DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0945
1785
aJPraſcriptione. f. xx.
ann.vt j. de lon, tem. præ-
ſcriqua pro lib. l. i¬ Et
no, quod? qui priudi-
cat ſibi per negligentiã
in vno, in alio ſimiliter
ſibi prœiudicat. ſie ff. vi
bon raptl. iij, & de adm.
tut. l. ſi pupillus. & ſuprà
ad leg Falc. auth. ſed cum
teſtator. S. item ſi heres.
Quædam arg. contra.ff.
de alien. iud. mut. cauſa
facta. l.item ſi res-in prin.
Sed ibi alienatio tenuit
à principio: hic non te-
nuit manumiſſio. item
b Negligentia not ſimile ecõtrà, quia
nocens alicui ſi duo habeo auxilia, &
in vno, nocet :
ei in alio. in vno ſum diligens, &
ſie in eo mihi non præ-
iudico, imô mihipro-
uidi: quod in alio vi-
deor mihi prouidere:vt
S de inoffic teſtal. contra
maiores. & ff.de cõdi. cau.
dat l. ſi extranois.
s i quan-
doque datur
in quintupli-
QVI MANVMIT-
tere non poſſ. &c.
Ertum. CASVS.
à Si in teſtamento
tuo Sticho directam li-
bertatem reliquiſti in
creditorum fraudem:nõ
aliàs reuocabitur: niſi
conſilium & euẽtus, ſci-
licet quod re ipſa ſint
fraudati, ſequatur. &
hoe in prima. Si verô te
ab aliquo herede inſti-
tuto, à te fideicom. re-
liuquatur praſtãdu Ti-
tio:an Titius inter cre-
ditores computetur, ſi
tu minus idoneus ſer-
uos manumitras, que-
ritur? Dicitur quod ſic.
& hoc in ſecunda. VI-
VIANVS.
b In fraudem. vt In-
ſtit. qui man. non poſſ-. in
fraudem.
eSequatur. Sunt ergo
e Libertates duo e neceſſaria in di-
diretx i rectis, ſcilicet conſilium
fraudem cre- & euentus:vt hie. Sed d
ditorum dat in fideicommiſſariise
ita denum ſufficit ſolus euentus:vt
teuoeanrur ſi bie & Jeedd ſfide
ec duo con¬ .1
currant, conſi- fideicommiſſariis.li Lergo.
Iium fraudan¬ S. ſi in fraudem. ſic f in
di & euentus. datis inter viuos duo
t vCuiac. 1 exiguntur ffqua in fau-
d’Libertatun dem credi lſi quis cum
ibertatum, . 2..A.
directarum & baberet, & Inſtit. qui ma.
fideicõmſſa non poſſ. S praualuiſſe.
riarum diffe- dJ Fideicõmiſſam. Non
rentia. quod manumittens re-
Euiectates liquerit, ſed alius ab eo,
leicõmiſſa¬F.1:
riz in fraude vt apparet per l. illam
creditorum infrà de boaucto iud poſſ-
datæ vt reuo¬ l.j. & ffad leg. Falcid. l.
centur, ſufficit in ratione.S quod vulgo.
o euentu Ité hoc cum eſt purume
ftaudatos ere, ſecus ſi conditionale: vt
neque tequil-ff.qui & à qui. l qui in
ritur ve ani fraudom. & ff. de act. &
mus fraudãdi obligat. l.is, cui.
lienantem Eruos.JCASVS.
adfuerit OAn ſeruus ordina-
f Libertatum An leruus ordi
rincipis vicarium
teſtamento & rius prinr-
inter viuos ſuum manumittere poſ-
datatum ſimi- ſit, quaritur? Dicitur
litudo. quod non.
e Seruos. arg. contra.
ffqui & à quib l. cõpetit.
ADDIT10. Gl. ſoluit
ibi duobus modis: dic
ſimilia. Qu mulcta nõ ſemper
imponitur, ſed potius conquie-
ſcit, ſi forte manumiſſus inferẽ-
tem ſibi queſtionẽ ſtatus obie-
cta legitima preſcriptione? po-
tuerit excludere:cûm ſibi amiſſij
Qui manumittere non, &c. Tit.
mancipij danna debeat impu-
tare (is * qui in perniciem
ſuam geſta taciturnitate firma-
uit. PP.Idib. Iul. Conſtant.AV.
