DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0769
.
1 1
auine?
nſan l
aullanae?
fatieu,
nſa:llu
nn hoteeà
len adut quiliqula
pro leui oſfenſi uoute
trahatut n ſeruinur !
led ex teis eut?
preſſis in autheu vu à
de ce iludeula vv all,
nos dicimus totia
aiſlnn l i piatle.
tuns, intelge quin
do remiſit ius paooa
tus. nan & adhutreu
cat: vt ſupà debu lll
cat: vt ſupidhhlbl
m J Suh impuriun, li
finia
eſt dominium: ſedtou l;
tà ſupa tiu puuilſe
manumiſvridi
quod preſes prounit
ipſum coërcebit luru
quia uin gne
nieſt, vtrun praldi e
lit oſtendere velnon.
n Ditionmque idet,
iuriſdictionenm.
lluat jit tae,,
dubius erat ſaausill’oy bAtq, ita hoc
auten certus: led uy caſu dominus
v
o Sin iuduei liliet
ordinario. u
ps danui le delt ll
tosf. ſEtſe eſt ou u
l udi, d
d ſupilt eile
catur in alul.
qm aiims
id eſt,
tre,,
tempore l
emanuſt lliuue,
adfſinundor ur
empua: li
ercit: l elàppt
epno luis
partrs, ſufoit nul
iaune
ſſe, yt laſilii
Je,
ndaul, pi
vltqui
ferre non po-
teſt, quando
manumiſſus
tus eſt in ſer-
uitutem: tunc
enim requiri-
tur principis
imdulgentia.
cibertus ex leues. Secundô, quando
quibus cauſis ſtin
loi heiis sin ſeruitutem
teuocatur.
.v. n (
lſeuin ue
l
u
1433 De iure aureorum annul &c. Tit vij.
JEt not hic argumentú, quod ſi vaſſallus commiſit feloniam,
filiis prius natis feudum non aufertur. Vel generalius nota re-
a Adde Gloſſ.
n lſole in fii Ja
fr. de liberai & in
cauſa. Delit r totum. ADDIT10.
patis no. Tu diſtinguas breuiter
Iiberis port in quaeſtione illa, quam
Aam natis: Ia ,.
litumn ho. facit gloſ-iſta de feudo,
nor vero pa ex mente Bartol. in liij.
aris nou ſoli
poſt natis: ſe!
& ante natis
prodeſt. vide
ff de interd. & releg quia
aut commitrit pater ali-
quod delictum, propter
Caſtrlit. quod debet directô feu-
al qui nſtre do priuari: vt quia de-
concilio. recte. linquit contra dominu,
Vide Alciau vel aliquid facit contra
dſpun.. conuentioné feudi:tunc
nfin T’acituictum patris nocetfi-
1a.hiſtor. delictum patt.
lio:vt in c.j in tit. ſi vaſ-
ſal feu. priu, cuide. Aut
committit aliud delictu,
propter quod ſcilicêt nõ
deber principaliter feu-
do priuari: ſed conſe-
quenter cadit ab illo: vt
quia non delinquit, co-
tra dominum, vel con-
rra promiſſiones factas
in feudo: tunc aut tale
feudum debet tranſire
ad filium ex perſona pa-
tris, tanquàm ad patris
ſucceſſorẽ: &hoc caſu fi-
lius priuatur illo feudo.
tEx Nouelt. Aut tranſit ad eum ſuo
Valentiniani, iure: vt quia filius, non
De libertu, & quia heres, & ſucceſſor:
eorum ſucceſ. & tc ſibi illud retinet:
vt probatur in d l.iiffade
interdict. & releg. Vide
etiam Abbain c fin. ex-
trà de feudis.
a Seruituris id eſt, ſer-
uis futuris: ſi tamen ex
ancilla huius patroni
ſint nati. Vel dic etiam
ex aliena muliere, vt li-
berta, vel ſerua:ſi tamen
filij neceſſe habeant ſe-
qui conditionem patris,
vt in caſibus:vt j. de mu-
rilegu l fin lib.xj. & S. de
ſer fugi.lfina. Et ſic non
eſt contrà ſuprà de rei
vindic. l. partum. Vel re-
ſolue in principio huius
legis maſculinum in
conſtit.I.
