DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1240
2375
Codicis Liber nonus.
relegabitur: ſi ad domum domini aliquid apportatum eſt, domus
Vicunque. JCASVS. Si aliquis maleficiorum labe pollu-
tum audierit, & deprehenderit, ſtatim ad iudicem eum du-
cat: & ſi quis plauſtrarius talem oppreſſerit, vel ſi quis alius, vl-
timo ſupplicio punitur.
a Oppreſſerit. id eſt occiderit.
b Atrociore, quàm de-
bet.
DE SEPVLCHRO
violato.
De* viuis violatis
dixit: nune de mortuis,
& eorum domibus, ſeili-
cet ſepulchris: vt j eod.
Ilſi quis ſepulchrum.
RE relgionil Ga-
SVS. Qui rem re-
ligioſam contrectat, di-
ſtrahendo, vel emendo
ſcienter: licet venditio
non tenuerit:tamen ſa-
crilegij crimẽ incurrit.
c Quinim. correcti-
ue ponitur ſie: Stichus,
imo Pamphilus, liber,
* Quidam ait vel heres eſto: vt ffde
a Cõtinuatio.
in vet. legi, aut manum. teſt. l.Stichus. &
petauritis, loc de hered. inſt.l ſi ita ſcri-
incluſ ſed Nor ptum.
voetite’ze i & T Contigerint Vt tol-
tatores, ſiue au- lant, aut violent. CVrAC.
rigas. d Contigerint. vim
inferendo.
e Diſtrabere contre-
ctando. Sed quid ſi
vendidit, & emptor te-
tigit volente vendito-
re, an venditor tenetur?
Reſp. ſic:vt argum.S.de
acq poſſ. l. minus. Idem
dicut quidam, ſi tantum
vendidi, & nemo cõtre-
ctauit, per legem iſtam.
f Non ſubſiſtat. inter
ſcientes, vel emptore
ſolo ſciente:vt ff. de con-
trah empt.l.iij. & l.ſeq.
& l. liberi. & Inſtit. de-
contrah. empt fin. & ad
hoc facit S. de adulter.
l. eum. & de excuſ. tut.
lampliſſimi.
g 5Crimen. ſcilicet
Quaſi ſacri- quaſi b ſacrilegijquod
legium minus crimen minus punitur,
tr vero quam ſi verume ſacrile-
lacrilegio.1.
e Verum ſacri- gium eſſet, auferendo
legiu commit- ſacrum de ſacro & ma-
titur, cum au- gisd, quâm ſi feciſſet
fertur ſacrum furtum:vt arg. ff.ad leg.
de ſacro. Iul pecul. l ſaeriley;
a Sacrilegium ptre u ata tacrlegi ca-
furto punieur péte in princ. Azo. & ori-
grauius. tur ex hoc crimine
e, Scpulelhri actio ciuilis ſ non legis
violati nomi¬ Auili a:C:. P.
ne dur dnur ue i iu elannuedſtdaiut canr
nes competut: ,uoo vn,aut clam:
ciuilis, & cri¬ vt ffaeo. l ij. Item & actio
minalis. in factum ſimiliter ci-
f Sepulchri uilis, qua extraneo in
violarl aſ& centum aureis daturei,
qualis. a quem res pertinet,
ad intereſſe datur:vt ta-
men non minus, quàm
in centum aureos. Si
autem alius habitat ſe-
pulchrum, indiſtincté
in ce, aureos agitur: vt
CTh...17.1. ffeod. l.ijj in princ. S.j&
ij. & S. qui de ſepulchro.
& prædicta preſtantur
5 Sepulehri actori. Criminaliter8
vlolati actio datur in viginti libr. au-
criminalis ri dandis fiſco: vt dices
Valentiniano, & Valente AA.
Coss.
Maleficum licet cuicunque cape-
re, & iudici præſentare: ſed nemini
licet occidere. BALD.
IX. Imppp. VALENTIN. THEOD. &
ARCAD. AAA. Albino P.P.