& Licinio Ceſ. Coss.
QVI MANVMITTERE NON POSSVNT.
& ne in fraudem creditorum manumittatur.
TITVLVS
XI.
Am à tit. 7. cœpit tractare de his qui ſeruos ſuos al ienéſve vel clim manumitte-
re non potuerunt, vl hodiemon pannt in hloe titulornec addits etia ſeruos prin-
ipis non poſe manumitere vieaioss ſre pecires ſeruos ſues l’quamuis corum
ſint quodammodo domini.l. ſi ſeruus meus.
de pecul. quod in ſeruis priuatorum
mulio magis obtinet, etiamſi liberam habeant peculi adminiſtrationem nam ſeruis
principum videbatur hoc poſſe dari pracipuum, vt & de peculio ſuo eis Leonis Nou.
38. dedit teſtamenti factionem. At inter viuos nec per ſe, nec per interpoſitam perſo-
nam, veluti imaginarium emptorem ſeruos peculij ſui manumittere poſſunt, ſicut
minor xxann. qui per ſe non poteſt ſeruum manumittere ex lege Elia Sentia, nec
per interpoſitam perſonã id quoque poteſt ex SC. l. 4. & praualet hoc caſu lex Elia
Sentia Conſtitutioni Marci & Commodi
ad Aufidium Victorinum. Longe enim
abeſt mente legum, vt aliæ aliis fraudẽ faciant. Aliud eſt cat Iaie l1....
depu eiarm n ne tais ais tauail frians ainudeſi eapt lgrs ilie Senia.
tronorum ipſoiure nulla ſint, etiamſi debitori vel liberto homo diues heres extiterit.
l.5. S tit. 2.l. 5 & 18ff-qui & à quib. man. Reuocari dicuntur in l.r. huius tit. hoc
eſt, reuocari ipſo iure. Alienationes reuocantur beneficio actionis, quo vix poſſent re-
uocari libertates ſi valerent ab initio. At ſi is qui ſeruum emit à debitore qui non
erat ſoluendo, eum manumiſerit, lex Elia Sentia locum non habet, quia debitori
nihil abeſt & hec eſt ſententia l y huius tit-in qua pro emptori legendum vendi.
tori, vt in Baſil. l ééu. Eadem quoque lex non habet locum in fideicommiſſaris
libertatibus, ſed in directis tantum. & vlt. quia fideicommiſſariis ſatis obſtat re-
gula iuris, qua vult fideinommiſſa omnia prastari poſt deductionem aris alieni. Il-
lud etiam hic titulus ostendit, libertates
dari fruſtra à domino ſeruo ſuo, vel à
principe ſeruo alieno ex acclamatione populi, cui forte placuerit actor fabule qui-
daml.3. quam legem etiam Athenis fuiſſe Eſchines teſtis eſt contra Cteſipho-
nem, toixé moppr etpo. Frustra etiam dari à tutore ſeruo pu-
pilli ſui, licet debeatur.l.penult. in qua recte Thalelaus articulum, Nec, eſſe con-
ſtruendum cum verbo, debitam, non cum verbo, fideicommiſſariam, ne hoc vi-
deatur dicere, Nec directam nec fideicommiſſariam libertatem tutorem poſſe pra-
ſtare, quod ineptum dictu eſt, propterea, quod directa libertas non praſtatur. CVIAC.
Fraudis nomine continetur cõ¬l
ſilium & euẽtus. BAL. Vel ſic:Ve
libertates directæ reuocentur, tan-
quam in fraudem creditorum da-
ta, duo requiruntur ſcilicet, frau-
dis conſilium, & euentus: & credi-
tor intelligitur etiam cui ex vlti-
ma voluntate ad libertatem præ-
ſtandam debetur. SALYC.
I.Imp. ALEX. A. Antiocho.
