DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.51685#0015
w
o
c
1. FRAGMENT KSIĘGI CHÓROWEJ
Bez sygnatury
[Incip.:] Puer natus est nobis.
Łac. Włochy północne (Werona?). Połowa XII w.
Pergamin, 306X210 mm. Kart 4.
Pisane minuskułami i pismem nutowym XII w. Tekst między czer-
wonymi liniami, nuty na jednej linii żółtej.
Proweniencja: Wyłepione z oprawy rps 580 (rękopis włoski
z XV w.) przez prof. Birkenmajera w 1932 r.
2 ozdobne inicjały.
Fol. 1 r.
Inicjał P(uer) na tle lazurowym, na całą wysokość
karty, trzymany w dziobie przez białego ptaka o jasno-
zielonych skrzydłach. Sama litera jest żółta, wnętrze
nia podzielone na kompartymenty wypełnione płaskim
ornamentem: zygzakami oraz czerwonymi i błękitnymi
esami. Laska pionowa jest zakończona kapitelem ple-
cionkowym, który przechodzi w witkę z głową lwa po-
żerającego ptaka. Eliptyczne wnętrze brzuśca litery wy-
pełniają spiralne, zwijające się gałązki biało-zielone
i biało-czerwone, wychodzące z pyska zwierzęcego
u podstawy.
Fol. 3 r.
Inicjał L(ux fulget) na tle lazurowym, obwiedzionym
minium. Litera jest utworzona z biało-czerwonego ciała
smoczego o łapach i ogonie lwa. Z pyska wybiega
ulistniona gałązka, ogon także kończy się gałązką.
Opisany fragment ma wszelkie cechy późnoromań-
skiego produktu północno-włoskiego i trochę przypo-
mina inicjały w rps B. J. 356 nr 2, tylko wykonanie
jest tu mniej dbałe.
Bardzo podobne inicjały znajdujemy w Passionale
w bibliotece klasztoru w Admont. (Zob. Beschreiben-
des Yerzeichnis der illuminierten Handschriften in
Osterreich. Bd 4. Paul Buberl: Die illum. Handschr. in
der Steiermark. Teil 1. Bibliothek des Benediktinerstiftes
Admont. Leipzig 1911 nr 105, zwłaszcza tabl. XIV
fig. 118).
2. DECRETUM GRATIANI CUM GLOSSA BARTHOLOMAEI BRIX1ENSIS
Rps 356
Łac. Włochy środkowe, może Piza lub Bolonia. Około 1200 r.
Pergamin, 384x244 mm. Kart 339+2 puste.
Pisane w dwóch kolumnach 50-wierszowych. Tekst Dekretu Gra-
cjana jest pisany śliczną, równą minuskułą włoską typu karolińskiego.
Gdzieniegdzie da się jeszcze zauważyć litera e caudata, która z począt-
kiem XIII w. całkiem zanika. Tytuły ksiąg rubrykowane. Glosy mar-
ginalne nieco późniejsze.
Oprawne w skórę, na deskach, bez ozdób, z XV w.
Proweniencja zanotowana na górnym marginesie fol. 1 r.: Iste
Uber est Thome de Strampino decretorum dris, canonici Gnesnensis, emptus
Vratislavie 1439 die 17 lanuari presentibus Caspar Rokemberg et mgr o
Nicolao Bittnijri. Na pustym antefolium napis z XV w. innym pismem:
Fro Collegia artistarum in Cracoyia. Na prawym marginesie u góry
f°l- 1 r. herb Tomasza ze Strzempina: złoty Prus na lazurowym polu.
Fig. 4.
Bibliografia: A. Vetulani: Uber die Distinctioneneinteilung und
die Paleae im Dekret Gratians. Zeitschrift der Savigny Stiftung. Ka-
nonistische Abt. Bd 53: 1933 s. 347—370; Une suitę d’etudes pour ser-
v*r a 1’histoire du Dćcret de Gratien. Revue Historiąue de Droit Fran-
ęais et Ftranger 1936 s. 349—359; Encore un mot sur le droit romain
dans le Dćcret de Gratien. (Deductiones e codice nr 356 Bibl. Jag.
