Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0528
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
951

vt indebitum condicerem:vt ff.eodl ſi ambo. & l. poſtea.j respon.
a Redditis. ſcilicet ſolutis à te alij diſpenſatori.
Repetitio. Quia nec poteras compenſare. CVIAC.
Ompenſationes.) CASVS. Tam in actionibus realibus, quàm
COpernauniiooil amiettuxr compenſatio ln reaious ſiesi

poſſediſti equã meum,
& culpa tua periit, tene-
ris mihi ad ſtimatio-
nem:quæ ſi fuerit in xx.
& debeã tibi xxx. hinc-
inde fit compen ſatio. In
perſonalibus ſic: Si de-
beas ex cauſa mutuix.
& ego tibi aliax. fiet cõ-
penſatio ſi debitum ex
vtraque parte ſit liqui-
dum. Si autem ex vna
parte ſit obſcurum, non
erit locus compenſatio-
ni: ſed cognoſcetur de
cau ſa. & hoc in ſecun-
da. Si verô debeas mihi
x. ex cauſa depoſiti, quia
apud te rem meam de-
ponebam: & ego tibi ex
alia cauſa debeox. non
fiet compenſatio. & hoc
in tertia. Si verô poſſeſ-
ſionem meam ſiue mo-
bilem ſiue immobilem
per vim occupaſti, & di-
ſtracta eſt:teneris ad æ¬
ſtimationẽ. quæ ſi fue-
rit in xego ex alia cau-
ſa tenear tibi in xx.
hincinde non fiet com-
enſatio odio prædo-
nis. & hoc in quarta.
Ex omnibus actio-
nibus. Tã ſcriptis quam
bonæ fidei, quod & an-
te fuerat receptum poſt
cõſtitutionem D. Mar-
ci.S. in bona fidei. Instit.
de actio. Vide notat ad l.
2 .ffeod. CVIAC.
2 Compenſa-b Actionibus vbi a
tio in quibus quantitas hincinde de-
debiris fit, &
in quibus non betur, & non obſtat ex-
ceptio: vt ff eod. l. qua

cumque. & ſuprà eod. l. ſi

conſſat. ſecus ſi hincin-
de ſpecies debetur, vel
ab altera parte ſpecies,
ab altera quantitas: vt
ff de pign actio. l. ſi con-
uenerit. ij respon. y ff. de
condic. in le. l. ſi non ſor-
tem. . ſi certum. & de
impen in re do.l. quod di-
citur. in princip. & ſuprà
de rei vind. l. ſi ex pecu-
b Compenſa- nia. & idem ſi hinc-
to e, ee que inde debetur pecunta:
es pecunia ſed ve ſpecies . nam
hincinde de non fit compenſatiovt
betur vt ſpe. ff de pecu l ſi creditor S. j.
cies. 5 Quid eſt ergo quod
c Pecunia vt hic ſubiicit rei vin-
ſpecies deberi dicationi opponi com-
dAn & quo peſationem? Reſpond.
modo rei vin deſiit res poſſe hic præ-
dicationi op- ſtari dolo vel culpa poſ-
ponitur comm ſeſſors: vnde ventur
ttun aſt aſtimationem & ſie
fit compenlatio res ipſa

mationis quavar.
non debetur tamen dicitur eſſe in

de betur
fiat compen-obligatione ſine peti
ſaid.,, tione; vt ffde verbo.
oEe eſne dls ſiruinmt d aue,
dicitur inſpe .ts .eectus.r S no-
cto exitu, id uart au tem.

pnteſt.
g In generis
obligationi
bus compen
ſatio etiam vt equus,

Sed ſecundûm hoc quomodo ſtimationis,
eſt, quia eſſe qu non debetur, fit compenſatio? Reſpond. videtur eſſe in
obligatione inſpecto f exitu, & prô hoc eſt quod dicit lex ta-
lem eſtimationem poſſe conſtitui: vtff. de constitu. pecu.l pro
miſſor. j.reſponſo. Item quid ſi hincinde debetur in generes,
el homo? Satis dici poteſt compenſationem ipſo
locum habet. iure admirti: vt ff ſi pars hered. petat.l.j. S. item ſi cum me. & ff.de

Codicis Liber quartus.

l.ſi conſtat.

