DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1198
2291
Erfecta.J CASVS.
Pater tuus dedit mi-
prædium:poſt elapſis
multis temporibus vo-
luit pater apponere cõ-
ditionem, que conſiſte-
bat vel in dando, vel in
faciendo: an ſit audien-
dus, quritur. Et dicitur
quod non. VIVIAN.
a Non capit. Sed cûm
a Donatio ſit perfecta ſtipulatio-
perfecta intele ne, vel pacto etiam ante
lnt, ſt pur traditionemtvr Inftit de
an: non tnes donatio. S. perficiuntur.
traditione. nonne poſteà in btradi-
tione poterit conditio
* its reſtitui
ex manuſcript.
Concord.22. i
4. 2. on enm.
b Donationi
tune, cum res apponi: vt S. de pact. in-
dontta tradi¬ ter empt. & vend. l. tem-
tur, conditio
adici poteſt. pore? Reſp. ſie, volente
volente tamen donatario, non aliter: &
donatario. niſi libereS, vt conue-
s Liberam, le- nerat, tradat, nec d tra-
gendã eſt hoc didiſſe videtur: vnde
ſenſu. Donato¬..... 17..1.
rem cogi pra- adhue tenetur. Vel dic
ſtare rem à ſe perfectatid eſt comple-
pure donatam ta: quod eſt poſt tradi-
Iiberã: hoc eſt tionem: & facit j. tit.j.
ſine vlla codi¬ liy. & ff de ſolut. lj. &
tioneaut co de pat.dot l. cum dos.
ditionis adie¬, ſ’. 1.
cione. Facta. in filios fra-
d Tradidiſſe tris tui.
nõ videtur, qui I quid. CASVS. Do-
auboorditone Sauit malier filiae
tradit, quod ſue pradiú, ſi intra bien-
pure tradere lue prdiu, ni intra bien
debuit. nium parer ſuus eman-
ciparet eamnon eman-
cipauit: ſed deceſſit in-
tra biennium: & ita filia
ſui iuris morte patris
effecta eſt: vult mater
reuocare prædium quaſi
conditione non exiſten-
te:an poſſit, quœritur?Et
dicitur quod non: qui a
non refert quomodo
ſui iuris ſit effecta, vel
emãcipatione, vel mor-
te: & hoc ad ſimilitu-
dinem legati ita relicti.
vnde ſi filia pradium
poſſidet, non reuocabi-
tur: ſi non, vindicabit.
c Licèt hoc. id eſt hanc
rem donataim non te-
nuit: id eſt non poſſedit
adhuc. Vel dic, hoc: id
eſt he conditio non
tenuit: id eſt non fuit
impleta, vt voluit ma-
ter directé.
d Marito. eodémque
patre. ACCVRS.
eLegati. vt ff.quando
dies lega. ce. l ſi ita. Idem
Concord. In conuerſo caſu: vt ff.
cap- vlt.xtrà de ad Trebell. l mulier. j. in
donat. princ. Et ſic not nihil
intereſſe quid ex æqui-
ev. Euerardun pollentibus e fiat: vt &
in loco ab aqui S. de cond instit. l ſi ma-
pollentibu ter, & ff man.l.
priue & nu.5. er & ff man. l. in. Sed
arg. contrà ff. de leg. j.
l.cum pater. S. heredita-
te.
* Coſmiano.
* qui.
DE REVOCAN-
dis donationibus.
Licet ſint perfecta do-
nationes:tamen quando-
que reuocantur, vt &
f An ingrati¬ Inſtit. eo.S. ſciendum. &
tudo ſit cauſa ide de hoc dicit.
ſuficies redu T ſi perfectis.IC A¬
cedi legina. Ev, eedi liberto
tum ad legiti¬ quoddain prædium, ex-
mationem, vi. quoddan prædium, ex
de Romanumtitit mihi ingratus f:an
ingulari 224. reuocare poſſim præ-
Codicis Liber octauus.
IV. Iidem a. & ce. Ida .
PErfecta t donatio conditio-
nes poſteà non capit?. Qua-
re ſi pater tuus donatione factab
quaſdam poſt aliquãtulum tem-
poris feciſſe conditiones videa-
tur: officere hoc nepotibus eius
fratris tui filiis minime poſſe nõ
dubium eſt. Dat. Ralend. Octob.
