DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0727
1349
vpillus. ) CASvS. Si
turor finita tutela
credat ſe debere pupillo
pecuniã, & pupillus no-
luit eum conuenire, vel
rationes audire admini-
ſtrationis propter cur-
ſum vſurarum, an poſ-
ſit adultum compelle-
re, vel facere compel-
li, vt eum conueniat,
quritur? Dicitur quod
non: ſed ſapius debet
facere pupillum ad iu-
dicium citari, vr ſic ma-
gis contumax preſuma-
tur, &ſie ei ſecurius poſ-
ſit prouideri: qualiter
autem hoc fieri debeat,
non aperit. tu dic, quod
offerre debet: ſi nõ acci-
piat, declaret hoc iudi-
ci, & actor conſignet,
& deponat: & ſic inhibe-
tur vſurarum curſus.
Idem eſt in curatore ob-
ſeruandum. VIVIA-
NvS.
a J Compelli non poteſt.
vt ſuprà vt nemo inui. l.
j ſed fallit in caſibus: vt
ibi not.
bFrequenter vt ex hoc
magis contumax preſu-
matur.
cJ Proferat. id eſt, dif-
ferat.
d’ Voluntatis. quæ eſt:
quia vultis ſoluere.J Et
uod ſubiicit, quo fa-
cto: ſupple & depoſitis
ſolenniter: vt fſ deprocu-
ratoribus.l. ſi reus.2. Vel
dic quæ voluntas eſt,
quod vultis producere
a Teſtes pro-¬ teſtes ad perpetuam
duci ad perpe memoriam qualiter ni-
tuam memo hil debetis: vel ſi debe-
riam poſſunt. ,ie, qualiter offertis: vt
futura vſura impedia-
tur: & pro hoc eſt quod
ſubiicit, actis etiam, &c.
vt in authentic de teſti.
penultim. coll. v. 3. Ter-
tium etiam eſt conſi-
lium, vt petat à iudice, vt
ſtatuat tempus pupillo,
vltra quod non audiat
eum agentem: vt in-
frà de ingenu ma. l. dif-
famari. ff. quibus ex
cauſ ma. l ſed & ſi. Sait
prator.
DE FIDEIVS-
ſoribus tutorum vel
curatorum.
Ligere.JCASVS.
ſu Finita tutela pu-
pillus habet eligere v¬
trûm velit agere cum
tutoribus, ſeu curato-
ribus, vel cum eorum
heredibus, vel cum fi-
deiuſſoribus eorum, vel
velit agere pro parte
cum tutoribus, vel cum
curatoribus, vel cum
heredibus corum: &
pro parte cum eorum
fideiuſſoribus. Si autem
velit omnes in ſolidum
conuenire: hoc ſibi
non licebit. VIVIA
NvS.
e JEligere debes. vt S. de
ac. & obligl. eſt in ar-
Codex.
primam notubiliorem puto. BAL.
Vel ſic: Tutor non poteſt pupillum
ſuum quondam compellere, vt a¬
gat contra e: ſed denũciationibus
factis poteſt coram praſide ea ad
qua tentur, deponere: & pro depo-
ſitis nõ current vſuræ. hoc dicit ſe-
cundum aliam lecturam: & hoc
intendit: Reus nõ poteſt compellere
eum, qui ſuũ ſe dicit creditorem,
vt agat: ſed poteſt eius teſtes fucere
examinari ad perpetuam rei me-
moriã, vel poteſt petere, vt eipræ-
figatur tempus, vltra quod non au-
diatur. SAL.
III1. Impp. DiocLET. & MAXI-
MIA. AA. & CC. Ditatio,
& Aurelio.
De fideiuſſtut vel curat Tit lvij.
Vpillus agere vobiſcum a¬
Prneturele compelli non
poteſt ?. Verum aduerſus futu-
ram calumniam, vt & ſi
quid ei debetis, curſus inhi-
beatur vſurarum denunciatio-
nibus frequenter P interpoſi-
tis, ad iudicium eum pro-
uocate: ac ſi rem diſſimulatione
proferatS, actis apud præſi-
dem prouinciæ factis T, vo-
luntatis d veſtræ rationem de-
clarate: quo facto tam vobiſ-
ipſis, quâm ſecuritati filiorum
veſtrorum conſuletis. Quod
& in curatoribus locum habet.