praſtare. ſatis enim miſerabile
eſt poſt multa forte variaque
certamina, cum res iam fuerit
approbata, tunc ex altera parte
que iam penè conuicta eſt , op-
poni compenſationem iam cer-
to & indubitato debito & mo-
ratoriis ambagibus ſpem con-
dẽnationis excludi. Hoc itaque
iudices obſeruent, & non pro-
cliuiores ad admittendas com-
penſationes exiſtant: nec molli
animo eas ſuſcipiant: ſed iure
ſtricto vtentes, ſi inuenerint eas
maiorem & ampliorem expo-
ſcere indaginem, eas quidem
alij iudicio reſeruent: litem au-
tem priſtinam iam penè expedi-
tam, ſententia terminalit com-
ponant: excepta actione depo-
ſitié ſecundûm noſtran ſanctio-
nem P, in qua nec compenſa-
tioni locum eſſe diſpoſuimus.
Poſſeſſionem i etiam alienam
perperam occupantibus com-
lpenſatio non datur.

tis? his que venerant in com-
penſationem, non indebiti ſo-
luti repetiti , ſed ante debiti
competit exactio.
Debiti ad debitum admittitur
compenſatio. fallit in tribus caſi-
bus, ſcilicet quando debitum peti-
tum eſt liquidum, exceptio autem
obſcura: & tunc non debet iudex
exceptionem admittere, ſed reſer-
uare excipienti ius petendi. Item
quando debetur ex cauſa depoſiti.
Item quando debetur ex cauſa ra-
pinæ vel furti. BALD.

XIIII. Imp. IVSTINIANVS

A. IoanniPP.
Ompenſationes ex omni-
Chus eionious a s ipſo iu-
re fieri ſancimus, nulla differen-
tia in rẽ, vel perſonalibus actio-
nibus inter ſe obſeruanda. Ita ta
men compenſationes obiici iu-
bemus, ſi cauſa ex qua com-
penſatur , liquida ſir, & non
multis ambagibus innodata, ſed
poſſit iudici facilem exitum ſui

DE VSVRIS.

XXXII.
Hle liber quarus qui eſt de conratibus & de actiomibu in perſonan cepita

contractu mutui quaſi omnium maxime neceſſario in hac ſocietate ciuili, præ-
lata religione iuriſiurandi honoris gratia, ex qua ſape quaſi de credita certa pecu-
nia datur acti, ſi quis delato iureiurando iurauerit ſe credidiſſe, & quia actio cre-
dita pecunia commune omnium actionum in perſonam, quod eſt condictionis nomen
fecit ſuum, hoc idem liber librive conditor mutuo quaſi capiti ciuilium negotiorum
adiunxit alia negotia, ex quibus aque datur actio non alius nomin quam com-
mun, id eſt, condictio quaſi ex mutuo, vel ex promutuo, vt condictio indehiti, con-
dictio ob rem dati & ſimiles, propoſitis generalibus praceptis pertinentibus ad
actionem credita pecunia & ad exemplum eius productis ad alias actiones, etiam
huic negotio creditæ ſiue mutuatitia pecunia immiſta actione commodati, & pigne-
ratitia, ſicut ſub tit de reb. cred. etiam prator edixerat de commodato & pignore,
quod commodato mutuum adeo proximum ſit, vt nomina ſape permutent, y
commodatum dicatur mutuum, retrõque mutuum commodatum, y quod pignus ac-
ceſſio ſit crediti aut obligatio in vicem crediti, expoſitiſque actionibus quibus patres,
vel domini iure honorario quaſi acceſſiones tenentur ex creditis vel aliis contracti-
bus filiorum aut ſeruorum lſi ſeruum. San filiusf. D.de ver obl. & cauſis etiam
redditis, quibus ius crediti perimitur, tandem extrema clauſula eſt de vſuris, qu
nihil etiam ſunt aliud quam acceſſiones creditæ pecuniæ poſt hus, id eſt, poſt hunc
tractatum de vſuris, ſuo ordine progredientur cateri contractus omnes, nec vlla iam
amplius ordinis interruptio erit, qualis poſſet videri fuiſſe ſaperioribus titulis, re quam
pramonſtraui non animaduerſa. Vſura eſt reditus pecunia creditæ qui debetur à
tempore contractus, vel à tempore mora in diem quo ea pecunia ſoluatur, vel quo is

TITVLVS

reditus pecuniam aquauerit. Reditus, vt in l. Titius. D. de præſ vel l. alumn.D.

de adim. leg. Et à tempore contractus, quod fœnus proprie dicitur. Vel à tempore
mora in bona fidei iudiciis omnibus tiſtrictis quibuſdam, etiam ſi reuera nihil in
terſit actoris. Et in diem quo ea pecunia ſoluatur. vtll lecta Dde reb.cred. vel is re-
ditus ſortem aquauerit nam vſura vbi aquauit ſortem, quod poſtea vſura pernu-
meratur, deducitur de ſorte.l.ſi non ſorteim S. ſuprà. D. de cond. ind. CVIAC.

rarum, licèt in instrumento ſcri-
pta non ſit, vſuræ debentur.
SALYC.

