DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0971
1837 De vſucap transform&c. Tit. xxxj. 1838
Ampridem. J CASvS.
Si comparaui man-
cipim fiſci:an poſſim id
vſucapere, queritur? Re-
ſpon. quod nõ, & ſi pro-
bo quod id non fuerir
mancipium fiſci, nec na-
tum ex ancilla cius, po-
tero vſucapere. VIVIA.
a J Cogitaueris. quod
cogitare debes.
bJ Fiſcali. vel alia ra-
tione fiſci facta. Sed
aliud in vacantibus b:
quia vſucapiütur omni
titulo iure communi:vt
Inſtit aod. res fiſci. Sed
ſine titulo tunc vigintr
annis cõputandis ab e
candis ab e tempore quo creperunt
tempore quô bona eſſe vacantia: ſi au-
ceperunt eſſe tem velit computare ex
vacantia. e tempore quo fiſco
Patheris. fuit nûciatum, tune ſuf-
ficit quadriẽnium: ve j.
de quadrienn praſeriptio.
lprima & ffde iure fiſci.
l prima.diuus. & Spre
ſeriptio. & de diuer. & tẽ-
poralibus preſeriptio. l. in-
tra. Quod dixi in fi-
ſcalibus, ve non vſuca-
piantureidem in rebus-
ciuitatum: vr argum ff.
ex quibus cau. ma.l.lega-
tu: & l. ſed & ſi per pra-
torem. S fin, ſed rl. annis
preſcribentur: vt j. de
praſcript. xxx. ann. l.om-
nis. niſi s ſint in publi-
co vſu: vt ff. de va pu-
blieal viam.
Imala fide.J CASVS.
Antiochus mala fi-
de poſſidebat alienum
d Praſcribi mancipium: ſucceſſi ei,
nõpoſsãt qua & bona fide poſſedi: an
ſunt in vſu poſſim vſucapere quari-
publico, v le uts Reſp quod nôc-
& quod ibid. tur? Relp quod nõ quia
ſeripi leu ſer- fuit vitioſum à princi-
uus 39. in finff. pi.VIVIANVS.
de leg.1. cc Poſſidet. ſucceſſor e
e vucapere, propter vitium, niſi ex
ucceſſor etia ppter vurau, a¬
bonz fidei er ſua perſona velit inci-
ſua perſona pere, ſecundûm quoſ-
non poteſt, dam. quod non placet:
quod eius au- vt diximus S. titu. j.l ni-
or malæ fi¬ L.1
dei vſucapere P¬
non potuit.
adde Gl. l. Põ-
ponius. S. cum
quisin f. primæ
aVſueapio nõ
rocedit in fi-
ſealibus.
Vſucapi poſ-
ſunt bona va-
cãtia iure cõ-
muni, ſi titu-
lus adſit: ſine
titulo, viginti
annis compu-
e Praſtribun-
tur 4. annis
res ciuitatun,
tiſi ſint in pu-
blico vſu.
DE VSVCAPIO-
ne transformanda,
&c. Qantum
uue de aeatinous.
qurenda piſe A Mancipi. i. Italica-
rum & prouincialium, vt
hodie æqualiter vſuca
iantur. olim enim immo-
bilia in Italia tantum
biennio vſucaplebantur:
mobilia vero anno vbiq.
I1. Idem. A. Oneſima.
Ampridem quidem manci-
pium, de quo ſupplicas, com-
paraſſe te dicis. ſed ſi cogitaue-
ris rem fiſci mei vſucapi non
poſſe, reſpondere te actionibus
fiſci mei intelligis:nec aliàs poſ-
ſe rei proprietatem obrinere,
quam ſi non ex ancilla fiſcali
natum fuiſſe conſtiterit.
Mala fides auctoris nocet ſuc-
ceſſori ſingulari volenti vti actione
ſingulari. BALD. Vel ſic: Vitium
defuncti nocet eius vniuerſali ſuo-
ceſſori etiam bonam fidem habenti.
SALYCETVS.
II1. Imp. PHrIIVS A.
Caſ. PantinoT.
Imala fide ſeruum tuû ſciẽs
Antiochus tenuit: intentio-
nem tuam contra ſueceſſorem
eius, licet bona fide poſſidet c,
propter initij vitium vſucapio
non abſumpſit.