Ertum ius eſt, non
alias directas liber-
tates per legẽ liã
El Sentiam que ſunt
in fraudem b creditoru manu-
miſſorum datæ, reuocari, niſi &
conſilium fraudis, hoc eſt, ani-
mus manumittentis, & euentus
damni ſuum recipere volentium
ſequatur . Inter creditores au-
tem etiam eos numerandos eſſe,
quibus fideicommiſſum d debe-
tur, oüm placuit. PP.IIl. Idib.
Nouẽb. Max.V. & Æliano Coss.
Soruus etiam per interpoſitam
perſonam ſeruum peculiarem non
manumittit. SAL.
I1. Idem A. Nataliano.
Etuos s meos nec per inter-
poſitam f perſonam ad li-
bertatẽ perducere homines pe-
culij ſui poſſe, mandatis princi-
tumultu, pro infecto debet haberi.
BAL. Vel ſie: Ad exclamatio-
nem populi facta manumiſſio non
tenet. SAL.
Diſmns ordo cenſuit, ne
quis in ſpectaculos quod eda-
tur, actorẽ ſuum alienumve h
ſeruum manumitteret: & ſi fa-
ctu eſſet, pro infecto haberetur.
Minor ann xxnõ poteſt tradere
ſeruum ad manumittendum. SAL.
Hodie hoc eſt correctũ, quãdo ma-
numittit in vltima voluntate, nam
ſufficit ætas legitima ad teſtandum:
vt in auth.hic poſita.BALD.
IV.Idem A. Feliciſſimo.
Iminor annis viginti i ad li-
Sbertaten praeſtandan homi-
nes tradidiſti: ſenatuſconſul-
toy, quod geſtum eſt, irritum
conſtituiturl.
IN AVTHENTIC. VT
ſponſ. largit. S. & hoc quo-
que. coll. ix. conſt. ij.
I11. Idem A. Iuſtine.
Ed hodie ex quo teſtari poſ-
ſunt & libertates poſſunt re-
linquere m, antiqua lege ceſ-
ſante.
Non dicitur fraudatus ille qui
precium recipit. BAL. Vel ſic:In
pum comprehenditur.
Quod fit in ſpectaculo, & popu li
fraudẽ fiſci non poteſt libertas præ-
(ſtari, nec dicitur fraudari, vbi pre-
Iuo Marco auctore am-
aJPraſcriptione. f. xx.
ann.vt j. de lon, tem. præ-
ſcriqua pro lib. l. i¬ Et
no, quod? qui priudi-
cat ſibi per negligentiã
in vno, in alio ſimiliter
ſibi prœiudicat. ſie ff. vi
bon raptl. iij, & de adm.
tut. l. ſi pupillus. & ſuprà
ad leg Falc. auth. ſed cum
teſtator. S. item ſi heres.
Quædam arg. contra.ff.
de alien. iud. mut. cauſa
facta. l.item ſi res-in prin.
Sed ibi alienatio tenuit
à principio: hic non te-
nuit manumiſſio. item
b Negligentia not ſimile ecõtrà, quia
nocens alicui ſi duo habeo auxilia, &
in vno, nocet :
ei in alio. in vno ſum diligens, &
ſie in eo mihi non præ-
iudico, imô mihipro-
uidi: quod in alio vi-
deor mihi prouidere:vt
S de inoffic teſtal. contra
maiores. & ff.de cõdi. cau.
dat l. ſi extranois.
s i quan-
doque datur
in quintupli-
QVI MANVMIT-
tere non poſſ. &c.
Ertum. CASVS.
à Si in teſtamento
tuo Sticho directam li-
bertatem reliquiſti in
creditorum fraudem:nõ
aliàs reuocabitur: niſi
conſilium & euẽtus, ſci-
licet quod re ipſa ſint
fraudati, ſequatur. &
hoe in prima. Si verô te
ab aliquo herede inſti-
tuto, à te fideicom. re-
liuquatur praſtãdu Ti-
tio:an Titius inter cre-
ditores computetur, ſi
tu minus idoneus ſer-
uos manumitras, que-
ritur? Dicitur quod ſic.
& hoc in ſecunda. VI-
VIANVS.
b In fraudem. vt In-
ſtit. qui man. non poſſ-. in
fraudem.
eSequatur. Sunt ergo
e Libertates duo e neceſſaria in di-
diretx i rectis, ſcilicet conſilium
fraudem cre- & euentus:vt hie. Sed d
ditorum dat in fideicommiſſariise
ita denum ſufficit ſolus euentus:vt
teuoeanrur ſi bie & Jeedd ſfide
ec duo con¬ .1
currant, conſi- fideicommiſſariis.li Lergo.
