1445
Vnde liberi. Titx
prætor hœredes facere non potuit, quos ſolus vocauit:vt Inftit.
l IcetJ CASvS. Deceſſit quis filio, & filia relictis heredibus,
quos rogauit, vt Stichum manumitterent: & manumiſe-
runt. libertus ille deceſſit, & inſtituit extraneum heredem, nulla
patronis ſuis relicta portione legitima, quœritur,
etere bon poſſ contra tabul. ſi teſtamentum facti el
quod ſie, vel per contra
tabulas nuncupatam,
vel nuneupatiuam, que
éſt vtilis bon, poſſ.ſi te-
ſtamentum eſt nuncu-
patiuum.
a Licet. libertus minor
centenario poteſt exhe-
Glo vult di- redare ? patronum: ſi
cere, praterire, inteſtatus decedat, ſuc-
Alex. & Iaſ. edût liberi, ſi quos ha-
bet: quibus non extan-
tibus, admittitur patro-
nus. At centenarius, vel
maior ſi inteſtatus de-
cedat, ſuccedunt liberi,
ſi quos habet:illis defi-
cientibus ſuccedit pa-
tronus: qui ſi exheredet
patronum inſtltuto ex-
traneo, expugnat patro-
nus teſtamentum, olim
in dimidiam, hodie in
tertiam:vt Inſtit. de ſuce.
lib. S. ſed noſtra. quod eſt
ſpeciale in hac contra
tabulas, vt pro ea parte
tantum expugneturnã
in ea, qu datur liberis,
ſecus: quia in totum:vr
. de contra tabulas. l. ſi
duobus. S. cum emancipa-
tu. aliàs eſt l.cumeman-
cipatus.
bq Ex cauſa. ff de bon.
lib.l, qui ex cauſa.
e qProponis. tu fili.
d Partis olim dimidie,
hodie tertiæ.
eJ Tempora. ſcilicet c.
dierum.
Atronus.) CASVS.
Certum eſt, quod
patrono competit bon.
poſſ contra tabul. liber-
ti proparte legitima: ſi
autem poſteà accepit
operas, vel mercedem
pro operis, vel munera:
repellitur à bon. poſſeſſ.
contra tab.liberti.
b Munus, & fMuneribus. Munus
dou, quo dicitur cum cauſa: do-
modo diffe. num ſimplex: dum ta-
men non ſit opera: vt
ff de verbor. ſignifie. lin-
ter donum.
pelletis. i exactis.
( Operis. reuenditis
ſubaudi, ſecúdûm Azo.
argffqui, & à quibma.
li non fi l fin Shis verbis.
vel ſubaudi, ſe. exactis,
prout plene hoc nota-
ui S, de operis lib.lſi quã.
& ad hocff.de libe agno.
l. ſi quis à lib. S. ſi quis.
immô ex ſola impoſi-
tione, quo ad contra ta-
bulas, ſecundûm H. de
Porta Rauennata.
eeteaxxa
VNDE LIBERI.
vtrum poſſit
A
Iuj.
eo. S.quos autem.
1446
lJ Extitiſſe, ex prætoris beneficio. nam ius ciuile xij tabularum
non cognoſcebat emancipatos:ſed expellebat vt extrancos: vt
& non dari ei, qui ſemel poſt mortem liberti eligit donum, munus, operas impoſitas
defuncto:ve l. ſicut.ffde i
ure patr. l.vſt. Cod. Theod de codic. l. a.hoc tit. quã ex
d...vlt.j. de cod-hodie conſtat eſſe Theodoſij non Anaſtaſij. Ait, vel liberis: quo-
niam & liberi patronorum patroni ſunnl cum patronum. ff. de iure patr. CVIa.
Etiam patronus, qui ex neceſſi-
tate manumiſit: ſi fuit à liberto
prateritus, habet bonorum poſſeſſio-
nem contra tabu. per quam auocat
ab herede ſcripto legitimam por-
tionem tantum: à qua excluditur
per operarum, & munerum exa-
ctionemh. d cum l ſequent.ALEX.
poſt BALD.& SAL.