Tiberiano, & Dione Coss.
Etiam in contractibus ſufficit ali-
quid fieri per æquipollens. BALD.
Vel ſic: Non refert quid de æqui-
pollentibus fiat. h.d. Vel ſic: Dona-
tio facta ſub conditione emancipa-
tionis, habet effectum quomodocun-
que donatarius efficiatur ſui iuris.
SALYC.
v. Iidem AAi & ce. Dixippo.
Iquid mater filiæ ſuæ in po-
Steate paris conſtiure ſub
hac conditione, ſi fuerit intra
biennium emancipata, donaue-
rit: licêt hoc S matris voluntate
ſui iuris effecta non tenuit: ta-
men prius marito d defuncto,
ſui iuris quocunque modo effe-
cta, ad ſimilitudinem legati
ita relicti, rem donatam firmi-
ter habere, vel vindicare poteſt.
S. Idus Decembr. Nicomediæ,
CC. Coss.
DE REVOCANDIS DONATIONIBVS.
TITVLVS
LVI.
N h. t. proponitur actio ingrati, cuius respectu institutus eſt hic tractatus de do-
nationimerat i per quam beneſitiuu mamneipationis reſein-
ditur, de qua actum eſt paul prius titul. de ing. lib adiungeretur alia actio ingrati,
per quam iure perfecta donatio reſcinditur: & reſcinditur ex certis tantum ingra-
titudinis cauſis iudici approbatis, l. penult. & vlt. Superiori tit. vna cauſa propoſita
eſt, conditionis non impleta, qua etiam inculcatur, l. vlt. huins tituli, ob quam dona-
tori competit condictio ob rem dati, re non ſecuta. Hoc tit. proponitur alia, nempe
ingratitudinis, ob quam donatori datur actio ingrati perſonalu, l. 7. & perpetua, l.1.
qua tamen heredi, & in heredem non datur, l.1. S. vlt, quia magis vindicta perſo-
cutionem habet, & in l.7. vindicationis: id eſt, vindicta. Et datur cuilibet donato-
ri: non tamen matri propudioſa, vel iterum nubenti, l.y7 niſi ex grauiſſimis, & com-
pertiſſimis cauſis ingratitudinis, notatis in Nou, de nupt. Et per eum reuocantur,
quæ habet ingratus, non que alienauit, d. l. 7. Porrô huic cauſa additur etiam alia
in l.8. Si ordo, qui donauit omnia bona, vel partem bonorum, posteà adnaſcantur
liberi, de qua Obſeru. 20. CVIAC.
Libertus ingratus perdit res do-
natas: ſed ſi fuit gratus, donec vi-
xit, ingratitudo heredum nihil nocet.
BALD. Vel ſic: Donatio facta in
libertum, ex leui ingratitudine re-
uocatur per patronum: ſed non per
cius heredem. SALYC.
I. Imp. PHLIPPVs A. Coſmino *.
T ſi perfectisf
aſ donationibus in
l poſſeſſionem in
Elfl ductus lbertus,
e quãtolibet tem-
pore ea, que ſibi donara ſunt,
pleno iure, vt dominus poſſede-
rit: tamen ſi ingratus ſit, omnis
donatio mutata parronoru vo-
luntate f reuocanda eſt s. Quod
obſeruabitur & circa ea, que li-
bertorum nomine: pecunia ta-
men patronorum, & beneficio
comparata ſunt . Nam qui ob-
ſequiis ſuis liberalitatem parro-
norum prouocauerunt, non ſunt
digni, quõ * eam retineant, cum
cœperint obſequia negligere i:
cûm magis in eos collata libera-
litas ad obſequium eos inclina-
re deberet, quam ad inſolen-
tiam erigere.
Hoc tamen ius ſtabit inter
ipſos tantum, qui libertatem de-
derint: caterum neque filij eo-
tum, neque ſucceſſores ad hoc
beneficium pertinebunt . Ne-
que enim fas eſt f vllo modo
inquietari donationes, quas is,
qui donauerat, in diem vit ſuæ
non retractauit. Dat. XV. Ra-
lend. Iulij, Emiliano, & Aquili-
no Coss.
