DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0977
1849
De prſcrlongi temp. Titxxx
vt ffade exceptio. do l. apud.. Iulianus. & l pure.S penul. & ad idẽ l.
a Vitlaperſo¬ apud S ſi quis autem. in fine Si autem vniuerſalis e, ſi quidem ex-
nalia an &
uomodo ſe
uantur ſuc-
ſſorem vni-
ce aae iue ſit ſeript l ciunm heres & ſu-
extraneus, ſi prà de vſucapio.pro here-
ne ſuus. adde de. l. nihil. in ſuo con-
Gloſltvytu ſtat, cûm ſit eadem per-
u d r ſoa: veſe de liber &
pol i l eiẽs. poſthum.lain ſuis.
ſupr de vſcap. ADDITO. De hac ma-
pii empvre. teria vide pulchrè per
Dinum in cap. poſſeſſor.
de reg. iuris. lib xj.
X libris.JCASVS.
Eo loin mei vel ſer-
ui mei poſſidebant præ-
dium meum, & nomine
meo: ſi pradium reli-
querint negligentia, vel
dolo prodiderint, vt a¬
lius ingrederetur poſ-
ſeſſionem, an mihi pr-
iudicetur quo magis
t praiudiciu yſſeſſionem amittam,
quritur? Reſpon, quod
non. & hoc in prima.
Si verô procuratori de-
derim, vt acquirat mihi
poſſeſſionem rei dona-
t: ipſe ver acquirere
noluerit, & ſic alius in-
trauit poſſeſſionem il-
lius rei: queritur an a¬
mittam poſſeſſionem?
Reſpond. quod ſic. mihi
enim debeo imputare
quod talem elegi pro-
traneus: nocet emals
fides defuncti, niſi velit ex ſe incipe-
re, ſecundûm Azonem:vt infrà tit. j.l.j. nos diximus indiſtincte
nocere:vt ſuprà communia de
vſucapio.l fin. de diuerſ. & tẽp pra-
XII. Imp. IVSTINIANVS A.
Ioanni P.P.
X libris a Sabinianis quæ-
ſtionem in diuinas noſtri
nominis aures relatam tollentes
definimus vt ſiue ſeruus, ſiue
procurator vel colonus?, vel
inquilinus, vel quiſpiam alius,
per quem licentia eſt nobis poſ-
ſidere, corporaliter nactam poſ-
ſeſſionem b cuiuſcunque rei
dereliquerit p, vel alij prodide-
rit, deſidia forte vel dolo, vt
locus aperiatur alij eãdem poſ-
ſeſſionem detinere t: nihil pe-
nitus domino prœindicij ’ ge-
neretur, ne ex aliena maligni-
tate alienum damnum emer-
gat, ſed & ipſe, ſi liberæ condi-
tionis eſt, competẽtibuss actio-
nibus ſubiugetur: omni iactura
ab eo reſtituenda domino ret,
vel ei circa quem negligenter
vel dolosè verſatus eſt. Sin au-
tem necdum ſub manibus pro-
curatoris vel coloni, vel inqui-
IIj.
1850
f Generetur. Im videtur generari, quia amittit. vt ff.eod .ij.