1. Imp. GORDIA. A. Herculiano.
Icèt? ex cauſa b fidei-
commiſſi manumiſſus
ſit is, quem ex volun-
tate patris cû ſorore tua te ma-
numiſiſſe proponis : tamen ſi
extraneos ſcripſit heredes: par-
tis d legitimæ contra tabulas
eius bonorum poſſeſſionem pe-
tendo, vel contra nuncupatio-
nem, ſi teſtamentum ſine ſcri-
ptis conditum eſt, intra tempo-
ra e edicto praſtituta eam par-
tem poteris obtinere. PP. VI.
Ralen. Decemb. Gordiano A. &
Auiola Coss.
I1. Imp.ANAST. A. Aſclepiodoto.
Atronus liberti muneribus*
Petisst,& operis à con-
tra tabulas bonorum poſſeſſione
repellitur. Dat. XIII. Ral. Mart.
Viatore, & Æmiliano Coss.
?
VNDE LIBERI.
TITVLVS
XIIII.
Itulus ſic explanandus eſt. Pars edicti vnde liberi ab intestato vocantur ad
ſucceſſionem parentum. Nam expoſitis bonorum poſſeſſionibus, qua ex cauſa te-
ſtamenti competunt, ab hoc tit. incipit proponere eas, qua competunt ab inteſtato:&
quemadmodum ex teſtamento primo capite editi liberis prateritis ſuis, vel emanci-
patis prator pollicetur bon poſſeſſionem contra tabita ab intestato eiſdem primo ca-
pite pollicetur bonorum poſſeſſionem Vnde liberi, l.1.S. recté.ff.ſi tab. teſt nulext.&
quod ait l. ex testamento, vel ab intestato exiſtente filio, vel nepote ſuo herede, ne-
minem alium ab inteſtato heredem eſſe poſſe:id eſt, priore, potiorémque cauſam ſui
heredis eſſe, ſecundumius ciuile eſt. Nam iure protorio idem eſt oxistente filio, vel
nepote non ſuo. & ſimiliter quod ait l.2-j.de vſucap. pro her. vel existentibus ſuis
heredibus, etiamſi abstinuerint ſe, nihil alium ex defuncti bonis pro herede vſuca-
pere poſſe: quod ſcilicet qui abſtinuerunt ſe, nomen, & ius ſuorum heredum reti-
neant, nec poſſint iure legitimo venire agnati illis existentibus:licet iure pratorio ve-
nire poſſint: quoniam eos qui abstinuerunt ſe, prator pro heredibus non habet:id quo-
que eſt ſecundum ius ciuile. Nam iure pratorio etiam ſuis heredibus existentibus,
ropoſeſore voſucapiu prne it. Eeſt au mavine meceſſaria
bon, poſſeſſio Vnde liberiſuis non eſt neceſſaria, l.7ff. de inoff teſt. quia ipſo iure he-
redes existunt. CVIAC.
teſtamento, vel ab inte-
ſtato exiſtente filio, vel ne-
Bonorum poſſeſſio Vnde liberi,
filios agnoſcentes pro rata facit he-
redes: & donec eſt locus ſucceſſioni
deſcendentium, nullus alius poteſt
ſuccedere: & quouſque ſperatur
cauſa teſtati, ceſſat cauſa inteſtati.
h. d. cum l. ſequen. ALEX.
1. Impp. DIocLET. & MAX. AA.
Sarpedoni.
I auus tuus relictis
tribus emãcipatis fi-
liis deceſſerit, hique
bonorum poſſeſſio-
nem Vndeliberi acceperint: pro
ratai portione heredes eos ex-
titiſſe l, palam eſt. Dat.IV. Non x
MaximoIl. & Aquilino Coss.
I1. Iidem AA. & CC. SoZimo.
pote ſuo herede, nemoPpoteſt
ab inteſtatoPheres exiſtereP. Da.
III. Id. Mar ipſis AA. & CC. Cos.
Si nepos hereditatem paternam
repudiat: auitam hereditatem, quæ
patri delata eſt, conſequi non poteſt
de iure ciuili ſed per bonorum poſ-
ſeſſionem Vnde liberi de iure præ-
torio.h. d.ALEX. concor. BALD. &
SALYC.
III. Imp. CONSTANTINVS A. ad
Leontium comitem R.P.
Vi n ſe patris poſt auum
inteſtatumr defuncti
Orientis.
negat heredem: mortui aui pa-
ſt? Dicitur lInſtit. de here. qua ab inteſta. Semancipati.