A
Licet ins trumenta ſint combusta:
tame donatio remanet firma. BALD.
Vel ſic: Ex pœnitentia demonstrata
facto, vel verbo, non reuocatur per-
fecta donatio. h. d. cum ſequent. ſe-
cundum SALYC.
I1. Imp. PROBVS A. Felici.
Sl apud prouincie praeſidem
auiamlfili tuæ quaſi pœni-
tentia ductam ſubtracta inſtru-
mẽta donationem igne exuſſiſſe
dium, quœritun? Et dici-
tur quod ſic.Idem ſi de-
di ſibi pecuniam: & ex
ea fundum comparauit.
cxterum ſi dum ego vi-
, reuocaui, reuocabi-
turtaliàs heres meus re-
uocare non potuit.
fq Etſi perfectis. id eſt
quamuis impletis.
gS Reuocanda eſt. qua
actione dices j. eod. l.
his ſolis. AcCVRS.
h Comparata ſunt. no-
ta ſpeciale in patrono,
& liberto, vt res a ex
pecunia donata empta
reuocetur: ſic & ff.de do-
nat inter virum, & vxo-
reml. cum hit ſtatus. S.j.
& extrà de vſur. c. cum
tu. Arg contrà ffde fur.
l qui vas. in fi. Solvt no.
ffde pether.l ſi & rem.
i Negligere. J Not.
hic in eis ſpeciale b ſo-
lam negligentiam pu-
niri:ſic & ffde custo.reo.
l. carceri. & ff de offie.
praſid. l. diuus. & ſic eſt
cõtrà S.de lib, cau. l. ſolo.
Sed ibi agitur de liber-
tate reuocanda: hie de
re pecuniaria. In aliis
autem donatariis cert
cauſæ ſunt: j.eod l fin.
e Pertinebunt. vt hie,
& jeod.l.fin. ſic & S. de
inoff testam. l. omnimodo.
Iapud. JCASVS. Mu-
lier dedit pradium
nepti ſuæ: & inde con-
fectum fuit inſtrumen-
tum; ſurripuit mulier
a Res ex pecu-
nia donato ac-
cepta y empta
à libelto, pro-
pter eius in-
gratitudinem
reuocatur.
b Donatio ſola
vel negligen-
tia interdum
reocatur.
inſtrumentum, & com¬ t Concord. gl.
buſſir: & per hoc vole-
bat prædium reuocare:
an poſſit, queritur? Dici-
ſuper ver. Viue-
ret. in me, in c.
ſignificante. de
reſcript.
tur quod non. VIVIAN. * inquietare.
l Auiam maternam,
& loquitur patri.
m Reuocari. facit S.
eod. l.j. in princip. & de
tranſ. l.quamuis.
Oſſeſſionem.J CASVS.
Si mater in filios
ſuos emancipatos con-
tulit donationé aliqua-
rum poſſeſſionum:illam
donationem, ſi pura eſt,
mater ſola pœnitentia
non poteſt reuocare.
n Non potuit. facit S.
de donat. inter virum, &
vxoreml. ſi constante.
conſtiterit: vereri te non oportet ne id, quod iure vires
acceperat, ex poſtfacto poſſit in dubium reuocari m.
PP. III. Non. Maij Sirmij, Probo A. & Paulino Coss.
Donator rem donatam, & traditam vni non poteſt donare
alteri. BALD. Vel ſic: Sola pœnitentia donationem non re-
uocat. h. d. ſecundum BART.
II1. Impp. CARINVS, & NVMERIANVS AA.
Ianuario, & Felicio J.
POſeſſionenm quan in vos emanciparos per dona-
tionem marer contulit, ex penitentia ſola aliena-
re non poruit n*. PP. II. Id. Ianuar. Carino II. & Nu-
meriano AA. Coss.
q
Feliti.
u Simile 22.
2. eapſi cu.
in fin.
Ad reuocandum factum proprium non admittitur proprie
fraudis allegatio Vel ſic: Licet alias factum in fraudem
reuocetur: tamen ad petendum reuocari non admittitur alle-
gans turpitudinem ſuam. BALD. Vel ſic: Non
licet dona-
tori allegare turpitudinem ſuam ad reuocandum donationem.
SALYCETVS.