PP.III. Ralend. Septemb. Sirmij,
CC. Coss.
DE FIDEIVSSORIBVS TVTORVM,
vel curatorum.
TITVLVS
LVII.
Hle tiulu otendi de tuteln vdelceura nõ tantium agi cum tutore arbitrio tute.
la, vel vtili negotiorum geſtorum cum curatore: ſed etiam cum fideiuſſoribus
corum actione ex ſtipulatu, qui & ipſi vſurarum pupillarium nomine tenẽtur, l. 10.
rem pup. ſal.foEt electionem adoleſcenti eſſe cum ipſo tutore agere velit: an cum
fideiuſſore eius, vel diuiſis actionibus partim eum tutore, partim cum fideiuſſore, nõ
in ſolidum cum vtroque, ne bis idem conſequatur, l.1. hoc tit. l.3. SI. D. de duob.
reis.lgrege. etiam. D. de pig quam electionem omnibus creditoribus adimit Iu-
ſtiniani No.4. qua de cau ſa in Bafil non extãt Conſtitutiones huius tituli qua ſunt
de electione, & notanda diſtinctio l.z.in quaſtione illa, An electo tutore fideiuſſor
liberetur. Multi enim intereſt ſimpliciter acceptus ſit, an in omnẽ cauſam. CVIAc.
Cum tutore, & cum fideiuſſore
non poteſt pupillus in ſolidum age-
re.SAL.
1.Imp. ALEXANDER A. Felici.
LIGERE debes e v¬
trûm cum ipſis tuto-
ribus, vel curatori-
bus, ſeu heredibus eo-
rum an cum his qui pro ipſis ſe
obligauerunt, agere debeas, vel
(ſi ita malis) diuidere f actio-
nem. Nam in ſolidum & cum
reo, & cum fideiuſſoribus agig
iure non poteſt. PP. X. Ra-
lend. Febr. Iuliano II. & Cri-
ſpino Coss.
Iſta lex probat quod fideiuſſor
tutoris poteſt ſe obligare ſub dua-
bus formis: ſeilicet ſimpliciter &in
defectũ tutoris: & vtraque forma
bona eſt:licèt prima ſit pura, ſecũ
da conditionalis: quod eſt notnbile,
& ideô dicũt inſtrumenta: & ſi di-
ctus tutor non ſolueret, talis fideiuſ-
ſor promiſit de ſuo ſoluere, &adim-
plere BAL. Vel ſic: Pro ea parte,
quã tutor ſoluit, liberatur fideiuſ-
ſor ſuus: ſiue ſit ſimpliciter acce-
ptus, ſiue rem pupilli ſaluam fore,
vel indemnitatem promiſit. SAL.
I1. Idem A. Priſco.
NOn eſt ambgui nuris, ele-
cto reo, & ſoluente, fide-
iuſſorem liberarih: & ideô ſi
ſimpliciter! acceptus eſt fide-
iuſſor in id, quod tutor, ſeu cu-
rator debiturus eſſet: cm pro-
ponas tutorem ſeu curatorem
condemnatum ſoluiſſe, quid
dubium eſt, fideiuſſorem libe-
ratum eſſe? Plane l ſi ſtipulatio
rem ſaluam pupillo fore, in-
terpoſita eſt: vel cautum eſt in
id, quod à tutore, vel curato-
re ſeruari non poteſt, manet fi-
deiuſſor obligatus ad ſupplen-
dam tibi indemnitatem. PP. VII.
Ral. Auguſt. Fuſco Il. & Dextro
Coss.
DE CONTRARIO IVDICIO TVTELE.
TITVLVS
LVIII.