J al. ſotvm.
ulam: Delictum parris filiis non nocet:vt j.de libe cau l.fi.S.
& ff. de pœn.l. iij. & l crimenff.de in ius vocan l.adoptiui. S. final.
decret.j quaſt-iiij capj & xxiiij. quaſt iij cap.j. & diſtinct.lvj.
ſeruituris?: quoniam illis deli-
cta parentum non nocent, quos
tunc eſſe ortos cõſtiterit, dum
libertate illi potirentur. Sane ſi
is, qui in noſtro d fconſilio vin-
dicta liberatus eſt, poſt coërci-
tionem fex) pœnitentia * di-
gnu ſe praeſtiterit, vt ci ciuitas8
Romana reddatur: non priûs
fruetur beneficio libertatis, quã
ſi hoc patronus eius oblatis
precibus impetrauerit. Dat. Idib.
April. Romæ, Conſtan. A.V. &
Conſtante Cæſ. Coss.
Reuerentia debetur etiam here-
dibus extraneis:& eis cõpetit offi-
cium iudicis pro ingratitudine ar-
cenda BALD. Vel ſic: Reueren-
tia debetur filiis, & heredibus pa-
troni, qui habent etiam ius in ſer-
uitutem reuocandi.SALYC.
III. Impp. HONORIVS & THEOD.
AA. ad Senatum.
Iberti j non modô * ad-
uerſus patronos non audiã-
cium iudicis propter ingratitudinem, vt in ſeruitutem reuoce-
tur. Vel ſic: Quœritur, vrrûm liberti debeant reuerentiam, &
n
1434
obſequium filiis patroni? Reſp.quod ſie, eodem modoſicut &
patronorquibus ſi fuerint ingrati, reuocari poſſunt in ſeruitutẽ.
J Modo. id eſt, ſolummodô.
tur l:verumetiã eandem, quam
patronis ipſis debẽt reuerentiã,
preſtent heredibus patrono-
ru:quibus n ingrati 9actio, ſicut
ipſis manumiſſoribus, defere-
tur, ſi illi P datæ ſibi libertatis
immemores, nequitiam Trece-
perint ſeruilis ingenij. DatVII.
Id. Aug. Rauenne, Mariniano,
& Aſclepiodoto Coss.
Ingenuus liberti filius propter
ingratitudinem viuente patre
commiſſam, poteſt reuocari in ſer-
uitutem:& hoc operatur conditio
patris quod eſt not. SAL.
III1. Impp. HONOR. & THroD.
AA. Baſſo P.P.
Ibertine conditionis ho-
mines, vel eorum filij ,
etiam ſi militantes docebun-
tur ingrati:ad ſeruitutis nexum
proculdubiô reducentur r*.
Dat. Ral. April. Rauen. Theo-
doſioXI. & Valentiniano AA.
COSS.
DE IVRE AVREORVM ANNVLORVM,
& de natalibus reſtituendis.
TITVLVS
VIII.
Ecte dici poteſt hunc titulum eſſe ſubiectum VII,quod li bertini natali-
bus reſtituti, obſequiis ſoluti ſint, & iudicio ingrati:quia per omnia, & in omni-
bus ingenui ſunt, l.6. j de ſuis, & leg her non etiam qui ius aureorum annulorum
impetrauerint. quod plerunque dabatur libertinis ditioribus, vt Arnobius ait lib. 4.
pecuniam donare annulos aureos, & loca priora in ſpectaculis. Habẽtibus igitur in
bonis millia quadringenta, qui cenſus erat equeſtris Suetonius in Iulio Ius annulo-
rum cum millibus quadringentis. CvIAc.
