DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0630
1155
tra bienid recupera-
re non poterit: & hoc
caſu mulier poterit eum
egu ſare, & vieariunm,
cto. aliàs non.
a JIpſis. ſcilicet mulie-
ribus.
b Sortis. id eſt, condi-
tionis, ſit mulier fub-
fauorem vt in
Cod. Th. &
manuſc. ſed in e,.
aliis rets audi. A
emendatum c Non peregerit. ſeilie.
eſt feruorem. de iure.
’ d’ Attamen ſic & ff. de
extraor. criL.fin. & S. de
epiſ. & cle l, ſi quis non di-
* Sie repoſitu cA Sed arg. contrà
ex manuſcrip. ff. quod quiſque iur. l. j.in
eû antea per- fin. Solu. vt ibi-
peram legere- e.’’ſurpauerit. illum
tur, honore ponorem.
ambierit. nonorem. .
f Biennium. ſcil. con-
tinuum.
g Conſtituto ſcilicet re-
uerſo..
h Euitare ſi hle ſpeciã-
a Forſ ordina- le conceditur declina-
rij iudicis re- riordinarius iudex, erg
gulariter de regulariter prohibetur:
clinari nonaI1 a¬1
poteſt. vtffad municip.l.1. & de
2. hoc diximus S. de iudic.
l. apertiſſimi. circa me-
dium legis.
i5 Domus eius. ſcilicet
mulieris quæ circun-
uenta eſt.
RJ Vicario. illius iudicis.
IJ Vel ſimilis. veluti le-
gatus proconſulis.
m ſ Prafecturam. ſcili-
cet vrbis. & facit S. de
nup.l.eiſi contra.
SINVPTIE EX
reſcripto petantur.
Qua ſcilicet aliàs non
valerent: vel etiam qua
aliàs valerent.
VidJCASVS.
In l. iſta prohibet
Imperator cõtrahi pro-
hibitas nuptias, & im-
ponit ei qui contrahit
penã. Vltrà ditit quod
filij nati ex eis nuptiis,
non erunt legitimi. Si
tamen quis impetraue-
rit reſcriptum, quod ſi
contraxerit ſponſalia
cum aliqua prohibita,
cui dederit arras, quod
arræ ſibi reſtituantur:
hoc caſu valebit reſcri-
prum. VIVIAN.
n S Quidam loquitur de
his qua non poſſunt te-
nere: vnde qui impetrat:
ſuſtinet pœnam quam
hic dicit:niſi in caſu quẽ
excipit. 2. Poteſt etiam
erit in eodem deli-
ipſis * vel parentibus earú con-
trahendas (ſiue pupill, ſiue
apud patrem virgines, ſiue vi-
du erunt, ſiue ſui iuris viduœ,
occaſione poreſtatis vtatur, &
minacem feruorem ſuum in-
uitis his quorum vtilitas agitur,
exhibere aut exhibuiſſe detega-
tur huc licêt prohibitas nuptias
non peregerite, attamen d pro
tali conamine mult librarum
auri decẽ obnoxium ſtatuimus:
& cum honore abierit , pera-
ctam dignitatem vſurpare pro-
hibemus: tali ſcilicet poena, vt
ſi circa honorem eum quo male
vſus eſt, vindicandum, noſtris
ſtatutis parere noluerit: eã pro-
uinciam in qua ſibi vſurpaue-
rit , habitare per iuge bien-
nium f non ſinatur. Illo videli-
denique cuiuſcunque ſortis P)
Codicis Liber quintus.
