, ſcilicet ſemel, & non pluries. non vtique S. jeff de eo quod
ter. loc pro quo facit, quia vnu eligendo videtur recuſare alium,
quare ad alium redire non poteſt. auth. offeratur.S. de lit. conteſt.
gS Domino. legum, quia aliàs præceptor appellatur: veff de dam.
infetl, ſi adibus. aliàs magiſter:vt ff. de arbit. l qualem aliàs eſt l.

eos coram dominos vel magi-
ſtrol ſuo, vel ipſius ciuitatis
epiſcopo, quibus hanc iuriſdi-
ctionem dedimus l, conueniat.
Qui verô ad alium iudicẽ eos
trahere tentauerit : etiã ſi cau-
ſa, iuſtiſſima fuerit, à tali cona-
mine cadat l. Hanc autem legem
inter imperiales conſtitutiones,
ſcilicet ſub titulo, Ne filius pro
parre, &c. 8 inſeri iuſſimus. Dat.
apud Roncalias , anno Domini
M.clviij menſe Nouembri.

diuitibus pauperes, ſemetipſos
exinaniunt, vitam ſuam multis
periculis exponunt, & à viliſſi-
mis ſape hominibus (quod gra-
uiter ferendú eſt) corporales in-
iurias ſine cauſa perferut? Hac
igitur generali & in perpetuum
valitura lege decernimus, vt nul-
lus de ctero tam audax Pinue-
niatur, qui aliquam ſcholaribus
iniuriã inferre preſumat, necJ
ob alterius cuiuſcunque prouin-
cie delictum ſiue debiti (quod,

AN SERVVS PRO*SVO FACTO
poſt manumiſſionem teneatur.

TITVLVS XIV.

C nec idem ipſe quidem tenetur pro ſeipſo ſi renaſcatur & nouus homo fiat
quod manumiſſione contingit. Nam de eo quod quis contraxit vel geſſit in ſer-
uitute, poſt libertatem nulla ei vel in eum actio eſt, niſi connexum id ſit cum eo,
quod poſt libertatem geſſit. Hoc enim caſu prius tempus trahitur ad poſterius. l. tu-
torem.ff de adminiſtr tut.l. 17. ff. de negot. geſt. alioquin nulla ex antegeſto in
manumiſſum actio eſt, quia nec vlla fuit ab initio. Nam obligatio naturalis quam
ſeruus ſuſcipere videtur, nullam actionem parit Quamobrem in tractatu de ſolutio-
nibus, quo docemur id quod debitor ex pluribus cauſis indiſtincte ſoluit, in antiquio-
rem contractum cedere, recte dicitur in manumiſſo non eſſe antiquiorem contractum
eo quem ſtatim poſt libertatem ſolet habere cum patrono de operis. I. in libertoff de
ſolut. quia ſcilicet contractus habiti in ſeruitute pro nullis habentur. & factũ inter-
pretor contracti vel quaſi contractum, quia actionum ex delicto venientiũ obligatio-
nes cum capite ambulant.l. tutelas.S. iniuriarum.ff de cap min.l. 4.hoc tit. CVI.

Contrahẽs in ſtatuta libertate nõ
cõuenitur poſtea liber factus.h. d.

.Impp. SEVERVS & ANTONINVS AA.
vel magiſtralius: Illud quod eſt, ImppSvnavs &

Iuuentiano .

pro tali conamine. CVIAC.

ex lege.lj. vel officio iudicis.

bitur ab eius ſententia.

potẽtia, nõ diſponit de actu. BALD.

l Cadat. aliàs eſt depriuetur. Sed l an ipſo iure, vel per
ſententiam? Reſp. per ſententiam, quia dicit depriuetur vel cadat:
& ſie intellige S de iur om iudi.l in criminali.....
Sed à quo eſt danda? Reſp. à iudice actoris ſi illud iudiciũ fuit nune
declinatum: vel ſi non, idem iudex poterit, cum & hoc ſit ius rei. petentẽ, ſenten
Sed qua actione? Reſp condictione ex hac lege:vt Sde condic.

J Item quid ſi iudex ſe iudicem pronunciauit? Reſp. appella-

d’Ne filius pro patre. Legendum ne alius pro aliorum. CV
.4Apud Roncalias. Ciuitas eſt iuxta Padum fluuium. CvIAC

Tentauerit. Nun-
quid demum lite conte-
ſtata? Videtur quod ſi t Concore ei
quia tuc videtur verè contingat. cum
tractus: vt ff. rem ra. ha. Gl. ſuper verbe.
Lamplius, & argffquod conſuetudine.
quiſque iur..jin fi & ne i med de fo. ci-
quis eum qui inius vol Litis conte-
j. S. j. Econtrà videtur ſtatione vide-
quod ſola citatio ſuf- tur aliquis ve-
ficiat:quia dicit, tẽtaue-te alium in
rit, licét ille nõ venerit uc rariſe,
ves de piſe, & cle. l’ſi perfetz u&in
quis non dicam. Sol. nõ conatu tant
amitit actor cauſam differentia.
poſt citationem ſolam e Citans ſcho-

factã coram poreſtate, larem ad iudi-
cem vetitum

ſed ſi demu priuilegiO an & quate-
allegato inſtet. nã prius nus cauſa amit
videtur vocari vt ſcia- tat.
tur an velit priuilegi *alias, ex.
allegare:vt ffde iudil. ſi
quis ex alien. ſi vero vo-
catur corãeo quẽ con-
ſtat nõ eſſe iudicẽ, tune
nec venire tenetur vo-
catus, vt ffde iuriſd. om.
iudi. l. fin. & actor causã
amittit: vt hîc. & S. de
iur. om iude. l. in crimina-
li. S Ité an poreſt pe-
nitere f vocãs? videtur e::
quod no in alterius ir Ctans ſenſe
iuriam:vtff de reg. iur.l. vetiti an poſ-
nemo poteſt. Sed arg.con- ſit poenitere.

tra ff de in ius voc. I. giniuria non
fit volenti.

quãuis. Sed ibi nõ ami¬ Dilatorie ex
ſerat actor actionẽ: vn- ceptiones an-
de remittit eã patrono: te lité cõteſta-
& ei remittitur pona. tam tanti poſ-
5 Item quid ſi ſpote g ſunt opponi.
reus ſubit iudiciu?R al. luliano.
udccu? Re¬; Verba qua
ſpond non punitur a¬

2 ipſo iure pe-
ctor:vt l. quamuis. nã imponant,

S Item an eſt dilatoria, vt h tantum ante litis conteſt. poſſit op- & que ſenten-
poni? Reſp.ſic, cûm ſit fori, vt infrà de excep. lfin.
( Item quid ſi vocans errauit in facto vel iure? Reſpvidetur ei ſ.g. & 2 &
parci vt ff de iur. & fac.igno.l. error. in fine.
J Etiamſi cauſa. Legendum, vt cauſſa, etiamſi iuſta

tiam requirãt.
adde Roman.

Cremonsẽ ſing.
fuerit, cadat 7. Matheſilan
notabili 112.
Bal.in l.ninf de
his qua pœnæ no-
mine.
Si iudex pro
nunciat ſe cõ-

tiã interlocu-
toriam facit, à
, qua poreſt ap-
pellari. v. tamẽ
plura apud
IAC. Rom ſing. 129.
adde Lanfran-
cum in prax,c.

ſ,¬¬

AN SERVVS PROSVO

manumiſſionem teneatur.
J Factum hie ſignificat contractum vel delictum.CvrAc.

in nu.64. figni.
FACTO POST feamibu de oſ
deleg.

Seruus
 
Annotationen