I v. Impp.
Erfecta.J CASVS.
Pater tuus dedit mi-
prædium:poſt elapſis
multis temporibus vo-
luit pater apponere cõ-
ditionem, que conſiſte-
bat vel in dando, vel in
faciendo: an ſit audien-
dus, quritur. Et dicitur
quod non. VIVIAN.
a Non capit. Sed cûm
a Donatio ſit perfecta ſtipulatio-
perfecta intele ne, vel pacto etiam ante
lnt, ſt pur traditionemtvr Inftit de
an: non tnes donatio. S. perficiuntur.
traditione. nonne poſteà in btradi-
tione poterit conditio
* its reſtitui
ex manuſcript.
Concord.22. i
4. 2. on enm.
b Donationi
tune, cum res apponi: vt S. de pact. in-
dontta tradi¬ ter empt. & vend. l. tem-
tur, conditio
adici poteſt. pore? Reſp. ſie, volente
volente tamen donatario, non aliter: &
donatario. niſi libereS, vt conue-
s Liberam, le- nerat, tradat, nec d tra-
gendã eſt hoc didiſſe videtur: vnde
ſenſu. Donato¬..... 17..1.
rem cogi pra- adhue tenetur. Vel dic
ſtare rem à ſe perfectatid eſt comple-
pure donatam ta: quod eſt poſt tradi-
Iiberã: hoc eſt tionem: & facit j. tit.j.
ſine vlla codi¬ liy. & ff de ſolut. lj. &
tioneaut co de pat.dot l. cum dos.
ditionis adie¬, ſ’. 1.
cione. Facta. in filios fra-
d Tradidiſſe tris tui.
nõ videtur, qui I quid. CASVS. Do-
auboorditone Sauit malier filiae
tradit, quod ſue pradiú, ſi intra bien-
pure tradere lue prdiu, ni intra bien
debuit. nium parer ſuus eman-
ciparet eamnon eman-
cipauit: ſed deceſſit in-
tra biennium: & ita filia
ſui iuris morte patris
effecta eſt: vult mater
reuocare prædium quaſi
conditione non exiſten-
te:an poſſit, quœritur?Et
dicitur quod non: qui a
non refert quomodo
ſui iuris ſit effecta, vel
emãcipatione, vel mor-
te: & hoc ad ſimilitu-
dinem legati ita relicti.
vnde ſi filia pradium
poſſidet, non reuocabi-
tur: ſi non, vindicabit.
c Licèt hoc. id eſt hanc
rem donataim non te-
nuit: id eſt non poſſedit
adhuc. Vel dic, hoc: id
eſt he conditio non
tenuit: id eſt non fuit
impleta, vt voluit ma-
ter directé.
d Marito. eodémque
patre. ACCVRS.
eLegati. vt ff.quando
dies lega. ce. l ſi ita. Idem
Concord. In conuerſo caſu: vt ff.
cap- vlt.xtrà de ad Trebell. l mulier. j. in
donat. princ. Et ſic not nihil
intereſſe quid ex æqui-
ev. Euerardun pollentibus e fiat: vt &
in loco ab aqui S. de cond instit. l ſi ma-
pollentibu ter, & ff man.l.
priue & nu.5. er & ff man. l. in. Sed
arg. contrà ff. de leg. j.
l.cum pater. S. heredita-
te.
* Coſmiano.
* qui.
DE REVOCAN-
dis donationibus.
Licet ſint perfecta do-
nationes:tamen quando-
que reuocantur, vt &
f An ingrati¬ Inſtit. eo.S. ſciendum. &
tudo ſit cauſa ide de hoc dicit.
ſuficies redu T ſi perfectis.IC A¬
cedi legina. Ev, eedi liberto
tum ad legiti¬ quoddain prædium, ex-
mationem, vi. quoddan prædium, ex
de Romanumtitit mihi ingratus f:an
ingulari 224. reuocare poſſim præ-
Codicis Liber octauus.
IV. Iidem a. & ce. Ida .
PErfecta t donatio conditio-
nes poſteà non capit?. Qua-
re ſi pater tuus donatione factab
quaſdam poſt aliquãtulum tem-
poris feciſſe conditiones videa-
tur: officere hoc nepotibus eius
fratris tui filiis minime poſſe nõ
dubium eſt. Dat. Ralend. Octob.