adhuc conſtitutog, liceat per-
ſonæ, quam huiuſmodi ambitu
circumuenire tentauerit, confe-
ſtim conteſtatione propoſita, cu
ſua ſuorûmq; domo iuriſdictio-
nẽ eius euitare h: curaturis hoc
vniuſcuiuſq; ciuitatis defenſo-
ribus: & eiuſdem iudicis appari-
toribus. Et quidem ſi haæc praui-
tas ordinarij iudicis erit: vniuer-
ſa domus eius i ratio, atque om-
nia vel ciuilia vel criminalia ne-
gotia, quamdiu idem in admini-
ſtratione fuerit, vicariol cõpe-
tant. Sin autẽ vicarius, vel ſimi-
lisl poteſtatis, vim in huiuſmo-
di matrimonio cõtrahendo mo-
lietur: viciſſim ordinarius iudex
interceſſor exiſtat. Sin autẽ erut
vtriq; ſuſpecti:ad illuſtrem pre-
fecturam ſpecialiter taliú do-
morum quamdiu ibidem admi-
cet adiiciendo, vt & in poteſtatel niſtrauerint, tuitio pertineat.
SINVPTIEEX RESCRIPTO PETANTVR.
TITVLVS
T vltimo loco hic oſtenditur, eas etiam nuptias inutiles & illicitas eſſe, qua ex
reſcripto, quod vtique ſubreptitiũ praſumitur, petuntur, abſque con ſenſu puella
E
VIII.
ſi nuptia fratris, aut ſororis filie, vel etiam hodie conſobrina. Olim conſobrina per-
miſſa ſunt ex reſcritto, l.1. C. Theod. eod. & imparis honeſtate fœmina, l.23.S. de
nupt. & vtriuſque reſcripti formula extat apud Caſſiodorum VII. Var. & pupilla
ſuæ, vel patris. l. penul. S.tit. 6. & proculdubio ex reſcripto petitur etiam deſponſa
recte vel arrarum duplum l.I. CVIAC.
H Oéeç ndére
ſules iou ys
l Oacxs duoovnvhoos.
emei pul dnubé u
ndè viurõ-
ooi v ouy. vopn-
ere el oſv. Id eſt.
Hœc conſtitutio vult nominẽ
procurare ſibi nuptias per re-
ſcript principis: deinde inquit
publicẽtur bona, & liberi exeo
matrimonio geniti non ſunt le-
gitimi: & veniam ab eo habebit.
Non valet reſcriptum obrepti-
tium, vel de illicitis impetratum.
BALD Vel ſic: Per reſcriptum
principis mulier inuit nõ contra-
hit nuptias: & impetrantis bona
publicantur ſine ſpe veniæ, & filij
ex tali coniunctione nati, ſunt ille-
gitimi: impetranti tumen permitti.
tur vt ſponſalia patris conſenſu ce-
lebrata, impleantur: vel dat nomine arrarum reddan-
tur. SALYCETVS.
Harmenop.
lib.4.tit.4.
* C.3T1o.1.
e
pter tale ſponſalium
Impp. HoNoxrys & THrODos. AA.Theodoro P.P. prat.
a Vidam n * vetuſti iuris ordine e prætermiſſo,
obreptione precú nuptias quas ſe intelligunt
non mereri, à nobis exiſtimant poſtulandas,
ſæpe habere puella conſensũ confingentes?
quapro-
genus præſentis legis definitione
prohibemus. Si quis igitur contra hanc definitionem
nuptias precum ſubreptione meruerit: amiſſionẽ bo-
norum, & pœnam deportationis ſubiturum ſe eſſe non
ambigat: & amiſſo iure matrimonij, quod prohibita
vſurpatione meruerit, filios ſe ex hac coniunctione ſu-
ſceptos, iuſtos non habiturum, nec vnquam poſtulatæ
indulgentiæ annotationiſve indulto efficacem ſe ve-
niæ effectum meruiſſe: exceptis
his qui parentum ſponſionem
de nuptiis filiarum implere j
deſiderant, vel ſponſalia, hoc eſt,
arrarum data nomine, reddi ſi-
bi prcepto legum cum ſta-
tuta pœna depoſcunt. Dat. Ral.
Februariis, HonorioVIII. &
Theod. Ill. AA. CosS.