S. quod ſi ſeruus, & lperegre S quibus. & lſi de eo.
corrigit ? illas, ſecundum M. 2. Vel ſecundûm Ia nullum pra-
iudicium fit in dominio, ſed in poſſeſſione ſie: vt ibi.3. Vel
tertiô ſecundûm Bul. non fit priudi
lini, vel ſerui poſſeſſio facta eſt,
ſed ipſe eamaccipere deſidia vel
dolo ſuperſedit:tunc & ipſe qui
eum tranſmiſit, ex mala ſua ele-
ctione prœiudiciumh circa eam
poſſeſſionem patiatur, ex me-
moratarum perſonarum vel ma-
chinatione vel negligentia ac-
cedens. Hoc etenimi tantum
ſancimus, vt dominus nullo mo-
do aliquod y diſcrimen * ſuſti-
neat ab his quos tranſmiſerit:
non vt etiam lucrum l ſibi per
eos aliquod acquirat: cum & an-
tiqua regula m iuris) qu defi-
niuit deteriorẽ conditionẽ per
ſeruû domino nullo modo fieri,
tuc locú habeat, cum dominus
de damno periclitetur, nõ cùm
ſibi lucrum per feruum acquiri
deſiderat. Salua videlicet in hoc
caſu domino rei, vel ei qui ad
eã detinendam præfatas tranſ-
miſerit perſonas aduerſus eas
omni actionee (ſi qua ex legi-
bus ei competit)ſeruata. *
cium, prſumptione iuris:
S. j. Solut.hc
a Falſum. Vi-
tãda eſt enim
legum corre-
ctio, deinde
non eſt veru
ſimpliciter
procuratore
aut colono a¬
mittente aut
derelinquẽte,
dominum re-
tinere peſſeſ-
ſionem. Bald.
ſed tamẽ Ca-
ſtrenſis hane
Glo. probat.
b Dolo procu-
ratoris domi-
nus poſſeſſio-
ne, aut nõ do-
mino priuari
poreſt.
* ſic in meis
manuſer.
c Condictio-
nem habẽs ad
rem, rem vi-
detur habere.
d Imo iure
veteri domi-
nus poſſeſſio-
nẽ amittebat,
procuratore
eam amitren-
te, vel relin-
quente. l.3. J. ſi
ſeruus. ff-eod.l.
non ſolum . pi-
gnore. ffde vſu-
cap.
e Poſſeſſio ci-
uilis qualiter
amittitur.
* obſeru ata.
quia cõdictionem ha-
bet ad poſſeſſionem do-
minus quam iure veteri
non habebat: nec aliam
niſi ad proprietatẽ: vn-
de rem videtur habere
hic:vt ff-eo.l non videtur.
& de in integr. reſtitut. l.
nemo. & de regul. iur. l.
qui actionem. 4. Vel dic
ſecúdûm Ioan. quatuor
eſſe caſus: cum derelin-
quit, cum prodit, item
cum tradit, & cum de-
iicitur. Primis duobus
loquitur hac lex, qui-
bus nec per hãc legem,
nec d iure veteri amit-
tebatur poſſeſſio ciuilis:
vi ffde dolo l. cum quis.
& eſt ratio: quia cum
colonus vel ſrmilis ani-
mo nõ poſſidendi à do-
minio diſcedit: domi-
nus naturalem poſſeſ-
ſionem, quam per colo-
num poſſidebat, amittit,
ſecundûm Hug. & loan.
remanet ergo ciuilis
poſſeſſio domino, quam
nequit amittere, niſi re-
pellatur, vel ſuſpicetur
ſe poſſe repelli: vt feod.
lſi id quod Sfin. in aliis
t in Codice
curatorem. & quod di-
t cit regula iuris, quod
per ſeruum non poſſit
fieri domini conditio
deterior: locum habet
in iã quœſitis, non quæ-
rendis, vel adipiſcendis,
in prædicto verô caſu
ſecundo ſalua erit mihi
actio mandati contrà
procuratorem. VIVIAN.
a 5 Huc pertinet l. 3.S.
quod. l. ſeruus. l. 30. in
n ff. de acquiren. poſſeſſ.
& l.33.S qui pignori f de
vſurpat. CvIac.
p Colon & a5 Colonus. in b villa,
iuilini diſ ſiue nummis colat, ſiue
--d partiarius inquilinus in
ciuitate: vt ff eod. l. re
pignoris. Sed quandoque
e Coloni qui E dicitur colonus terra
proprie & im- adſeriptitius:vt infrà de
proprie. agrico. & cenſit l.lib.xj.