Cracov.) Apollinaris Vol. 21: 1948 s. 129—134; Les manuscrits du
Dćcret de Gratien et les oeuvres des Decretalistes dans les Bibliothć-
ques polonaises. W: Studia Gratiana. I. Bologna 1953 s. 217—288.
2 inicjały figuralne, 36 mniejszych inicjałów orna-
mentalnych, zoomorficznych i figuralnych, 38 inicjałów
ornamentalnych większych, których przeciętna wyso-
kość wynosi około 100 mm, długie litery dosięgają
180 mm wysokości.
Całą dekorację wykonano farbami kryjącymi, cienko
kładzionymi wprost na nie gruntowany pergamin. Złoto,
które gra rolę doinumjącą, ma odcień nieco czerwo-
nawy i zostało w stanie płynnym nałożone pędzelkiem.
W przeciwieństwie do większości włoskich rękopisów
tego czasu, wykonanych niedbale i prymitywnie, spo-
tykamy tu technikę wysoko rozwiniętą i bardzo solidną.
Fol. 1 r.
Nieco zniszczony i starty inicjał I(n prima parte), za-
kończony kapitelem plecionkowym, nakryty plintą. Na
plincie na lazurowym tle stoi Chrystus w czerwonej
szacie i zielonej todze ze złotym szlakiem, w lewej ręce
trzyma rotulus, prawą błogosławi. Typ Chrystusa i sty-
lizacja draperii są wybitnie bizantynizujące, zapewne
wzorowane na rękopisach greckich. Fig. 2.
Fol. 1 v.
Mały inicjał I(n) stojący na dziwostworze o głowie
młodzieńca i skrzydlatym korpusie zakończonym ogo-
nem wężowym.
Fol. 2 r.
Inicjał I trzymany oburącz przez nagiego młodzieńca.
Fig. 3.
Fol. 2v.
Inicjał 1 wychodzący z głowy zwierzęcej.
Z' Ameisenowa: Rękopisy iluminowane — 2
9
o
c
1. FRAGMENT KSIĘGI CHÓROWEJ
Bez sygnatury
[Incip.:] Puer natus est nobis.
Łac. Włochy północne (Werona?). Połowa XII w.
Pergamin, 306X210 mm. Kart 4.
Pisane minuskułami i pismem nutowym XII w. Tekst między czer-
wonymi liniami, nuty na jednej linii żółtej.
Proweniencja: Wyłepione z oprawy rps 580 (rękopis włoski
z XV w.) przez prof. Birkenmajera w 1932 r.
2 ozdobne inicjały.
Fol. 1 r.
Inicjał P(uer) na tle lazurowym, na całą wysokość
karty, trzymany w dziobie przez białego ptaka o jasno-
zielonych skrzydłach. Sama litera jest żółta, wnętrze
nia podzielone na kompartymenty wypełnione płaskim
ornamentem: zygzakami oraz czerwonymi i błękitnymi
esami. Laska pionowa jest zakończona kapitelem ple-
cionkowym, który przechodzi w witkę z głową lwa po-
żerającego ptaka. Eliptyczne wnętrze brzuśca litery wy-
pełniają spiralne, zwijające się gałązki biało-zielone
i biało-czerwone, wychodzące z pyska zwierzęcego
u podstawy.
Fol. 3 r.
Inicjał L(ux fulget) na tle lazurowym, obwiedzionym
minium. Litera jest utworzona z biało-czerwonego ciała
smoczego o łapach i ogonie lwa. Z pyska wybiega
ulistniona gałązka, ogon także kończy się gałązką.
Opisany fragment ma wszelkie cechy późnoromań-
skiego produktu północno-włoskiego i trochę przypo-
mina inicjały w rps B. J. 356 nr 2, tylko wykonanie
jest tu mniej dbałe.
