DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Ellēnikos taphos tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0128
116
Ειρήνης Α. Βαρονχα: Ελληνικός τάφος της ΙΙάρον
ΑΕ 1925—1926
φυγε τό πλούσιον περίγραμμα των άναπεπταμένων πτερύγων και τοιουτοτρόπως ή στά-
σις της μορφής είναι εντελώς ήρεμος.
Ή παράστασις της Νίκης ύπήρξεν, ως γνοοστόν, πολύ άγαπητόν θέαμα εις την
Έλληνικήν τέχνην. Καθ' δλην δμως την άρχαϊκήν έποχήν μέχρι τοϋ πέμπτου αιώνος επι-
κρατεί ,ό τύπος της Νίκης τοΰ Άρχέρμου 1, έν ω ό τύπος της καθήμενης Νίκης είναι
μεν επίσης συνήθης και μάλιστα εις τά νομίσματα μέχρι και τών Ρωμαϊκών χρόνων,
άλλα μόνον άπό τοϋ πέμπτου αιώνος και εντεύθεν 3 . Ό τύπος βεβαίως δεν έδημιουρ-
γήθη υπό τών τεχνιτών τών νομισμάτων, άλλα θά υπήρχε και πλαστικόν πρότυπον? τό
όποιον ούτοι έμιμήθησαν, μή διασωθέν 3. Ή Νίκη ούχ ήττον τού μαχαιριού είναι
πολύ ενδιαφέρουσα, διότι δέν κάθηται, ώς εις ο'λας τάς άλλας περιπτώσεις, εις τό έδα-
φος ή* εις άλλη ν τινά έ'δραν, άλλ' εις ύδρίαν. ,,
Αγγεία ώς σύμβολα τής Νίκης άπαντώσι συχνότατα ^ ή πρόχους και ή φιάλη εις
σκηνάς θυσιών και σπονδών ύπό τήν ίδιότητά της ώς «σπονδοφόρου» 5. Επίσης άπαντα
συχνά και με ύδρίαν, αλλά και τότε ερμηνεύεται ώς Νύμφη 6, Κήρ ' Ήώς 8 ~Ιρις ® ή
Νίκη «υδροφόρος» 19> ουδέποτε δμως ώς καθαρός τύπος Νίκης. Επίσης εις πήλινον
άγαλμάτιον με ύδρίαν εις τήν κεφαλήν, εύρισκόμενον εις τό Μουσεΐον τοϋ Βερολίνου 11.
. Εις τά νομίσματα τής Τερίνης, εις τά όποια ή Νίκη κάθηται έπι υδρίας (πλαγίως
τεθειμένης), ερμηνεύεται ύπό τοϋ Εθ§1ϊπ§ ώς μίγμα παλαιοτέρου καθαρού τύπου
Νίκης και Νύμφης—Θεάς ύγροΰ στοιχείου/ τό όποιον συμβολίζει ή υδρία.
Και εις δλας μεν τάς ανωτέρω περιπτώσεις πιθανόν και" νά έ'χωσι δίκαιον οι
μή άναγνωρίζοντες εις τήν πτερωτήν μορφήν μέ ύδρίαν τον καθαρόν τύπον τής Νίκης,
εις τήν Ίδικήν μας δμως περίπτωσιν νομίζω, δτι μόνον ώς τοιούτος δύναται νά έρμηνευθή.
Περί τούτου δέ πειθόμεθα, διότι τό μαχαιρίδιον είναι άντικείμενον τοϋ γυναικείου
καλλωπισμού, ώς κατωτέρω εξηγείται, εκτός δε τούτου άνήκει εις έποχήν, ή όποία δχι
μόνον δέν άντίκειται εις τήν τοιαύτην έκδοχήν, άλλ' άπεναντίας μας παρέχει και άλλα
άνάλογα παραδείγματα. Διά τής τέχνης τής παραστάσεως θά ήτο βεβαίως άδύνατον
νά κατατοπισθώμεν χρονολογικώς, ένεκα τής μεγάλης φθοράς, άλλ' ή παρουσία τού
σκύφου, ό όποιος είναι άδύνατον νά θεωρηθή αρχαιότερος τοϋ 400 ή έστω "και τοϋ τέ-
λους τοϋ 5ου αιώνος, εις τον αύτόν τάφον, δίδει περίπου και τήν χρονολογίαν τοϋ
μαχαιριδίου. Είναι επομένως δυνατόν νά θεωρηθή τοΰτο σύγχρονον προς τον σκύφον, δπως
είναι λογικώτερον, πάντως δέ δχι άρχαιότερον τών μέσων τοϋ 5ου π. Χ. αιώνος ή νεώ-
τερον τών μέσων τοϋ τετάρτου.