DE VSVCAPIONE
TRANSFORMANDA, E T
de ſublata differentia rerum
mancipi d, & nec mancipi æ.
TITVLVS XXXI.
VE is iurz vſucapionunm
qua olim fuerunt, & que ſunt ho
die, quod noſſe perquam vtile & neceſſa
rium eſt, primum ita cõſtituo omnes res
aut eſſe mancipi, aut nec mãcipi, ſecun
dum veterem diſtinctionem rerum. Res
mancipi ſunt pradia vrbana & ruſtica,
qua ſunt in Italia, res Italiet ſoli, & iu-
ra pradiorum ruſticorum vt iter, via,
actus, aqueductus, qua & ipſa res ſole
Italici intelliguntur, & eodem iure cen-
ſentur quo res ſoli. l. 2. S. de ſeruit. &
aqua. Item ſerui res mancipi ſunt, &
quadrupedes, qua dorſo collõve doman-
tur, t boues, equi, muli, aſini. auctore
Vlpiano lib. Reg.tit.xix. item vniones,
id eſt, grandes margarite, qui & peruli
dicuntur à vetuſto interprete Horat.
Nam Plinius ix. capxxxv. vniones ait
in mancipatum vaniſſe vt pradium ali-
quod, idémque de omni re pretioſa dici
poteſt id eſt qua vaneat auro contrà, vel
auro ſupra, de qua euictionis nomine
duplam promitti oportet.l emptori .1.
de euict. Catera res nec mancipt ſunt.
veluti prædia prouincialia que dicütur,
vt erant ſtipendiaria, vel tributaria, &
feræ beſtiæ, licet domita ſint, & oues, ca-
præ ſues & res auro infrà. Rerum man
cipi propria alienatio eſt mancipatio per
2s, & librã, quo genere ſi à domino fiat,
dominii adquiritur ex iure Quiritium,
ſi mater Seandemff. de exc. rei iud. &
transferenda istuc ſunt qua Obſ. vij.
cap. 3. At res mobiles y ſe mouentes
vſu capi poſſunt ſiue mancipi ſiue nec
mancipi fant voiitee locoran in lalia
& in prouinciis, vt refert Conſtitutio hu
ius tit. in qua ſuo loco repoſito verbo,
nexu, quod inſederat incongruo, lego,
quæ fuerant alienatæ nexu, vel quo-
cunque modo, bona fide ramen, de-
tent, id eſt, quæ fuerant mancipate
vel traditæ. Nexus enim nomen, quod
eſſe generale Manilius & Gallus exiſti-
marüt recte, hoc loco ſpecialiter accipi-
tur pro mancipatione, vt in definitio-
ne abalienationis tradita à Cicerone.
Abalienatio, eſt eius rei que mancipi eſt
traditio alteri nexu. vbi Boëtius: Om-
cialis immobilis non
poterat vſucapi. hanc
diuerſitatem tollit Im-
perator, dicens quod res
mobilis in omni loco
triennio vſucapiatur, res
immobilis decennio in-
ter præſentes, & viginti
inter abſentes: & hoc
non ſolûm in Italia, ſed
in prouincia. & in omni
vſucap exigitur bona fi-
des à principio: nec ſu-
perueniens ſcientia no-
cebit quo minus vſuca-
piat ſciens rem alienam.
& hi. d. VIVIANVS.
nes res, inquit, quæ abalienari poſsunt, mancipi dicte ſunt aut
nec mancipi. Addo, aut nec mancipi, ex vetuſtis libris. & ſequitur.
Mancipi res veteres appellabant, qua ita abalienabantur, vt ea
abalienatio per quandam nexus fieret ſolennitatem: quam deinde
explicat prolatis Gaij verbisex t. Inſtit.tit. de nexu faciendo, que
omnia Gaij verba de mancipatione ſunt. Vnde apparet idem eſſe
nexum & mancipiuim vel mancipationem, aut eo tantum diſta-
re alterum ab altero, quogenus ab ſpecie, vt in XII. Qui nexum
faciet mancipiúmque vti lingua nuncupaſſit, ita ius eſto, apud
Festum, cui legi addit hanc interpretationem, id eſt (ſic legendum
non ita) vti nominarit locutûſve erit, ita ius eſto. Nexus generaliter
di itur, quacunque fit datio, vel obligatio, vel liberatio per as & li-
bram. Specialiter autem mancipatio ſiue datio rei qua fit per as &
libram praſentibus non minus quam v teſtibus ciuibus Romanis pu-
beribus & libripende, y interpoſitis certis ſolennibûſque verbis, quæ
idem Boëtius ex Gaio profert, cuius auctoritate etiam in hanc rem
in hos tit. Cynus vtitur, ex ſcriptis, vt ipſe fatetur, Iac. Rauennatis.