& idem dicitur inquili-
nus: ſed impropri:ve ff.
de leg.. l ſi quis inquili-
no. in princ.
bJNactam poſſeſſionem,
domino, uon ſibi: vt ff.
communi diuidun l. com-
muni diuid. ij. S.neque.
cCuiuſcunque rei. mo-
bilis vel immobilis. &
ſic videtur habere lo-
cum quod hîc dicit, in
creditore & commoda-
tario, & depoſitario tu-
tore, & curatore. nam
& ſuprà dixit, vel quiſ-
iam alius, &c.
A Rei dereliquerit. Le-
ge, rei eam dereliquerit,
& huc refer Proculi &
Sabini diſſidium in l.jff.
de dolo. & l.3 .ff.hoc tit.
CVIAC..1.
d’5 Deſidia. deſidia de-
reliquit, dolo perdidit.
e JDetinere. i. accipere.
DE PRESCRIPTIONE LONGI
temporis dece vel viginti annorum*.
TITVLVS XXXIII.
Vadam res ſunt que & ſi vſucapi non poſſunt longi temporis poſſeſſione adqui-
QVepſent lanspolſlere uM inpp ern prouimr lin ſe oſe e ſirapi poſie.
ex cit.3 i.huiuſmoi ſunt etiam hodie prædia ſuperficiaria. itẽq; emphyteuticaria,
qua ſi à nõ domino accepero, vi ius in eis ſuperficij haberé vel uueeu r, quod
in rem actioné tribueret & quaſi dominium tradente domino, ius illud nõ vſucapio,
ſed adquiro longo tempore.l. cum ſponſus S. in vectigalib. ff de pub. in rem act.
Huiuſmoui etta ſunt ſeruitutes, quia lex Scribonia obſtat vſutapioni eari, & ad-
quiruntur tami quaſi poſſeſſione longa.lſi quis diuturno ff.ſi ſer. vind. l. vIt in fi.
hoc tit. Vſucapione adquiritur dominium non praſcriptione longi temporis. Vſuca-
pio parit directam in rem actionem. Poſſeſſio longi temporis exceptionem tãtum, qua
peremptoria exceptio eſt: vt plane ſatis ſit eam teſtari initio litu, nec ſit neceſſe eam
etiam initio excuti, cum poſſit excuti quandoque ante ſententiam. l.9. & inde pra-
ſcriptioni nomen, quo nihil aliud quàm exceptio ſignificatur. & in tit. de præſcri-
ptione longi temporis, id eſt, de adquirenda exceptione longi temporis. Sed poſtea
placuit etiam, cui adquiſita hac exceptio, vt daretur vtilis actio in rem.penult.in
pr.j de praſ, jo. ann quam veteres leges dediſſe ait, puta del.ſi quis diuturno, vr
plane dici poſſit poſſeſſori non minus poſſeſſionem longam ſecuritatẽ prastare, quam
vſucapionem. l.7 hoc titul.l. ſuprà de comrer al. Vſucapio non interru mpitur
litis conteſtatione, &omiſſa lite, vel abſoluto reo vſucapio interim iure completa in-
telligitur..l. Iulianus. in fin. l.ſeq.ſi à bon ffddeiffde rei vind.l. Iulianus.S quan-
tum ff.ad exh.l.2. ff.pro don. l.2. SvIt pro empt. Praſcriptio ſiue poſſeſſio longi
temporis litis conteſtatione interrumpitur l.1o.S, tit. proxi.l.1.2.1ohoc tit. l. mor
ſupr de rei vind. Et ſpecies l.i hac eſt. Poſt motam poſſeſſori litem de fundo, quem
poſſidebat is, fundum vendidit bone fidei emptori, qui eum per xx. ann. poſſedit ſine
interpellatione, an tutus eſt praſcriptione longi temporis?Sic ſane. Quia ei auctoris
ſui mala fides non nocet, ſi acceſſione temporis quo is poſſidet non vtatur. l. an vi-
tiumff.de diu. temp, prſ.l. apud Celſum.. de auctoris. ff. de doli exc. & ita
quoque ſcripſit Paulus Sen tit. 1-iiſdem fere verbis quibus hac l. præſcripta eſt.
