DOI Artikel:
Mąka, Mirosław; Jodłowska, Elżbieta: La anunciadora azul de la muerte: de las creencias populares de los Andes Centrales
Zitierlink:https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/aal2019/0097
La anunciadora azul de la muerte
93
Streszczenie
Błękitna zwiastunka śmierci. Z wierzeń ludowych środkowych Andów
Opracowanie jest próbą szkicu monograficznego dotyczącego jednej z najpo-
pularniejszych wróżb choroby i śmierci w tradycyjnych kulturach ludów an-
dyjskich. Wśród wielu znaków interpretowanych jako zapowiedzi zbliżającej
się śmierci, postać błękitnej muchy, zwanej w języku keczua chiririnka, należy
do szczególnie ważnych, gdyż jej geneza sięga czasów prekolumbijskich, a po-
pularność na terenie Andów przewyższa inne znaki o podobnej treści. Do dziś
zajmuje ważne miejsce w wierzeniach funeralnych oraz funkcjonuje w różnych
formach folkloru, szczególnie w pieśniach. Równocześnie mucha chiririnka
bywa często uważana za inkamację duszy ludzkiej, co znajduje odzwierciedle-
nie w ludowych wierzeniach i opowieściach o charakterze mitycznym, zawie-
rających wątki tradycyjnej eschatologii indiańskiej. Opracowanie wykorzystu-
je źródła etnograficzne oraz bardzo istotne przyczynki do tego tematu zawarte
w książkach i opowiadaniach José Marii Arguedasa.
Słowa kluczowe: zapowiedzi śmierci, błękitna mucha, chiririnka, dusza, folklor
Andów, wierzenia funeralne, José Maria Arguedas
93
Streszczenie
Błękitna zwiastunka śmierci. Z wierzeń ludowych środkowych Andów
Opracowanie jest próbą szkicu monograficznego dotyczącego jednej z najpo-
pularniejszych wróżb choroby i śmierci w tradycyjnych kulturach ludów an-
dyjskich. Wśród wielu znaków interpretowanych jako zapowiedzi zbliżającej
się śmierci, postać błękitnej muchy, zwanej w języku keczua chiririnka, należy
do szczególnie ważnych, gdyż jej geneza sięga czasów prekolumbijskich, a po-
pularność na terenie Andów przewyższa inne znaki o podobnej treści. Do dziś
zajmuje ważne miejsce w wierzeniach funeralnych oraz funkcjonuje w różnych
formach folkloru, szczególnie w pieśniach. Równocześnie mucha chiririnka
bywa często uważana za inkamację duszy ludzkiej, co znajduje odzwierciedle-
nie w ludowych wierzeniach i opowieściach o charakterze mitycznym, zawie-
rających wątki tradycyjnej eschatologii indiańskiej. Opracowanie wykorzystu-
je źródła etnograficzne oraz bardzo istotne przyczynki do tego tematu zawarte
w książkach i opowiadaniach José Marii Arguedasa.
Słowa kluczowe: zapowiedzi śmierci, błękitna mucha, chiririnka, dusza, folklor
Andów, wierzenia funeralne, José Maria Arguedas