Prolatis autem verbis Gaij de ſolemnitate mancipationis ſiue nexus,
ſubiicit Boëtius. Quacunque igitur res l. XI..tab. aliter niſilper
hanc ſolennitatem abalienari non poterant: ſui iuris aupem ce-
teræ res nec mancipi vocabantur. qua verba deprauatiſfima ſtu-
dioſis quam plurimis impoſuerunt. In vetuſtis libris, horum verbo-
rum loco, ſui iuris autem catere res nec mancipi vocabantur, ita eſt
ſcriptum, ſui autem certe hac res mancipi vocabantur. vnde veriſſi-
ma coniectura emendo: Quecunque igitur res lege XII. tab. ali-
ter niſi per hanc iuris ſolemnitatẽ abalienari non porerant(ſunt
autem cert )he res mancipi vocabuntur. Praterea ſciendum eſt
ſecundum ius vetus, id eſt, XII. tab. rei mobili aut ſe mouentis
vſucapionem eſſe annum cuius turus veſtigia ſunt in lnunquam-
Pe rn ee sfntap ,eun ſponſus pen fr de publ. in ren
act. rei immobili biennium in Italico ſole tantum, non in prouin-
ciali. Et, vt ſumma dicam totius iuris veteris, quantum intelligi
ex ſupradictus poteſt, differentia fuit inter res mancipi & nec man-
cipi, inter ſolum Italicum & prouinciale, inter dominium ex iure
Quiritium, & dominium in bonis, quas Iustinianus ſuſtulit, ac
primum quidem dominij duſerentiam tit. xv vt omnes rerum ſua-
rum intelligerentur eſſe domini eodem pleno legitimõque iure, &
hoc tit. differentiam locorum vt vbique vſucapio procederet, ſicut
praſcriptio longi longioriſve temporis, & diſſerentiam rerum manci-
& nec mancipi, ut omnes res quoquo modo abalienari poſſent. Et
tempus anni mutauit in triennium, biennij in decennium inter præ-
ſentos, & vicennium inter abſentes quam longi temporis vſucapio-
S1.
pi.
nem vt ampliaret magis, vt obtinuit in praſcriptione longi tempo-
ris, declarat & in vſucapione ſatis eſſe, ſi initio poſſeſſionis bona fides
interuenerit, vt l. bonæ fideiff.de adquir.rer. dom. quod tamen
Concilium Lateranenſe non admittit cap.rlj. Et vt emptori proſit
tempus venditoris, donatario tempus donatoris, vt l. penult. infrà
de preſcript. long. temp. l. id tempus. ff. de vſur. & vſuc.l. 2.S.
emptori.ff. pro emptore. & connumeretur, vt ait, in decennium,
aut vicennium, aut triennium:ſic legendum ex vet. lib, non tricen-
nium. nam in tricennio iustus titulus non exigitur. l. 2. infrà de
a Res mobilis
regulariter
triẽnio vſuea-
pitur quod nõ
aliàs ve rum
quam ſi inter-
ueniat titulus
bon fidei &
poſſeſſio. Ira-
que ſi quid
horum defice-
ret, non pra-
ſeriberetur
minori tẽpore
quam præſcri-
beretur res
immobilis. v.
plura apud So-
cinum regula
344.
¬
præſcript. 30. ann. qui mox tamen exigitur hoc loco.At neceſſe eſt,
ve Inſtit. de vſucap. in
prin. &S. de ſer. fugi.l.
pen-& de vſufr.l. corru-
ptionem. & j. de anna.
exc.l.j in principio.
Reri mancipi. & nec
mancipi. De quibus Vl-
pia in fragtit.19. CVIA.
Vm nostri., CASVS.