Bardzo podobne inicjały znajdujemy w Passionale
w bibliotece klasztoru w Admont. (Zob. Beschreiben-
des Yerzeichnis der illuminierten Handschriften in
Osterreich. Bd 4. Paul Buberl: Die illum. Handschr. in
der Steiermark. Teil 1. Bibliothek des Benediktinerstiftes
Admont. Leipzig 1911 nr 105, zwłaszcza tabl. XIV
fig. 118).
2. DECRETUM GRATIANI CUM GLOSSA BARTHOLOMAEI BRIX1ENSIS
Rps 356
Łac. Włochy środkowe, może Piza lub Bolonia. Około 1200 r.
Pergamin, 384x244 mm. Kart 339+2 puste.
Pisane w dwóch kolumnach 50-wierszowych. Tekst Dekretu Gra-
cjana jest pisany śliczną, równą minuskułą włoską typu karolińskiego.
Gdzieniegdzie da się jeszcze zauważyć litera e caudata, która z począt-
kiem XIII w. całkiem zanika. Tytuły ksiąg rubrykowane. Glosy mar-
ginalne nieco późniejsze.
Oprawne w skórę, na deskach, bez ozdób, z XV w.
Proweniencja zanotowana na górnym marginesie fol. 1 r.: Iste
Uber est Thome de Strampino decretorum dris, canonici Gnesnensis, emptus
Vratislavie 1439 die 17 lanuari presentibus Caspar Rokemberg et mgr o
Nicolao Bittnijri. Na pustym antefolium napis z XV w. innym pismem:
Fro Collegia artistarum in Cracoyia. Na prawym marginesie u góry
f°l- 1 r. herb Tomasza ze Strzempina: złoty Prus na lazurowym polu.
Fig. 4.
Bibliografia: A. Vetulani: Uber die Distinctioneneinteilung und
die Paleae im Dekret Gratians. Zeitschrift der Savigny Stiftung. Ka-
nonistische Abt. Bd 53: 1933 s. 347—370; Une suitę d’etudes pour ser-
v*r a 1’histoire du Dćcret de Gratien. Revue Historiąue de Droit Fran-
ęais et Ftranger 1936 s. 349—359; Encore un mot sur le droit romain
dans le Dćcret de Gratien. (Deductiones e codice nr 356 Bibl. Jag.
Cracov.) Apollinaris Vol. 21: 1948 s. 129—134; Les manuscrits du
Dćcret de Gratien et les oeuvres des Decretalistes dans les Bibliothć-
ques polonaises. W: Studia Gratiana. I. Bologna 1953 s. 217—288.
2 inicjały figuralne, 36 mniejszych inicjałów orna-
mentalnych, zoomorficznych i figuralnych, 38 inicjałów
ornamentalnych większych, których przeciętna wyso-
kość wynosi około 100 mm, długie litery dosięgają
180 mm wysokości.
Całą dekorację wykonano farbami kryjącymi, cienko
kładzionymi wprost na nie gruntowany pergamin. Złoto,
które gra rolę doinumjącą, ma odcień nieco czerwo-
nawy i zostało w stanie płynnym nałożone pędzelkiem.
W przeciwieństwie do większości włoskich rękopisów
tego czasu, wykonanych niedbale i prymitywnie, spo-
tykamy tu technikę wysoko rozwiniętą i bardzo solidną.
Fol. 1 r.
Nieco zniszczony i starty inicjał I(n prima parte), za-
kończony kapitelem plecionkowym, nakryty plintą. Na
plincie na lazurowym tle stoi Chrystus w czerwonej
szacie i zielonej todze ze złotym szlakiem, w lewej ręce
trzyma rotulus, prawą błogosławi. Typ Chrystusa i sty-
lizacja draperii są wybitnie bizantynizujące, zapewne
wzorowane na rękopisach greckich. Fig. 2.
Fol. 1 v.
Mały inicjał I(n) stojący na dziwostworze o głowie
młodzieńca i skrzydlatym korpusie zakończonym ogo-
nem wężowym.
Fol. 2 r.
Inicjał I trzymany oburącz przez nagiego młodzieńca.
Fig. 3.
Fol. 2v.
Inicjał 1 wychodzący z głowy zwierzęcej.
Z' Ameisenowa: Rękopisy iluminowane — 2
9