C’n de iude iutuele diret dictum ſit quod pupile competit, ad contrarium
veniendum eſt, quod tutori in pupillum datur finita tutela. In eo venit, quod
tutor impendit de ſuo in rem pupilli, l.3 hoc tit. vel etiã quod pupillus ei debuit ex
cauſa tutela vetuſtiore.l.2.S. de in lit. dan. tut. &
1350
bitrio. Sed hodie contrà:
vt in authen. de fideiuſſ.
j-col.j.
f Diuidere. inter reú,
& fideiuſſores: vt S. de
duo rel reos. in princ. ſed
fideiuſſores contra pu-
pillum non habent be-
neficium epiſtolæ: vt ff.
rem pup. ſal foil fina.
gAgi-ita quod exi-
gitur.
Non eſt. Casvs, Si
tutor teneatur pu-
pillo, & ſoluat: libera-
tur fideiuſſor. Si verô fi-
deiubeat pro tutore re-
fert: an ſimpliciter an
interueniente ſtipula-
tione rem pup ſal. fore.
primo caſu tutore ſoluẽ
te liberatur fideiuſſor:
ſecundo caſu tutore ſa-
tisfaciente, non dicitur
liberatus: ſed non inci-
diſſe in obligationẽ. vel
primo caſu obligatur fi-
deiuſſor in totum, ſecu-
do in id tantûm, quod à
tutore ſeruari nõ poteſt.
VIVIAN.
h Liberari. vt Inſtitu.
quib. mod. toll oblig. in pr.
& j de fideiuſſl, ſi indebi-
tam, in fine.
i Simpliciter ſic dicens,
pro iſto fideiubeo. Ac-
CVRSIVS.
k Plane. Sed nonne i¬
dẽ in primo caſu, quod
in his duobus eſt? Reſp.
non: quia primo ab ini-
tio fuit obligatus, sicque
poſteà liberatur, ſed in
his non fuit obligatus:
Sicque non liberari: ſed
non incidere in obliga-
tionem dicitur, niſi in id,
quod deeſt:vt hîc & ffde
ver obl l. decem. ACCVRS.
æ JSi ſtipulatio. Hinc pẽ-
det ratiol. roff. rem pu-
pil ſaluam fore. Idem ob-
tinet in ſpecie l. 52. S.
penul ff de fideiuſſ & l.2.
in fi ffde adminiſt. rerum
ad ciuitatem pertinentii.
CvIAC.
35 Obligatus. Vide ſeri-
pta ad l. I6aff. de verb.
oblig. CVIAc.
DE CONTRA-
rio iudicio tutelæ.
Q I pro contutore.
e CAsVs. Si fini-
ta tutela pupillus vnum
de tutoribus ob cõmu-
nem dolu conuenerit, &
condemnari fecerit, &
alius procondẽnato ſol-
uerit: ſi poſtea alia die
velit, vt pupillus cedat
ſibi act aduerſuscõtuto-
rẽ:an contrario iudici
tutele ad id faciendum
poſſit pupillú cõuenire,
quæritur? Dicitur quod
quodcunque eo iudicio tutor conſequi potest, id etiã conuẽtus,
directo conſequitur iure compenſationis, dl.2. & 3. Illud notandum eſt ex l.1. & 2. in contrarium iudicium nõ
venire, vt tutori, qui ſoluit pro contutore condemnato in ſolidum, pupillus cedat actiones ſuas aduerſus condẽ-
natum, quia poſt ſolutionem cum extincta ſit tutela obligatio, nulla pupillo ſupereſt actio, quam cedat: ſed ei, qui
ſoluit, in condemnatum eſt actio negotiori geſtorum. Ante ſotutionom recte ceditur actio tutori, qui omne, quod
ex cauſa tutela debetur, ſoluere paratus eſt pro ſe, & pro collegis: vel in ſolutione ipſa ſi conuenerit, vt ſoluẽti
tutori cederentur actiones aduerſus collegas, l. I.hoc tit. l. Modeſtinus. D.de ſolut.l. cum is, qui. D. de fideiuſ-
vel ſine ceſſine i dantur vtiles quaſi ex ceſſione praſumpta, l. 1. ſupra de oblig. & actio. ſicut tutore condem-
nato ex communi culpa, cedenda ei ſunt actiones in collegas, quod condemnatus conſequitur in actione iudica-
ti per exceptionem doli mali: vel ſine ceſſione, dantur vtiles, vt dixi titulo 52. quod vtique verum eſ,
Vu 2
etiamſ
vpillus. ) CASvS. Si
turor finita tutela
credat ſe debere pupillo
pecuniã, & pupillus no-
luit eum conuenire, vel
rationes audire admini-
ſtrationis propter cur-
ſum vſurarum, an poſ-
ſit adultum compelle-
re, vel facere compel-
li, vt eum conueniat,
quritur? Dicitur quod
non: ſed ſapius debet
facere pupillum ad iu-
dicium citari, vr ſic ma-
gis contumax preſuma-
tur, &ſie ei ſecurius poſ-
ſit prouideri: qualiter
autem hoc fieri debeat,
non aperit. tu dic, quod
offerre debet: ſi nõ acci-
piat, declaret hoc iudi-
ci, & actor conſignet,
& deponat: & ſic inhibe-
tur vſurarum curſus.