Sieut remouit Im-
perator nudum ius Qui.
ritium, ita vult auferre
duo vitia: quorum vnu
eſt in tempore, aliud in
loco. Olim eni res
mobiles in omni loc
vſucapiebantur anno,
res immobiles biennio
in Italia, ſed res prouin-
Codex.
vt vterque, id eſt, anteceſſor & ſueceſſor bona fide poſſidere cperit.
alaquinula ſit coiinnis aceſive enpprit quot de ſuceſore
ſingulari accipiendum eſt nam ſucceſſori vniuerſali bona fidis de-
functi ſufficit ad vſucapionem, licet ipſe mala fide poſſideat, &
contrà bona fides heredis non ſufficit, ſi defunctus mala fide poſſe-
derit. S. diutina. Inſtit. de vſuc. CVIAe.
ſi à non domino, vſucapionis cauſa pra-
ſtatur. Rerum nec mancipi alienatio
propria eſt traditio, per quam nõ ex iure
Quiritium ſed in bonis iure naturali do
minium acquiritur, vel alienari ea per
mancipationem vllo modo poſsit & inde
his & illu nomina. At vſucapionem Vl-
pianus ait eſſe communem alienationem
rerum mancipi & nec mancipi, quod ve-
rum eſt tantum in rebus mobilibus vel
ſe mouentibus, non in rebus ſoli, nam ea
tantum pradia vucapi poſſunt qua mã-
cipi ſunt, id eſt, que ſolo Italico continen-
tur, nõ prouincialia, vel iura eorum qua
nec mancipt ſunt, lacum ſponſus. S. in
vectigalibus. ff. de publ. in rem act.
qua tamen res non impedit eorum vin-
dicationem, quia in rei vindicationem
qualecunque dominium deduci poteſtl.
Semotis aliorum temporum articulis, res mobilis vſuca-
pitur triennio: res immobilis longo tempore bona fide. mala
fides interrumpit praſcriptionem, & ſublata eſt differentia
rerum prouincialium, & Italicarum. BART. Vel ſie: Ho-
die res prouinciales & Italicæ quantum ad vſucapione
ſunt exæquatæ, & immobiles præſcribuntur vbique ſpacio
longi temporis: mobiles verà ſpacio trienni continui, inter-
uenientibus à principio bona fide & titulo. nec mala fides
ſuperueniens etiam in heredis perſona impedit vſucapio-
nem, rectè initiatam perfici. SAL.
MMm 4 aS Vigi
Ampridem. J CASvS.
Si comparaui man-
cipim fiſci:an poſſim id
vſucapere, queritur? Re-
ſpon. quod nõ, & ſi pro-
bo quod id non fuerir
mancipium fiſci, nec na-
tum ex ancilla cius, po-
tero vſucapere. VIVIA.
a J Cogitaueris. quod
cogitare debes.
bJ Fiſcali. vel alia ra-
tione fiſci facta. Sed
aliud in vacantibus b:
quia vſucapiütur omni
titulo iure communi:vt
Inſtit aod. res fiſci. Sed
ſine titulo tunc vigintr
annis cõputandis ab e
candis ab e tempore quo creperunt
tempore quô bona eſſe vacantia: ſi au-
ceperunt eſſe tem velit computare ex
vacantia. e tempore quo fiſco
Patheris. fuit nûciatum, tune ſuf-
ficit quadriẽnium: ve j.
de quadrienn praſeriptio.
lprima & ffde iure fiſci.
l prima.diuus. & Spre
ſeriptio. & de diuer. & tẽ-
poralibus preſeriptio. l. in-
tra. Quod dixi in fi-
ſcalibus, ve non vſuca-
piantureidem in rebus-
ciuitatum: vr argum ff.
ex quibus cau. ma.l.lega-
tu: & l. ſed & ſi per pra-
torem. S fin, ſed rl. annis
preſcribentur: vt j. de
praſcript. xxx. ann. l.om-
nis. niſi s ſint in publi-
co vſu: vt ff. de va pu-
blieal viam.
Imala fide.J CASVS.
Antiochus mala fi-
de poſſidebat alienum
d Praſcribi mancipium: ſucceſſi ei,
nõpoſsãt qua & bona fide poſſedi: an
ſunt in vſu poſſim vſucapere quari-
publico, v le uts Reſp quod nôc-
& quod ibid. tur? Relp quod nõ quia
ſeripi leu ſer- fuit vitioſum à princi-
uus 39. in finff. pi.VIVIANVS.
de leg.1. cc Poſſidet. ſucceſſor e
e vucapere, propter vitium, niſi ex
ucceſſor etia ppter vurau, a¬
bonz fidei er ſua perſona velit inci-
ſua perſona pere, ſecundûm quoſ-
non poteſt, dam. quod non placet:
quod eius au- vt diximus S. titu. j.l ni-
or malæ fi¬ L.1
dei vſucapere P¬
non potuit.
adde Gl. l. Põ-
ponius. S. cum
quisin f. primæ
aVſueapio nõ
rocedit in fi-
ſealibus.