Vicunque maleficiorum
labe pollutum audierit,
deprehenderit, occupauerit: illi-
cô ad publicum pertrahat, & iu-
dicû oculis communis hoſtem
ſalutis oſtendat. Quod ſi quiſ-
quam ex agitatoribus id eſt
aurigis *) ſeu ex quolibet alio
confiſcabitur. VIVIAN.
2376
h Relegatione. & ſic in aliquo:etiam in atrocioribus mitius a
cum ſeruis agitur, ſi domino parent: vt & S. ad leg. Iul. de vil ſer-
uos. Sed videtur hac pena non imponi ſeruo: vt ff.de accuſl.hos
genere hominum, contra hoc
interdictum venire tentauerit,
aut clandeſtinis ſuppliciis etiam
manifeſtum reum maleficæ ar-
tis oppreſſerit ?: vltimum ſup-
plicium non euadat, geminæ
ſuſpicioni obnoxius, quod aut
publicum reum, ne facinoris
ſocios publicaret, ſeueritati le-
gum, & debitæ ſubtraxetit que-
ſtioni: aut proprium fortaſſis
inimicum ſub huiuſmodi vin-
dictæ nomine conſilio atrocio-
re confecerit. Dat. XVII. Ra-
lend. Septembr. Romæ, Tima-
ſio, & Promoto Coss.
DE SEPVLCHRO VIOLATO.
TITVLVS
XIX.
MAleſeus afnes ſunt ſepulehrorunm violatares, le ſarunm rellriomum rei vr ait
l.1. & Corn. Tacit. III. Graue crimen la ſarum religionum: nam & magi in-
fames ſunt ſepulchrorum violatione. Apuleius 2. Ne mortuorum quidem ſepulchra
tuta eſſe dicuntur: ſed & buſtis, & rogis reliquia quadam, & cadauerum praſegmi-
na ad exitiabiles viuentium fortunas petuntur. Culpabantur eo nomine clerici po-
tiſſimum quo tempore emiſſa eſt à Theodoſio No de ſepulchris. Crimen eſt publicum
ex l.4. poſſis dicere, & ex l. Iulia de vi, l. aff eod. & ciuilis actio popularis ex edi-
cto pratoris, cui nihil derogat d.l.4. & vtriuſque pœna pecuniaria: criminalis XX.
pondo auri ex l.3. X. pondo ex l.4. Sed ibi etiam Baſil. habent XX. CVIAC.
Contrectans res effectas religioſas,
tenetur crimine laſa religionis: nec
excuſat eum titulus, cum ſit nullus.
BALD.
1. Imp. GORDIANVS A. Zenoni.
Es religioni deſti-
naras, quinimôs iam
religionis effectas,
b ſcientes qui conti-
gerint a, & emere, & diſtrahe-
re non dubitauerint: tametſi
iure venditio non ſubſiſtat f:
lſæ tamen religionis incide-
runt in crimen 8. PP. III. Ra-
lend. Mart. SabinoII. & Venu-
ſto Coss.
Proprius motus aggrauat deli-
ctum: ſed iuſſus domini ipſum atte-
nuat: & confiſcari debet ædificium,
in quo aliquid facit ſacrum ædifi-
cari. BALD. Vel ſic: Seruus de-
moliens ſepulchrum domino inſcio,
damnatur in metallum: ſi vero eo
conſcio relegatur: & locus, ad quem
aliquid de ſepulchro exportauit, pu-
blicatur. SALYC.
I1. Imp. CONSTANTIVS A.
ad Tatianum Pv. J
I ſeruus in demoliendis ſe-
pulchris fuerit deprehen-
ſus: ſi id ſine domini ſcientia
qua, & qualis. J ollſi quis ſepulchrum, quandoque in plus:vt ffeodIfin. & di-
ces j.od.l.qui ſepulchra. Sed ſi ille, cuius intereſt, violauerit,
an teneatur? Reſp. ſic:vt ff. ſi ſeru, vindic. l altius.