Idem eſt in curatore ob-
ſeruandum. VIVIA-
NvS.
a J Compelli non poteſt.
vt ſuprà vt nemo inui. l.
j ſed fallit in caſibus: vt
ibi not.
bFrequenter vt ex hoc
magis contumax preſu-
matur.
cJ Proferat. id eſt, dif-
ferat.
d’ Voluntatis. quæ eſt:
quia vultis ſoluere.J Et
uod ſubiicit, quo fa-
cto: ſupple & depoſitis
ſolenniter: vt fſ deprocu-
ratoribus.l. ſi reus.2. Vel
dic quæ voluntas eſt,
quod vultis producere
a Teſtes pro-¬ teſtes ad perpetuam
duci ad perpe memoriam qualiter ni-
tuam memo hil debetis: vel ſi debe-
riam poſſunt. ,ie, qualiter offertis: vt
futura vſura impedia-
tur: & pro hoc eſt quod
ſubiicit, actis etiam, &c.
vt in authentic de teſti.
penultim. coll. v. 3. Ter-
tium etiam eſt conſi-
lium, vt petat à iudice, vt
ſtatuat tempus pupillo,
vltra quod non audiat
eum agentem: vt in-
frà de ingenu ma. l. dif-
famari. ff. quibus ex
cauſ ma. l ſed & ſi. Sait
prator.
DE FIDEIVS-
ſoribus tutorum vel
curatorum.
Ligere.JCASVS.
ſu Finita tutela pu-
pillus habet eligere v¬
trûm velit agere cum
tutoribus, ſeu curato-
ribus, vel cum eorum
heredibus, vel cum fi-
deiuſſoribus eorum, vel
velit agere pro parte
cum tutoribus, vel cum
curatoribus, vel cum
heredibus corum: &
pro parte cum eorum
fideiuſſoribus. Si autem
velit omnes in ſolidum
conuenire: hoc ſibi
non licebit. VIVIA
NvS.
e JEligere debes. vt S. de
ac. & obligl. eſt in ar-
Codex.
primam notubiliorem puto. BAL.
Vel ſic: Tutor non poteſt pupillum
ſuum quondam compellere, vt a¬
gat contra e: ſed denũciationibus
factis poteſt coram praſide ea ad
qua tentur, deponere: & pro depo-
ſitis nõ current vſuræ. hoc dicit ſe-
cundum aliam lecturam: & hoc
intendit: Reus nõ poteſt compellere
eum, qui ſuũ ſe dicit creditorem,
vt agat: ſed poteſt eius teſtes fucere
examinari ad perpetuam rei me-
moriã, vel poteſt petere, vt eipræ-
figatur tempus, vltra quod non au-
diatur. SAL.
III1. Impp. DiocLET. & MAXI-
MIA. AA. & CC. Ditatio,
& Aurelio.
De fideiuſſtut vel curat Tit lvij.
Vpillus agere vobiſcum a¬
Prneturele compelli non
poteſt ?. Verum aduerſus futu-
ram calumniam, vt & ſi
quid ei debetis, curſus inhi-
beatur vſurarum denunciatio-
nibus frequenter P interpoſi-
tis, ad iudicium eum pro-
uocate: ac ſi rem diſſimulatione
proferatS, actis apud præſi-
dem prouinciæ factis T, vo-
luntatis d veſtræ rationem de-
clarate: quo facto tam vobiſ-
ipſis, quâm ſecuritati filiorum
veſtrorum conſuletis. Quod
& in curatoribus locum habet.