Idem dicit in effectu, quod lex
pracedens. Vel quod in l. præce-
denti dixit in genere, hic dicit in
ſpecie. BALD. Vel ſic: Reſcriptum
per quod inceſtæ nupti concedun-
tur, non eſt impetrandum: nec im-
petratum eſt ſeruandum. SALYC.
I1. Imp. ZAN0 A. Baſilio P.P.
Efandiſſimum ſcelus fra-
tris ſororiſve filiæ nuptia-
rum, quod ſacratiſſimis conſti-
tutionibus ſub grauiſſimæ pe-
ne interminatione damnatum
eſtr, iterato prſentis diuinæ
ſanctionis tenore modis omni-
1156
ſecundô intelligi de ill
matrimonio loqui, quod
etiam de iure communi
tenet. 3. Item tertiô po-
teſt planè intelligi in
præſide:vt & Stit. proxi.
A CCVRS.PPVE.
O Ordine quo cauetur
vt cum non prohibitis
contrahatur, ſecund um
primumivt Inſtit de nup.
S. j 2. Vel quo cauetur
vt liberea contrahantur a Mars
matrimonia: vt y de ie
inuti ſtip. lr. ſecundun dece otahi
ſecundu caſum., Vel b bMatrimonit
quo cauetur vt rales nu.- f praſide
ptie ſeil. inter praeſidem n
& ſubiectam, non au non conſſtit
ſecundûm tertiumvt S.
de nuptil. & ſi contra.
p Confingentes. ſcilicet
cum nõ habeant ſecun-
dûm omnes caſus, vel
etiã habeant ſecundûm
primum & tertium.
q Reddi ſibi ſub alter-
natione. hi ergo qui
conſentiente patre, nul-
lam poenam patiuntur.
& eſt ſic ſuprà de interdi.
matrim. l ſi tutor. & de
ſponſa. l. mulier. & ff. de
ritu nupt. l. tutor. &
xxxvj quij. cnullus. Ace
CVRS.
NEfandiimun ox-
SVS. Si aliquis im-
petrat à principe vt poſ-
ſit contrahere nuptias
cum filia fratris, aut ſo-
roris, non debet concedi
alicui tale reſcriptum: &
ſi concedatur, non va-
let. AccVRS.
r Damnatum eſt. vtS . ,
S. de nupt. l nemini & t aaimononi
Inſtit de nup. S. ij. & S. ſi inter fratrenm
aduerſus. & S. de inceſt. & ſororem.
nupt. lfin.
ſ Denegamus. & hoc
cûm prohibetur iure d Reſciptunm
naturali vel gentium:vr ſuper mati-
quia ratione ſanguinis aando an
vel affinitatis: ſecus vbi yaleat.
de iure ciuili tantum
prohibetur, vbi reſcri-
ptum tenet:vtS de inter-
dic. matri. l. pen. & fa-
cit j. ad Tertul.l. ſi qua
mulier.
DE SECVNDIS
nuptiis.
Dixit de primis, ſequi-
tur nunc de ſecundis nu-
t impleri vet.
& Cod. Th.
ptiis, quæ omnes vlterio¬ e Secſdæ nu-
pri dicuntur
etiam tertiz,
& delnceps.
res dicuntur. & dic quod
contrahuntur eodem mo-
do: ſed multa conceduntur
primis, qua non ſecunde
contrahentibus dantur.
bus prohibemus. Precandi quoque in poſterum ſuper
tali coniugio (imô potius contagiocunctis licentiam
denegamus ſ: vt vnuſquiſque cognoſcat impetratio-
nem quoque rei cuius eſt denegata petitio, nec ſi per
ſubreptionem poſt hanc diem obtinuerit, ſibimet pro-
futuram.
DE SECVNDIS NVPTIIS.
TITVLVS
N
dem aut quinta illicita ſint.l. 4. infrà de
IX.