& quod hac eadem lex addit in fin. Quod etiam in Rep, ſeruari oportet, ex eo-
dem tit Pauli ita explicandum eſt, vt etiam aduerſus Rem.xx an praſcriptio proſit
ei, qui iuſtum initium poſſeſſionis habuit, nec medio tempore interpellatus eſt. At ſi is
cui motalis eſt, poſt omiſſam eam per xx an fundum poſſederit, nõ habet praſcriptio-
nem longi tẽporis, quia litis conteſtatione perpetuata actio eſt, qua pars l. i. videtur
pugnare cuml. vnica Stit.;1.qua in praſcriptione longi temporis ſatis eſſe ait, ſi ab
initio bona fides interuenerit, ſed addendum, nec lite conteſtata interpellatus fuerit.
Fuit etiam olim differentia in tempore, quia rerum immobilium vel ſeruituti qua
his adharẽt vſucapio fuit biennij, præſcriptio longi temporis, id eſt, decennij inter præ-
ſentes, vicennij inter abſentes. Hodie etiã vſucapio earum rerum longi tẽporis vſu-
capio eſt. Cõmunia igitur tempora habent, & cõmune etiam hoc, vt bona fides, titu-
luſq, verus & iuſtus exigatur & poſſeſſio ciuilis, & vt iure tanti ſucceſſionis nudæ
lõga poſſeſſio nõ proſit heredi, puta ſi rẽ alienã inuentam in hereditate bona fide poſ-
ſederit vt hereditariã, quã defunctus mala fide, aut ſne iuſto titulo poſſedit qua eſt
ſentẽtia l.ahuius tit quia vitii defuncti heredi nocet, imo & donatario vel lega-
tariol. apud Celſ. ſi quis autẽff. de do exc. quia õ habet ex cauſa lucratiua, non
duobus, id eſt, cum deii-
citur colonus, vel tra-
dit; dominus omnino desen lege-
. .p batur.
poſſidere deſiit, ſed re¬ t vide cap.ae.
euperabit per hane le- de praſcripi.
gem. ACCVRS. CvIe.
gJ Competentibus. ſcili-
cet mandati: ſi per pro-
curatorem.
h Praiudicium. vt ei
non ſit queſitanec ali-
quod poſſeſſorium ha-
beat dominus. Et ſic f Malaele-
not. malam f electio¬ ctio in culpa.
nem eſſe in culpararg.ff.
locati. l cum in plures. S.
ſeruum. & de Inſtit.l ſed
& ſi quis. Sfin. & f. de
neg geſt. nam & ſeruus.
i JHoc etenim. hoc ad.
rimumcaſum refertur.
Diſcrimen. id eſt , g Damnſi ac-
damnú in quefitis. quã- cipere is vide-
do derelquit vel prodi¬ ui qua-
dit. vt & infrà ſi aliena. ita amittit.
res pign. da ſit. l. nexum.
AcVRS.
l Lucrum hoc eſt, quã.
do non apprehẽderunt:
vt arg. ff.ad Velle l. bona.
S.1. & de pact.l ſi autem.
m Regula. vt ſuprà de
pactis l ſeruus.
n Detinendam. id eſt,
adipiſcendam.
o Omni actione. putà
mandati contra procu-
ratorem: tutelz contra
tutorem: negotiorun
geltorum contra cura-
torem: commodati cons y
tra commodatarium: &
depoſiti contra depoſi-
tarium.
ma nufeript.d
ræſcriptie
quid ſit, &
vnde dicta, vi-
de Balbum
tral. de praſer.
ppur eer-
quid differat
DE PRESCRIL eonſuetudi-
ptione longi tem¬ ne, vide eun-
poris decem vel vi-- dem Balbuns
ginti annorum. part.tq vlt.