Vſucapi poſ-
ſunt bona va-
cãtia iure cõ-
muni, ſi titu-
lus adſit: ſine
titulo, viginti
annis compu-
e Praſtribun-
tur 4. annis
res ciuitatun,
tiſi ſint in pu-
blico vſu.
DE VSVCAPIO-
ne transformanda,
&c. Qantum
uue de aeatinous.
qurenda piſe A Mancipi. i. Italica-
rum & prouincialium, vt
hodie æqualiter vſuca
iantur. olim enim immo-
bilia in Italia tantum
biennio vſucaplebantur:
mobilia vero anno vbiq.
I1. Idem. A. Oneſima.
Ampridem quidem manci-
pium, de quo ſupplicas, com-
paraſſe te dicis. ſed ſi cogitaue-
ris rem fiſci mei vſucapi non
poſſe, reſpondere te actionibus
fiſci mei intelligis:nec aliàs poſ-
ſe rei proprietatem obrinere,
quam ſi non ex ancilla fiſcali
natum fuiſſe conſtiterit.
Mala fides auctoris nocet ſuc-
ceſſori ſingulari volenti vti actione
ſingulari. BALD. Vel ſic: Vitium
defuncti nocet eius vniuerſali ſuo-
ceſſori etiam bonam fidem habenti.
SALYCETVS.
II1. Imp. PHrIIVS A.
Caſ. PantinoT.
Imala fide ſeruum tuû ſciẽs
Antiochus tenuit: intentio-
nem tuam contra ſueceſſorem
eius, licet bona fide poſſidet c,
propter initij vitium vſucapio
non abſumpſit.
DE VSVCAPIONE
TRANSFORMANDA, E T
de ſublata differentia rerum
mancipi d, & nec mancipi æ.
TITVLVS XXXI.
VE is iurz vſucapionunm
qua olim fuerunt, & que ſunt ho
die, quod noſſe perquam vtile & neceſſa
rium eſt, primum ita cõſtituo omnes res
aut eſſe mancipi, aut nec mãcipi, ſecun
dum veterem diſtinctionem rerum. Res
mancipi ſunt pradia vrbana & ruſtica,
qua ſunt in Italia, res Italiet ſoli, & iu-
ra pradiorum ruſticorum vt iter, via,
actus, aqueductus, qua & ipſa res ſole
Italici intelliguntur, & eodem iure cen-
ſentur quo res ſoli. l. 2. S. de ſeruit. &
aqua. Item ſerui res mancipi ſunt, &
quadrupedes, qua dorſo collõve doman-
tur, t boues, equi, muli, aſini. auctore
Vlpiano lib. Reg.tit.xix. item vniones,
id eſt, grandes margarite, qui & peruli
dicuntur à vetuſto interprete Horat.
Nam Plinius ix. capxxxv. vniones ait
in mancipatum vaniſſe vt pradium ali-
quod, idémque de omni re pretioſa dici
poteſt id eſt qua vaneat auro contrà, vel
auro ſupra, de qua euictionis nomine
duplam promitti oportet.l emptori .1.
de euict. Catera res nec mancipt ſunt.
veluti prædia prouincialia que dicütur,
vt erant ſtipendiaria, vel tributaria, &
feræ beſtiæ, licet domita ſint, & oues, ca-
præ ſues & res auro infrà. Rerum man
cipi propria alienatio eſt mancipatio per
2s, & librã, quo genere ſi à domino fiat,
dominii adquiritur ex iure Quiritium,
ſi mater Seandemff. de exc. rei iud. &
transferenda istuc ſunt qua Obſ. vij.
cap. 3. At res mobiles y ſe mouentes
vſu capi poſſunt ſiue mancipi ſiue nec
mancipi fant voiitee locoran in lalia
& in prouinciis, vt refert Conſtitutio hu
ius tit. in qua ſuo loco repoſito verbo,
nexu, quod inſederat incongruo, lego,
quæ fuerant alienatæ nexu, vel quo-
cunque modo, bona fide ramen, de-
tent, id eſt, quæ fuerant mancipate
vel traditæ. Nexus enim nomen, quod
eſſe generale Manilius & Gallus exiſti-
marüt recte, hoc loco ſpecialiter accipi-
tur pro mancipatione, vt in definitio-
ne abalienationis tradita à Cicerone.