I ſeruus.J CASVS. Si neſciente domino ſeruus ſepulchrum
Aſpoliauerit, in metallum condemnabitur: ſi ſciente domino,
faciat, metallo addicatur. Sin
verô domini auctoritate, vel
iuſſione vrgetur, relegatione h
plectatur. Etſi forté detractum
aliquid de ſepulchro ad domum
eius, villâmque prouectum re-
peritur: villa, ſiue domus, aut
ædificium, quodcunque erit,
fiſci iuribus vindicetur. Dat.
VII. Idus Iul. Acyndino, & Pro-
culo Coss.
Iudex, qui negligit punire viola-
torem ſepulchri, debet condemnari in
viginti libris auri. SALYO.
III. Idem A. ad Limenium P.P.
Sl quis ſepulehrun violaru-
rus attigerit, locorum iudi-
ces, ſi hoc vindicare neglexe-
rint , non minus, quam vigin-
ti librarum auri in ſepulchro-
rum violatoresl ſtatuta pœna
multentur; vt eam largitioni-
bus noſtris inferre cogantur.
Dat. V. Ralend. April. Limenio,
& Catulino Coss.
Violator ſepulchri intelligitur of-
accuſare. S. in omnibus.
Sol. quod ibi dicit:ſicut
relegatio: ſubaudi, quaæ
cadit in perſonam ſer-
uorum. Vide aliter, du-
rior relegatio imponi-
tur ei: vt ibi, in fin. S. ſed
quidam libri non ha-
bent ibi, non.
i. Edificium ſic & j.
de falſmon.l.j. & S de
inceſt. nupt. l. ſi quis in-
ceſti. & j. de his, qui la-
tro vel al.l.ij.in fin. Et
nota quod ſi ſeruus in-
habitat: non eſt actio
noxalis: ſed accuſatio:
vt ffeod.l iij S fin.
Sl quiu CAsvs Si
iudex ſepulchrorum
violatorem punire ne-
glexerit, in viginti li-
bris auri multabitur fi-
ſco inferendis. VIVIAN.
e 4 Neglexerint. ſicS.
de priua. car. lj
l Violatores. ſic ergo
in violatores hc eadẽ
pœna ſtatuitur: & ſic eſt
contrà j. l prox. vbi de-
cem pondo auri dicit.
Sol. dicunt quidam tan-
tum eſſe decem pondo,
quantum viginti libr
auri: quod non placet,
cum põdo, & libra idem
ſignificent: vt ffde leg j.
l ſi ex toto. S. fin. Dic er-
go quôd decembpondo
ſit pœna in violatores:
in iudicem viginti li-
br auri, vt ſi neglexe-
rit vindicare, ſtatuta
pœna in violatores, qu
eſt decem pondo auri,
non minus, &c.
Vi ſepulchra.J CA-
Qesssepulehrorun
violator duplex facinus
committit: ſcilicet ſpo-
liando mortuum, & vi-
uum polluendo: vnde
qui aliquid à ſepulchro
ſubtraxerit, in decem
pondo auri multabitur.
m Domos. inde illud,
Sepulchra eorû, domus
eorum in eternum.
n Destruendo. ſepul
chra.
O Fabricando. id eſt
faciendo alibi fabricari
de materia inde ſum-
pta. Vel dic artifices,
quos adhibent domini
ſepulchri ad readifi-
candum.
p Decem pondo. cõtrà
S.l. prox. Sol.vt ibi.
fendere mortuum, & viuentem: & punitur in decem libris-
auri, & in omni alia pœna antiquitus conſtituta. Idem eſt in
violatore cadaueris, & reliquiarum. BALD.
IV.
Idem A. ad populumf.