Ex
De prſcrlongi temp. Titxxx
vt ffade exceptio. do l. apud.. Iulianus. & l pure.S penul. & ad idẽ l.
a Vitlaperſo¬ apud S ſi quis autem. in fine Si autem vniuerſalis e, ſi quidem ex-
nalia an &
uomodo ſe
uantur ſuc-
ſſorem vni-
ce aae iue ſit ſeript l ciunm heres & ſu-
extraneus, ſi prà de vſucapio.pro here-
ne ſuus. adde de. l. nihil. in ſuo con-
Gloſltvytu ſtat, cûm ſit eadem per-
u d r ſoa: veſe de liber &
pol i l eiẽs. poſthum.lain ſuis.
ſupr de vſcap. ADDITO. De hac ma-
pii empvre. teria vide pulchrè per
Dinum in cap. poſſeſſor.
de reg. iuris. lib xj.
X libris.JCASVS.
Eo loin mei vel ſer-
ui mei poſſidebant præ-
dium meum, & nomine
meo: ſi pradium reli-
querint negligentia, vel
dolo prodiderint, vt a¬
lius ingrederetur poſ-
ſeſſionem, an mihi pr-
iudicetur quo magis
t praiudiciu yſſeſſionem amittam,
quritur? Reſpon, quod
non. & hoc in prima.
Si verô procuratori de-
derim, vt acquirat mihi
poſſeſſionem rei dona-
t: ipſe ver acquirere
noluerit, & ſic alius in-
trauit poſſeſſionem il-
lius rei: queritur an a¬
mittam poſſeſſionem?
Reſpond. quod ſic. mihi
enim debeo imputare
quod talem elegi pro-
traneus: nocet emals
fides defuncti, niſi velit ex ſe incipe-
re, ſecundûm Azonem:vt infrà tit. j.l.j. nos diximus indiſtincte
nocere:vt ſuprà communia de
vſucapio.l fin. de diuerſ. & tẽp pra-
XII. Imp. IVSTINIANVS A.
Ioanni P.P.
X libris a Sabinianis quæ-
ſtionem in diuinas noſtri
nominis aures relatam tollentes
definimus vt ſiue ſeruus, ſiue
procurator vel colonus?, vel
inquilinus, vel quiſpiam alius,
per quem licentia eſt nobis poſ-
ſidere, corporaliter nactam poſ-
ſeſſionem b cuiuſcunque rei
dereliquerit p, vel alij prodide-
rit, deſidia forte vel dolo, vt
locus aperiatur alij eãdem poſ-
ſeſſionem detinere t: nihil pe-
nitus domino prœindicij ’ ge-
neretur, ne ex aliena maligni-
tate alienum damnum emer-
gat, ſed & ipſe, ſi liberæ condi-
tionis eſt, competẽtibuss actio-
nibus ſubiugetur: omni iactura
ab eo reſtituenda domino ret,
vel ei circa quem negligenter
vel dolosè verſatus eſt. Sin au-
tem necdum ſub manibus pro-
curatoris vel coloni, vel inqui-
IIj.
1850
f Generetur. Im videtur generari, quia amittit. vt ff.eod .ij.
