DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1244
Codicis Liber nonus.
Xv. Iidem aa. & ce. Pomponio.
Iberum, ſciens? conditio-
nem eius, inuitum venun-
dando, plagij criminis pena te-
netur. Dat. XIII. Ralend. Ian.
Nicomedi, CC.COSS.
Illi, qui committunt plagium in
filio alieno, ſi non faciunt hoc de
conſuetudine, puniuntur pœna me-
talli: ſi autem de conſuetudine fa
ciunt, ſerui, vel liberti debent ſubiici
beſtiis: ingenui vero debent decapi-
tari. BALD. Vel ſic: Nobiles de
crimine plagi conuicti, in metallum
damnantur verberati: ignobiles
vero ſerui, vel liberti beſtiis ſubii-
ciuntur: ingenui capite puniuntur,
ſecundum aliam lecturam. h. d.
Committens plagium non conſuetus,
damnatur in metallum: conſuetus
verô grauius punitur:quia ſi ſeruus,
aut libertus, beſtiis ſubiicitur: & ſi
ingenuus, decapitatur. SALYC.
xV1. Imp. CONSTANTINVS
A. ad Domicium Celſum vi-
carium Africa f.
PLagiarij, qui viuentiunm
filiorum miſerandas infli-
gunt parentibus orbitates, me-
talli pœna cum cæteris antè
cognitis ſuppliciis d teneãtur*.
Si quis tamen huiuſmodi reus
fuerit oblatus, poſteaquàm ſu-
per crimine claruerit: ſeruus
quidem, vel libertate donatus
beſtiis ſubiiciatur: ingenuus
autem gladio conſumatur. Dat.
Ral. Aug. Conſtantino A. IV &
Licinio COSS.
AD LEGEM VISELLIA M a.
TITVLVS XXI.
Ex Viſellia publico iudicie tuetur ingenuorum dignitatem, & priuilegia ne
honores debitos ingenuis libertini temere vſurpent, & gerant, néve ſe libertini
dicant eſſe ingenuos, niſi natalibus reſtituti ſint, vel donati iure annulorum aureo-
rum, vel adoptati ab equite Romano, vt apud Suetonium in Claudio cap.XXIV.
l.1. j. tit. XXXI. l.1. j ſi ſer. vel lib. ad dec. aſp. Recte autem hic titulus poſitus
eſt medius inter pracedentem, & ſequentem titulum: quia lex Viſellia participat
ex vtroque: legi Fabiæ, qua tuetur ingenuorum dignitatem: vt lex Fabia per-
ſonas: legi Cornelia, qua libertinos coercet, qui ſe falsô agunt pro ingenuis. Ait
lex, damno cum infamia: id eſt, multa, vt lege Iulia de ambitu nam & hic am-
bitus quidem libertinorum eſt. CVIAC.
Seruus, vel libertus ad publicos
honores tacita veritate promotus, in-
cidit in legem Iuliam Viſelliam: niſi
libertus impetraſſet ius annulorum
aureorum: à tutela tamen patroni,
reorum annulorum impetratoi
à principe ſuſtententur. Tunc e¬
nim quoad viuunt, imaginem,
non ſtatum ingenuitatis obti-
nent , & ſine periculo inge-
& oneribus municipalibus non ex-
cuſatur libertus. primô enim iſta lex
tractat de honoribus, ſecundô de one-
ribus. BALD.
nuorum etiam officia peragunt
publica. Qui autem libertinus!
ſe dicit ingenuum, tam de ope-
ris ciuiliterm, ouam¬¬
quam etiam
ex lege Viſellia criminaliter n
poterit perurgeri.-In curiam
autem ſe immiſcens, damno
quideme cum infamia affi-
citur: muneribus vero per-
ſonalibus P in patria patroni,
que congruunt huiuſmodi ho-
minibus, ſingulos pro viribus
adſtrictos eſſe non dubium eſt.
PP. II. Id. Februar. Antiochie,
CC. CoSS.
1. Impp. DIOCLET. & MAXIM.
AA. & ce. Baccho .
Ex Viſellia * li-
bertinæ conditio-
nis homines per-
ſequitur, ſi ea, quæ
n ingenuorûs ſunt,
contra honores, & dignitates
auſi fuerint attentare, vel decu-
rionatum arripere : niſi iure au-
AD LEGEM CORNELIAMBDE FALSIS.
XXII.
