Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1238
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
2371

Iforte. J Primô que-
ſtio bipartita. Secun-
dô eius ſolutio. ſecunda
ibi, In eadem. CASVS. Si
mulier voluit interfi-
cere virum, lege Cor-
nelia accuſabitur: & ad
veritatem eruendã ſer-
ui torquebûtur. Con-
iungend. cum l.3 2. S. ad
leg. Iul de adult. in qua
alius proponitur caſus,
quo ſeruus in dominum
torqueri poreſt, cum de
adulterio queſtio eſt.
E ll. coniunctæ ſunt cõ
l. 4. C. Th.ad leg. Iul. des
adult. & vtriuſq; debet
cadem eſſe inſcriptio,
& ſubſcriptio. CvIAC.
a Quarendum. facit
S. de adult. l in adulterij.
Sed argum. contra j. de
queſt li Sedhoeſpecia-
le eſt, ſeruos torqueri in
caput domini.

DE HIS, QVI
parentes, vel liberos
occiderunt.
De ſpeciali homicidio
dicit.
Occiderunt. Parri-
cida autem non tantûnm
is eſt, qui parentem occi-
dit: ſed is etiam, qui ho-
minem liberum. Hinc di-
cti queſtores parricidij,
l.2.S. & quia. ff de orig.
iur. Hodie autem nomen
parricidij in certis perſo-
nis conſiſtit, neque omnis
homicida parricida eſt,
eq numerantur in l.I.
ff.ad leg. Pomp. de par-
ricid. CVrAC.
S’quis Cavs Pater
fili, vel econuerſo,
vel aliquis deſcenden-
tium aliquem de aſcen-
dentibus, vel econuer-
ſo ſi interfecerit, quam
pœnam ſuſtiuebit, quæ-
ritur? Et dicitur quod
inuoluitur, &c.
b Aut omnino affe-
ctionis. id eſt affectatæ
perſonæ eius, quæ par-
ricidij, &c. quales ſunt
parentes, & liberi in in-
finitum: vt ff. de in ius
voc. l. quique. S. parentes.
& l ſed ſi hac. S. liberos.
quod ergo dicit ff eod.
l pen. tantum patrem, &
matrem: ſupple & ſimi-
les: vt aſcendentes, &
deſcendentes. AccvRS.
c Properauerit. occi-
dendo, vel tentando oc-
cidere: vt ffeo. l. j. in fi. &
l vtrum. & l. ſi ſeiente.
B Ignibus. Solebant
enim, vt ait Paulus li.t.
ſenten.tit.24 parricidas
aut beſtiis obiicere, aut
viuos comburere. Itaq;
Conſtantinus pœnam
more maiorum intro-
ductam, quæ in vſu eſſe
deſierat, reduxit. CvrAc.
d Solenni pœna. vt &
Inſtit. de publ. lud.S.alia
deinde. Sed videtur pee-
na legis Corn. de ſicar.
habere locumvt ff. eod.
l.j. que eſt contrà. Sol.
dic quod hec illam cor-

Codicis Liber nonus.

VII.Id. Februar. Romæ, Gratia-
no A. III. & Equitio Coss.

Ad probandum quod vir vxo-
rem voluit occidere, vel econtrà:
ſerui vtriuſque ſunt torquendi.
SALYC.

IX. Impppp. GRATIA. VALENTIA.
THEO. & ARCAD. AAAA.
Cynegio P.P.

I fortè mulier marito mor-

tis paraſſe inſidias, vel quo-

uis alio genere voluntatem oc-
cidendi habuiſſe inueniatur, vel
ſi fortè maritus eodem modo
inſectetur vxorem: in eadem
quaeſtione ab omni familia f
non ſolum mariti: ſed etiam
vxoris ſuæ (que tamen tune
temporis domi fuerit) que-
rendum eſt ſine cuiuſquam
defenſione. Dat. Id. Decembr.
Arcadio A. I. & Bautone Coss.

DE HIS, QVI PARENTES,
vel liberos occiderunt e.

TITVLVS

XVII.

