DOI Artikel:
Euangelidēs, Dēmētrios E.: Lakōnikai epigraphai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0207
Λακωνικαί έπιγραφαί' νπο Δ. Εύαγγελίδου
197
και το περί Μεγαρικων τάρων χωρίον τοΰ' Παυσα-
νίου, Β 7, 2, το έρμηνεΰον τήν κατασκευήν αυ-
τών: «το μεν σώμα γη κρύπτουσι, λίθου δέ έποι-
κοδομήσαντες κρηπΐδα κίονα; έφιστασι και έπ'αύ-
τοϊς επίθημα ποιουσι κατά τοϋς άετούς μάλιστα έν
τοις ναοϊς, επίγραμμα δέ άλλο μεν έπιγρά^ουσιν
ούδέν,το δέ δνομα άφ'αυτοΟ και ού πατροθεν ύπει-
πόντες κτλ.»).
Ούτω βλέπομεν 8τι κατά τήν ε', δ' και γ' έκα-
τοντ. μόνον εις τους έν πολεμώ και τους ιερούς και
τάς ιεράς αναφέρονται αί επιτύμβιοι έπιγραφαί,
μετά ταύτα δέ και δή άπο της γ έκατοντ. αναφαί-
νονται αί τοΟ κοινοΟ τύπου (πρβ. 8ΜΟ 257 Πάρα,
χαίρε και 28 .... τη, \ χαίρε). Πότε δμως έγένετο
ή μεταβολή αύτη δέν δυνάμεθα νά όρίσωμεν ακρι-
βώς. Είναι γνωστόν ότι Αγις Ό Δ' και Κλεομέ-
νης ό Γ' επεχείρησαν νά μεταβάλωσι τήν Λακε-
δαιμονίων πολιτείαν κατά τό δεύτερον ήμισυ της γ'
εκατονταετή ρ ίοος. Τότε πιθανώς κατηργήθη, ίσως
ύπο τοΟ Κλεομένους, και ή περιοριστική της έπ'ι
λίθων αναγραφής ονομάτων διάταξις 1 και έπεξε-
τάθη τό δικαίωμα τούτο επί πάντας, άλλ' ό'τε έπα-
νήλθεν ή πάτριος πολιτεία 2, παρέμεινεν ή νέα περί
ταφής διάταξις, ώς παρέμεινε και ή ϋπό τοΟ Κλε-
ομένους κατασταθεΐσα αρχή τών πατρονόμων.
ΆριΦ. 3. (είκ. 3· καταλ. άρίϋ·. 1230). Στή-
λης ύποκυάνου μαρμάρου τό άνω μέρος. Εύρέθη
έν τη αύλή της οικίας Ί. Μουλαμέτου κατά τό ΒΑ
άκρον της Σπάρτης και έχει ένεγλυμμένον αέτωμα
φέρον κατά τά δύο άκρα άνάγλυπτα άνθέμια. ϊό
υπό τό άέτωμα τμήμα τής στήλης, έφ'ού ή επι-
γραφή περιβάλλεται ύπό πλαισίου καθέτων γραμ-
μών. Τψ. σωζ. 0-50, πλ. 0-65, πάχ. 0 20· ύψ.
νοαυια. 0 035'
Είκών 3. Κατάλογος εφόρων.
1 Ό ΓουΟΗΓί έν ί,β Ββδ-ΡΟΠΟΗΓΙ 203» εκφράζει τήν πιθανό-
τητα δτι ή 2033 (=ΟϋΙ 4429) επιγραφή, έττειδή ευρέθη παρά τήν
Σελλασίαν, ανήκει εις πολεμιστήν αποθανόντα κατά τήν αϋτο'θι μάχην
(221 π. Χρ.). Τοϋτο όμως ουδόλως είναι βέβαιον, οϋδέ κλονίζει τήν
περί τοϋ χρόνου τής καταργήσεως του εθίμου ύπόθεσιν.
2 ΙΙρβ. θίΐύβτί-Πολίτου Έγχειρίδιον Αρχαιολογίας αελ. 28.