Abalienatio, eſt eius rei que mancipi eſt
traditio alteri nexu. vbi Boëtius: Om-
cialis immobilis non
poterat vſucapi. hanc
diuerſitatem tollit Im-
perator, dicens quod res
mobilis in omni loco
triennio vſucapiatur, res
immobilis decennio in-
ter præſentes, & viginti
inter abſentes: & hoc
non ſolûm in Italia, ſed
in prouincia. & in omni
vſucap exigitur bona fi-
des à principio: nec ſu-
perueniens ſcientia no-
cebit quo minus vſuca-
piat ſciens rem alienam.
& hi. d. VIVIANVS.
nes res, inquit, quæ abalienari poſsunt, mancipi dicte ſunt aut
nec mancipi. Addo, aut nec mancipi, ex vetuſtis libris. & ſequitur.
Mancipi res veteres appellabant, qua ita abalienabantur, vt ea
abalienatio per quandam nexus fieret ſolennitatem: quam deinde
explicat prolatis Gaij verbisex t. Inſtit.tit. de nexu faciendo, que
omnia Gaij verba de mancipatione ſunt. Vnde apparet idem eſſe
nexum & mancipiuim vel mancipationem, aut eo tantum diſta-
re alterum ab altero, quogenus ab ſpecie, vt in XII. Qui nexum
faciet mancipiúmque vti lingua nuncupaſſit, ita ius eſto, apud
Festum, cui legi addit hanc interpretationem, id eſt (ſic legendum
non ita) vti nominarit locutûſve erit, ita ius eſto. Nexus generaliter
di itur, quacunque fit datio, vel obligatio, vel liberatio per as & li-
bram. Specialiter autem mancipatio ſiue datio rei qua fit per as &
libram praſentibus non minus quam v teſtibus ciuibus Romanis pu-
beribus & libripende, y interpoſitis certis ſolennibûſque verbis, quæ
idem Boëtius ex Gaio profert, cuius auctoritate etiam in hanc rem
in hos tit. Cynus vtitur, ex ſcriptis, vt ipſe fatetur, Iac. Rauennatis.
Prolatis autem verbis Gaij de ſolemnitate mancipationis ſiue nexus,
ſubiicit Boëtius. Quacunque igitur res l. XI..tab. aliter niſilper
hanc ſolennitatem abalienari non poterant: ſui iuris aupem ce-
teræ res nec mancipi vocabantur. qua verba deprauatiſfima ſtu-
dioſis quam plurimis impoſuerunt. In vetuſtis libris, horum verbo-
rum loco, ſui iuris autem catere res nec mancipi vocabantur, ita eſt
ſcriptum, ſui autem certe hac res mancipi vocabantur. vnde veriſſi-
ma coniectura emendo: Quecunque igitur res lege XII. tab. ali-
ter niſi per hanc iuris ſolemnitatẽ abalienari non porerant(ſunt
autem cert )he res mancipi vocabuntur. Praterea ſciendum eſt
ſecundum ius vetus, id eſt, XII. tab. rei mobili aut ſe mouentis
vſucapionem eſſe annum cuius turus veſtigia ſunt in lnunquam-
Pe rn ee sfntap ,eun ſponſus pen fr de publ. in ren
act. rei immobili biennium in Italico ſole tantum, non in prouin-
ciali. Et, vt ſumma dicam totius iuris veteris, quantum intelligi
ex ſupradictus poteſt, differentia fuit inter res mancipi & nec man-
cipi, inter ſolum Italicum & prouinciale, inter dominium ex iure
Quiritium, & dominium in bonis, quas Iustinianus ſuſtulit, ac
primum quidem dominij duſerentiam tit. xv vt omnes rerum ſua-
rum intelligerentur eſſe domini eodem pleno legitimõque iure, &
hoc tit. differentiam locorum vt vbique vſucapio procederet, ſicut
praſcriptio longi longioriſve temporis, & diſſerentiam rerum manci-
& nec mancipi, ut omnes res quoquo modo abalienari poſſent. Et
tempus anni mutauit in triennium, biennij in decennium inter præ-
ſentos, & vicennium inter abſentes quam longi temporis vſucapio-
S1.