Vi ſepulchra violant, domos (vt ita dixerim)
defunctorum: geminum videntur facinus per-
petrare: nam ſepultos ſpoliant deſtruendo n, & vi-
uos polluunt fabricando . Si quis igitur de ſepul-
chro abſtulerit ſaxa, vel marmora, vel columnas,
aliamve quamcunque materiam fabricandi gratia: ſi-
ue id fecerit venditurus, decem pondoP auri cogatur
fiſco
Codicis Liber nonus.
relegabitur: ſi ad domum domini aliquid apportatum eſt, domus
Vicunque. JCASVS. Si aliquis maleficiorum labe pollu-
tum audierit, & deprehenderit, ſtatim ad iudicem eum du-
cat: & ſi quis plauſtrarius talem oppreſſerit, vel ſi quis alius, vl-
timo ſupplicio punitur.
a Oppreſſerit. id eſt occiderit.
b Atrociore, quàm de-
bet.
DE SEPVLCHRO
violato.
De* viuis violatis
dixit: nune de mortuis,
& eorum domibus, ſeili-
cet ſepulchris: vt j eod.
Ilſi quis ſepulchrum.
RE relgionil Ga-
SVS. Qui rem re-
ligioſam contrectat, di-
ſtrahendo, vel emendo
ſcienter: licet venditio
non tenuerit:tamen ſa-
crilegij crimẽ incurrit.
c Quinim. correcti-
ue ponitur ſie: Stichus,
imo Pamphilus, liber,
* Quidam ait vel heres eſto: vt ffde
a Cõtinuatio.
in vet. legi, aut manum. teſt. l.Stichus. &
petauritis, loc de hered. inſt.l ſi ita ſcri-
incluſ ſed Nor ptum.
voetite’ze i & T Contigerint Vt tol-
tatores, ſiue au- lant, aut violent. CVrAC.
rigas. d Contigerint. vim
inferendo.
e Diſtrabere contre-
ctando. Sed quid ſi
vendidit, & emptor te-
tigit volente vendito-
re, an venditor tenetur?
Reſp. ſic:vt argum.S.de
acq poſſ. l. minus. Idem
dicut quidam, ſi tantum
vendidi, & nemo cõtre-
ctauit, per legem iſtam.
f Non ſubſiſtat. inter
ſcientes, vel emptore
ſolo ſciente:vt ff. de con-
trah empt.l.iij. & l.ſeq.
& l. liberi. & Inſtit. de-
contrah. empt fin. & ad
hoc facit S. de adulter.
l. eum. & de excuſ. tut.
lampliſſimi.
g 5Crimen. ſcilicet
Quaſi ſacri- quaſi b ſacrilegijquod
legium minus crimen minus punitur,
tr vero quam ſi verume ſacrile-
lacrilegio.1.
e Verum ſacri- gium eſſet, auferendo
legiu commit- ſacrum de ſacro & ma-
titur, cum au- gisd, quâm ſi feciſſet
fertur ſacrum furtum:vt arg. ff.ad leg.
de ſacro. Iul pecul. l ſaeriley;
a Sacrilegium ptre u ata tacrlegi ca-
furto punieur péte in princ. Azo. & ori-
grauius. tur ex hoc crimine
e, Scpulelhri actio ciuilis ſ non legis
violati nomi¬ Auili a:C:. P.
ne dur dnur ue i iu elannuedſtdaiut canr
nes competut: ,uoo vn,aut clam:
ciuilis, & cri¬ vt ffaeo. l ij. Item & actio
minalis. in factum ſimiliter ci-
f Sepulchri uilis, qua extraneo in
violarl aſ& centum aureis daturei,
qualis. a quem res pertinet,
ad intereſſe datur:vt ta-
men non minus, quàm
in centum aureos. Si
autem alius habitat ſe-
pulchrum, indiſtincté
in ce, aureos agitur: vt
CTh...17.1. ffeod. l.ijj in princ. S.j&
ij. & S. qui de ſepulchro.
& prædicta preſtantur
5 Sepulehri actori. Criminaliter8
vlolati actio datur in viginti libr. au-
criminalis ri dandis fiſco: vt dices
Valentiniano, & Valente AA.
Coss.
Maleficum licet cuicunque cape-
re, & iudici præſentare: ſed nemini
licet occidere. BALD.
IX. Imppp. VALENTIN. THEOD. &
ARCAD. AAA. Albino P.P.