"Εφοροι επί Τι(βερίου) Κλαυδίου
Σεϊανοΰ, <δν πρέσβυς
(Λο)[ΰκιος ....
Τά τελευταία γράμματα του δευτέρου στί/ου
είναι έφθαρμένα ένεκα άπολεπίσεως τοΟ μαρμάρου.
Του τρίτου στίχου διακρίνονται μόνον ελάχιστα
ίχνη, καθ' ά, έπειδή τό πρώτον γράμμα δύναται
νά είναι Α ή Δ ή Λ και τό δεύτερον Ω ή Ο, υπήρχε
πιθανώς ή λέξις ΛΟ[ΥΚΙΟΣ] 3.
Ώς είναι φανερόν, έ'χομεν ένταυθα άρχήν κατα-
λόγου εφόρων επί τής πατρονομίας Τιβερίου Κλαυ-
δίου ΣεϊανοΟ. Οί έφοροι ήσαν άρχή έν Σπάρτη τών
κυριωτάτων, ήτις ιδρυθείσα επί τής βασιλείας τοΟ
θεοπάμπου κατηργήθη ύπό Κλεομένους τοΟ Γ',
είτα όμως έκ νέου κατασταθεΐσα (Πολυβ. Δ' 22,5
και Δ' 35, 5) αναφαίνεται κατά τους ρωμαϊκούς
χρόνους, άναφερομένη και υπό του Παυσανίου. Οί
έφοροι ήσαν τότε, ώς και πρότερον πέντε4, εις δέ
έξ αύτών ήτο ό προϊστάμενος τών εφόρων, ονομα-
ζόμενος πρέσβυς, ώς έλέγετο και ό προϊστάμενος
εκάστης επαρχίας κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους
έν Σπάρτη (πρβ. ΟίΙύβΗ-Πολίτου Έγχειρίδιον
σελ. 31). Και διετηρήθηο-αν μεν ούτω οί έφοροι,
άλλα δέν είχον τήν προτέραν μεγίστην αύτών έξου-
σίαν, ήν νυν ένέμοντο οί ύπό του Κλεομένους κα-
τασταθέντες πατρονάμοι 5, οίτινες παρεΐχον και τον
έπώνυμον παρά τιον άντίθετον πληροφοριών τουΠαυ-
σανίου (περί τούτου ίδέ Βοβοΐίΐι ΟΙΟ I σ.605 κέ.).
Ούτω και ένταΰθα έχομεν εφόρους έπί τοΟ πα-
τρονόμου Τιβερίου Κλαυδίου ΣεϊανοΟ.— Κλαύδιος
Σεϊανός αναφέρεται έν Β8Α XII σελ. 364 άρ. 11
(2151), Σηϊανός έν ΟΙΟ 1249 και Σεϊανός έν 8ΜΟ
78/, ο αύτος προς τον τής προκειμένης επιγραφής
κατά πασαν πιθανότητα. Ούτος κατά τούς ύπολο-
γισμούς τοΟ Λ¥οοά\ν3Γά έν Β8Α 1909 σελ. 54
και 69 ήτο έπώνυμος μετά τό ετος 137 μ. Χρ..
Άρι'&'. 4 (εια. 4). Ή επιγραφή αύτη και αί δύο
έπόμεναι εύρίσκονται έντετειχισμέναι εν τινι παλαιοί
οικία τοΟ Ίω. Ρηγοπούλου ΝΑ τοΟ μουσείου Σπάρ-
της Έξ αύτών ή ύπ' άρ. 6 χρησιμεύει ώς πλάξ
8 Πρβ. 8Μ0 718 . . .ων πρέσβυς Λούκιος κτλ.
" Πρβ. Παυσ. Γ' 2, ΟΙΟ 1237, 1238, 1240, 8ΜΟ 204, 'ένθα
αναγράφονται δύο κατάλογοι εφόρων περιέχοντες πέντε εφόρους έκα-
στος, και ΒΚΑ 1906 σελ. 451 άρ. 3.
5 Παυσαν. Β' 9,1 (Ό Κλεομένης) «τό κράτος τής γερουσίας κατα-
λύσας πατρονόμους τω λόγω κατέστησεν άντ' αυτών».