Ciuitas nõ poteſt quem natali-
bus reſtituere. BAL. Vel ſic: Ius
aureorum annulorum, & reſtitu-
tio nataliü, à ſolo principe cõcedi-
tur:nõ ab ordine decurion.SAL.
fœmininum: vt aliàs, ffade vſur.l.aquis. Et dic ſeruitu ris. ſcilicet
paarone.
5
eis. vt Jeo.fina.
Ortos. vel conceptos, vt modô dixi:ſua verô delicta nocerent
c Illi. Liberti reuocari in ſeruitutem.
d In nostro. id eſt, coram nobis.
e Vindicta id eſt, cauſa cognita.
f Coërcitionem, id eſt, reuocationem in ſeruitutem.
gJ Ciuitas. id eſt, libertas.
colla, vj. nã tunc propter
h J Patronus. quondamnune dominus. vnde Virgilius. Facilis
deſcenſus Auerni: Noctes, atque dies patet atri ianua ditis; Sed reuo-
ſeuo ſuo li- care gradum, ſuperãſque euadere ad auras, Hoc opus, hic labor eſt.
bertatem con- Vt autem ſcias ex quibus cauſis fiat reuocatio, dic aut ex vo-
luntate manumittitur, aut ex neceſſitate. Primo caſu ſi eſt ingra
tus, vt quia non preſtat obſequium, non reuocatur:vt j. de libe.
uil propter deli¬ cauſa l.ſolo. niſi opportunum erat, vt circa alimenta:vt f. de lib.
ute il ctum reuoca- agno.l.alimenta.SS imperatores. cõminari tamen poteſt: vt ffde iure
patl ingratus. Si autem eſt ingratus: quia iniuriã facit patrono:
etiã propter leuem culpam reuocatur in ſeruitutem:vt hac l. niſi
patronus remiſerit ius patronatus:vt in auth. vt lib. de ca.illud.
raues offenſas reuocatur:nõ propter
cilic. ex neceſſitate: tunc eadem fit di-
ctio, ſed non eadẽ pœnæ impoſitio. nam ſi non praeſtat obſe-
quium, primô comminatur ei prætor: ſecundô extra ordinem
coërcitionem imponit: ſi non prodeſt comminatio à prætore
facta ſed ſi faciat iniuriam:ſi quidem ad verba, damnatur in exi-
lium:ſi ad factum, damnatur in metallum: vt ff.de iure patro.l.j.
i Oblatis. ſcilicet Imperatori.
T Iberti.JCASVS. Non magis audietur libertus contra fi-
lium patroni, ſi eum ſine venia in ius vocauerit, quam con-- à decurionibus: ſed à principe.
tra patronum:cui ſi ingratus extiterit, dabitur ei actiotid eſt, offi- jſNatales antiquos. idh eſt, in quibus omnes homines nati tiqui quid.
&
I. Impp. DIOCLET. MAXIM.AA.
Philadelpho.
Atales antiquos?, &
ius ingenuitatis non
’ ordo preſtare decu-
l Audiãtur ſine venia.
m Heredibus etiam ex-
traneis a: vt S. de in ius euerentia
vocan1. qua coſiſtit in
n Quibus. ſcilicet he- debeturenda,
redibus etiã extraneis, heredibus ex-
ſecundûm Placen. Sed tu traneis: que in
reſtringe hoc tantûm b faciendo non
ad filios, qui reuocant: debetur.
e..... Ius renocan-
non autẽ extraneus he- di libertum in
resl, vel etiam ſuus, vltra ſeruitutẽ pro-
filium: vt Seo l.j. & in pter ingrati-
auth vt lib de c. Silud. udinemcom-
coll vj & ff de verbſigni. Petit etiã he-
eon de vrd ſgpie edi on eui-
us,ſeu extra-
OJIngrati. ſi habes, in- neo: ſed filio
gratis: ſubaudi ſcilicet tantui.
exiſtentib. libertis ſi ha¬ Per iſtum
bes, ingrati actio, ſecun ext. dicit Pe-
.. Iuea trus Ra. in di-
dûm quoſdam, dicas ctis ſuis extra-
IAIL. A
quod eſt propriû actio- uagantibus, in
nis nomen, qua fit reuo¬ extrauag. volo
çatio. Alij dicunt vtilem tibi dicere duas
rei vindicationem: & laudes ſeruore.