PP.III. Ralend. Septemb. Sirmij,
CC. Coss.
DE FIDEIVSSORIBVS TVTORVM,
vel curatorum.
TITVLVS
LVII.
Hle tiulu otendi de tuteln vdelceura nõ tantium agi cum tutore arbitrio tute.
la, vel vtili negotiorum geſtorum cum curatore: ſed etiam cum fideiuſſoribus
corum actione ex ſtipulatu, qui & ipſi vſurarum pupillarium nomine tenẽtur, l. 10.
rem pup. ſal.foEt electionem adoleſcenti eſſe cum ipſo tutore agere velit: an cum
fideiuſſore eius, vel diuiſis actionibus partim eum tutore, partim cum fideiuſſore, nõ
in ſolidum cum vtroque, ne bis idem conſequatur, l.1. hoc tit. l.3. SI. D. de duob.
reis.lgrege. etiam. D. de pig quam electionem omnibus creditoribus adimit Iu-
ſtiniani No.4. qua de cau ſa in Bafil non extãt Conſtitutiones huius tituli qua ſunt
de electione, & notanda diſtinctio l.z.in quaſtione illa, An electo tutore fideiuſſor
liberetur. Multi enim intereſt ſimpliciter acceptus ſit, an in omnẽ cauſam. CVIAc.
Cum tutore, & cum fideiuſſore
non poteſt pupillus in ſolidum age-
re.SAL.
1.Imp. ALEXANDER A. Felici.
LIGERE debes e v¬
trûm cum ipſis tuto-
ribus, vel curatori-
bus, ſeu heredibus eo-
rum an cum his qui pro ipſis ſe
obligauerunt, agere debeas, vel
(ſi ita malis) diuidere f actio-
nem. Nam in ſolidum & cum
reo, & cum fideiuſſoribus agig
iure non poteſt. PP. X. Ra-
lend. Febr. Iuliano II. & Cri-
ſpino Coss.
Iſta lex probat quod fideiuſſor
tutoris poteſt ſe obligare ſub dua-
bus formis: ſeilicet ſimpliciter &in
defectũ tutoris: & vtraque forma
bona eſt:licèt prima ſit pura, ſecũ
da conditionalis: quod eſt notnbile,
& ideô dicũt inſtrumenta: & ſi di-
ctus tutor non ſolueret, talis fideiuſ-
ſor promiſit de ſuo ſoluere, &adim-
plere BAL. Vel ſic: Pro ea parte,
quã tutor ſoluit, liberatur fideiuſ-
ſor ſuus: ſiue ſit ſimpliciter acce-
ptus, ſiue rem pupilli ſaluam fore,
vel indemnitatem promiſit. SAL.
I1. Idem A. Priſco.
NOn eſt ambgui nuris, ele-
cto reo, & ſoluente, fide-
iuſſorem liberarih: & ideô ſi
ſimpliciter! acceptus eſt fide-
iuſſor in id, quod tutor, ſeu cu-
rator debiturus eſſet: cm pro-
ponas tutorem ſeu curatorem
condemnatum ſoluiſſe, quid
dubium eſt, fideiuſſorem libe-
ratum eſſe? Plane l ſi ſtipulatio
rem ſaluam pupillo fore, in-
terpoſita eſt: vel cautum eſt in
id, quod à tutore, vel curato-
re ſeruari non poteſt, manet fi-
deiuſſor obligatus ad ſupplen-
dam tibi indemnitatem. PP. VII.
Ral. Auguſt. Fuſco Il. & Dextro
Coss.
DE CONTRARIO IVDICIO TVTELE.
TITVLVS
LVIII.