197
και το περί Μεγαρικων τάρων χωρίον τοΰ' Παυσα-
νίου, Β 7, 2, το έρμηνεΰον τήν κατασκευήν αυ-
τών: «το μεν σώμα γη κρύπτουσι, λίθου δέ έποι-
κοδομήσαντες κρηπΐδα κίονα; έφιστασι και έπ'αύ-
τοϊς επίθημα ποιουσι κατά τοϋς άετούς μάλιστα έν
τοις ναοϊς, επίγραμμα δέ άλλο μεν έπιγρά^ουσιν
ούδέν,το δέ δνομα άφ'αυτοΟ και ού πατροθεν ύπει-
πόντες κτλ.»).
Ούτω βλέπομεν 8τι κατά τήν ε', δ' και γ' έκα-
τοντ. μόνον εις τους έν πολεμώ και τους ιερούς και
τάς ιεράς αναφέρονται αί επιτύμβιοι έπιγραφαί,
μετά ταύτα δέ και δή άπο της γ έκατοντ. αναφαί-
νονται αί τοΟ κοινοΟ τύπου (πρβ. 8ΜΟ 257 Πάρα,
χαίρε και 28 .... τη, \ χαίρε). Πότε δμως έγένετο
ή μεταβολή αύτη δέν δυνάμεθα νά όρίσωμεν ακρι-
βώς. Είναι γνωστόν ότι Αγις Ό Δ' και Κλεομέ-
νης ό Γ' επεχείρησαν νά μεταβάλωσι τήν Λακε-
δαιμονίων πολιτείαν κατά τό δεύτερον ήμισυ της γ'
εκατονταετή ρ ίοος. Τότε πιθανώς κατηργήθη, ίσως
ύπο τοΟ Κλεομένους, και ή περιοριστική της έπ'ι
λίθων αναγραφής ονομάτων διάταξις 1 και έπεξε-
τάθη τό δικαίωμα τούτο επί πάντας, άλλ' ό'τε έπα-
νήλθεν ή πάτριος πολιτεία 2, παρέμεινεν ή νέα περί
ταφής διάταξις, ώς παρέμεινε και ή ϋπό τοΟ Κλε-
ομένους κατασταθεΐσα αρχή τών πατρονόμων.
ΆριΦ. 3. (είκ. 3· καταλ. άρίϋ·. 1230). Στή-
λης ύποκυάνου μαρμάρου τό άνω μέρος. Εύρέθη
έν τη αύλή της οικίας Ί. Μουλαμέτου κατά τό ΒΑ
άκρον της Σπάρτης και έχει ένεγλυμμένον αέτωμα
φέρον κατά τά δύο άκρα άνάγλυπτα άνθέμια. ϊό
υπό τό άέτωμα τμήμα τής στήλης, έφ'ού ή επι-
γραφή περιβάλλεται ύπό πλαισίου καθέτων γραμ-
μών. Τψ. σωζ. 0-50, πλ. 0-65, πάχ. 0 20· ύψ.
νοαυια. 0 035'
Είκών 3. Κατάλογος εφόρων.
1 Ό ΓουΟΗΓί έν ί,β Ββδ-ΡΟΠΟΗΓΙ 203» εκφράζει τήν πιθανό-
τητα δτι ή 2033 (=ΟϋΙ 4429) επιγραφή, έττειδή ευρέθη παρά τήν
Σελλασίαν, ανήκει εις πολεμιστήν αποθανόντα κατά τήν αϋτο'θι μάχην
(221 π. Χρ.). Τοϋτο όμως ουδόλως είναι βέβαιον, οϋδέ κλονίζει τήν
περί τοϋ χρόνου τής καταργήσεως του εθίμου ύπόθεσιν.
2 ΙΙρβ. θίΐύβτί-Πολίτου Έγχειρίδιον Αρχαιολογίας αελ. 28.
"Εφοροι επί Τι(βερίου) Κλαυδίου
Σεϊανοΰ, <δν πρέσβυς
(Λο)[ΰκιος ....