Equitur lex Cornelia de falſis, qua dicta eſt teſtamentaria: quia de teſtamentis
fuit, qua quis falſa ſcripſiſſet, aut vera ne apparerẽt, ſuppreſſiſſet, aut ſubripuiſſet
l. 14. & de confirmandis his, qua irrita facta eſſent teſtatore capto ab hoſtibus, ſi
ibi decederet, de quo capite frequens mentio eſt in titulis de teſtam.& de capt. In hoc
autem tractatu publicorum iudiciori de illo tantum agitur quo publicum iudicium
lex Cornelia conſtituit in eum, qui ſciens dolo malo teſtamentum ſubripuit, ſuppreſ-
ſit, interleuit, ſubiecit, reſignauit, quive falſum teſtamentum ſcripſit, celauit, recita-
uit l2z diuus eod. & qui ſignum obſignandis teſtamentis, annu lûmve adulterinum
fecit, ſculpſit, diuus. eod & pœnam capitalem, l.1. & 5.hoc tit. qua poſtea fa-
a eſt non capitalis, l,z z hoc tit ltranſigere,s. de tranſ. lege Cornelia dico fuiſſe
capitalem, nam quod eſt in Inſtitut. legis Cornelia teſtamentaria pœnam eſſe depor-
tationem, tam eſt falſum, quàm quod lege Iulia adulteros capite puniri, ſi ipſas &
nudu leges publicas ſpectas, vt ab initio condita ſunt, non etiamS. C. & Conſti-
tutiones factas ad eas leges, quibus qua pna cauta, vel ſubrogata eſt, eam ipſis
legibus Iuſtinianus accommodat, & attribuit. nam id etiam, quod ait lege Corne-
lia teſtamentaria puniri eum, qui aliud inſtrumentum falſum ſcripſit, vel ſignauit,
non eſt ex ipſa lege Cernelia, qua non de alio inſtrumento, quan de teſtamento fuit.
TITVLVS
2384
rat ad maiores: ſi verd
ad onus tutelæ patroni
vocetur, neceſſe habet
illud ſubire.VIVIAN.
gQua ingenuorum.
id eſt qua coueniunt
tantum ingenuis.
h q Arripere. vt & j. ſi
ſeruus, aut libertus. l. j.
lix.
i Impetrato. multô
magis ſi natalibus fue-
rint reſtituti: vt ff. de
nat reſt.l. quaris. Sed ho-
die* etiam poterit ſine
impetratione iuris au-
reorum annulorumt vt
in authent. vt liberti de
catero. S.j. col. vj.
RObtinent. vt & S de
iure aureo. annul. l. ij.
l Libertinus. ad ho-
nores aſcendens.
m Ciuiliter. actione
in factum, ſi iuramento
debeantur: ſi autem per
ſtipulationem, ex ſtipu-
latu: vt ff. de oper. lib.l.
vt iuriſiurandi.
n Criminaliter. vt j.
quando ciui ac. l.j & hec
lex Viſellia extraordi-
nariam imponit pœnam
ex qualitate delicti: vt
fad leg. Corn. de fal. l.
eos. S.fin.
O Damno quidem. id
eſt damno, quod eſt in-
famia: & hoc quando ad
minores adſpirat:ſed S.
prox. reſp. ad maiores.
Vel dic hic idé, quodS.
& expone, damno: ſcili-
cet arbitrio iudicis in-
dicta multa:vt d. l. eos.
p Perſonalibus. tute-
le, vel cur:vt & infrà
de liberti l. j libx. &S.
de excuſtut. l. libertos. &
lnec ſenatorum.
A DLEGE M
Corneliam de falſis b.
In t plurali ideo: quia
multis modis cõmittitur
falſum:vt ff. cod. l.j &
per totum titulum, &
hos titulo per totum.
9 Cornel. Hac à Cor-
nelio Sylla dictatore lata
eſt, l2.S. deinde Corne-
lius ff de orig. iuris. Eſt
auté duplex: vna nume-
raria, altera teſtamenta-
ria, vt ait Tullius in 3.
Verr.l offf.eod. Ea tene-
tur, qui numos tradit, fin-
git, vitiat, corrumpit, vt
qui menſur circuli ex-
terioris abnodant. Ité qui
adulterinos numos flant,
& cudunt, vnde vocan-
tur in C. Th.tit. de falſ.
mnet. oxvs
Item qui vendunt nu-
mos plumbeos, vel ſtan-
neos. Nummi peregrini
mercis loco habentur, &
hi venduntur. Seneca lib.
de benef. cap 14. Plinius
3 1.lib.3. cap. Voluſianus
de aſſe. Item tenentur,
qui vultu principis ſig-
natam pecuniam repro-
bant, non adulterinan.
Paulus lib. 5. ſent. tit ad
leg. Cornel. teſt. CvIAc.
