DOI Artikel:
Dragumēs, Stephanos N.: Archaiologika sphrontismata
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0229
Αρχαιολογικά φροντίσματα ύπδ Σ. Δραγούμη.
219
εν ίερώ 1. Ό τοιούτος δ έκαλεΐτο περιληπτιχώς
αγνός, ευσεβής ή άγαΰδς ή και τά τρία. «Εις το
τεμενο]ς ειστείχειν ενσέβεας (κενόν) δε μή είστείχειν
μηδε προδόταις·» (αύτ όθι, άριΟ. 117 σ. 303).—
«.Μηδενί έξέστω Ισιέναι . . . πριν αν δοκιμάσει] εΐ
έστιν άγνδς και ευσεβής και άγαμος» (αυτόθι άριθ.
47 σ. 147) 2. — « ΓοΓς ήρωσιν κατά τά δόξαντα
Όνσίαν . . . ποιο]υμένωνΆ των άγαΦών» (αύτ. άρ.
35 σ. 104).
Και μάρτυς τούτων υπέρτατος ό διπλοΟς χρη-
σμός της Πυθίας 4:
Α'.
Αγνός είς τέμενος καθαροί;, ξένε, δαίμονος έ'ρχου
ψυχήν, νυμφαίου νάματος άψάμενος'
άς άγα&οΐς κείται βαιή λιβάς' άνδρα δέ φαϋλον
ουδ' αν ό στας νίψαι νάμασιν Ωκεανός.
Β .
Ιερά θεών αγαϋ-όϊς άναπέπταται, ουδέ καθαρμών
χρειώ' της άρετής ήψατο οΰδέν άγος.
"Οστις δ' ούλοόν ήτορ, άπόστιχε" οΰποτε γαρ σήν
•ψυχήν έκνίψει σώμα διαινόμενον.
Τών τοιούτων άγα&ών τω βουλομένω επιτρέπει
και ή της ώενοκρατείας επιγραφή έλευθέραν την
είς θυσίαν προσέλευσιν, άλλα και μετά τίνος είδι-
κωτέρου προσδιορισμού κύκλου, τοΟ τών καλου-
μένων έπιτελεστών. ΤοΟτο δέ ούχΐ δι' άλλο τι ή μό-
νον δια την της άγνότητος άσφάλειαν διότι έπι-
τελεστής άδύνατον νά νοηθή μή κα&αρδς τήν ψυ-
χήν, μή αγνός, μή άγαϋ'ός, κύτος ό πρότερον ήδη
τελέσας, Ό «προτελέσας», ό τά «προτέλεια ποιή-
σας», κατά τήν φράσιν Πλάτωνος του κωμικοΟ,
διά το παρά τοΟ θεού αϊτούμενον τέλος. ΑύτΌ και
μόνον τό γεγονός ό'τι έτελέσθη πρώτη θυσία (κατά
1 "Εν τισιν ίεροΐς ΰπηρ/ε και άλλος προκαταρκτικός δρος ά:;αρά-
€ατος· «άτελέοτψ (δηλ. άμυη'τω) ού θέζχις■> (Ιι68 άρ. 105, σ. 254).
Αλλά τά περί τούτου, καθώς και της εις τόν δοϋλον η τον ξένον απα-
γορεύσεως αξένω μηδενί», αυτόθι άρ. 96 σ. 274) κείνται εκτός του
ένταϋθα εξεταζομένου θέματος.
* Σημειωτέον ένταϋθα έν παρόδιο δτι τά κατά τό τέλος της επι-
γραφής ταύτης : «έκβαλλεσθω. . . ζημιούμενος ... η πληγαΐς αΐκιζό-
μενος ταΐς διπλαϊς ΠΕΤΡΑ κρίσεως», άναγνωστέα, έξοοελιζομένου
του Τ, ούτω: «πέρα κρίσεως, η'τοι «υπεράνω κρίσεως» (Ησύχιος,
εν λ. πέρα) -/ωρίς κρίσεως, άνευ δίκης, άπαραλλάκτως ώς δι' άλλης
φράσεως έν άρ. 140 (σ. 344) ορίζεται· «η άποτινόντω τω ίερεϊ . . .