X testamento.JCA-
SVS. Deceſſit quis;
ei ſucceſſit filius ſuus,
vel nepos ex teſtamen-
to, vel ab inteſtato: ei
vult ſuccedere aliquis
in vlteriori gradunun-
quid poteſt? Reſpond.
quod non.
m Nepote, quem ne-
mo prcedit.
n Nemo alius vlterior.
Azo. qui non ſit in ea-
dem paritate, & equita-
te, vt ſec poſſit admit-
ti, vt pronepos ex ter-
tio filio:vt Inſtit de he-
re. qua ab inteſt. S. cum
filius.
oS Ab inteſtato. niſi in
militis teſtamento, cui
licet pro parte decedere
teſtato, pro parte inte-
ſtato:vt ff. de milita. te-
ſta.l ſi miles vnumidem
etiam in alio quãdoque
contingit ex poſt facto:
vtff de inoffi teſta. l. circa.
& l nam & ſi s. ſi filius.
p Exiſtere nã ſicut per
teſtamentum: ita per
ſuum heredem quiuis
alius excluditur: & facit
J. communia de ſucceſſl.
antequam.
Vi ſe. JCAsvS. Ali-
quis habebat filiu
emancipatum, & ex eo
nepotem emãcipatume
deceſſit primô auus ab
inteſtatonon adita he-
reditate aui à patre: vel
adita, non curo:ille ne-
pos repudiat heredita-
tem patris, & vult ſuc-
cedere auo ſuo quod
poteſt. Dicitur: cûm ſit
incognitus a iure crui-
li, non poteſt:ſed ex be-
neficio prætoris petere
poteſt bon. poſ.
Huius l. ſpeciem vi-
de in mearum obſ. lib.
4.c. 6. CVIAC.
qQui. ſcilicet nepos.
r Imestatum quot
modis accidat, dicitur
Instit. de hered. quæ ab
intesta in princ.
ſ5 Negat. ſcilicet re-
pudiando: ſecûs ſi dicat,
non ſum heres, vel non
adeo:vt ff.ad Tertu. l. fi-
lij, S.1. & nota.S. de iur.
& fact. igno.l.ij. Quan-
doque tamen ponitur,
negat, pro, non dicit: vt
S de peti. hered.l.ſi putas.
in fin. le. Si ergo ponas
nec filium, nec nepotem
in poteſtate aui fuiſſe:
vel etiam nepotem tan-
tum fuiſſe emancipa-
Dixit de bonorum poſſeſſionibus, qua ex testamento ſuntnunc de
his qua ſunt ab intestato. Et not.quod illis datur vnde liberi, quibus
contra tabulas: vt ff. ſi tab. teſt. nullæ ex.ll.. S. recte. vnde in bonis
maternis non datur:vt j.de ſuis & legiti.l.fin....
S Ialius.CASvS. Deceſſit quis inteſtatus relictis trib. filiis
eriruur ſuus qua forma peritur bonort poſ-
ſeſſio Vnde liberi ſuccederent? Reſpondetur quod omnes ſuc-
cedunt qualiter.
iProrata.id eſt, virili:non in ſolidum:vt ff.ſi pars here. petatur.
l.y, & ff de ſecund. tab l. j.S pro qua.
Heredes, i ſucceſſores, & loco heredum conſtitutos; nam
Codex.
tum:indubitanter obtinet, quod hic dicit: vt Instit. de exhereda.
lib. emancipatos. ſi ponas vtrumque in poteſtate: & tunc non
admittitur vr ſuus: quia præcedit eum pater ſecundûm Io. vt
Instit de here quali. & diffe S. ſui. niſi in duobus caſibus: vt ff. de
condi- instit. l.fin. & ffeo l. ſcripto herede. & de ſuis, & legiti. l. j. S.
ſciendum, ibi eſt vterque caſus. nec vt agnatus olim: quia in-
ter agnatos non erat locus ſucceſſorio edicto vt d.l ſcripto.