On ſine cauſa ſecunda nuptia illicitarum vicinitatem ſequun-
tur, quippe cum pœnis obnoxia ſunt, licet ne quarte qui-
bonis qu lib. adquir.
quia
tra bienid recupera-
re non poterit: & hoc
caſu mulier poterit eum
egu ſare, & vieariunm,
cto. aliàs non.
a JIpſis. ſcilicet mulie-
ribus.
b Sortis. id eſt, condi-
tionis, ſit mulier fub-
fauorem vt in
Cod. Th. &
manuſc. ſed in e,.
aliis rets audi. A
emendatum c Non peregerit. ſeilie.
eſt feruorem. de iure.
’ d’ Attamen ſic & ff. de
extraor. criL.fin. & S. de
epiſ. & cle l, ſi quis non di-
* Sie repoſitu cA Sed arg. contrà
ex manuſcrip. ff. quod quiſque iur. l. j.in
eû antea per- fin. Solu. vt ibi-
peram legere- e.’’ſurpauerit. illum
tur, honore ponorem.
ambierit. nonorem. .
f Biennium. ſcil. con-
tinuum.
g Conſtituto ſcilicet re-
uerſo..
h Euitare ſi hle ſpeciã-
a Forſ ordina- le conceditur declina-
rij iudicis re- riordinarius iudex, erg
gulariter de regulariter prohibetur:
clinari nonaI1 a¬1
poteſt. vtffad municip.l.1. & de
2. hoc diximus S. de iudic.
l. apertiſſimi. circa me-
dium legis.
i5 Domus eius. ſcilicet
mulieris quæ circun-
uenta eſt.
RJ Vicario. illius iudicis.
IJ Vel ſimilis. veluti le-
gatus proconſulis.
m ſ Prafecturam. ſcili-
cet vrbis. & facit S. de
nup.l.eiſi contra.
SINVPTIE EX
reſcripto petantur.
Qua ſcilicet aliàs non
valerent: vel etiam qua
aliàs valerent.
VidJCASVS.
In l. iſta prohibet
Imperator cõtrahi pro-
hibitas nuptias, & im-
ponit ei qui contrahit
penã. Vltrà ditit quod
filij nati ex eis nuptiis,
non erunt legitimi. Si
tamen quis impetraue-
rit reſcriptum, quod ſi
contraxerit ſponſalia
cum aliqua prohibita,
cui dederit arras, quod
arræ ſibi reſtituantur:
hoc caſu valebit reſcri-
prum. VIVIAN.
n S Quidam loquitur de
his qua non poſſunt te-
nere: vnde qui impetrat:
ſuſtinet pœnam quam
hic dicit:niſi in caſu quẽ
excipit. 2. Poteſt etiam
erit in eodem deli-
ipſis * vel parentibus earú con-
trahendas (ſiue pupill, ſiue
apud patrem virgines, ſiue vi-
du erunt, ſiue ſui iuris viduœ,
occaſione poreſtatis vtatur, &
minacem feruorem ſuum in-
uitis his quorum vtilitas agitur,
exhibere aut exhibuiſſe detega-
tur huc licêt prohibitas nuptias
non peregerite, attamen d pro
tali conamine mult librarum
auri decẽ obnoxium ſtatuimus:
& cum honore abierit , pera-
ctam dignitatem vſurpare pro-
hibemus: tali ſcilicet poena, vt
ſi circa honorem eum quo male
vſus eſt, vindicandum, noſtris
ſtatutis parere noluerit: eã pro-
uinciam in qua ſibi vſurpaue-
rit , habitare per iuge bien-
nium f non ſinatur. Illo videli-
denique cuiuſcunque ſortis P)
Codicis Liber quintus.