και ά πράξις έστω αϋτώ κα&άπερ εκ δίκας*.
8 Ή συυ,πλη'ρωσις ημετέρα.
4 Άνθολογ. Παλατ. 17', 71, 72.
τά νόμιμα) έμαρτύρει το ευσεβές και τό άγαύόν5
τοΟ εις 6ν παρείχετο άδεια, κατά βούλησιν νά
προσέλθη εις τό ίερόν έπιτελεστής.
Τοιουτοτρόπως δέ και Οπό άλλην οψιν, τήν οϊκο-
νομικήν, ήσφαλίζετο εις τό ίερόν και τους έν αΰτώ
λατρεύοντας ή συμπλήρωσίς τών θυσιών, έπιθαο-
ρυνομένου του εύλαβοΟς ζήλου τών προθυσάντων,
δπως, παρά τό οπωσδήποτε δαπανηρόν του έργου,
προσέρχωνται εις τέλεσιν καϊ της ύστέρας θυσίας.
'' Επιτελεοϋντες άπό Λυκούργου του ρήτορος ήσαν
ήμΐν γνωστοί οί τω έπιτελεώματι, —ώς έλέγετο
« τό επί πάσι ϋ·υόμενον ύπερ τοϋ επιτελείς γενέσθαι
τάς πρότερον ϋυσίας »,— πληροΟντες δλον τό κατά
τά ίερά νόμιμα ύπαγορευόμενον. Αυτούς τούτους
εχομεν έν τη επιγραφή έπιτελεστάς 6.
*
Αύθις τοϋ γρίφον.
Μετά τά προεκτεθειμένα, ή επιγραφή άναγινω-
σκομένη ώδε'
« Ξενοκράτεια Κηφισώ ίερ|ον ίδρΰσατο και άνέ-
θηκεν | ξυμβώμοις τε θεοΐς διδασκαλίας τόδε δώ-
ρον, ώενιάδου θυγάτ|ηρ, και μήτηρ, έκ Χολλειδών']
θύειν τώ βουλομένω έπι|τελεστών άγαθών »
τεχνολογεΐται ώς άκολούθως'
Ξενοκράτεια ώενιάδου θυγάτηρ, έκ Χολλειδών,
και μήτηρ,
Κηφισώ ξυμβώμοις τε θεοΐς
ίερόν ίδρΰσατο, και άνέθηκεν
διδασκαλίας τόδε δώρον'
θύειν τώ βουλομένω έπιτελεστών άγαθών.
Δεικνύει δ' οΰτω τήν ώενοκράτειαν ίδρύτριαν τω
6 Τό ίσοδύναμον τών δρων άγα&ος και ευσεβής κάλλιον παντός
άλλου δεικνύει τό έπο'μενον χωρίον του ρήτορος Λυκούργου έν τώ κατά
Λεωκράτους (96): ο'Όθεν δη και άξιον θεωρήσαι και τά θείον, δτι τοις
άνδράσι τοις άγαϋοΐς ευμενώς ε/ει. Λέγεται γαρ κύκλοι τόν τόπον
εκείνον περιρρυήναι τό πϋρ και σωθήναι τούτους μόνους, άφ' ων καϊ.
το χωρίον έτι καί νυν προσαγορεύεο'&αι τών ευσεβών χώρον».
6 Τελεστής και έπιτελ.εατής ένταϋθα ό άπλοΰς θύτης, δλως διάφο-
ρος του κατ3 εϊδικόν αξίωμα τελεστοϋ, ιερέως, μυσταγωγοΰ, μητρα-
γύρτου κτλ.— Τέλος δε η θυσία ( Αθηναίου Β' 12 (40)).— Προτελής
ΰυσία και προτέλεια ποιεΐν (Άθην. Θ' 18 (376) Ι' 58 (441-2). Προ-
τέλεια (* Αρποκρατίων).— Έπιτελεοΰν και έπιτελ.έωμα (Άρποκρ. και
Σουίδας). Επιτελή (Σουίδας). Έπιτελέωμα, έπιτελεώσαι, αφιέρωσε
(Ήσύ/ιος).— Η λέξις έπιτελεστής άπαντα παρά τώ Σ"/ολιαστη της
Λυκόφρονος Αλεξάνδρας.