Sed cûm hodie iure Inſtitutionum ſucceſſorium locum ha-
beat in agnatis, videtur quod etiam ſine bon. poſſeſſ.admittitur
nepos: vt Instit de leg.ag. ſucS. placebat. & ſi poneres filiu eman-
cipatum, nepotem in poteſtate retentum, videtur quod etiam
Z2 2 nepos
Vnde liberi. Titx
prætor hœredes facere non potuit, quos ſolus vocauit:vt Inftit.
l IcetJ CASvS. Deceſſit quis filio, & filia relictis heredibus,
quos rogauit, vt Stichum manumitterent: & manumiſe-
runt. libertus ille deceſſit, & inſtituit extraneum heredem, nulla
patronis ſuis relicta portione legitima, quœritur,
etere bon poſſ contra tabul. ſi teſtamentum facti el
quod ſie, vel per contra
tabulas nuncupatam,
vel nuneupatiuam, que
éſt vtilis bon, poſſ.ſi te-
ſtamentum eſt nuncu-
patiuum.
a Licet. libertus minor
centenario poteſt exhe-
Glo vult di- redare ? patronum: ſi
cere, praterire, inteſtatus decedat, ſuc-
Alex. & Iaſ. edût liberi, ſi quos ha-
bet: quibus non extan-
tibus, admittitur patro-
nus. At centenarius, vel
maior ſi inteſtatus de-
cedat, ſuccedunt liberi,
ſi quos habet:illis defi-
cientibus ſuccedit pa-
tronus: qui ſi exheredet
patronum inſtltuto ex-
traneo, expugnat patro-
nus teſtamentum, olim
in dimidiam, hodie in
tertiam:vt Inſtit. de ſuce.
lib. S. ſed noſtra. quod eſt
ſpeciale in hac contra
tabulas, vt pro ea parte
tantum expugneturnã
in ea, qu datur liberis,
ſecus: quia in totum:vr
. de contra tabulas. l. ſi
duobus. S. cum emancipa-
tu. aliàs eſt l.cumeman-
cipatus.
bq Ex cauſa. ff de bon.
lib.l, qui ex cauſa.
e qProponis. tu fili.
d Partis olim dimidie,
hodie tertiæ.
eJ Tempora. ſcilicet c.
dierum.
Atronus.) CASVS.
Certum eſt, quod
patrono competit bon.
poſſ contra tabul. liber-
ti proparte legitima: ſi
autem poſteà accepit
operas, vel mercedem
pro operis, vel munera:
repellitur à bon. poſſeſſ.
contra tab.liberti.
b Munus, & fMuneribus. Munus
dou, quo dicitur cum cauſa: do-
modo diffe. num ſimplex: dum ta-
men non ſit opera: vt
ff de verbor. ſignifie. lin-
ter donum.
pelletis. i exactis.
( Operis. reuenditis
ſubaudi, ſecúdûm Azo.
argffqui, & à quibma.
li non fi l fin Shis verbis.
vel ſubaudi, ſe. exactis,
prout plene hoc nota-
ui S, de operis lib.lſi quã.
& ad hocff.de libe agno.
l. ſi quis à lib. S. ſi quis.
immô ex ſola impoſi-
tione, quo ad contra ta-
bulas, ſecundûm H. de
Porta Rauennata.
eeteaxxa
VNDE LIBERI.
vtrum poſſit
A
Iuj.
eo. S.quos autem.
1446
lJ Extitiſſe, ex prætoris beneficio. nam ius ciuile xij tabularum
non cognoſcebat emancipatos:ſed expellebat vt extrancos: vt
& non dari ei, qui ſemel poſt mortem liberti eligit donum, munus, operas impoſitas
defuncto:ve l. ſicut.ffde i
ure patr. l.vſt. Cod. Theod de codic. l. a.hoc tit. quã ex
d...vlt.j. de cod-hodie conſtat eſſe Theodoſij non Anaſtaſij. Ait, vel liberis: quo-
niam & liberi patronorum patroni ſunnl cum patronum. ff. de iure patr. CVIa.
Etiam patronus, qui ex neceſſi-
tate manumiſit: ſi fuit à liberto
prateritus, habet bonorum poſſeſſio-
nem contra tabu. per quam auocat
ab herede ſcripto legitimam por-
tionem tantum: à qua excluditur
per operarum, & munerum exa-
ctionemh. d cum l ſequent.ALEX.
poſt BALD.& SAL.