C’n de iude iutuele diret dictum ſit quod pupile competit, ad contrarium
veniendum eſt, quod tutori in pupillum datur finita tutela. In eo venit, quod
tutor impendit de ſuo in rem pupilli, l.3 hoc tit. vel etiã quod pupillus ei debuit ex
cauſa tutela vetuſtiore.l.2.S. de in lit. dan. tut. &
1350
bitrio. Sed hodie contrà:
vt in authen. de fideiuſſ.
j-col.j.
f Diuidere. inter reú,
& fideiuſſores: vt S. de
duo rel reos. in princ. ſed
fideiuſſores contra pu-
pillum non habent be-
neficium epiſtolæ: vt ff.
rem pup. ſal foil fina.
gAgi-ita quod exi-
gitur.
Non eſt. Casvs, Si
tutor teneatur pu-
pillo, & ſoluat: libera-
tur fideiuſſor. Si verô fi-
deiubeat pro tutore re-
fert: an ſimpliciter an
interueniente ſtipula-
tione rem pup ſal. fore.
primo caſu tutore ſoluẽ
te liberatur fideiuſſor:
ſecundo caſu tutore ſa-
tisfaciente, non dicitur
liberatus: ſed non inci-
diſſe in obligationẽ. vel
primo caſu obligatur fi-
deiuſſor in totum, ſecu-
do in id tantûm, quod à
tutore ſeruari nõ poteſt.
VIVIAN.
h Liberari. vt Inſtitu.
quib. mod. toll oblig. in pr.
& j de fideiuſſl, ſi indebi-
tam, in fine.
i Simpliciter ſic dicens,
pro iſto fideiubeo. Ac-
CVRSIVS.
k Plane. Sed nonne i¬
dẽ in primo caſu, quod
in his duobus eſt? Reſp.
non: quia primo ab ini-
tio fuit obligatus, sicque
poſteà liberatur, ſed in
his non fuit obligatus:
Sicque non liberari: ſed
non incidere in obliga-
tionem dicitur, niſi in id,
quod deeſt:vt hîc & ffde
ver obl l. decem. ACCVRS.
æ JSi ſtipulatio. Hinc pẽ-
det ratiol. roff. rem pu-
pil ſaluam fore. Idem ob-
tinet in ſpecie l. 52. S.
penul ff de fideiuſſ & l.2.
in fi ffde adminiſt. rerum
ad ciuitatem pertinentii.
CvIAC.
35 Obligatus. Vide ſeri-
pta ad l. I6aff. de verb.
oblig. CVIAc.
DE CONTRA-
rio iudicio tutelæ.
Q I pro contutore.
e CAsVs. Si fini-
ta tutela pupillus vnum
de tutoribus ob cõmu-
nem dolu conuenerit, &
condemnari fecerit, &
alius procondẽnato ſol-
uerit: ſi poſtea alia die
velit, vt pupillus cedat
ſibi act aduerſuscõtuto-
rẽ:an contrario iudici
tutele ad id faciendum
poſſit pupillú cõuenire,
quæritur? Dicitur quod
quodcunque eo iudicio tutor conſequi potest, id etiã conuẽtus,
directo conſequitur iure compenſationis, dl.2. & 3. Illud notandum eſt ex l.1. & 2. in contrarium iudicium nõ
venire, vt tutori, qui ſoluit pro contutore condemnato in ſolidum, pupillus cedat actiones ſuas aduerſus condẽ-
natum, quia poſt ſolutionem cum extincta ſit tutela obligatio, nulla pupillo ſupereſt actio, quam cedat: ſed ei, qui
ſoluit, in condemnatum eſt actio negotiori geſtorum. Ante ſotutionom recte ceditur actio tutori, qui omne, quod
ex cauſa tutela debetur, ſoluere paratus eſt pro ſe, & pro collegis: vel in ſolutione ipſa ſi conuenerit, vt ſoluẽti
tutori cederentur actiones aduerſus collegas, l. I.hoc tit. l. Modeſtinus. D.de ſolut.l. cum is, qui. D. de fideiuſ-
vel ſine ceſſine i dantur vtiles quaſi ex ceſſione praſumpta, l. 1. ſupra de oblig. & actio. ſicut tutore condem-
nato ex communi culpa, cedenda ei ſunt actiones in collegas, quod condemnatus conſequitur in actione iudica-
ti per exceptionem doli mali: vel ſine ceſſione, dantur vtiles, vt dixi titulo 52. quod vtique verum eſ,
Vu 2
etiamſ