Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0958
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
I811

a JPrincipalem. id eſt,
decurionem: vt j.ſtatim
dicet.
bJInanes . ad ple-
nam probationem:vt.
de proba. lnon epiſtolis. ſed
qualemqualem: vt ff de
probat. l.fin. & ff de iure-
iurl.ſi duo. AccvRS.
cJ Maxime. tria ſequẽ-
tia ſunt contra eum.
dS Aliud iudicium. in
cuius locum hic iudex
ſucceſſir. Sed certè non
videtur quod hie fecerit
ſibi praiudicium vt S.
eod.l. interrogatam. Item
quia non e fatetur, qui
errat: vt ffde confeſſis.l.
nõ fatetur Sed dic quod
non facit præiudicium,
ſi velit probare contra-
rium. Vel hîc loquitur
in iudicio liberalis cau-
ſ, ibi cum non moue-
batur ei aliqua contro-
uerſia: & idem dicam in
adſcriptitio, ſi in forma
iudicij cõfiteatur ſe ad-
ſcriptitium. Nec obſtat
J. de agrico. & cenſi.l.cum
ſcimus. libr. xj. vbi dicit
ſolam cõfeſſionem non
præiudicare: quia ibi
non fuit facta coram iu-
dice, ſed tabellione.
2. Vel fuit facta coram
iudice, ſed non figura
iudicij. 5Item nonne
praiudicat ſibi patien-
do eum eſſe in dignita-
te: vt infrà qui mili. non
poſſ l ſuper ſeruis. libaxij.
Reſp quod non quia hic
non poſſide bat eum. Vel
dic quôd contraxit in-
tra xxx. dies: vtj qui mi-
li non poſl fin lib.xi.
PEaeuit CA sVSs
Si mulieri ſtatus mo-
ueat aliquis queſtio-
nem, & lite pendente
peperit:pro eo lata ſen-
tentia, ſibi & filio pro-
derit: lata contra eã, ſibi
& filio nocebit: natis
vero ante litem, ſuo no-
mine mouenda eſt que-
ſtio ſtatus: & ita noua
interpellatione opus eſt.
VIVIAN.
e Naſcuntur. lite con-
teſtata in cauſa liberali.
f JMox. id eſt, lite pen-
dente: vt ſiue pro ma-
tre, ſiue contra eam ſit
pronunciatum.-idem &
de filiis intelligatur: nec
diſtinguitur an fuerint
ante concepti, vel non,
per l. ffde ſta. homll qui
in vtero. vt dixit Azo:
quia poſſet hic eſſe cius
incommodum, ſi habe-
retur pro nato, ſi mater
libera pronuciarerur: vt
ſuprà de ingenuis manu-
miſl. ſi auiam tuam. Sol-
ue vt ibi.
g JIuſtis tradi dominis.
ſi pronuncietur contra
matrem. & ad hoc ffde
vſurl partum. & ſupr. de
rei vind.l. partum. & J.
de agri. & cenſi.l. cum ſa-
tis. & cum autem Ana-
ſtaſiana li xj.

Sedi videtur ſententiam matris non prodeſſe filiis etia li-
Er rSe- Cſf o nv rane ai i.,E.EN.E...AV..E,. z.L.I limi ¬
te pendeute conceptis & natis: vuffde except. rei iud. l. ſi quisiSTaumini quod facit remouẽdo numeru litiumivt in

2 6 a u
Codicis Liber ſeptimus.
ante litem motum præiudiciu non
patiuntur ex ſententia contra ma-
trẽ lat. h.d. Vel breuius: Senten-
tia matris præiudicat filiis pẽden-
te lite natis, non antea. SAL.

quam princi palé a fecerat, ina-
nes P ac vacuas eſſe, atque in ir-
ritum deuocarl, ac de ingenui-
tare eiuſdem Ælij requiri: nec
mulieri id obeſſe, quod ad eum
tãquam decurionem ac princi-
palẽ ſcripſerit, vel id, quôd idem
ſe finxerit decurionẽ, vel prin-
cipalem, maximèc cû non ſolum
teſtium profeſſione, & cogna-
tionis eius iugum ſeruile cogno-
ſcitur, verû etiam voce pro-
pria eiuſdem Ælij apud aliud
iudicium d patuerat quod con-
ditionis ſeruilis videretur.
Fili nati pendente lite ſuper ſta-
tu matris, ſequütur conditionẽ qua
de matre iudicabitur: nati ver

xLII. Imp. CONSTANT. A. ad

MaximumPP.P.
Lacuit, eos qui naſcunture,
Phatunn conditionibus vi,
quarum mox f viſceribus expo-
nuntur. Ante verô litẽ nati, ſuo
nomine omnes in queſtionem
vocentur: quoniã hos ſolos qui
in lite nati erunt, omnem fortu-
nam matrû complecti oportet,
aut luſtis tradi dominiss*, aut
libertate cum lucis auctoribus
frui. Dat prid. Id. Iulij *.