N quibuſdam libris additur, ad leg Pompeiã. nam etſi alia lex Cornelia fuerit
de parricidijs, l.2.S captaff de orig iur. l.vlt. C. Th. ad leg. Corn, de falſ tamen
lex Pompeia magis recepta eſt tanquam nouiſſima, & latiſſima, qua pro parricidie
etiam habet cadem cognatorum ex tranſuerſo, & adfinium, & patronorum, & con-
iugis. Proprie enim parricidium committitur tantum inter parentes: & liberos:
quod Conſtitutioni huius tit. magis placet puniri more maiorum primitus virgis
ſanguineis caſo parricida, l.pen. ſf-eod. quales virgas lictorum eſſe apud Plinium
legi, ex fruticibus ſanguineis, qui arboribus infœlicibus adnumerantur, vt quem-
admodum alij criminoſi more maiorum arbori infœlici ſuspenduntur, ita parricida
ante ſupplicium cadantur fustibus ex arbore infœliei decerptis, deinde inſuantur
culeo, Iuuenalis, corie bouis, Cedrinus éppn oéovi dſl cum impis animali-
bus impi homines, vt inter ſententias Imp. Adriani legi, qua referunt etiam parri-
dam inſutum culeo cum illis animalibus plauſtro iuncto bobus atris in mare de-
portari, & abici in profundum. Noua hac pœna dicitur in Inſtit, qua eſt vetustiſſi-
ma: quia non erat in vſu ante hanc Conſtitutionem, non erat ſolennis, vt hac ipſa
Conſtitutio ait. Valde notandum eſt, quod Suetonius ſcribit in Auguſto, hoc acer-
biſſimo ſupplicio nec conuictum, & manifesti parricidij reum adfici ſolitum, niſi vl-

tro confiteretur. CVIACIVS.

Parricida, & ſimiles debent inſui
in culeo: vbi ſit canis, gallus, vipe-
ra, & ſimia, & proici debent in flu-
men. h. d. Sed ista pœna non eſt in
vſu. SALYC.

1. Imp. CONSTANTINVS A.
ad Verinum vicarium Africa .

Iquis parentis, aut filij,
aut omnino adfectio-
nis eius, quæ nun-
cupatione parricidij contine-
tur, fata properauerit *c: ſiue
clam, ſiue palam id eniſus fue-
rit, pena parricidij puniatur:
& neque gladio, neque igni-

bus l, neque vlli alij ſolenni

pœn d ſubiugetur: ſed inſutus
culleo cum cane, & gallo galli-
naceo, & vipera, & ſimia, &
inter eas ferales anguſtias com-
prehenſus, ſerpentium contu-
berniis miſceatur: & vt regio-
nis qualitas tulerit, vel in vici-
num mare, vel in amnem pro-
iiciatur: vt omni elementorum8
vſu viuus carere incipiat, & ei
cœlum ſuperſtiti, terra mor-
tuo i auferatur. Dat. XI. Ral.
Decembr. Licinio V. & Criſpo
Coss. Accep. Prid. Id. Mart.
Carthagine, Conſtantino A.V.
& Licinio Cæſ. Coss.)

DE * MALEFICIS , ET MATHEMATICIS,
& cteris ſimilibus f.

TITVLVS

Ex Cornelia fuit coniunctim de ſicarijs, & veneficis, vnde quod quari ſolet qua ſit omiſſa quastio publica
LE lCat la ſasſee mrins re al qusionen d veneſe i quan las cCornelia couiinmrie eun
quastione de ſicarijs vtrique adiecto pratore: vno, qui de vtroque ſcelere ex ea lege quareret: quia non in ſolo
forro homicidium eſt: ſed etiam in veneno: verum id refero ad quastionem de iniurijs, qua ex lege Cornelia
publica fuit, l.hos accuſare. S. vltim. ff. de accuſat. & omiſſa ſi forte eſt, quod in deſuetudinem abiſſet, &
iam, vt dicitur l.7. J. de iniur. iniuriarum quastio priuati: non publici iudici eſſet. De ſicarijs autem ſatis
dictum eſt ſuprà. Hic titulus eſt de veneficis. nam ma leficorum appellatione venenarij continentur, quod leI.
ſtatim indicat, qua admonemur plus eſſe veneno neci dare, quam occidere gladio, ac proinde non eſſe mirum
ſi venenarius eadem, qua ſicarius, aut maiori pœna plectatur. Continentur etiam Magi, qui carminibus diris,
deuotionibus defigunt alios, qui fingunt cereas imagines homines necandi cauſa. Hi proprie ſunt malefici. Ma-
thematici autem ſunt impostores, qui mathematicorum liberali nomine adumbrantes ineptias ſuas, profitentur
ſe fata cuiuſque noſſe, & ratalitias ſyderum obſeruationes. His ſimiles arioli, augures, aruspices, vaticinato-
res, ſomniorum interpret s falſi, qui omnes ex S. C. ſubijciuntur pœnis legis Cornelia, l.ex S. C.ff.ad leg. Corn.
de ſicar. facto ſcilicet, auctore Tiberio, Pomponio, & Rufo Coſſ-vt Vlp. ſcribit l.7. de oſf. proconſ. Corn. Tacitus
St atilio, Tauro, & Libone Coſſ. & tam diſcipuli, quam magistri, l.pen. Tertul. de ioo. r.1
exitij diſcipulis, & magistris. Et libri corrumpuntur, l. IO.S. de epiſc. aud. l.4.S. fff famil erciſc. Phocylides,

XVIII.

éμ ppouy pù rys pxr ioν n. CVIAC.