Vicunque maleficiorum
labe pollutum audierit,
deprehenderit, occupauerit: illi-
cô ad publicum pertrahat, & iu-
dicû oculis communis hoſtem
ſalutis oſtendat. Quod ſi quiſ-
quam ex agitatoribus id eſt
aurigis *) ſeu ex quolibet alio
confiſcabitur. VIVIAN.
2376
h Relegatione. & ſic in aliquo:etiam in atrocioribus mitius a
cum ſeruis agitur, ſi domino parent: vt & S. ad leg. Iul. de vil ſer-
uos. Sed videtur hac pena non imponi ſeruo: vt ff.de accuſl.hos
genere hominum, contra hoc
interdictum venire tentauerit,
aut clandeſtinis ſuppliciis etiam
manifeſtum reum maleficæ ar-
tis oppreſſerit ?: vltimum ſup-
plicium non euadat, geminæ
ſuſpicioni obnoxius, quod aut
publicum reum, ne facinoris
ſocios publicaret, ſeueritati le-
gum, & debitæ ſubtraxetit que-
ſtioni: aut proprium fortaſſis
inimicum ſub huiuſmodi vin-
dictæ nomine conſilio atrocio-
re confecerit. Dat. XVII. Ra-
lend. Septembr. Romæ, Tima-
ſio, & Promoto Coss.
DE SEPVLCHRO VIOLATO.
TITVLVS
XIX.
MAleſeus afnes ſunt ſepulehrorunm violatares, le ſarunm rellriomum rei vr ait
l.1. & Corn. Tacit. III. Graue crimen la ſarum religionum: nam & magi in-
fames ſunt ſepulchrorum violatione. Apuleius 2. Ne mortuorum quidem ſepulchra
tuta eſſe dicuntur: ſed & buſtis, & rogis reliquia quadam, & cadauerum praſegmi-
na ad exitiabiles viuentium fortunas petuntur. Culpabantur eo nomine clerici po-
tiſſimum quo tempore emiſſa eſt à Theodoſio No de ſepulchris. Crimen eſt publicum
ex l.4. poſſis dicere, & ex l. Iulia de vi, l. aff eod. & ciuilis actio popularis ex edi-
cto pratoris, cui nihil derogat d.l.4. & vtriuſque pœna pecuniaria: criminalis XX.
pondo auri ex l.3. X. pondo ex l.4. Sed ibi etiam Baſil. habent XX. CVIAC.
Contrectans res effectas religioſas,
tenetur crimine laſa religionis: nec
excuſat eum titulus, cum ſit nullus.
BALD.
1. Imp. GORDIANVS A. Zenoni.
Es religioni deſti-
naras, quinimôs iam
religionis effectas,
b ſcientes qui conti-
gerint a, & emere, & diſtrahe-
re non dubitauerint: tametſi
iure venditio non ſubſiſtat f:
lſæ tamen religionis incide-
runt in crimen 8. PP. III. Ra-
lend. Mart. SabinoII. & Venu-
ſto Coss.
Proprius motus aggrauat deli-
ctum: ſed iuſſus domini ipſum atte-
nuat: & confiſcari debet ædificium,
in quo aliquid facit ſacrum ædifi-
cari. BALD. Vel ſic: Seruus de-
moliens ſepulchrum domino inſcio,
damnatur in metallum: ſi vero eo
conſcio relegatur: & locus, ad quem
aliquid de ſepulchro exportauit, pu-
blicatur. SALYC.
I1. Imp. CONSTANTIVS A.
ad Tatianum Pv. J
I ſeruus in demoliendis ſe-
pulchris fuerit deprehen-
ſus: ſi id ſine domini ſcientia
qua, & qualis. J ollſi quis ſepulchrum, quandoque in plus:vt ffeodIfin. & di-
ces j.od.l.qui ſepulchra. Sed ſi ille, cuius intereſt, violauerit,
an teneatur? Reſp. ſic:vt ff. ſi ſeru, vindic. l altius.