DE ADSERTIONE TOLLENDA.
XVII.

Anu adſertio, vt manumiſſio, dicitur defenſio eius qui ſtatus controuorſiam
patitur, qua olim in cauſa liberali neceſſaria fuit, ſiue ex ſeruitute quis in li-
bertatem ſiue ex libertate in ſeruitutom peteretur. l.1. C. The de lib, cau quia non
potuit cuius ſtatus vocabatur in dubium, ea de re per ſe agere, nec niſi per adſerto-
rem, ne forte, vt Thalelaus notat in l. thuius tit. & Theop, in tit de iis per quos
ag. poſſ. ſeruus ageret in dominum, quod vix vnquam licet ordinario iure, qua de
cauſa & interim liberi loco erat in omnibus aliis actionibus inſtituendis aduerſus
eum qui ſe dominum dicebat. Lordinataff.de liber. cauſ. Et licet petitio in ſerui-
tutem iterari non poſſit. l. 4. & 27. S tit. prox, adſertio tamen in liberttem itera-
rabatur bis, térque, vt eſt ſcriptum in l.taut ter quatérque, vt in Baſil. & apud
Martialem coquum, etiam in cauſa appellationis, quod tamen fiebat perfuſiuë, &
dicis cauſa, & inde proclamationi in libertatem nomen. Namque ſapius idem
iterare & frequentare proclamare eſt & reclamare. l. vlt. tit.16. & l.S ſi ſeruus.
ff de adquir poſſ.inde etiam dvgioeur nomen Nou. 142, & antiquam hanc de
adfertionibus legem etiam firmaſſe D.Mareum Capitolinus auctor eſt. Hodie exl.
1huius tit in cauſa liberali non eſt neceſſarius adſertor, qui pro eo agat qui ſeruus
dicitur, cuius etiam perquiſitio olim diu trahebat liberale iudicium, ſed ipſe per ſe
cauſam agit cui fit controuerſia ſtatus, aut per procuratorem, ſi ex libertate in ſerui-
tutem petatur, non etiam ſi ex ſeruitute in libertatem, quia ſeruus praſumitur eſſe,
qui eſt in poſſeſſione ſeruitutis, & ſeruus ad litem habere procuratorem non poteſt.
Hoc autem diſtat procurator ab adſertore, quod adſertor ſuo periculo cauſam agit,
& ſatis praſtat iudicio ſiſti, & res ſaluas fore, quas tenet is qui ſoruus dicitur.l. 1. &
2. Cod. Th. de liber. cauſ.& ſi deſeruerit cauſam, quam vtique etiam mortuo ho-
mine quo de agitur nec deſerere debet propter euictionis cauſam, l. ſi tibi.J. de euic.
l.2. hoc tit. tonetur pœnali actione, Quod prodende liber tatis cauſa factum eſt, au-
ctore Paulo V. Sent tit.. Procurator litigat periculo domini, id eſt, mandatoris,
non cauet iudicioſiſti vel rem ſaluam fore, & ſi litem deſerat nõ tenetur pœnali a¬
ctione, ſed mandati tantum in id quod intere. Et olim nullo caſu potuit quis cau-
ſam ſtatus ſui agere per procuratorom, quia nec per ſe. At is qui ſe dominum dicit,
etiam per procuratorem litigare potuit, qui moda cauiſſet de rato, ſiue ex poſſeſſione
ſeruitutis ageretur, ſiue libertatis, quia vt edicto cautum eſt, quod ad cautionem de
rato attinet, vtroque caſu quaſi procurator actoris habetur. l. non ſolum.S. ſi ſta-
tusff de proc. Etiam Iuſtinianus non vult hodie liberale iudicium iterari, ſubla-
tis adſertionibus perfuforij, quibus etiam recuperatores, qui oli de liberali cauſa
cognoſcebant, iuſſu magiſtratuu, Domitianus Imper. vi Suetonius ſçribit, iden-
tidem admonuit ne ſe accommodaront, id eſt, ne eas admitterent, vel audirent que
dicis cau ſa inſtituerentur nõ ſtrenua opera. Nam retractatio liberalis cauſa ſublata
non eſt, veluti ex Oratione Marci. l.1. ff.ne teſta def. Ac deinde non vult etiam
peculium bonve eius qui de ſuo ſtatu litigat ſequeſtro deponi, ſi ex libertate peta-
tur in ſeruitutem, ſed ſi ex ſeruitute proclamet in libertatem, quod eſt intelligẽdum
ſecundum l. tit.citimi-ſeq, & l.vlt.tit. dein ſeq. Et quod de contumacia ait eius
qui ſeruus dicitur, obſeruandum eſt, ſimul & de periurio eiuſdem eſſe, vt & Alcia
tus notauit, nec mirum, ſi ſeruus pronuncietur cui nihil cura fides habita, & religio
fuit, etiamſi forte ſeruus non ſit, cum tamen in omnibus cauſis etiam contumax, ſi
bonam cauſam habuerit, vincat. & ſingularis igitur hac in re eſt l.1. ob cauſam
periurij: vt l. ſi quis maior. S. de tranſact. CVIAC.