S. quod ſi ſeruus, & lperegre S quibus. & lſi de eo.
corrigit ? illas, ſecundum M. 2. Vel ſecundûm Ia nullum pra-
iudicium fit in dominio, ſed in poſſeſſione ſie: vt ibi.3. Vel
tertiô ſecundûm Bul. non fit priudi
lini, vel ſerui poſſeſſio facta eſt,
ſed ipſe eamaccipere deſidia vel
dolo ſuperſedit:tunc & ipſe qui
eum tranſmiſit, ex mala ſua ele-
ctione prœiudiciumh circa eam
poſſeſſionem patiatur, ex me-
moratarum perſonarum vel ma-
chinatione vel negligentia ac-
cedens. Hoc etenimi tantum
ſancimus, vt dominus nullo mo-
do aliquod y diſcrimen * ſuſti-
neat ab his quos tranſmiſerit:
non vt etiam lucrum l ſibi per
eos aliquod acquirat: cum & an-
tiqua regula m iuris) qu defi-
niuit deteriorẽ conditionẽ per
ſeruû domino nullo modo fieri,
tuc locú habeat, cum dominus
de damno periclitetur, nõ cùm
ſibi lucrum per feruum acquiri
deſiderat. Salua videlicet in hoc
caſu domino rei, vel ei qui ad
eã detinendam præfatas tranſ-
miſerit perſonas aduerſus eas
omni actionee (ſi qua ex legi-
bus ei competit)ſeruata. *
cium, prſumptione iuris:
S. j. Solut.hc
a Falſum. Vi-
tãda eſt enim
legum corre-
ctio, deinde
non eſt veru
ſimpliciter
procuratore
aut colono a¬
mittente aut
derelinquẽte,
dominum re-
tinere peſſeſ-
ſionem. Bald.
ſed tamẽ Ca-
ſtrenſis hane
Glo. probat.
b Dolo procu-
ratoris domi-
nus poſſeſſio-
ne, aut nõ do-
mino priuari
poreſt.
* ſic in meis
manuſer.
c Condictio-
nem habẽs ad
rem, rem vi-
detur habere.
d Imo iure
veteri domi-
nus poſſeſſio-
nẽ amittebat,
procuratore
eam amitren-
te, vel relin-
quente. l.3. J. ſi
ſeruus. ff-eod.l.
non ſolum . pi-
gnore. ffde vſu-
cap.
e Poſſeſſio ci-
uilis qualiter
amittitur.
* obſeru ata.
quia cõdictionem ha-
bet ad poſſeſſionem do-
minus quam iure veteri
non habebat: nec aliam
niſi ad proprietatẽ: vn-
de rem videtur habere
hic:vt ff-eo.l non videtur.
& de in integr. reſtitut. l.
nemo. & de regul. iur. l.
qui actionem. 4. Vel dic
ſecúdûm Ioan. quatuor
eſſe caſus: cum derelin-
quit, cum prodit, item
cum tradit, & cum de-
iicitur. Primis duobus
loquitur hac lex, qui-
bus nec per hãc legem,
nec d iure veteri amit-
tebatur poſſeſſio ciuilis:
vi ffde dolo l. cum quis.
& eſt ratio: quia cum
colonus vel ſrmilis ani-
mo nõ poſſidendi à do-
minio diſcedit: domi-
nus naturalem poſſeſ-
ſionem, quam per colo-
num poſſidebat, amittit,
ſecundûm Hug. & loan.
remanet ergo ciuilis
poſſeſſio domino, quam
nequit amittere, niſi re-
pellatur, vel ſuſpicetur
ſe poſſe repelli: vt feod.
lſi id quod Sfin. in aliis
t in Codice
curatorem. & quod di-
t cit regula iuris, quod
per ſeruum non poſſit
fieri domini conditio
deterior: locum habet
in iã quœſitis, non quæ-
rendis, vel adipiſcendis,
in prædicto verô caſu
ſecundo ſalua erit mihi
actio mandati contrà
procuratorem. VIVIAN.
a 5 Huc pertinet l. 3.S.
quod. l. ſeruus. l. 30. in
n ff. de acquiren. poſſeſſ.
& l.33.S qui pignori f de
vſurpat. CvIac.
p Colon & a5 Colonus. in b villa,
iuilini diſ ſiue nummis colat, ſiue
--d partiarius inquilinus in
ciuitate: vt ff eod. l. re
pignoris. Sed quandoque
e Coloni qui E dicitur colonus terra
proprie & im- adſeriptitius:vt infrà de
proprie. agrico. & cenſit l.lib.xj.