2 valere conſe-
eam appellãt actionem quentiam, eſt
ingrati: id eſt, propter ſeruus, ergo
ingratitudinem:arg. j de nequam.
reuoc. donatjo. l. his ſolis. eIngrati actio,
& ff de donatio. cauſa ie quod of-
1 cium iudicis.
mortis-l. ſi mortis cauſa ral. producen-
res. Tu dit dari officiu p l’ vrre
iudicis: vt S.eod. l.j. & di-
ces hic, actio ingrati, id
eſt, propter ingratitudi-
nem officio iudicis, &c.
& facit ad l. iſtam S. da
ope. liber. l qui manumit-
tuntur & & fide in ius vo-
canl quique. & l ſi liber-
tus. que reuocatio etiam
per rprocuratorem fieri
poteſt:vt ff-de obſeq. l per
procurat.
p Illi. ſliberti.
Ibertinæ. CASVS.
Si liberti, vel eorum
liberi militiam cõſecuti
fuerint: non propter hoc
minus in ſeruitutem re-
uocabuntur, ſi ingrati
extiterint.
ADDIT10. Haœc lex ait,
libertos ingratos, etiam-
ſi militent, in ſeruitutem reuocari: ſic & in lr. C.de obſeq patr.
praſt. non autem, vt Græci putant, quaſi videntur eſſe ingrati
eo ipſo, quôd militant. Vide cap. Tr. de præſcript. CVIAC.
æEorum fili. Huius rei exemplum eſt in Nou. 22. S ſi verô decre-
tum. CVIAC.
q Si militantes. ſi, id eſt, quaimuis.
rReducentur. ſic ergo not. quod licet filij liberti ſint ingenui
detamen praſtant reuerentiam:licét non tantam ſicur pater: vt dLibertorum
ff de iniuriis.l.non ſolum. S. quanquam in fin.. & propter propri liberi, inge-
delictum in ſeruitutem reuocantur vt hic:non patris: vt S. od, nui:pro liber-
l.ij & eſt etiam pro hoc ipſa rubrica: quia fruſtra diceret, & eo-
rum libaris; cum ſufficeret, de libertis, vt arg. ff de lega, jlſi quãdõ.
in princ. Item facit: quia ſicut etiam non patrono debetur reue-
tis tanen ha-
bentur in qui-
buſdam.
e Liberti filij,
rentia propter patronum, vt filiis patroni viuente patre & vxo- qui ingenui
re:vt S.de ope liber. l. pen. ita & non libortus praeſtat obſequium ſunt, an pro-
propter libertum:vt hic. Nec obſtat ff de obſ parent & patr praſt.
l.heres. vbi dicit quod heres liberti habet iura extranei hominis:
quia il lud intellige in herede extraneo. Vel verius ibi poſt mor-
tem liberti:hîc autem loquitur eo viuente. Alij dicunt tales fi-
prer ſuam in-
gratitudmem
n ſeruituten
redigantur.
lios non reuocari per dictam lheres. & hic intelligunt filij: ſci-
licet cum patribus manumiſſi.
a a
DE IVRE AVREORVM ANNVLORVM, ET
de natalibus reſtituendis.
Quial per reſtitutionem natalium, & per ius aureorum annulo¬ f Continua-
rum perduntur iura prædicta patronorum,ide de his dicit.