Tiberiano, & Dione Coss.
Etiam in contractibus ſufficit ali-
quid fieri per æquipollens. BALD.
Vel ſic: Non refert quid de æqui-
pollentibus fiat. h.d. Vel ſic: Dona-
tio facta ſub conditione emancipa-
tionis, habet effectum quomodocun-
que donatarius efficiatur ſui iuris.
SALYC.
v. Iidem AAi & ce. Dixippo.
Iquid mater filiæ ſuæ in po-
Steate paris conſtiure ſub
hac conditione, ſi fuerit intra
biennium emancipata, donaue-
rit: licêt hoc S matris voluntate
ſui iuris effecta non tenuit: ta-
men prius marito d defuncto,
ſui iuris quocunque modo effe-
cta, ad ſimilitudinem legati
ita relicti, rem donatam firmi-
ter habere, vel vindicare poteſt.
S. Idus Decembr. Nicomediæ,
CC. Coss.
DE REVOCANDIS DONATIONIBVS.
TITVLVS
LVI.
N h. t. proponitur actio ingrati, cuius respectu institutus eſt hic tractatus de do-
nationimerat i per quam beneſitiuu mamneipationis reſein-
ditur, de qua actum eſt paul prius titul. de ing. lib adiungeretur alia actio ingrati,
per quam iure perfecta donatio reſcinditur: & reſcinditur ex certis tantum ingra-
titudinis cauſis iudici approbatis, l. penult. & vlt. Superiori tit. vna cauſa propoſita
eſt, conditionis non impleta, qua etiam inculcatur, l. vlt. huins tituli, ob quam dona-
tori competit condictio ob rem dati, re non ſecuta. Hoc tit. proponitur alia, nempe
ingratitudinis, ob quam donatori datur actio ingrati perſonalu, l. 7. & perpetua, l.1.
qua tamen heredi, & in heredem non datur, l.1. S. vlt, quia magis vindicta perſo-
cutionem habet, & in l.7. vindicationis: id eſt, vindicta. Et datur cuilibet donato-
ri: non tamen matri propudioſa, vel iterum nubenti, l.y7 niſi ex grauiſſimis, & com-
pertiſſimis cauſis ingratitudinis, notatis in Nou, de nupt. Et per eum reuocantur,
quæ habet ingratus, non que alienauit, d. l. 7. Porrô huic cauſa additur etiam alia
in l.8. Si ordo, qui donauit omnia bona, vel partem bonorum, posteà adnaſcantur
liberi, de qua Obſeru. 20. CVIAC.
Libertus ingratus perdit res do-
natas: ſed ſi fuit gratus, donec vi-
xit, ingratitudo heredum nihil nocet.
BALD. Vel ſic: Donatio facta in
libertum, ex leui ingratitudine re-
uocatur per patronum: ſed non per
cius heredem. SALYC.
I. Imp. PHLIPPVs A. Coſmino *.
T ſi perfectisf
aſ donationibus in
l poſſeſſionem in
Elfl ductus lbertus,
e quãtolibet tem-
pore ea, que ſibi donara ſunt,
pleno iure, vt dominus poſſede-
rit: tamen ſi ingratus ſit, omnis
donatio mutata parronoru vo-
luntate f reuocanda eſt s. Quod
obſeruabitur & circa ea, que li-
bertorum nomine: pecunia ta-
men patronorum, & beneficio
comparata ſunt . Nam qui ob-
ſequiis ſuis liberalitatem parro-
norum prouocauerunt, non ſunt
digni, quõ * eam retineant, cum
cœperint obſequia negligere i:
cûm magis in eos collata libera-
litas ad obſequium eos inclina-
re deberet, quam ad inſolen-
tiam erigere.
Hoc tamen ius ſtabit inter
ipſos tantum, qui libertatem de-
derint: caterum neque filij eo-
tum, neque ſucceſſores ad hoc
beneficium pertinebunt . Ne-
que enim fas eſt f vllo modo
inquietari donationes, quas is,
qui donauerat, in diem vit ſuæ
non retractauit. Dat. XV. Ra-
lend. Iulij, Emiliano, & Aquili-
no Coss.