1. Imp. GORDIA. A. Herculiano.
Icèt? ex cauſa b fidei-
commiſſi manumiſſus
ſit is, quem ex volun-
tate patris cû ſorore tua te ma-
numiſiſſe proponis : tamen ſi
extraneos ſcripſit heredes: par-
tis d legitimæ contra tabulas
eius bonorum poſſeſſionem pe-
tendo, vel contra nuncupatio-
nem, ſi teſtamentum ſine ſcri-
ptis conditum eſt, intra tempo-
ra e edicto praſtituta eam par-
tem poteris obtinere. PP. VI.
Ralen. Decemb. Gordiano A. &
Auiola Coss.
I1. Imp.ANAST. A. Aſclepiodoto.
Atronus liberti muneribus*
Petisst,& operis à con-
tra tabulas bonorum poſſeſſione
repellitur. Dat. XIII. Ral. Mart.
Viatore, & Æmiliano Coss.
?
VNDE LIBERI.
TITVLVS
XIIII.
Itulus ſic explanandus eſt. Pars edicti vnde liberi ab intestato vocantur ad
ſucceſſionem parentum. Nam expoſitis bonorum poſſeſſionibus, qua ex cauſa te-
ſtamenti competunt, ab hoc tit. incipit proponere eas, qua competunt ab inteſtato:&
quemadmodum ex teſtamento primo capite editi liberis prateritis ſuis, vel emanci-
patis prator pollicetur bon poſſeſſionem contra tabita ab intestato eiſdem primo ca-
pite pollicetur bonorum poſſeſſionem Vnde liberi, l.1.S. recté.ff.ſi tab. teſt nulext.&
quod ait l. ex testamento, vel ab intestato exiſtente filio, vel nepote ſuo herede, ne-
minem alium ab inteſtato heredem eſſe poſſe:id eſt, priore, potiorémque cauſam ſui
heredis eſſe, ſecundumius ciuile eſt. Nam iure protorio idem eſt oxistente filio, vel
nepote non ſuo. & ſimiliter quod ait l.2-j.de vſucap. pro her. vel existentibus ſuis
heredibus, etiamſi abstinuerint ſe, nihil alium ex defuncti bonis pro herede vſuca-
pere poſſe: quod ſcilicet qui abſtinuerunt ſe, nomen, & ius ſuorum heredum reti-
neant, nec poſſint iure legitimo venire agnati illis existentibus:licet iure pratorio ve-
nire poſſint: quoniam eos qui abstinuerunt ſe, prator pro heredibus non habet:id quo-
que eſt ſecundum ius ciuile. Nam iure pratorio etiam ſuis heredibus existentibus,
ropoſeſore voſucapiu prne it. Eeſt au mavine meceſſaria
bon, poſſeſſio Vnde liberiſuis non eſt neceſſaria, l.7ff. de inoff teſt. quia ipſo iure he-
redes existunt. CVIAC.
teſtamento, vel ab inte-
ſtato exiſtente filio, vel ne-
Bonorum poſſeſſio Vnde liberi,
filios agnoſcentes pro rata facit he-
redes: & donec eſt locus ſucceſſioni
deſcendentium, nullus alius poteſt
ſuccedere: & quouſque ſperatur
cauſa teſtati, ceſſat cauſa inteſtati.
h. d. cum l. ſequen. ALEX.
1. Impp. DIocLET. & MAX. AA.
Sarpedoni.
I auus tuus relictis
tribus emãcipatis fi-
liis deceſſerit, hique
bonorum poſſeſſio-
nem Vndeliberi acceperint: pro
ratai portione heredes eos ex-
titiſſe l, palam eſt. Dat.IV. Non x
MaximoIl. & Aquilino Coss.
I1. Iidem AA. & CC. SoZimo.
pote ſuo herede, nemoPpoteſt
ab inteſtatoPheres exiſtereP. Da.
III. Id. Mar ipſis AA. & CC. Cos.
Si nepos hereditatem paternam
repudiat: auitam hereditatem, quæ
patri delata eſt, conſequi non poteſt
de iure ciuili ſed per bonorum poſ-
ſeſſionem Vnde liberi de iure præ-
torio.h. d.ALEX. concor. BALD. &
SALYC.
III. Imp. CONSTANTINVS A. ad
Leontium comitem R.P.
Vi n ſe patris poſt auum
inteſtatumr defuncti
Orientis.
negat heredem: mortui aui pa-
ſt? Dicitur lInſtit. de here. qua ab inteſta. Semancipati.