& idem dicitur inquili-
nus: ſed impropri:ve ff.
de leg.. l ſi quis inquili-
no. in princ.
bJNactam poſſeſſionem,
domino, uon ſibi: vt ff.
communi diuidun l. com-
muni diuid. ij. S.neque.
cCuiuſcunque rei. mo-
bilis vel immobilis. &
ſic videtur habere lo-
cum quod hîc dicit, in
creditore & commoda-
tario, & depoſitario tu-
tore, & curatore. nam
& ſuprà dixit, vel quiſ-
iam alius, &c.
A Rei dereliquerit. Le-
ge, rei eam dereliquerit,
& huc refer Proculi &
Sabini diſſidium in l.jff.
de dolo. & l.3 .ff.hoc tit.
CVIAC..1.
d’5 Deſidia. deſidia de-
reliquit, dolo perdidit.
e JDetinere. i. accipere.
DE PRESCRIPTIONE LONGI
temporis dece vel viginti annorum*.
TITVLVS XXXIII.
Vadam res ſunt que & ſi vſucapi non poſſunt longi temporis poſſeſſione adqui-
QVepſent lanspolſlere uM inpp ern prouimr lin ſe oſe e ſirapi poſie.
ex cit.3 i.huiuſmoi ſunt etiam hodie prædia ſuperficiaria. itẽq; emphyteuticaria,
qua ſi à nõ domino accepero, vi ius in eis ſuperficij haberé vel uueeu r, quod
in rem actioné tribueret & quaſi dominium tradente domino, ius illud nõ vſucapio,
ſed adquiro longo tempore.l. cum ſponſus S. in vectigalib. ff de pub. in rem act.
Huiuſmoui etta ſunt ſeruitutes, quia lex Scribonia obſtat vſutapioni eari, & ad-
quiruntur tami quaſi poſſeſſione longa.lſi quis diuturno ff.ſi ſer. vind. l. vIt in fi.
hoc tit. Vſucapione adquiritur dominium non praſcriptione longi temporis. Vſuca-
pio parit directam in rem actionem. Poſſeſſio longi temporis exceptionem tãtum, qua
peremptoria exceptio eſt: vt plane ſatis ſit eam teſtari initio litu, nec ſit neceſſe eam
etiam initio excuti, cum poſſit excuti quandoque ante ſententiam. l.9. & inde pra-
ſcriptioni nomen, quo nihil aliud quàm exceptio ſignificatur. & in tit. de præſcri-
ptione longi temporis, id eſt, de adquirenda exceptione longi temporis. Sed poſtea
placuit etiam, cui adquiſita hac exceptio, vt daretur vtilis actio in rem.penult.in
pr.j de praſ, jo. ann quam veteres leges dediſſe ait, puta del.ſi quis diuturno, vr
plane dici poſſit poſſeſſori non minus poſſeſſionem longam ſecuritatẽ prastare, quam
vſucapionem. l.7 hoc titul.l. ſuprà de comrer al. Vſucapio non interru mpitur
litis conteſtatione, &omiſſa lite, vel abſoluto reo vſucapio interim iure completa in-
telligitur..l. Iulianus. in fin. l.ſeq.ſi à bon ffddeiffde rei vind.l. Iulianus.S quan-
tum ff.ad exh.l.2. ff.pro don. l.2. SvIt pro empt. Praſcriptio ſiue poſſeſſio longi
temporis litis conteſtatione interrumpitur l.1o.S, tit. proxi.l.1.2.1ohoc tit. l. mor
ſupr de rei vind. Et ſpecies l.i hac eſt. Poſt motam poſſeſſori litem de fundo, quem
poſſidebat is, fundum vendidit bone fidei emptori, qui eum per xx. ann. poſſedit ſine
interpellatione, an tutus eſt praſcriptione longi temporis?Sic ſane. Quia ei auctoris
ſui mala fides non nocet, ſi acceſſione temporis quo is poſſidet non vtatur. l. an vi-
tiumff.de diu. temp, prſ.l. apud Celſum.. de auctoris. ff. de doli exc. & ita
quoque ſcripſit Paulus Sen tit. 1-iiſdem fere verbis quibus hac l. præſcripta eſt.