Atrocius eſt venenare, quam occidere gla-

dio. BALDVS.

1. Imp. ANTONIN A. Titio.

Sx
q&

die, & conſule.

l. de idolol. Eaden pœna eſt

2372

rigit. Vel hîc in aſcen-
dentibus, & deſcenden-
tibus: illud in aliis ibi e¬
numeratis perſonis. Vel
poteſt intelligi puniri
leg. Cornelia de ſicariis, Per dome-
ſed non accuſari: vt ta¬ ſticos crimina
men pœna vnius ſui¬ domeſtica ſei-
ciat: vel licet teneantur au mii,
omnes tanquam parri- ſuſt addelai-
cida diuerſe tamen pe-s. de rep d e
næ imponuntur ſecun¬ quãdo crimen
dum perſonarum diuer- poreſt pro-
ſitatem: quae idem eſt a Per regu-
em modu
cum ſecunda. proun
e Inſutus cudeo cum cedit prots
cane, & gallo gallinaceo. quodammodo
Gallinaceo: id eſt ca¬ rregularis, ve
ſtrato: & ſic vili, quem et, que fit
dicunt fortius punare ndicis per
pugnare minores, mu-
cum ſerpente. Vel dic lieres, ſocios
gallinaceo: quia galli- criminis, &
nas amatvt vir vxorius, puiuſmodi in-
qui foeminas diligit, vr hables perſo-
Ie r4 r nas, de quibus
in Odis Horatij. vide Marſil.
f In amnem. ſi neu¬ nie a.
trum proximû eſt, ſub-
iiciatur beſtiis:vt ffeod.
l. penult.
g 5Elementorum. ſed
nonne vtitur aqua? Re-
ſpondhoc eſt ei ad pe-
nam.
h Cœlum. cum ſit in
ſacco de çorio, qui cul-
leus dicitur,
i Terra mortuo. cum
in aquam iactetur.

DE MALEFI-
cis, & mathema-
ticis, &c.
Dictum eſt ſuprà de
homicidijs: ſed quia ho-
micidia quandoque com-
mittuntur veneno, & ar¬.
te magica, ide de his po-
nit. Azo.
y Maleficis. Vide Ta-
lelœum lib. 2. cap. 17.
CVIAC.
e Mathematicis. ſine
aspiratione debet eſſe:
alioquin quadriuium ſi-
gnificat. prima breuis eſt,
& altera longa, Az..Vn-
de verſus, Scire facit ma-
theſis, ſed diuinare ma-

téſis.
l5 DLus eſt. id eſt
atrocius, & te-
netur Cornelia de ſica-
* confer No-

riis: vt hic, & ffad leg. .-¬
. mocano. tit.9.
Cornel de ſi carijs. leiuſſ aay. vbi hic
demin princ. ACCVRS. titulus expli-
catur. Contius.
Tacitus li.2.
narrat cõſules
in P. Martium
maguin extra
portam Exqui-
linam-more
priſco ani-
ma duertiſſe
cum claſſicum
canere iuſſiſ-
ſent. Itẽ alium
magum nomi-
ne Pituanium
e ſaxo deiectû
eſſe. Itẽ multa
facta SCta de
magis Italia
pellendis.

Contius.

a Adde Boſſii

de ſortilegijs, &
Mathematicis.

48.

l LVS eſt l hominem extinguere ve-
B1 1 1.
l neno, quam occidere gladio. PP. ſine

I1. Impp.

in prax. titulo

273

Reem Ge
CASVS.
& docere Get
non eſt prohit
diuinare ſic.
Artem
;d eſt de menſi
Mathem
eſt, Genethliac
Tvllus.JC
cantator.
ſpex ad domt
rius accedere
bet: quod ſi fecr
cremabitur: &
i,, receperit, depo
nm & omnia ſua bi
ll ſiſcabuntur: &
lem accuſaueril
delatoris noni
ſed præmium:
VIVIAN.
Nullus ari
eſt momentoru
ctor, vel hora
puncto aliquié
choandum dic
dicitur ab aue,
cio:quia ex aui
ritu quandoqu
piunt. 5 Del
hanc gloſſam.(
ASacerdos.
CvIaC.
c Sacerdos.it
ctor necromant
d Criminis.
qui accuſat aru
ACCVRS.
Orum) CA
puniendus e
per artem magie
tra hominum ſ
aliquid machina
vel animos mu
ad impudicitian
uocauitt ille ver
per incãtationen
grandines, velj
periem aëris, quô
ftuctus ſaluentur
uerit:punienda n
cPudicos. ſie
penis l ſi quis ali
qui abortionis.
Crimination
eſt accuſationibu
a. NeonIS.
iit. e lullus de
pur lte incantator
ie n liquue futura ſu
un bhaldos, nec n
da n ul eire gladie
pen ſubia

uuſſonl
ſe l rvVa
 
Annotationen