Άλλα άκριβώς μετά τά μέσα τοϋ πέμπτου αιώνος ή σημασία τοΰ τύπου τής
Νίκης εκτείνεται και εις τον κύκλον τών θνητών γυναικών ώς σύμβολον τής δυναμένης
1 Βιιΐΐβ έν Κθ3θ1ιβΓ Ι,βχϊΐΣοη III σ.320.8ίπάηϊοζ1ί&. 4 Κβ§Ιϊη§ ε. ά. σ. 79.
ϋίβ 8ϊβ£β3£δΐ1ίη σ. 11. ΑΕ 1923, 70έ. 75έ. (Οικονόμος). δ Πρβ. και ΚοβοΙιθγ III σ. 327.
2 Πρβλ. νομίσματα Ήλιδος Β Μ. Ο. Χ. 15. Τάραντος 6 Νομίσματα Λαρίσης Β. Μ. Ο. ΤΙΐΘΒδΗΐ^ IV 1.1
και Ρηγίου Εν3Π5 Ηοΐ'δβΐΏβη ο£ Τανβηίιιηι σ. 33. 8ίχ. V 6-7.
Νυπι. ΟΙίΓΟη. 1898 σ. 218. Νομίσματα τής Τερίνης· ό 7 ΕυΓΐν/ϋη§1βΓ Οβπιπιβη XVIII 24.
Κ6§Κη§ εις τό βιβλίον αύτοϋ Τθπηα έ'χει συγκεντρώ- 8 "Ε. ά. XIX 67 και XX 11.
σει (σελ. 77) δλους τούς τύπους της καθήμενης Νίκης 9 ΟβΓίΐΗΓά Αυ.8. ν&δβηβ. II σ. 16 και πίν. 81.
και τήν σχετικήν βιβλιογραφίαν. 10 ΒβηηάοΓί 6πβοΙι. ιι. δϊο. νπδβηΜάβΓ σ. 41.
3 Καθώς παρατηρεί ό δΐιιάηϊοζίΣβ έ. ά. ήδη 6 Πίν- πίν. 23,2.
δαρος είχε φαντασθή καθημένην Νίκην, είς τάς άγκάλας 11 ΡΗηοίΙία ΒβιΉηβΓ ΤβΓΓ30θΐίβη σ. 327 Πίν. 12.
τής οποίας πίπτει δ νικητής ("Ισθμια 1. 22 Νέμεα 5. 42). 12 "Ε. ά. σ. 87.
Ειρήνης Α. Βαρονχα: Ελληνικός τάφος της ΙΙάρον
ΑΕ 1925—1926
φυγε τό πλούσιον περίγραμμα των άναπεπταμένων πτερύγων και τοιουτοτρόπως ή στά-
σις της μορφής είναι εντελώς ήρεμος.
Ή παράστασις της Νίκης ύπήρξεν, ως γνοοστόν, πολύ άγαπητόν θέαμα εις την
Έλληνικήν τέχνην. Καθ' δλην δμως την άρχαϊκήν έποχήν μέχρι τοϋ πέμπτου αιώνος επι-
κρατεί ,ό τύπος της Νίκης τοΰ Άρχέρμου 1, έν ω ό τύπος της καθήμενης Νίκης είναι
μεν επίσης συνήθης και μάλιστα εις τά νομίσματα μέχρι και τών Ρωμαϊκών χρόνων,
άλλα μόνον άπό τοϋ πέμπτου αιώνος και εντεύθεν 3 . Ό τύπος βεβαίως δεν έδημιουρ-
γήθη υπό τών τεχνιτών τών νομισμάτων, άλλα θά υπήρχε και πλαστικόν πρότυπον? τό
όποιον ούτοι έμιμήθησαν, μή διασωθέν 3. Ή Νίκη ούχ ήττον τού μαχαιριού είναι
πολύ ενδιαφέρουσα, διότι δέν κάθηται, ώς εις ο'λας τάς άλλας περιπτώσεις, εις τό έδα-
φος ή* εις άλλη ν τινά έ'δραν, άλλ' εις ύδρίαν. ,,
Αγγεία ώς σύμβολα τής Νίκης άπαντώσι συχνότατα ^ ή πρόχους και ή φιάλη εις
σκηνάς θυσιών και σπονδών ύπό τήν ίδιότητά της ώς «σπονδοφόρου» 5. Επίσης άπαντα
συχνά και με ύδρίαν, αλλά και τότε ερμηνεύεται ώς Νύμφη 6, Κήρ ' Ήώς 8 ~Ιρις ® ή
Νίκη «υδροφόρος» 19> ουδέποτε δμως ώς καθαρός τύπος Νίκης. Επίσης εις πήλινον
άγαλμάτιον με ύδρίαν εις τήν κεφαλήν, εύρισκόμενον εις τό Μουσεΐον τοϋ Βερολίνου 11.