Atales. SJCASVS. Si libertus te conſentiente ingenui-
i tatem, quam quilibet ex prima natura conſeeutus eſt, im-
petrare voluerit: à quo ſir impetranda, quœritur?Reſp quod non ſtrenſ.
tiO.
g De legiti-
matione, vide
hie Bald. Ca-
h Natalesan-
ſunt
1 1
auine?
nſan l
aullanae?
fatieu,
nſa:llu
nn hoteeà
len adut quiliqula
pro leui oſfenſi uoute
trahatut n ſeruinur !
led ex teis eut?
preſſis in autheu vu à
de ce iludeula vv all,
nos dicimus totia
aiſlnn l i piatle.
tuns, intelge quin
do remiſit ius paooa
tus. nan & adhutreu
cat: vt ſupà debu lll
cat: vt ſupidhhlbl
m J Suh impuriun, li
finia
eſt dominium: ſedtou l;
tà ſupa tiu puuilſe
manumiſvridi
quod preſes prounit
ipſum coërcebit luru
quia uin gne
nieſt, vtrun praldi e
lit oſtendere velnon.
n Ditionmque idet,
iuriſdictionenm.
lluat jit tae,,
dubius erat ſaausill’oy bAtq, ita hoc
auten certus: led uy caſu dominus
v
o Sin iuduei liliet
ordinario. u
ps danui le delt ll
tosf. ſEtſe eſt ou u
l udi, d
d ſupilt eile
catur in alul.
qm aiims
id eſt,
tre,,
tempore l
emanuſt lliuue,
adfſinundor ur
empua: li
ercit: l elàppt
epno luis
partrs, ſufoit nul
iaune
ſſe, yt laſilii
Je,
ndaul, pi
vltqui
ferre non po-
teſt, quando
manumiſſus
tus eſt in ſer-
uitutem: tunc
enim requiri-
tur principis
imdulgentia.
cibertus ex leues. Secundô, quando
quibus cauſis ſtin
loi heiis sin ſeruitutem
teuocatur.
.v. n (
lſeuin ue
l
u
1433 De iure aureorum annul &c. Tit vij.
JEt not hic argumentú, quod ſi vaſſallus commiſit feloniam,
filiis prius natis feudum non aufertur. Vel generalius nota re-
a Adde Gloſſ.
n lſole in fii Ja
fr. de liberai & in
cauſa. Delit r totum. ADDIT10.
patis no. Tu diſtinguas breuiter
Iiberis port in quaeſtione illa, quam
Aam natis: Ia ,.
litumn ho. facit gloſ-iſta de feudo,
nor vero pa ex mente Bartol. in liij.
aris nou ſoli
poſt natis: ſe!
& ante natis
prodeſt. vide
ff de interd. & releg quia
aut commitrit pater ali-
quod delictum, propter
Caſtrlit. quod debet directô feu-
al qui nſtre do priuari: vt quia de-
concilio. recte. linquit contra dominu,
Vide Alciau vel aliquid facit contra
dſpun.. conuentioné feudi:tunc
nfin T’acituictum patris nocetfi-
1a.hiſtor. delictum patt.
lio:vt in c.j in tit. ſi vaſ-
ſal feu. priu, cuide. Aut
committit aliud delictu,
propter quod ſcilicêt nõ
deber principaliter feu-
do priuari: ſed conſe-
quenter cadit ab illo: vt
quia non delinquit, co-
tra dominum, vel con-
rra promiſſiones factas
in feudo: tunc aut tale
feudum debet tranſire
ad filium ex perſona pa-
tris, tanquàm ad patris
ſucceſſorẽ: &hoc caſu fi-
lius priuatur illo feudo.
tEx Nouelt. Aut tranſit ad eum ſuo
Valentiniani, iure: vt quia filius, non
De libertu, & quia heres, & ſucceſſor:
eorum ſucceſ. & tc ſibi illud retinet:
vt probatur in d l.iiffade
interdict. & releg. Vide
etiam Abbain c fin. ex-
trà de feudis.
a Seruituris id eſt, ſer-
uis futuris: ſi tamen ex
ancilla huius patroni
ſint nati. Vel dic etiam
ex aliena muliere, vt li-
berta, vel ſerua:ſi tamen
filij neceſſe habeant ſe-
qui conditionem patris,
vt in caſibus:vt j. de mu-
rilegu l fin lib.xj. & S. de
ſer fugi.lfina. Et ſic non
eſt contrà ſuprà de rei
vindic. l. partum. Vel re-
ſolue in principio huius
legis maſculinum in
conſtit.I.