A
Licet ins trumenta ſint combusta:
tame donatio remanet firma. BALD.
Vel ſic: Ex pœnitentia demonstrata
facto, vel verbo, non reuocatur per-
fecta donatio. h. d. cum ſequent. ſe-
cundum SALYC.
I1. Imp. PROBVS A. Felici.
Sl apud prouincie praeſidem
auiamlfili tuæ quaſi pœni-
tentia ductam ſubtracta inſtru-
mẽta donationem igne exuſſiſſe
dium, quœritun? Et dici-
tur quod ſic.Idem ſi de-
di ſibi pecuniam: & ex
ea fundum comparauit.
cxterum ſi dum ego vi-
, reuocaui, reuocabi-
turtaliàs heres meus re-
uocare non potuit.
fq Etſi perfectis. id eſt
quamuis impletis.
gS Reuocanda eſt. qua
actione dices j. eod. l.
his ſolis. AcCVRS.
h Comparata ſunt. no-
ta ſpeciale in patrono,
& liberto, vt res a ex
pecunia donata empta
reuocetur: ſic & ff.de do-
nat inter virum, & vxo-
reml. cum hit ſtatus. S.j.
& extrà de vſur. c. cum
tu. Arg contrà ffde fur.
l qui vas. in fi. Solvt no.
ffde pether.l ſi & rem.
i Negligere. J Not.
hic in eis ſpeciale b ſo-
lam negligentiam pu-
niri:ſic & ffde custo.reo.
l. carceri. & ff de offie.
praſid. l. diuus. & ſic eſt
cõtrà S.de lib, cau. l. ſolo.
Sed ibi agitur de liber-
tate reuocanda: hie de
re pecuniaria. In aliis
autem donatariis cert
cauſæ ſunt: j.eod l fin.
e Pertinebunt. vt hie,
& jeod.l.fin. ſic & S. de
inoff testam. l. omnimodo.
Iapud. JCASVS. Mu-
lier dedit pradium
nepti ſuæ: & inde con-
fectum fuit inſtrumen-
tum; ſurripuit mulier
a Res ex pecu-
nia donato ac-
cepta y empta
à libelto, pro-
pter eius in-
gratitudinem
reuocatur.
b Donatio ſola
vel negligen-
tia interdum
reocatur.
inſtrumentum, & com¬ t Concord. gl.
buſſir: & per hoc vole-
bat prædium reuocare:
an poſſit, queritur? Dici-
ſuper ver. Viue-
ret. in me, in c.
ſignificante. de
reſcript.
tur quod non. VIVIAN. * inquietare.
l Auiam maternam,
& loquitur patri.
m Reuocari. facit S.
eod. l.j. in princip. & de
tranſ. l.quamuis.
Oſſeſſionem.J CASVS.
Si mater in filios
ſuos emancipatos con-
tulit donationé aliqua-
rum poſſeſſionum:illam
donationem, ſi pura eſt,
mater ſola pœnitentia
non poteſt reuocare.
n Non potuit. facit S.
de donat. inter virum, &
vxoreml. ſi constante.
conſtiterit: vereri te non oportet ne id, quod iure vires
acceperat, ex poſtfacto poſſit in dubium reuocari m.
PP. III. Non. Maij Sirmij, Probo A. & Paulino Coss.
Donator rem donatam, & traditam vni non poteſt donare
alteri. BALD. Vel ſic: Sola pœnitentia donationem non re-
uocat. h. d. ſecundum BART.
II1. Impp. CARINVS, & NVMERIANVS AA.
Ianuario, & Felicio J.
POſeſſionenm quan in vos emanciparos per dona-
tionem marer contulit, ex penitentia ſola aliena-
re non poruit n*. PP. II. Id. Ianuar. Carino II. & Nu-
meriano AA. Coss.
q
Feliti.
u Simile 22.
2. eapſi cu.
in fin.
Ad reuocandum factum proprium non admittitur proprie
fraudis allegatio Vel ſic: Licet alias factum in fraudem
reuocetur: tamen ad petendum reuocari non admittitur alle-
gans turpitudinem ſuam. BALD. Vel ſic: Non
licet dona-
tori allegare turpitudinem ſuam ad reuocandum donationem.
SALYCETVS.
I v. Impp.