pi.
nem vt ampliaret magis, vt obtinuit in praſcriptione longi tempo-
ris, declarat & in vſucapione ſatis eſſe, ſi initio poſſeſſionis bona fides
interuenerit, vt l. bonæ fideiff.de adquir.rer. dom. quod tamen
Concilium Lateranenſe non admittit cap.rlj. Et vt emptori proſit
tempus venditoris, donatario tempus donatoris, vt l. penult. infrà
de preſcript. long. temp. l. id tempus. ff. de vſur. & vſuc.l. 2.S.
emptori.ff. pro emptore. & connumeretur, vt ait, in decennium,
aut vicennium, aut triennium:ſic legendum ex vet. lib, non tricen-
nium. nam in tricennio iustus titulus non exigitur. l. 2. infrà de
a Res mobilis
regulariter
triẽnio vſuea-
pitur quod nõ
aliàs ve rum
quam ſi inter-
ueniat titulus
bon fidei &
poſſeſſio. Ira-
que ſi quid
horum defice-
ret, non pra-
ſeriberetur
minori tẽpore
quam præſcri-
beretur res
immobilis. v.
plura apud So-
cinum regula
344.
¬
præſcript. 30. ann. qui mox tamen exigitur hoc loco.At neceſſe eſt,
ve Inſtit. de vſucap. in
prin. &S. de ſer. fugi.l.
pen-& de vſufr.l. corru-
ptionem. & j. de anna.
exc.l.j in principio.
Reri mancipi. & nec
mancipi. De quibus Vl-
pia in fragtit.19. CVIA.
Vm nostri., CASVS.
Sieut remouit Im-
perator nudum ius Qui.
ritium, ita vult auferre
duo vitia: quorum vnu
eſt in tempore, aliud in
loco. Olim eni res
mobiles in omni loc
vſucapiebantur anno,
res immobiles biennio
in Italia, ſed res prouin-
Codex.
vt vterque, id eſt, anteceſſor & ſueceſſor bona fide poſſidere cperit.
alaquinula ſit coiinnis aceſive enpprit quot de ſuceſore
ſingulari accipiendum eſt nam ſucceſſori vniuerſali bona fidis de-
functi ſufficit ad vſucapionem, licet ipſe mala fide poſſideat, &
contrà bona fides heredis non ſufficit, ſi defunctus mala fide poſſe-
derit. S. diutina. Inſtit. de vſuc. CVIAe.
ſi à non domino, vſucapionis cauſa pra-
ſtatur. Rerum nec mancipi alienatio
propria eſt traditio, per quam nõ ex iure
Quiritium ſed in bonis iure naturali do
minium acquiritur, vel alienari ea per
mancipationem vllo modo poſsit & inde
his & illu nomina. At vſucapionem Vl-
pianus ait eſſe communem alienationem
rerum mancipi & nec mancipi, quod ve-
rum eſt tantum in rebus mobilibus vel
ſe mouentibus, non in rebus ſoli, nam ea
tantum pradia vucapi poſſunt qua mã-
cipi ſunt, id eſt, que ſolo Italico continen-
tur, nõ prouincialia, vel iura eorum qua
nec mancipt ſunt, lacum ſponſus. S. in
vectigalibus. ff. de publ. in rem act.
qua tamen res non impedit eorum vin-
dicationem, quia in rei vindicationem
qualecunque dominium deduci poteſtl.
Semotis aliorum temporum articulis, res mobilis vſuca-
pitur triennio: res immobilis longo tempore bona fide. mala
fides interrumpit praſcriptionem, & ſublata eſt differentia
rerum prouincialium, & Italicarum. BART. Vel ſie: Ho-
die res prouinciales & Italicæ quantum ad vſucapione
ſunt exæquatæ, & immobiles præſcribuntur vbique ſpacio
longi temporis: mobiles verà ſpacio trienni continui, inter-
uenientibus à principio bona fide & titulo. nec mala fides
ſuperueniens etiam in heredis perſona impedit vſucapio-
nem, rectè initiatam perfici. SAL.
MMm 4 aS Vigi