219
εν ίερώ 1. Ό τοιούτος δ έκαλεΐτο περιληπτιχώς
αγνός, ευσεβής ή άγαΰδς ή και τά τρία. «Εις το
τεμενο]ς ειστείχειν ενσέβεας (κενόν) δε μή είστείχειν
μηδε προδόταις·» (αύτ όθι, άριΟ. 117 σ. 303).—
«.Μηδενί έξέστω Ισιέναι . . . πριν αν δοκιμάσει] εΐ
έστιν άγνδς και ευσεβής και άγαμος» (αυτόθι άριθ.
47 σ. 147) 2. — « ΓοΓς ήρωσιν κατά τά δόξαντα
Όνσίαν . . . ποιο]υμένωνΆ των άγαΦών» (αύτ. άρ.
35 σ. 104).
Και μάρτυς τούτων υπέρτατος ό διπλοΟς χρη-
σμός της Πυθίας 4:
Α'.
Αγνός είς τέμενος καθαροί;, ξένε, δαίμονος έ'ρχου
ψυχήν, νυμφαίου νάματος άψάμενος'
άς άγα&οΐς κείται βαιή λιβάς' άνδρα δέ φαϋλον
ουδ' αν ό στας νίψαι νάμασιν Ωκεανός.
Β .
Ιερά θεών αγαϋ-όϊς άναπέπταται, ουδέ καθαρμών
χρειώ' της άρετής ήψατο οΰδέν άγος.
"Οστις δ' ούλοόν ήτορ, άπόστιχε" οΰποτε γαρ σήν
•ψυχήν έκνίψει σώμα διαινόμενον.
Τών τοιούτων άγα&ών τω βουλομένω επιτρέπει
και ή της ώενοκρατείας επιγραφή έλευθέραν την
είς θυσίαν προσέλευσιν, άλλα και μετά τίνος είδι-
κωτέρου προσδιορισμού κύκλου, τοΟ τών καλου-
μένων έπιτελεστών. ΤοΟτο δέ ούχΐ δι' άλλο τι ή μό-
νον δια την της άγνότητος άσφάλειαν διότι έπι-
τελεστής άδύνατον νά νοηθή μή κα&αρδς τήν ψυ-
χήν, μή αγνός, μή άγαϋ'ός, κύτος ό πρότερον ήδη
τελέσας, Ό «προτελέσας», ό τά «προτέλεια ποιή-
σας», κατά τήν φράσιν Πλάτωνος του κωμικοΟ,
διά το παρά τοΟ θεού αϊτούμενον τέλος. ΑύτΌ και
μόνον τό γεγονός ό'τι έτελέσθη πρώτη θυσία (κατά
1 "Εν τισιν ίεροΐς ΰπηρ/ε και άλλος προκαταρκτικός δρος ά:;αρά-
€ατος· «άτελέοτψ (δηλ. άμυη'τω) ού θέζχις■> (Ιι68 άρ. 105, σ. 254).
Αλλά τά περί τούτου, καθώς και της εις τόν δοϋλον η τον ξένον απα-
γορεύσεως αξένω μηδενί», αυτόθι άρ. 96 σ. 274) κείνται εκτός του
ένταϋθα εξεταζομένου θέματος.
* Σημειωτέον ένταϋθα έν παρόδιο δτι τά κατά τό τέλος της επι-
γραφής ταύτης : «έκβαλλεσθω. . . ζημιούμενος ... η πληγαΐς αΐκιζό-
μενος ταΐς διπλαϊς ΠΕΤΡΑ κρίσεως», άναγνωστέα, έξοοελιζομένου
του Τ, ούτω: «πέρα κρίσεως, η'τοι «υπεράνω κρίσεως» (Ησύχιος,
εν λ. πέρα) -/ωρίς κρίσεως, άνευ δίκης, άπαραλλάκτως ώς δι' άλλης
φράσεως έν άρ. 140 (σ. 344) ορίζεται· «η άποτινόντω τω ίερεϊ . . .
και ά πράξις έστω αϋτώ κα&άπερ εκ δίκας*.