J al. ſotvm.
ulam: Delictum parris filiis non nocet:vt j.de libe cau l.fi.S.
& ff. de pœn.l. iij. & l crimenff.de in ius vocan l.adoptiui. S. final.
decret.j quaſt-iiij capj & xxiiij. quaſt iij cap.j. & diſtinct.lvj.
ſeruituris?: quoniam illis deli-
cta parentum non nocent, quos
tunc eſſe ortos cõſtiterit, dum
libertate illi potirentur. Sane ſi
is, qui in noſtro d fconſilio vin-
dicta liberatus eſt, poſt coërci-
tionem fex) pœnitentia * di-
gnu ſe praeſtiterit, vt ci ciuitas8
Romana reddatur: non priûs
fruetur beneficio libertatis, quã
ſi hoc patronus eius oblatis
precibus impetrauerit. Dat. Idib.
April. Romæ, Conſtan. A.V. &
Conſtante Cæſ. Coss.
Reuerentia debetur etiam here-
dibus extraneis:& eis cõpetit offi-
cium iudicis pro ingratitudine ar-
cenda BALD. Vel ſic: Reueren-
tia debetur filiis, & heredibus pa-
troni, qui habent etiam ius in ſer-
uitutem reuocandi.SALYC.
III. Impp. HONORIVS & THEOD.
AA. ad Senatum.
Iberti j non modô * ad-
uerſus patronos non audiã-
cium iudicis propter ingratitudinem, vt in ſeruitutem reuoce-
tur. Vel ſic: Quœritur, vrrûm liberti debeant reuerentiam, &
n
1434
obſequium filiis patroni? Reſp.quod ſie, eodem modoſicut &
patronorquibus ſi fuerint ingrati, reuocari poſſunt in ſeruitutẽ.
J Modo. id eſt, ſolummodô.
tur l:verumetiã eandem, quam
patronis ipſis debẽt reuerentiã,
preſtent heredibus patrono-
ru:quibus n ingrati 9actio, ſicut
ipſis manumiſſoribus, defere-
tur, ſi illi P datæ ſibi libertatis
immemores, nequitiam Trece-
perint ſeruilis ingenij. DatVII.
Id. Aug. Rauenne, Mariniano,
& Aſclepiodoto Coss.
Ingenuus liberti filius propter
ingratitudinem viuente patre
commiſſam, poteſt reuocari in ſer-
uitutem:& hoc operatur conditio
patris quod eſt not. SAL.
III1. Impp. HONOR. & THroD.
AA. Baſſo P.P.
Ibertine conditionis ho-
mines, vel eorum filij ,
etiam ſi militantes docebun-
tur ingrati:ad ſeruitutis nexum
proculdubiô reducentur r*.
Dat. Ral. April. Rauen. Theo-
doſioXI. & Valentiniano AA.
COSS.
DE IVRE AVREORVM ANNVLORVM,
& de natalibus reſtituendis.
TITVLVS
VIII.
Ecte dici poteſt hunc titulum eſſe ſubiectum VII,quod li bertini natali-
bus reſtituti, obſequiis ſoluti ſint, & iudicio ingrati:quia per omnia, & in omni-
bus ingenui ſunt, l.6. j de ſuis, & leg her non etiam qui ius aureorum annulorum
impetrauerint. quod plerunque dabatur libertinis ditioribus, vt Arnobius ait lib. 4.
pecuniam donare annulos aureos, & loca priora in ſpectaculis. Habẽtibus igitur in
bonis millia quadringenta, qui cenſus erat equeſtris Suetonius in Iulio Ius annulo-
rum cum millibus quadringentis. CvIAc.