TITVLVS

ſci vt in aliis negotiis:aliàs ſenten-
tia remanet in ſua firmitate. h. d.
prima pars vſque ad S. ſcientes.
SALYC.
1.Imp. IVSTIN. * A. Menne P.P.
Ites ſuper ſeruili condi-
tione mouendas, ad cle-
s mentiorem tam exami-
nationem quàm terminumi

Leges de adſertoribus adhibendis
in cauſa liberali, caſſantur, & ſta-
tuitur, t qui de poſſeſſione liberta-
tis in ſeruitutẽ prouocatur, per pro-
curatorẽ poſſit reſpondere: qui au-
tẽ de poſſeſſione ſeruitutis prouocat
in libertatẽ, cauſam per ſe tantum
oportet agere: & à ſententiis ſuper
his latis debet prouocari & cogno-

h Examinationem remouendo adſertorem.

1812

cam. S. ſi ancillam. qua
eſt contrà. Solu. hœc eſt

cauſa liberalis, ibi domi-

nij inter duos. & quod
illa non ſit liberalis, pa-
tet jJ. de ord cogn l.iiij.


DE ADSERTIO-
ne tollenda.
In à liberali cauſa ſole¬2 Continual
bat is cui fiebat quaſtio , Adſertor
ſtatuus facere adſertoren, uertatis quis
qui ei adſereret liberatd ce ue-
quod tollit hac l Et conti- tornare
nua ſic ad tit, praceden adſertio. Vetus
tem. De liberali cauſa di. loſſarius Tur
ai eſt: & quia ipſa olin nel in aduer,
2, arnis, vbi de
per quoſdam qui adſerto¬ Vindiciis diſ-
res dicebãtur, eo quodad. ſerit Adſerere
ſerebãt eum liberun, qui anu eſt ad-
dicebatur ſeruus, exer.s ouere quod
batur, ideo ponit de adſer ur in ter-
tione. Et quia vanunm e liniteur

u vanum & ſeri dicuntur.
friuolum quoddam erat Vnde & ſera,
iudicium per adſertionem uia foditus
illam, tractat de eanõ po¬ noreoppo.
nenda ſed tolenda Ao nunuu Feius
G ies CASv, n verbouaſere.
Olim ſi cui ſtatus Ne inueni-
mouebatur quaſtio, pu¬ Ietur ſeruus
ta ſ petebatur de poſſeſ. iure oiis
libertatis in ſeruitutem, debe. i
vel econuerſo: ille qui uus inuenire
proclamabat de poſſeſſ. adſertoré, qui
ſeruitutis in libertatem, pro ipſo cõtra
faciebat adſertorem qui mini con-
ipſum eſſe liberum ad-p4 plenius
ſereret. Itẽ & aliud erat intelligasquid
vitiu, quod ſemel cauſa eſſet adſertio,
liberali examinata & fi¬ lege quatuor
nita, poterat iterun agi le idoua-
quæ duo vitia tollit Im- no ſub titu de
perator, dicens quod ſi- liberali cauſa.
ue quis in ſeruitutem lib.a quas hie
petatur, ſiue de poſſeſſ. abrogat luſti.
ſeruitutis in libertatem Cont lib 4y
L actit. 21.
proclamet, ipſe reſpon-
deat: ita tamen, vt ſi ex
poſſeſſ. libertatis peti-

tur, conſtituat procura-

torem. Si verô procla-
met, hoc ei non conce-
datur. cauſa autem libe-
ralis ſemel finita, am-
plius nõ moueatur: niſi
beneficio appellationis
fuerit ſuſpẽſa. Peculium
verô illius qui in liber-
tatem proclamat, & ali
eius res qu ab eo qui
ſe dominum dicit, vindi-
cantur: pro arbitrio iu-
dicis apud ſequeſtrum
doponantur. & hoc in
ſecunda. Si verô quis ex
libertate in ſeruitutem
petatur: fideiuſſorem det
iudicio ſiſti ſi poteſt: ſi
non poteſt, iuret quod
ſtabit iuri:quo prſtito,
ſi non veniat citatus, &
per annum abfuerit, re-
maneat ſeruus: & ei qui
litem ſibi intulit, adſi-
gnetur. & hoc in tertia.
Si verô is qui aliquem in
ſeruum petit, lite conte-
ata corã vno iudice ad
alium trahere prſum-
pſerit: niſi ſeruus occa-
ſionem præſtiterit quã-
uis dominus fuerit qui
ſtatus moueat queſtio-
nem, ſuo iure priuabi-
tur. & hoc in quarta.
VIVIAN.

* Gallienul.

Ss. illis.
a 5 Hie
 
Annotationen