Sztuka Ameryki Łacińskiej (9.2019)

16

Przedmowa

choroby i śmierć w tradycyjnych kulturach ludów andyjskich: postać błękitnej
muchy, zwanej w języku keczua chiririnka. Geneza tej tradycji sięga czasów
prekolumbijskich, a popularność na terenie Andów do dziś jest ogromna i zaj-
muje ważne miejsce w kontekstach funeralnych oraz różnych przejawach folk-
loru. W opracowaniu zostały wykorzystane źródła etnograficzne, bogaty ma-
teriał ilustracyjny oraz źródła literackie w postaci wybranych dzieł José Marii
Arguedasa.
Trzeci artykuł przedstawili Ewa Kubiak z Instytutu Historii Sztuki Uni-
wersytetu Łódzkiego i Juan Gomez Huacso z Universidad Nacional Mayor de
San Marcos w Limie. Została w nim zaprezentowana analiza nieznanego ob-
razu ukazującego alegorię ciszy oraz wyrzeczeń związanych z życiem w obrę-
bie zakonnej klauzury. Obiekt pochodzi z dawnego beaterium pod wezwaniem
Matki Boskiej Karmelitańskiej znajdującego się naprzeciwko kościoła św. Bła-
żeja w Cusco w Peru. W artykule przedstawiono zarówno kontekst kulturowo-
-historyczny, jak i analizę ikonograficzną obrazu.
Kolejne studium zostało poświęcone wpływowi śmierci i terroru na świa-
domość zbiorową ludności zamieszkującej środkowo-południowe Andy (ser-
ranos) w okresie konfliktu wewnętrznego w Peru. Joanna Pietraszczyk-Sękow-
ska z Katedry Studiów Latynoamerykańskich i Porównawczych Uniwersytetu
Łódzkiego, autorka artykułu, jest znaną badaczką konfliktu peruwiańskiego,
który przebiegał w latach 1980-2000; szczególnie interesuje ją region Ayacu-
cho. Badaczka ukazuje w artykule rozmaite sposoby symbolizowania terro-
ru w świadomości serranos, co było efektem doświadczeń masowej przemocy
i wszechobecności materialnych dowodów zbrodni w okresie trwania konflik-
tu. Studium zostało wzbogacone materiałem ilustracyjnym ukazującym tereny
konfliktu, ale także obecność konfliktu i związanej z nim przemocy w lokalnie
wytwarzanych obiektach artystycznych i miejscach pamięci. Artykuł ma cha-
rakter opowieści antropologicznej.
Studium Juana Pabla Ortiza Ramosa z Uniwersytetu Śląskiego poświę-
cone zostało innemu konfliktowi zbrojnemu, który wstrząsnął Ameryką Ła-
cińską. Autor koncentruje się na terenach kolumbijskich. Prezentuje współ-
czesne konsekwencje masakry ludności w Bojayá, które ujmuje na różnych
płaszczyznach: w kontekście historycznym, społecznym i politycznym. Tam-
tejsza ludność nie mogła pogodzić się z bezimiennością pochówku zamordo-
wanych, co wynikało z jej tradycji traktowania zmarłych. Aby przezwycię-
żyć traumę, zdecydowano się na ekshumację i identyfikację ciał, co stało się
także aktem politycznym i było symbolicznym oddaniem głosu zamordowa-
nym ofiarom.
Dwa ostatnie artykuły, Edyty Andzel-O’Shanahan oraz Adriany Sary Ja-
strzębskiej (Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej), zostały