Ciuitas nõ poteſt quem natali-
bus reſtituere. BAL. Vel ſic: Ius
aureorum annulorum, & reſtitu-
tio nataliü, à ſolo principe cõcedi-
tur:nõ ab ordine decurion.SAL.
fœmininum: vt aliàs, ffade vſur.l.aquis. Et dic ſeruitu ris. ſcilicet
paarone.
5
eis. vt Jeo.fina.
Ortos. vel conceptos, vt modô dixi:ſua verô delicta nocerent
c Illi. Liberti reuocari in ſeruitutem.
d In nostro. id eſt, coram nobis.
e Vindicta id eſt, cauſa cognita.
f Coërcitionem, id eſt, reuocationem in ſeruitutem.
gJ Ciuitas. id eſt, libertas.
colla, vj. nã tunc propter
h J Patronus. quondamnune dominus. vnde Virgilius. Facilis
deſcenſus Auerni: Noctes, atque dies patet atri ianua ditis; Sed reuo-
ſeuo ſuo li- care gradum, ſuperãſque euadere ad auras, Hoc opus, hic labor eſt.
bertatem con- Vt autem ſcias ex quibus cauſis fiat reuocatio, dic aut ex vo-
luntate manumittitur, aut ex neceſſitate. Primo caſu ſi eſt ingra
tus, vt quia non preſtat obſequium, non reuocatur:vt j. de libe.
uil propter deli¬ cauſa l.ſolo. niſi opportunum erat, vt circa alimenta:vt f. de lib.
ute il ctum reuoca- agno.l.alimenta.SS imperatores. cõminari tamen poteſt: vt ffde iure
patl ingratus. Si autem eſt ingratus: quia iniuriã facit patrono:
etiã propter leuem culpam reuocatur in ſeruitutem:vt hac l. niſi
patronus remiſerit ius patronatus:vt in auth. vt lib. de ca.illud.
raues offenſas reuocatur:nõ propter
cilic. ex neceſſitate: tunc eadem fit di-
ctio, ſed non eadẽ pœnæ impoſitio. nam ſi non praeſtat obſe-
quium, primô comminatur ei prætor: ſecundô extra ordinem
coërcitionem imponit: ſi non prodeſt comminatio à prætore
facta ſed ſi faciat iniuriam:ſi quidem ad verba, damnatur in exi-
lium:ſi ad factum, damnatur in metallum: vt ff.de iure patro.l.j.
i Oblatis. ſcilicet Imperatori.
T Iberti.JCASVS. Non magis audietur libertus contra fi-
lium patroni, ſi eum ſine venia in ius vocauerit, quam con-- à decurionibus: ſed à principe.
tra patronum:cui ſi ingratus extiterit, dabitur ei actiotid eſt, offi- jſNatales antiquos. idh eſt, in quibus omnes homines nati tiqui quid.
&
I. Impp. DIOCLET. MAXIM.AA.
Philadelpho.
Atales antiquos?, &
ius ingenuitatis non
’ ordo preſtare decu-
l Audiãtur ſine venia.
m Heredibus etiam ex-
traneis a: vt S. de in ius euerentia
vocan1. qua coſiſtit in
n Quibus. ſcilicet he- debeturenda,
redibus etiã extraneis, heredibus ex-
ſecundûm Placen. Sed tu traneis: que in
reſtringe hoc tantûm b faciendo non
ad filios, qui reuocant: debetur.
e..... Ius renocan-
non autẽ extraneus he- di libertum in
resl, vel etiam ſuus, vltra ſeruitutẽ pro-
filium: vt Seo l.j. & in pter ingrati-
auth vt lib de c. Silud. udinemcom-
coll vj & ff de verbſigni. Petit etiã he-
eon de vrd ſgpie edi on eui-
us,ſeu extra-
OJIngrati. ſi habes, in- neo: ſed filio
gratis: ſubaudi ſcilicet tantui.
exiſtentib. libertis ſi ha¬ Per iſtum
bes, ingrati actio, ſecun ext. dicit Pe-
.. Iuea trus Ra. in di-
dûm quoſdam, dicas ctis ſuis extra-
IAIL. A
quod eſt propriû actio- uagantibus, in
nis nomen, qua fit reuo¬ extrauag. volo
çatio. Alij dicunt vtilem tibi dicere duas
rei vindicationem: & laudes ſeruore.