Vſuræ per ſtipulationem pro-
miſſa, probata interrogatione pr-
cedente & responſione ſeq. deben-
tur iure optimo. ALo. Vel ſic:

1.,V 1. Imp. ANTONINVS PIVS
Proban ſoleni ſtipulatione vſu-

A. Euocato.

traffeod l ſi ambo. vbi in delictis fit compenſatio. Sed ibi in aliis
delictis, vel ibi erat hincinde delictum, hic non.S Et nota d hic
caſum vbi ceſſat compenſatio prim odio:vt hic. Item in de-
poſiro eadem ratione:vts proxireſpon 3.Item eadem ratione: vt
ffeo.l, ob negotium 4. Item econtra ceſlat fauore, vt in fiſco in ca-
ſibus qui ſunt S.eo lin ea.5. Item ceſſat quando ſpecies eſt de-
bita:vt dixi in principio huius l. Item quando res expoſcit ma-

952

ſed ſi vno. Item quod ſubiicit, ipſo iure, dic vt diximus Seo.

c Si cauſa ſcilicet ſecunda, ex qua compenſatur.
Si cauſa ex qua compenſatur. Hoc etiam ante obtinuit. l ſi
babens ffeod. l quacumque ff.eo. & l. 6. in princip. jj eod. CvIAC.

d Conuicta eſt. per
teſtes, non per confeſ-
ſionem . arg.ffde iure¬ a Compenſa-
iu l. eum qui- in princip. lonem de li-

ln noaff. de re.iu. l. nemo quido ad non
& noff.de re.iu. l. neme ſiquidû quod
ex hau. qu o
e Indaginem. J Not. admitti loc
ſic ffad exhi l.iij. & ibi nõ habet qua-
r ..... do id nnn i
dem & ffide offi. procon uue quod
ſul. lſi quil erit. & po- qulun e
teſt b dici expoſcere non appare
maiorem indaginem vel per teſtes
vel examinationem, vel per alias
ſi intra duos menſes obationes
non poteſt probari: ve legitimas, ſed
de iure fiſcil aufertu Per confeſſio-
ffade iure fiſcil aufertur. nem. Gllneme.
S. qui compenſationem.2. 43f de regiur.
Vel offic iudicis fit v Socinum re-
hic. & illud ſpeciale in jlt Sl..
fiſc.. Maiorem in-

3 daginem ex-
f Terminali. id eſt, poſcere id di-

definitiua. itur quod in-
gJDepoſiti. ſcilicet di- tra duos men-
recta: ſecus ſi contraria: ſes probari n6
quia tune non de fide poeſtautcer.
rupta agiturvt arg. Ine iudieis detn
ſtit. de act.S. in bona fidei. Apa uaanu.
vbi dicit, ſub pratextu oLiquidum &
com.&c.2. Vel dic ſecú- non liquidum
dum B idem in vtraque: i, openſa-
ſi ergo eſt in hac ſpecia. dat e ne
le, ergo ſecus in com- dicis defini-
modato & ſic ibi fit cõ¬ tur. v. Meno-
penſatio. Sed contra. chium a de ar-
ſuprà de comm l. ſub pra- bit iud centu.
textu. Sed ibi non com ſ’14.
penſatione, ſed reten-
tione vti volebat. Ité
quod dico in commo-
dato & cteris perſona-
libus, vbi ſpecies petun-
tur, fieri compenſatio-
nenaintelige ernpen i
In actione autem in
rem diximus ſuprà ead.
lin princ.
SSecundum nostram.
ſanctionem.Tit. 12. lib.2.
Sent. Paul iudicat & hoc
ante Iuſtin. obtinuiſſe.
Huc etiam pertinet l.
vltim. S. commod. vide
ibid. CVIAC.
Sanctionem. j. depo-
ſiti.l penult.
i Poſſeſſionem mobi-
lem vel immobilem. &
intellige quando ad œ¬
ſtimationé fuiſſet per-
uentum: aliàs nullum
eſſet dubium. Item ra-
tione pœnæ in qua eſt
quantitas: vt infrà vnde
. l. ſi quis in tantam.
Item ratone reru mo-
bilium amiſſarum:vt ff-
de vi, & vi ar. l. j. S. re-
ctiſſime. Habent ergo
nec locum ſiue condi-
ctione ex lege, ſiue a¬
ctione in rem, ſiue in-
terdicto agatur ad hu-
iuſmodi poſſeſſionem:
& hoc odio huius poſ-
ſeſſoris. Sed ar con-

d Compenſa-
tio quibus ca-
ſibus ceſſet
neque obii-
ciatur.

beredi.instit. l. qui non militabat. j. respon & de leg.ijl. vnum ex s.iorem inquiſitionem:vt Seadl.SSj. ACCVRS.

DE
 
Annotationen