Τά τελευταία γράμματα του δευτέρου στί/ου
είναι έφθαρμένα ένεκα άπολεπίσεως τοΟ μαρμάρου.
Του τρίτου στίχου διακρίνονται μόνον ελάχιστα
ίχνη, καθ' ά, έπειδή τό πρώτον γράμμα δύναται
νά είναι Α ή Δ ή Λ και τό δεύτερον Ω ή Ο, υπήρχε
πιθανώς ή λέξις ΛΟ[ΥΚΙΟΣ] 3.
Ώς είναι φανερόν, έ'χομεν ένταυθα άρχήν κατα-
λόγου εφόρων επί τής πατρονομίας Τιβερίου Κλαυ-
δίου ΣεϊανοΟ. Οί έφοροι ήσαν άρχή έν Σπάρτη τών
κυριωτάτων, ήτις ιδρυθείσα επί τής βασιλείας τοΟ
θεοπάμπου κατηργήθη ύπό Κλεομένους τοΟ Γ',
είτα όμως έκ νέου κατασταθεΐσα (Πολυβ. Δ' 22,5
και Δ' 35, 5) αναφαίνεται κατά τους ρωμαϊκούς
χρόνους, άναφερομένη και υπό του Παυσανίου. Οί
έφοροι ήσαν τότε, ώς και πρότερον πέντε4, εις δέ
έξ αύτών ήτο ό προϊστάμενος τών εφόρων, ονομα-
ζόμενος πρέσβυς, ώς έλέγετο και ό προϊστάμενος
εκάστης επαρχίας κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους
έν Σπάρτη (πρβ. ΟίΙύβΗ-Πολίτου Έγχειρίδιον
σελ. 31). Και διετηρήθηο-αν μεν ούτω οί έφοροι,
άλλα δέν είχον τήν προτέραν μεγίστην αύτών έξου-
σίαν, ήν νυν ένέμοντο οί ύπό του Κλεομένους κα-
τασταθέντες πατρονάμοι 5, οίτινες παρεΐχον και τον
έπώνυμον παρά τιον άντίθετον πληροφοριών τουΠαυ-
σανίου (περί τούτου ίδέ Βοβοΐίΐι ΟΙΟ I σ.605 κέ.).
Ούτω και ένταΰθα έχομεν εφόρους έπί τοΟ πα-
τρονόμου Τιβερίου Κλαυδίου ΣεϊανοΟ.— Κλαύδιος
Σεϊανός αναφέρεται έν Β8Α XII σελ. 364 άρ. 11
(2151), Σηϊανός έν ΟΙΟ 1249 και Σεϊανός έν 8ΜΟ
78/, ο αύτος προς τον τής προκειμένης επιγραφής
κατά πασαν πιθανότητα. Ούτος κατά τούς ύπολο-
γισμούς τοΟ Λ¥οοά\ν3Γά έν Β8Α 1909 σελ. 54
και 69 ήτο έπώνυμος μετά τό ετος 137 μ. Χρ..
Άρι'&'. 4 (εια. 4). Ή επιγραφή αύτη και αί δύο
έπόμεναι εύρίσκονται έντετειχισμέναι εν τινι παλαιοί
οικία τοΟ Ίω. Ρηγοπούλου ΝΑ τοΟ μουσείου Σπάρ-
της Έξ αύτών ή ύπ' άρ. 6 χρησιμεύει ώς πλάξ
8 Πρβ. 8Μ0 718 . . .ων πρέσβυς Λούκιος κτλ.
" Πρβ. Παυσ. Γ' 2, ΟΙΟ 1237, 1238, 1240, 8ΜΟ 204, 'ένθα
αναγράφονται δύο κατάλογοι εφόρων περιέχοντες πέντε εφόρους έκα-
στος, και ΒΚΑ 1906 σελ. 451 άρ. 3.
5 Παυσαν. Β' 9,1 (Ό Κλεομένης) «τό κράτος τής γερουσίας κατα-
λύσας πατρονόμους τω λόγω κατέστησεν άντ' αυτών».