adhuc conſtitutog, liceat per-
ſonæ, quam huiuſmodi ambitu
circumuenire tentauerit, confe-
ſtim conteſtatione propoſita, cu
ſua ſuorûmq; domo iuriſdictio-
nẽ eius euitare h: curaturis hoc
vniuſcuiuſq; ciuitatis defenſo-
ribus: & eiuſdem iudicis appari-
toribus. Et quidem ſi haæc praui-
tas ordinarij iudicis erit: vniuer-
ſa domus eius i ratio, atque om-
nia vel ciuilia vel criminalia ne-
gotia, quamdiu idem in admini-
ſtratione fuerit, vicariol cõpe-
tant. Sin autẽ vicarius, vel ſimi-
lisl poteſtatis, vim in huiuſmo-
di matrimonio cõtrahendo mo-
lietur: viciſſim ordinarius iudex
interceſſor exiſtat. Sin autẽ erut
vtriq; ſuſpecti:ad illuſtrem pre-
fecturam ſpecialiter taliú do-
morum quamdiu ibidem admi-
cet adiiciendo, vt & in poteſtatel niſtrauerint, tuitio pertineat.
SINVPTIEEX RESCRIPTO PETANTVR.
TITVLVS
T vltimo loco hic oſtenditur, eas etiam nuptias inutiles & illicitas eſſe, qua ex
reſcripto, quod vtique ſubreptitiũ praſumitur, petuntur, abſque con ſenſu puella
E
VIII.
ſi nuptia fratris, aut ſororis filie, vel etiam hodie conſobrina. Olim conſobrina per-
miſſa ſunt ex reſcritto, l.1. C. Theod. eod. & imparis honeſtate fœmina, l.23.S. de
nupt. & vtriuſque reſcripti formula extat apud Caſſiodorum VII. Var. & pupilla
ſuæ, vel patris. l. penul. S.tit. 6. & proculdubio ex reſcripto petitur etiam deſponſa
recte vel arrarum duplum l.I. CVIAC.
H Oéeç ndére
ſules iou ys
l Oacxs duoovnvhoos.
emei pul dnubé u
ndè viurõ-
ooi v ouy. vopn-
ere el oſv. Id eſt.
Hœc conſtitutio vult nominẽ
procurare ſibi nuptias per re-
ſcript principis: deinde inquit
publicẽtur bona, & liberi exeo
matrimonio geniti non ſunt le-
gitimi: & veniam ab eo habebit.
Non valet reſcriptum obrepti-
tium, vel de illicitis impetratum.
BALD Vel ſic: Per reſcriptum
principis mulier inuit nõ contra-
hit nuptias: & impetrantis bona
publicantur ſine ſpe veniæ, & filij
ex tali coniunctione nati, ſunt ille-
gitimi: impetranti tumen permitti.
tur vt ſponſalia patris conſenſu ce-
lebrata, impleantur: vel dat nomine arrarum reddan-
tur. SALYCETVS.
Harmenop.
lib.4.tit.4.
* C.3T1o.1.
e
pter tale ſponſalium
Impp. HoNoxrys & THrODos. AA.Theodoro P.P. prat.
a Vidam n * vetuſti iuris ordine e prætermiſſo,
obreptione precú nuptias quas ſe intelligunt
non mereri, à nobis exiſtimant poſtulandas,
ſæpe habere puella conſensũ confingentes?
quapro-
genus præſentis legis definitione
prohibemus. Si quis igitur contra hanc definitionem
nuptias precum ſubreptione meruerit: amiſſionẽ bo-
norum, & pœnam deportationis ſubiturum ſe eſſe non
ambigat: & amiſſo iure matrimonij, quod prohibita
vſurpatione meruerit, filios ſe ex hac coniunctione ſu-
ſceptos, iuſtos non habiturum, nec vnquam poſtulatæ
indulgentiæ annotationiſve indulto efficacem ſe ve-
niæ effectum meruiſſe: exceptis
his qui parentum ſponſionem
de nuptiis filiarum implere j
deſiderant, vel ſponſalia, hoc eſt,
arrarum data nomine, reddi ſi-
bi prcepto legum cum ſta-
tuta pœna depoſcunt. Dat. Ral.
Februariis, HonorioVIII. &
Theod. Ill. AA. CosS.