8 Ή συυ,πλη'ρωσις ημετέρα.
4 Άνθολογ. Παλατ. 17', 71, 72.
τά νόμιμα) έμαρτύρει το ευσεβές και τό άγαύόν5
τοΟ εις 6ν παρείχετο άδεια, κατά βούλησιν νά
προσέλθη εις τό ίερόν έπιτελεστής.
Τοιουτοτρόπως δέ και Οπό άλλην οψιν, τήν οϊκο-
νομικήν, ήσφαλίζετο εις τό ίερόν και τους έν αΰτώ
λατρεύοντας ή συμπλήρωσίς τών θυσιών, έπιθαο-
ρυνομένου του εύλαβοΟς ζήλου τών προθυσάντων,
δπως, παρά τό οπωσδήποτε δαπανηρόν του έργου,
προσέρχωνται εις τέλεσιν καϊ της ύστέρας θυσίας.
'' Επιτελεοϋντες άπό Λυκούργου του ρήτορος ήσαν
ήμΐν γνωστοί οί τω έπιτελεώματι, —ώς έλέγετο
« τό επί πάσι ϋ·υόμενον ύπερ τοϋ επιτελείς γενέσθαι
τάς πρότερον ϋυσίας »,— πληροΟντες δλον τό κατά
τά ίερά νόμιμα ύπαγορευόμενον. Αυτούς τούτους
εχομεν έν τη επιγραφή έπιτελεστάς 6.
*
Αύθις τοϋ γρίφον.
Μετά τά προεκτεθειμένα, ή επιγραφή άναγινω-
σκομένη ώδε'
« Ξενοκράτεια Κηφισώ ίερ|ον ίδρΰσατο και άνέ-
θηκεν | ξυμβώμοις τε θεοΐς διδασκαλίας τόδε δώ-
ρον, ώενιάδου θυγάτ|ηρ, και μήτηρ, έκ Χολλειδών']
θύειν τώ βουλομένω έπι|τελεστών άγαθών »
τεχνολογεΐται ώς άκολούθως'
Ξενοκράτεια ώενιάδου θυγάτηρ, έκ Χολλειδών,
και μήτηρ,
Κηφισώ ξυμβώμοις τε θεοΐς
ίερόν ίδρΰσατο, και άνέθηκεν
διδασκαλίας τόδε δώρον'
θύειν τώ βουλομένω έπιτελεστών άγαθών.
Δεικνύει δ' οΰτω τήν ώενοκράτειαν ίδρύτριαν τω
6 Τό ίσοδύναμον τών δρων άγα&ος και ευσεβής κάλλιον παντός
άλλου δεικνύει τό έπο'μενον χωρίον του ρήτορος Λυκούργου έν τώ κατά
Λεωκράτους (96): ο'Όθεν δη και άξιον θεωρήσαι και τά θείον, δτι τοις
άνδράσι τοις άγαϋοΐς ευμενώς ε/ει. Λέγεται γαρ κύκλοι τόν τόπον
εκείνον περιρρυήναι τό πϋρ και σωθήναι τούτους μόνους, άφ' ων καϊ.
το χωρίον έτι καί νυν προσαγορεύεο'&αι τών ευσεβών χώρον».
6 Τελεστής και έπιτελ.εατής ένταϋθα ό άπλοΰς θύτης, δλως διάφο-
ρος του κατ3 εϊδικόν αξίωμα τελεστοϋ, ιερέως, μυσταγωγοΰ, μητρα-
γύρτου κτλ.— Τέλος δε η θυσία ( Αθηναίου Β' 12 (40)).— Προτελής
ΰυσία και προτέλεια ποιεΐν (Άθην. Θ' 18 (376) Ι' 58 (441-2). Προ-
τέλεια (* Αρποκρατίων).— Έπιτελεοΰν και έπιτελ.έωμα (Άρποκρ. και
Σουίδας). Επιτελή (Σουίδας). Έπιτελέωμα, έπιτελεώσαι, αφιέρωσε
(Ήσύ/ιος).— Η λέξις έπιτελεστής άπαντα παρά τώ Σ"/ολιαστη της
Λυκόφρονος Αλεξάνδρας.