2 valere conſe-
eam appellãt actionem quentiam, eſt
ingrati: id eſt, propter ſeruus, ergo
ingratitudinem:arg. j de nequam.
reuoc. donatjo. l. his ſolis. eIngrati actio,
& ff de donatio. cauſa ie quod of-
1 cium iudicis.
mortis-l. ſi mortis cauſa ral. producen-
res. Tu dit dari officiu p l’ vrre
iudicis: vt S.eod. l.j. & di-
ces hic, actio ingrati, id
eſt, propter ingratitudi-
nem officio iudicis, &c.
& facit ad l. iſtam S. da
ope. liber. l qui manumit-
tuntur & & fide in ius vo-
canl quique. & l ſi liber-
tus. que reuocatio etiam
per rprocuratorem fieri
poteſt:vt ff-de obſeq. l per
procurat.
p Illi. ſliberti.
Ibertinæ. CASVS.
Si liberti, vel eorum
liberi militiam cõſecuti
fuerint: non propter hoc
minus in ſeruitutem re-
uocabuntur, ſi ingrati
extiterint.
ADDIT10. Haœc lex ait,
libertos ingratos, etiam-
ſi militent, in ſeruitutem reuocari: ſic & in lr. C.de obſeq patr.
praſt. non autem, vt Græci putant, quaſi videntur eſſe ingrati
eo ipſo, quôd militant. Vide cap. Tr. de præſcript. CVIAC.
æEorum fili. Huius rei exemplum eſt in Nou. 22. S ſi verô decre-
tum. CVIAC.
q Si militantes. ſi, id eſt, quaimuis.
rReducentur. ſic ergo not. quod licet filij liberti ſint ingenui
detamen praſtant reuerentiam:licét non tantam ſicur pater: vt dLibertorum
ff de iniuriis.l.non ſolum. S. quanquam in fin.. & propter propri liberi, inge-
delictum in ſeruitutem reuocantur vt hic:non patris: vt S. od, nui:pro liber-
l.ij & eſt etiam pro hoc ipſa rubrica: quia fruſtra diceret, & eo-
rum libaris; cum ſufficeret, de libertis, vt arg. ff de lega, jlſi quãdõ.
in princ. Item facit: quia ſicut etiam non patrono debetur reue-
tis tanen ha-
bentur in qui-
buſdam.
e Liberti filij,
rentia propter patronum, vt filiis patroni viuente patre & vxo- qui ingenui
re:vt S.de ope liber. l. pen. ita & non libortus praeſtat obſequium ſunt, an pro-
propter libertum:vt hic. Nec obſtat ff de obſ parent & patr praſt.
l.heres. vbi dicit quod heres liberti habet iura extranei hominis:
quia il lud intellige in herede extraneo. Vel verius ibi poſt mor-
tem liberti:hîc autem loquitur eo viuente. Alij dicunt tales fi-
prer ſuam in-
gratitudmem
n ſeruituten
redigantur.
lios non reuocari per dictam lheres. & hic intelligunt filij: ſci-
licet cum patribus manumiſſi.
a a
DE IVRE AVREORVM ANNVLORVM, ET
de natalibus reſtituendis.
Quial per reſtitutionem natalium, & per ius aureorum annulo¬ f Continua-
rum perduntur iura prædicta patronorum,ide de his dicit.
Atales. SJCASVS. Si libertus te conſentiente ingenui-
i tatem, quam quilibet ex prima natura conſeeutus eſt, im-
petrare voluerit: à quo ſir impetranda, quœritur?Reſp quod non ſtrenſ.
tiO.
g De legiti-
matione, vide
hie Bald. Ca-
h Natalesan-
ſunt