. Εις τά νομίσματα τής Τερίνης, εις τά όποια ή Νίκη κάθηται έπι υδρίας (πλαγίως
τεθειμένης), ερμηνεύεται ύπό τοϋ Εθ§1ϊπ§ ώς μίγμα παλαιοτέρου καθαρού τύπου
Νίκης και Νύμφης—Θεάς ύγροΰ στοιχείου/ τό όποιον συμβολίζει ή υδρία.
Και εις δλας μεν τάς ανωτέρω περιπτώσεις πιθανόν και" νά έ'χωσι δίκαιον οι
μή άναγνωρίζοντες εις τήν πτερωτήν μορφήν μέ ύδρίαν τον καθαρόν τύπον τής Νίκης,
εις τήν Ίδικήν μας δμως περίπτωσιν νομίζω, δτι μόνον ώς τοιούτος δύναται νά έρμηνευθή.
Περί τούτου δέ πειθόμεθα, διότι τό μαχαιρίδιον είναι άντικείμενον τοϋ γυναικείου
καλλωπισμού, ώς κατωτέρω εξηγείται, εκτός δε τούτου άνήκει εις έποχήν, ή όποία δχι
μόνον δέν άντίκειται εις τήν τοιαύτην έκδοχήν, άλλ' άπεναντίας μας παρέχει και άλλα
άνάλογα παραδείγματα. Διά τής τέχνης τής παραστάσεως θά ήτο βεβαίως άδύνατον
νά κατατοπισθώμεν χρονολογικώς, ένεκα τής μεγάλης φθοράς, άλλ' ή παρουσία τού
σκύφου, ό όποιος είναι άδύνατον νά θεωρηθή αρχαιότερος τοϋ 400 ή έστω "και τοϋ τέ-
λους τοϋ 5ου αιώνος, εις τον αύτόν τάφον, δίδει περίπου και τήν χρονολογίαν τοϋ
μαχαιριδίου. Είναι επομένως δυνατόν νά θεωρηθή τοΰτο σύγχρονον προς τον σκύφον, δπως
είναι λογικώτερον, πάντως δέ δχι άρχαιότερον τών μέσων τοϋ 5ου π. Χ. αιώνος ή νεώ-
τερον τών μέσων τοϋ τετάρτου.
Άλλα άκριβώς μετά τά μέσα τοϋ πέμπτου αιώνος ή σημασία τοΰ τύπου τής
Νίκης εκτείνεται και εις τον κύκλον τών θνητών γυναικών ώς σύμβολον τής δυναμένης
1 Βιιΐΐβ έν Κθ3θ1ιβΓ Ι,βχϊΐΣοη III σ.320.8ίπάηϊοζ1ί&. 4 Κβ§Ιϊη§ ε. ά. σ. 79.
ϋίβ 8ϊβ£β3£δΐ1ίη σ. 11. ΑΕ 1923, 70έ. 75έ. (Οικονόμος). δ Πρβ. και ΚοβοΙιθγ III σ. 327.
2 Πρβλ. νομίσματα Ήλιδος Β Μ. Ο. Χ. 15. Τάραντος 6 Νομίσματα Λαρίσης Β. Μ. Ο. ΤΙΐΘΒδΗΐ^ IV 1.1
και Ρηγίου Εν3Π5 Ηοΐ'δβΐΏβη ο£ Τανβηίιιηι σ. 33. 8ίχ. V 6-7.
Νυπι. ΟΙίΓΟη. 1898 σ. 218. Νομίσματα τής Τερίνης· ό 7 ΕυΓΐν/ϋη§1βΓ Οβπιπιβη XVIII 24.
Κ6§Κη§ εις τό βιβλίον αύτοϋ Τθπηα έ'χει συγκεντρώ- 8 "Ε. ά. XIX 67 και XX 11.
σει (σελ. 77) δλους τούς τύπους της καθήμενης Νίκης 9 ΟβΓίΐΗΓά Αυ.8. ν&δβηβ. II σ. 16 και πίν. 81.
και τήν σχετικήν βιβλιογραφίαν. 10 ΒβηηάοΓί 6πβοΙι. ιι. δϊο. νπδβηΜάβΓ σ. 41.
3 Καθώς παρατηρεί ό δΐιιάηϊοζίΣβ έ. ά. ήδη 6 Πίν- πίν. 23,2.
δαρος είχε φαντασθή καθημένην Νίκην, είς τάς άγκάλας 11 ΡΗηοίΙία ΒβιΉηβΓ ΤβΓΓ30θΐίβη σ. 327 Πίν. 12.
τής οποίας πίπτει δ νικητής ("Ισθμια 1. 22 Νέμεα 5. 42). 12 "Ε. ά. σ. 87.