Ss
Xv. Iidem aa. & ce. Pomponio.
Iberum, ſciens? conditio-
nem eius, inuitum venun-
dando, plagij criminis pena te-
netur. Dat. XIII. Ralend. Ian.
Nicomedi, CC.COSS.
Illi, qui committunt plagium in
filio alieno, ſi non faciunt hoc de
conſuetudine, puniuntur pœna me-
talli: ſi autem de conſuetudine fa
ciunt, ſerui, vel liberti debent ſubiici
beſtiis: ingenui vero debent decapi-
tari. BALD. Vel ſic: Nobiles de
crimine plagi conuicti, in metallum
damnantur verberati: ignobiles
vero ſerui, vel liberti beſtiis ſubii-
ciuntur: ingenui capite puniuntur,
ſecundum aliam lecturam. h. d.
Committens plagium non conſuetus,
damnatur in metallum: conſuetus
verô grauius punitur:quia ſi ſeruus,
aut libertus, beſtiis ſubiicitur: & ſi
ingenuus, decapitatur. SALYC.
xV1. Imp. CONSTANTINVS
A. ad Domicium Celſum vi-
carium Africa f.
PLagiarij, qui viuentiunm
filiorum miſerandas infli-
gunt parentibus orbitates, me-
talli pœna cum cæteris antè
cognitis ſuppliciis d teneãtur*.
Si quis tamen huiuſmodi reus
fuerit oblatus, poſteaquàm ſu-
per crimine claruerit: ſeruus
quidem, vel libertate donatus
beſtiis ſubiiciatur: ingenuus
autem gladio conſumatur. Dat.
Ral. Aug. Conſtantino A. IV &
Licinio COSS.
AD LEGEM VISELLIA M a.
TITVLVS XXI.
Ex Viſellia publico iudicie tuetur ingenuorum dignitatem, & priuilegia ne
honores debitos ingenuis libertini temere vſurpent, & gerant, néve ſe libertini
dicant eſſe ingenuos, niſi natalibus reſtituti ſint, vel donati iure annulorum aureo-
rum, vel adoptati ab equite Romano, vt apud Suetonium in Claudio cap.XXIV.
l.1. j. tit. XXXI. l.1. j ſi ſer. vel lib. ad dec. aſp. Recte autem hic titulus poſitus
eſt medius inter pracedentem, & ſequentem titulum: quia lex Viſellia participat
ex vtroque: legi Fabiæ, qua tuetur ingenuorum dignitatem: vt lex Fabia per-
ſonas: legi Cornelia, qua libertinos coercet, qui ſe falsô agunt pro ingenuis. Ait
lex, damno cum infamia: id eſt, multa, vt lege Iulia de ambitu nam & hic am-
bitus quidem libertinorum eſt. CVIAC.
Seruus, vel libertus ad publicos
honores tacita veritate promotus, in-
cidit in legem Iuliam Viſelliam: niſi
libertus impetraſſet ius annulorum
aureorum: à tutela tamen patroni,
reorum annulorum impetratoi
à principe ſuſtententur. Tunc e¬
nim quoad viuunt, imaginem,
non ſtatum ingenuitatis obti-
nent , & ſine periculo inge-
& oneribus municipalibus non ex-
cuſatur libertus. primô enim iſta lex
tractat de honoribus, ſecundô de one-
ribus. BALD.
nuorum etiam officia peragunt
publica. Qui autem libertinus!
ſe dicit ingenuum, tam de ope-
ris ciuiliterm, ouam¬¬
quam etiam
ex lege Viſellia criminaliter n
poterit perurgeri.-In curiam
autem ſe immiſcens, damno
quideme cum infamia affi-
citur: muneribus vero per-
ſonalibus P in patria patroni,
que congruunt huiuſmodi ho-
minibus, ſingulos pro viribus
adſtrictos eſſe non dubium eſt.
PP. II. Id. Februar. Antiochie,
CC. CoSS.
1. Impp. DIOCLET. & MAXIM.
AA. & ce. Baccho .
Ex Viſellia * li-
bertinæ conditio-
nis homines per-
ſequitur, ſi ea, quæ
n ingenuorûs ſunt,
contra honores, & dignitates
auſi fuerint attentare, vel decu-
rionatum arripere : niſi iure au-
AD LEGEM CORNELIAMBDE FALSIS.
XXII.