I ſeruus.J CASVS. Si neſciente domino ſeruus ſepulchrum
Aſpoliauerit, in metallum condemnabitur: ſi ſciente domino,
faciat, metallo addicatur. Sin
verô domini auctoritate, vel
iuſſione vrgetur, relegatione h
plectatur. Etſi forté detractum
aliquid de ſepulchro ad domum
eius, villâmque prouectum re-
peritur: villa, ſiue domus, aut
ædificium, quodcunque erit,
fiſci iuribus vindicetur. Dat.
VII. Idus Iul. Acyndino, & Pro-
culo Coss.
Iudex, qui negligit punire viola-
torem ſepulchri, debet condemnari in
viginti libris auri. SALYO.
III. Idem A. ad Limenium P.P.
Sl quis ſepulehrun violaru-
rus attigerit, locorum iudi-
ces, ſi hoc vindicare neglexe-
rint , non minus, quam vigin-
ti librarum auri in ſepulchro-
rum violatoresl ſtatuta pœna
multentur; vt eam largitioni-
bus noſtris inferre cogantur.
Dat. V. Ralend. April. Limenio,
& Catulino Coss.
Violator ſepulchri intelligitur of-
accuſare. S. in omnibus.
Sol. quod ibi dicit:ſicut
relegatio: ſubaudi, quaæ
cadit in perſonam ſer-
uorum. Vide aliter, du-
rior relegatio imponi-
tur ei: vt ibi, in fin. S. ſed
quidam libri non ha-
bent ibi, non.
i. Edificium ſic & j.
de falſmon.l.j. & S de
inceſt. nupt. l. ſi quis in-
ceſti. & j. de his, qui la-
tro vel al.l.ij.in fin. Et
nota quod ſi ſeruus in-
habitat: non eſt actio
noxalis: ſed accuſatio:
vt ffeod.l iij S fin.
Sl quiu CAsvs Si
iudex ſepulchrorum
violatorem punire ne-
glexerit, in viginti li-
bris auri multabitur fi-
ſco inferendis. VIVIAN.
e 4 Neglexerint. ſicS.
de priua. car. lj
l Violatores. ſic ergo
in violatores hc eadẽ
pœna ſtatuitur: & ſic eſt
contrà j. l prox. vbi de-
cem pondo auri dicit.
Sol. dicunt quidam tan-
tum eſſe decem pondo,
quantum viginti libr
auri: quod non placet,
cum põdo, & libra idem
ſignificent: vt ffde leg j.
l ſi ex toto. S. fin. Dic er-
go quôd decembpondo
ſit pœna in violatores:
in iudicem viginti li-
br auri, vt ſi neglexe-
rit vindicare, ſtatuta
pœna in violatores, qu
eſt decem pondo auri,
non minus, &c.
Vi ſepulchra.J CA-
Qesssepulehrorun
violator duplex facinus
committit: ſcilicet ſpo-
liando mortuum, & vi-
uum polluendo: vnde
qui aliquid à ſepulchro
ſubtraxerit, in decem
pondo auri multabitur.
m Domos. inde illud,
Sepulchra eorû, domus
eorum in eternum.
n Destruendo. ſepul
chra.
O Fabricando. id eſt
faciendo alibi fabricari
de materia inde ſum-
pta. Vel dic artifices,
quos adhibent domini
ſepulchri ad readifi-
candum.
p Decem pondo. cõtrà
S.l. prox. Sol.vt ibi.
fendere mortuum, & viuentem: & punitur in decem libris-
auri, & in omni alia pœna antiquitus conſtituta. Idem eſt in
violatore cadaueris, & reliquiarum. BALD.
IV.
Idem A. ad populumf.
Vi ſepulchra violant, domos (vt ita dixerim)
defunctorum: geminum videntur facinus per-
petrare: nam ſepultos ſpoliant deſtruendo n, & vi-
uos polluunt fabricando . Si quis igitur de ſepul-
chro abſtulerit ſaxa, vel marmora, vel columnas,
aliamve quamcunque materiam fabricandi gratia: ſi-
ue id fecerit venditurus, decem pondoP auri cogatur
fiſco