Iium fraudan¬ S. ſi in fraudem. ſic f in
di & euentus. datis inter viuos duo
t vCuiac. 1 exiguntur ffqua in fau-
d’Libertatun dem credi lſi quis cum
ibertatum, . 2..A.
directarum & baberet, & Inſtit. qui ma.
fideicõmſſa non poſſ. S praualuiſſe.
riarum diffe- dJ Fideicõmiſſam. Non
rentia. quod manumittens re-
Euiectates liquerit, ſed alius ab eo,
leicõmiſſa¬F.1:
riz in fraude vt apparet per l. illam
creditorum infrà de boaucto iud poſſ-
datæ vt reuo¬ l.j. & ffad leg. Falcid. l.
centur, ſufficit in ratione.S quod vulgo.
o euentu Ité hoc cum eſt purume
ftaudatos ere, ſecus ſi conditionale: vt
neque tequil-ff.qui & à qui. l qui in
ritur ve ani fraudom. & ff. de act. &
mus fraudãdi obligat. l.is, cui.
lienantem Eruos.JCASVS.
adfuerit OAn ſeruus ordina-
f Libertatum An leruus ordi
rincipis vicarium
teſtamento & rius prinr-
inter viuos ſuum manumittere poſ-
datatum ſimi- ſit, quaritur? Dicitur
litudo. quod non.
e Seruos. arg. contra.
ffqui & à quib l. cõpetit.
ADDIT10. Gl. ſoluit
ibi duobus modis: dic
ſimilia. Qu mulcta nõ ſemper
imponitur, ſed potius conquie-
ſcit, ſi forte manumiſſus inferẽ-
tem ſibi queſtionẽ ſtatus obie-
cta legitima preſcriptione? po-
tuerit excludere:cûm ſibi amiſſij
Qui manumittere non, &c. Tit.
mancipij danna debeat impu-
tare (is * qui in perniciem
ſuam geſta taciturnitate firma-
uit. PP.Idib. Iul. Conſtant.AV.
& Licinio Ceſ. Coss.
QVI MANVMITTERE NON POSSVNT.
& ne in fraudem creditorum manumittatur.
TITVLVS
XI.
Am à tit. 7. cœpit tractare de his qui ſeruos ſuos al ienéſve vel clim manumitte-
re non potuerunt, vl hodiemon pannt in hloe titulornec addits etia ſeruos prin-
ipis non poſe manumitere vieaioss ſre pecires ſeruos ſues l’quamuis corum
ſint quodammodo domini.l. ſi ſeruus meus.
de pecul. quod in ſeruis priuatorum
mulio magis obtinet, etiamſi liberam habeant peculi adminiſtrationem nam ſeruis
principum videbatur hoc poſſe dari pracipuum, vt & de peculio ſuo eis Leonis Nou.
38. dedit teſtamenti factionem. At inter viuos nec per ſe, nec per interpoſitam perſo-
nam, veluti imaginarium emptorem ſeruos peculij ſui manumittere poſſunt, ſicut
minor xxann. qui per ſe non poteſt ſeruum manumittere ex lege Elia Sentia, nec
per interpoſitam perſonã id quoque poteſt ex SC. l. 4. & praualet hoc caſu lex Elia
Sentia Conſtitutioni Marci & Commodi
ad Aufidium Victorinum. Longe enim
abeſt mente legum, vt aliæ aliis fraudẽ faciant. Aliud eſt cat Iaie l1....
depu eiarm n ne tais ais tauail frians ainudeſi eapt lgrs ilie Senia.
tronorum ipſoiure nulla ſint, etiamſi debitori vel liberto homo diues heres extiterit.
l.5. S tit. 2.l. 5 & 18ff-qui & à quib. man. Reuocari dicuntur in l.r. huius tit. hoc
eſt, reuocari ipſo iure. Alienationes reuocantur beneficio actionis, quo vix poſſent re-
uocari libertates ſi valerent ab initio. At ſi is qui ſeruum emit à debitore qui non
erat ſoluendo, eum manumiſerit, lex Elia Sentia locum non habet, quia debitori
nihil abeſt & hec eſt ſententia l y huius tit-in qua pro emptori legendum vendi.