Equitur lex Cornelia de falſis, qua dicta eſt teſtamentaria: quia de teſtamentis
fuit, qua quis falſa ſcripſiſſet, aut vera ne apparerẽt, ſuppreſſiſſet, aut ſubripuiſſet
l. 14. & de confirmandis his, qua irrita facta eſſent teſtatore capto ab hoſtibus, ſi
ibi decederet, de quo capite frequens mentio eſt in titulis de teſtam.& de capt. In hoc
autem tractatu publicorum iudiciori de illo tantum agitur quo publicum iudicium
lex Cornelia conſtituit in eum, qui ſciens dolo malo teſtamentum ſubripuit, ſuppreſ-
ſit, interleuit, ſubiecit, reſignauit, quive falſum teſtamentum ſcripſit, celauit, recita-
uit l2z diuus eod. & qui ſignum obſignandis teſtamentis, annu lûmve adulterinum
fecit, ſculpſit, diuus. eod & pœnam capitalem, l.1. & 5.hoc tit. qua poſtea fa-
a eſt non capitalis, l,z z hoc tit ltranſigere,s. de tranſ. lege Cornelia dico fuiſſe
capitalem, nam quod eſt in Inſtitut. legis Cornelia teſtamentaria pœnam eſſe depor-
tationem, tam eſt falſum, quàm quod lege Iulia adulteros capite puniri, ſi ipſas &
nudu leges publicas ſpectas, vt ab initio condita ſunt, non etiamS. C. & Conſti-
tutiones factas ad eas leges, quibus qua pna cauta, vel ſubrogata eſt, eam ipſis
legibus Iuſtinianus accommodat, & attribuit. nam id etiam, quod ait lege Corne-
lia teſtamentaria puniri eum, qui aliud inſtrumentum falſum ſcripſit, vel ſignauit,
non eſt ex ipſa lege Cernelia, qua non de alio inſtrumento, quan de teſtamento fuit.
TITVLVS
2384
rat ad maiores: ſi verd
ad onus tutelæ patroni
vocetur, neceſſe habet
illud ſubire.VIVIAN.
gQua ingenuorum.
id eſt qua coueniunt
tantum ingenuis.
h q Arripere. vt & j. ſi
ſeruus, aut libertus. l. j.
lix.
i Impetrato. multô
magis ſi natalibus fue-
rint reſtituti: vt ff. de
nat reſt.l. quaris. Sed ho-
die* etiam poterit ſine
impetratione iuris au-
reorum annulorumt vt
in authent. vt liberti de
catero. S.j. col. vj.
RObtinent. vt & S de
iure aureo. annul. l. ij.
l Libertinus. ad ho-
nores aſcendens.
m Ciuiliter. actione
in factum, ſi iuramento
debeantur: ſi autem per
ſtipulationem, ex ſtipu-
latu: vt ff. de oper. lib.l.
vt iuriſiurandi.
n Criminaliter. vt j.
quando ciui ac. l.j & hec
lex Viſellia extraordi-
nariam imponit pœnam
ex qualitate delicti: vt
fad leg. Corn. de fal. l.
eos. S.fin.
O Damno quidem. id
eſt damno, quod eſt in-
famia: & hoc quando ad
minores adſpirat:ſed S.
prox. reſp. ad maiores.
Vel dic hic idé, quodS.
& expone, damno: ſcili-
cet arbitrio iudicis in-
dicta multa:vt d. l. eos.
p Perſonalibus. tute-
le, vel cur:vt & infrà
de liberti l. j libx. &S.
de excuſtut. l. libertos. &
lnec ſenatorum.
A DLEGE M
Corneliam de falſis b.
In t plurali ideo: quia
multis modis cõmittitur
falſum:vt ff. cod. l.j &
per totum titulum, &
hos titulo per totum.
9 Cornel. Hac à Cor-
nelio Sylla dictatore lata
eſt, l2.S. deinde Corne-
lius ff de orig. iuris. Eſt
auté duplex: vna nume-
raria, altera teſtamenta-
ria, vt ait Tullius in 3.
Verr.l offf.eod. Ea tene-
tur, qui numos tradit, fin-
git, vitiat, corrumpit, vt
qui menſur circuli ex-
terioris abnodant. Ité qui
adulterinos numos flant,
& cudunt, vnde vocan-
tur in C. Th.tit. de falſ.
mnet. oxvs
Item qui vendunt nu-
mos plumbeos, vel ſtan-
neos. Nummi peregrini
mercis loco habentur, &
hi venduntur. Seneca lib.
de benef. cap 14. Plinius
3 1.lib.3. cap. Voluſianus
de aſſe. Item tenentur,
qui vultu principis ſig-
natam pecuniam repro-
bant, non adulterinan.
Paulus lib. 5. ſent. tit ad
leg. Cornel. teſt. CvIAc.
Ss