Idem dicit in effectu, quod lex
pracedens. Vel quod in l. præce-
denti dixit in genere, hic dicit in
ſpecie. BALD. Vel ſic: Reſcriptum
per quod inceſtæ nupti concedun-
tur, non eſt impetrandum: nec im-
petratum eſt ſeruandum. SALYC.
I1. Imp. ZAN0 A. Baſilio P.P.
Efandiſſimum ſcelus fra-
tris ſororiſve filiæ nuptia-
rum, quod ſacratiſſimis conſti-
tutionibus ſub grauiſſimæ pe-
ne interminatione damnatum
eſtr, iterato prſentis diuinæ
ſanctionis tenore modis omni-
1156
ſecundô intelligi de ill
matrimonio loqui, quod
etiam de iure communi
tenet. 3. Item tertiô po-
teſt planè intelligi in
præſide:vt & Stit. proxi.
A CCVRS.PPVE.
O Ordine quo cauetur
vt cum non prohibitis
contrahatur, ſecund um
primumivt Inſtit de nup.
S. j 2. Vel quo cauetur
vt liberea contrahantur a Mars
matrimonia: vt y de ie
inuti ſtip. lr. ſecundun dece otahi
ſecundu caſum., Vel b bMatrimonit
quo cauetur vt rales nu.- f praſide
ptie ſeil. inter praeſidem n
& ſubiectam, non au non conſſtit
ſecundûm tertiumvt S.
de nuptil. & ſi contra.
p Confingentes. ſcilicet
cum nõ habeant ſecun-
dûm omnes caſus, vel
etiã habeant ſecundûm
primum & tertium.
q Reddi ſibi ſub alter-
natione. hi ergo qui
conſentiente patre, nul-
lam poenam patiuntur.
& eſt ſic ſuprà de interdi.
matrim. l ſi tutor. & de
ſponſa. l. mulier. & ff. de
ritu nupt. l. tutor. &
xxxvj quij. cnullus. Ace
CVRS.
NEfandiimun ox-
SVS. Si aliquis im-
petrat à principe vt poſ-
ſit contrahere nuptias
cum filia fratris, aut ſo-
roris, non debet concedi
alicui tale reſcriptum: &
ſi concedatur, non va-
let. AccVRS.
r Damnatum eſt. vtS . ,
S. de nupt. l nemini & t aaimononi
Inſtit de nup. S. ij. & S. ſi inter fratrenm
aduerſus. & S. de inceſt. & ſororem.
nupt. lfin.
ſ Denegamus. & hoc
cûm prohibetur iure d Reſciptunm
naturali vel gentium:vr ſuper mati-
quia ratione ſanguinis aando an
vel affinitatis: ſecus vbi yaleat.
de iure ciuili tantum
prohibetur, vbi reſcri-
ptum tenet:vtS de inter-
dic. matri. l. pen. & fa-
cit j. ad Tertul.l. ſi qua
mulier.
DE SECVNDIS
nuptiis.
Dixit de primis, ſequi-
tur nunc de ſecundis nu-
t impleri vet.
& Cod. Th.
ptiis, quæ omnes vlterio¬ e Secſdæ nu-
pri dicuntur
etiam tertiz,
& delnceps.
res dicuntur. & dic quod
contrahuntur eodem mo-
do: ſed multa conceduntur
primis, qua non ſecunde
contrahentibus dantur.
bus prohibemus. Precandi quoque in poſterum ſuper
tali coniugio (imô potius contagiocunctis licentiam
denegamus ſ: vt vnuſquiſque cognoſcat impetratio-
nem quoque rei cuius eſt denegata petitio, nec ſi per
ſubreptionem poſt hanc diem obtinuerit, ſibimet pro-
futuram.
DE SECVNDIS NVPTIIS.
TITVLVS
N
dem aut quinta illicita ſint.l. 4. infrà de
IX.
On ſine cauſa ſecunda nuptia illicitarum vicinitatem ſequun-
tur, quippe cum pœnis obnoxia ſunt, licet ne quarte qui-
bonis qu lib. adquir.
quia