tori, vt in Baſil. l ééu. Eadem quoque lex non habet locum in fideicommiſſaris
libertatibus, ſed in directis tantum. & vlt. quia fideicommiſſariis ſatis obſtat re-
gula iuris, qua vult fideinommiſſa omnia prastari poſt deductionem aris alieni. Il-
lud etiam hic titulus ostendit, libertates
dari fruſtra à domino ſeruo ſuo, vel à
principe ſeruo alieno ex acclamatione populi, cui forte placuerit actor fabule qui-
daml.3. quam legem etiam Athenis fuiſſe Eſchines teſtis eſt contra Cteſipho-
nem, toixé moppr etpo. Frustra etiam dari à tutore ſeruo pu-
pilli ſui, licet debeatur.l.penult. in qua recte Thalelaus articulum, Nec, eſſe con-
ſtruendum cum verbo, debitam, non cum verbo, fideicommiſſariam, ne hoc vi-
deatur dicere, Nec directam nec fideicommiſſariam libertatem tutorem poſſe pra-
ſtare, quod ineptum dictu eſt, propterea, quod directa libertas non praſtatur. CVIAC.
Fraudis nomine continetur cõ¬l
ſilium & euẽtus. BAL. Vel ſic:Ve
libertates directæ reuocentur, tan-
quam in fraudem creditorum da-
ta, duo requiruntur ſcilicet, frau-
dis conſilium, & euentus: & credi-
tor intelligitur etiam cui ex vlti-
ma voluntate ad libertatem præ-
ſtandam debetur. SALYC.
I.Imp. ALEX. A. Antiocho.
Ertum ius eſt, non
alias directas liber-
tates per legẽ liã
El Sentiam que ſunt
in fraudem b creditoru manu-
miſſorum datæ, reuocari, niſi &
conſilium fraudis, hoc eſt, ani-
mus manumittentis, & euentus
damni ſuum recipere volentium
ſequatur . Inter creditores au-
tem etiam eos numerandos eſſe,
quibus fideicommiſſum d debe-
tur, oüm placuit. PP.IIl. Idib.
Nouẽb. Max.V. & Æliano Coss.
Soruus etiam per interpoſitam
perſonam ſeruum peculiarem non
manumittit. SAL.
I1. Idem A. Nataliano.
Etuos s meos nec per inter-
poſitam f perſonam ad li-
bertatẽ perducere homines pe-
culij ſui poſſe, mandatis princi-
tumultu, pro infecto debet haberi.
BAL. Vel ſie: Ad exclamatio-
nem populi facta manumiſſio non
tenet. SAL.
Diſmns ordo cenſuit, ne
quis in ſpectaculos quod eda-
tur, actorẽ ſuum alienumve h
ſeruum manumitteret: & ſi fa-
ctu eſſet, pro infecto haberetur.
Minor ann xxnõ poteſt tradere
ſeruum ad manumittendum. SAL.
Hodie hoc eſt correctũ, quãdo ma-
numittit in vltima voluntate, nam
ſufficit ætas legitima ad teſtandum:
vt in auth.hic poſita.BALD.
IV.Idem A. Feliciſſimo.
Iminor annis viginti i ad li-
Sbertaten praeſtandan homi-
nes tradidiſti: ſenatuſconſul-
toy, quod geſtum eſt, irritum
conſtituiturl.
IN AVTHENTIC. VT
ſponſ. largit. S. & hoc quo-
que. coll. ix. conſt. ij.
I11. Idem A. Iuſtine.
Ed hodie ex quo teſtari poſ-
ſunt & libertates poſſunt re-
linquere m, antiqua lege ceſ-
ſante.
Non dicitur fraudatus ille qui
precium recipit. BAL. Vel ſic:In
pum comprehenditur.
Quod fit in ſpectaculo, & popu li
fraudẽ fiſci non poteſt libertas præ-
(ſtari, nec dicitur fraudari, vbi pre-
Iuo Marco auctore am-