X testamento.JCA-
SVS. Deceſſit quis;
ei ſucceſſit filius ſuus,
vel nepos ex teſtamen-
to, vel ab inteſtato: ei
vult ſuccedere aliquis
in vlteriori gradunun-
quid poteſt? Reſpond.
quod non.
m Nepote, quem ne-
mo prcedit.
n Nemo alius vlterior.
Azo. qui non ſit in ea-
dem paritate, & equita-
te, vt ſec poſſit admit-
ti, vt pronepos ex ter-
tio filio:vt Inſtit de he-
re. qua ab inteſt. S. cum
filius.
oS Ab inteſtato. niſi in
militis teſtamento, cui
licet pro parte decedere
teſtato, pro parte inte-
ſtato:vt ff. de milita. te-
ſta.l ſi miles vnumidem
etiam in alio quãdoque
contingit ex poſt facto:
vtff de inoffi teſta. l. circa.
& l nam & ſi s. ſi filius.
p Exiſtere nã ſicut per
teſtamentum: ita per
ſuum heredem quiuis
alius excluditur: & facit
J. communia de ſucceſſl.
antequam.
Vi ſe. JCAsvS. Ali-
quis habebat filiu
emancipatum, & ex eo
nepotem emãcipatume
deceſſit primô auus ab
inteſtatonon adita he-
reditate aui à patre: vel
adita, non curo:ille ne-
pos repudiat heredita-
tem patris, & vult ſuc-
cedere auo ſuo quod
poteſt. Dicitur: cûm ſit
incognitus a iure crui-
li, non poteſt:ſed ex be-
neficio prætoris petere
poteſt bon. poſ.
Huius l. ſpeciem vi-
de in mearum obſ. lib.
4.c. 6. CVIAC.
qQui. ſcilicet nepos.
r Imestatum quot
modis accidat, dicitur
Instit. de hered. quæ ab
intesta in princ.
ſ5 Negat. ſcilicet re-
pudiando: ſecûs ſi dicat,
non ſum heres, vel non
adeo:vt ff.ad Tertu. l. fi-
lij, S.1. & nota.S. de iur.
& fact. igno.l.ij. Quan-
doque tamen ponitur,
negat, pro, non dicit: vt
S de peti. hered.l.ſi putas.
in fin. le. Si ergo ponas
nec filium, nec nepotem
in poteſtate aui fuiſſe:
vel etiam nepotem tan-
tum fuiſſe emancipa-
Dixit de bonorum poſſeſſionibus, qua ex testamento ſuntnunc de
his qua ſunt ab intestato. Et not.quod illis datur vnde liberi, quibus
contra tabulas: vt ff. ſi tab. teſt. nullæ ex.ll.. S. recte. vnde in bonis
maternis non datur:vt j.de ſuis & legiti.l.fin....
S Ialius.CASvS. Deceſſit quis inteſtatus relictis trib. filiis
eriruur ſuus qua forma peritur bonort poſ-
ſeſſio Vnde liberi ſuccederent? Reſpondetur quod omnes ſuc-
cedunt qualiter.
iProrata.id eſt, virili:non in ſolidum:vt ff.ſi pars here. petatur.
l.y, & ff de ſecund. tab l. j.S pro qua.
Heredes, i ſucceſſores, & loco heredum conſtitutos; nam
Codex.
tum:indubitanter obtinet, quod hic dicit: vt Instit. de exhereda.
lib. emancipatos. ſi ponas vtrumque in poteſtate: & tunc non
admittitur vr ſuus: quia præcedit eum pater ſecundûm Io. vt
Instit de here quali. & diffe S. ſui. niſi in duobus caſibus: vt ff. de
condi- instit. l.fin. & ffeo l. ſcripto herede. & de ſuis, & legiti. l. j. S.
ſciendum, ibi eſt vterque caſus. nec vt agnatus olim: quia in-
ter agnatos non erat locus ſucceſſorio edicto vt d.l ſcripto.
Sed cûm hodie iure Inſtitutionum ſucceſſorium locum ha-
beat in agnatis, videtur quod etiam ſine bon. poſſeſſ.admittitur
nepos: vt Instit de leg.ag. ſucS. placebat. & ſi poneres filiu eman-
cipatum, nepotem in poteſtate retentum, videtur quod etiam
Z2 2 nepos