& quod hac eadem lex addit in fin. Quod etiam in Rep, ſeruari oportet, ex eo-
dem tit Pauli ita explicandum eſt, vt etiam aduerſus Rem.xx an praſcriptio proſit
ei, qui iuſtum initium poſſeſſionis habuit, nec medio tempore interpellatus eſt. At ſi is
cui motalis eſt, poſt omiſſam eam per xx an fundum poſſederit, nõ habet praſcriptio-
nem longi tẽporis, quia litis conteſtatione perpetuata actio eſt, qua pars l. i. videtur
pugnare cuml. vnica Stit.;1.qua in praſcriptione longi temporis ſatis eſſe ait, ſi ab
initio bona fides interuenerit, ſed addendum, nec lite conteſtata interpellatus fuerit.
Fuit etiam olim differentia in tempore, quia rerum immobilium vel ſeruituti qua
his adharẽt vſucapio fuit biennij, præſcriptio longi temporis, id eſt, decennij inter præ-
ſentes, vicennij inter abſentes. Hodie etiã vſucapio earum rerum longi tẽporis vſu-
capio eſt. Cõmunia igitur tempora habent, & cõmune etiam hoc, vt bona fides, titu-
luſq, verus & iuſtus exigatur & poſſeſſio ciuilis, & vt iure tanti ſucceſſionis nudæ
lõga poſſeſſio nõ proſit heredi, puta ſi rẽ alienã inuentam in hereditate bona fide poſ-
ſederit vt hereditariã, quã defunctus mala fide, aut ſne iuſto titulo poſſedit qua eſt
ſentẽtia l.ahuius tit quia vitii defuncti heredi nocet, imo & donatario vel lega-
tariol. apud Celſ. ſi quis autẽff. de do exc. quia õ habet ex cauſa lucratiua, non
duobus, id eſt, cum deii-
citur colonus, vel tra-
dit; dominus omnino desen lege-
. .p batur.
poſſidere deſiit, ſed re¬ t vide cap.ae.
euperabit per hane le- de praſcripi.
gem. ACCVRS. CvIe.
gJ Competentibus. ſcili-
cet mandati: ſi per pro-
curatorem.
h Praiudicium. vt ei
non ſit queſitanec ali-
quod poſſeſſorium ha-
beat dominus. Et ſic f Malaele-
not. malam f electio¬ ctio in culpa.
nem eſſe in culpararg.ff.
locati. l cum in plures. S.
ſeruum. & de Inſtit.l ſed
& ſi quis. Sfin. & f. de
neg geſt. nam & ſeruus.
i JHoc etenim. hoc ad.
rimumcaſum refertur.
Diſcrimen. id eſt , g Damnſi ac-
damnú in quefitis. quã- cipere is vide-
do derelquit vel prodi¬ ui qua-
dit. vt & infrà ſi aliena. ita amittit.
res pign. da ſit. l. nexum.
AcVRS.
l Lucrum hoc eſt, quã.
do non apprehẽderunt:
vt arg. ff.ad Velle l. bona.
S.1. & de pact.l ſi autem.
m Regula. vt ſuprà de
pactis l ſeruus.
n Detinendam. id eſt,
adipiſcendam.
o Omni actione. putà
mandati contra procu-
ratorem: tutelz contra
tutorem: negotiorun
geltorum contra cura-
torem: commodati cons y
tra commodatarium: &
depoſiti contra depoſi-
tarium.
ma nufeript.d
ræſcriptie
quid ſit, &
vnde dicta, vi-
de Balbum
tral. de praſer.
ppur eer-
quid differat
DE PRESCRIL eonſuetudi-
ptione longi tem¬ ne, vide eun-
poris decem vel vi-- dem Balbuns
ginti annorum. part.tq vlt.
Ex