Ars: časopis Ústavu Dejín Umenia Slovenskej Akadémie Vied (1977-1981(1977))

86

licsanyiorum gentils niobiliis pnolaitae. Bratislava 1943, s. 83,
84, 99, 106.
27NÉMETHY, L. : Sériés parochiarum et parochorum
archidioecesis strigoniensis ab antiquissimis temporibus.
Strigonii 1894, s. 408.
28 SACHS, H, BADSTÜBNER, E., NEUMANN, H.:
Christliche Ikonographie in Stichworten. Leipzig 1973, s.
33a n.
29 Uvedená póvodná pergamenová listina z roku 1462
sa zachovala v konvolúte písomností z prosieckej fary,
obsahujúcom aj viaceré kánonické vizitácie Liptovskej
Anny a Prosieku a dnes deponovanom v Štátnom oblast-
nom archíve v Levoči. Keďže podlá našich poznatkov do-
kument sa doteraz nepublikoval a je založený v novodobom
materiáli, uvádzame ho v plnom znění: „Georgius Dei et
Apostolice Sedis Gratia Episcopus Milkoviensis nec non
Reverendissimi in Christo Patris et Domini Dyonisii Mi-
seratione Divina Tituli Sancti Ciriaci in Thermis Sanctae
Romane Ecclesie Presbyteři Cardinalis Archi-Episcopi
Strigoniensis Locique Ejusdem Comitis Perpetui Primatis
et Apostolice Sedis Legati Nati ac in Regno Hungarie
ejusdem Sedis legati de latere Suffraganeus et in Ponti-
ficalibus Vicarius Generalis Universis et singulis Christi
fidelibus praesentium noticiam habituris Salutem Benedic-
tione cum paternax. Splendor Paterne Glorie qui suamun-
dum ineffabili illuminât claritate pia Vota fidelium tune
precique benigno fauore prosequitur cum deuota ipsorum
humilitas Sanctorum precibus et meritis adiuvantur. Cu-
pientes igitur Vt Ecclesia parochialis in possessione Prosik
ad Honorem Sancte Margarethe Virginis et Martyris fab-
ricata, quam nos et prefati Reverendissimi Domini in
Christo patris et domini Dyonisii Cardinalis et Archi-
-Episcopi speciali commissione reconciliauimus Cimiterium-
que ejusdem pro Sepultura Christianorum consecrauimus
Anno die et loco quibus infra ut a Christi fidelibus iugiter
et devotius veneretur omnibus Christi fidelibus: qui pre-
fatam Eclesiam in festiuitatibus scilicet Natiuitatis Domini
Circumcisionis Epiphaniarum Parasceues Resurrectionis,
Assensionis (sic) Trinitatis Corporis Christi et Transfigu-
rationis nec non in omnibus Festivitatibus Beate Marie
Virginis, Duodecim Apostolorum Quatuor Evangelistarum
Quatuor Doctorum Stephani Ladislai Regum Emerici Ducis
Nicolai Martini Benedicti Egidii Antonii Francisci Domi-
nici Confessoris Johannis Baptiste Adalberti Georgii Stepha-
ni Laurentii Martyrům Anne Matris Marie Marie Magda-
lene Katherine (sic) Dorothee Margarethe Prisce Agnetis
Virginum et Martyrům Elisabeth Vidue, nec non omnium
sanctorum singulisque diebus dominicis Item in die Comme-
moriacionis Omnium fidelium Animarum ac in die dedica-
tionis ejusdem Ecclesie devote visitauerint vel: ad fabricam
ejusdem manus porrexerint adjustrices de Omnipontis Dei
Gratia ,ac Beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus aucto-
ritate conifisi de Iniunctis eis ipenitenciiis salutaribus
quadraginta dierum Indulgentias in domino misericorditer
elargimur. In quorum testimonium et fidem presentes Litte-
ras Sigilli Nostri Pontificalis pendentis et authentici mu-
nimine roboratas iussimus fieri et concendi. Datum in dicta

Prosik in die Sancte Katherine (sic) Virginis Anno Domini
Millesimo Quadringentesimo Sexegesimo Secundo etc.“
Listina nie je podpísaná a vidno na nej dve dierky po
odtrhnutej privesenej pečati. Uložená je spolu s prepisom
z roku 1825 v papierovom obale, ktorý má nápis „Antiqua
originalia documenta Parochiae Sancto Annensis et Eccle-
siarum Proszekiensis, et Sancto-Annensis“.
30 Záznam o Prosieku v liptovskej kanonickej vizitách
z roku 1560: „Proszek. Ad Ecclesiam Beatae Margarete,
sub dicione domini Kwbini, Laurencius de Lypch Germa-
nica, iuvenis, subniger uxoratus, imperitus totus ec here-
ticus Carocouie per Reverendům dominum Andreám Lao-
dicensem episcopum Anno Domini 1557. indigne ordinatus,
Ecclesiam fede instar tenet harae, in Babtisterio aquam
tantum puram habet. Cum habuerit communicantes, tum
tantum célébrât, et hoc lingua nativa canoxne neglecta
(sic), obedienciam tantum et resipiscenciam sine privata
confessione a communicantibus eflagitare dicitur et sub
utraque specie communicat. Ad informis si vocatus fuerit
simpliciter in mensa consecrat. Buxbulco dignior, quam
animarum curatori, quas sauciat pocius quam curat.“
31 PÉTERFFY, C. : Sacra Concilia ecclesiae romano-
-catholicae in regno Hungariae celebrata, 1616—1715. Po-
sonium 1742, IL
32 KŘIŽKO, P.: Dějiny bansko-mestského seniorátu. Tra-
noscius 1948, s. 53a n.
33 KLANICA, M.: Fata aug. conf. ecclesiarum a tempor
reformationis ad synodům Pestiensem. Vydal FABÖ, A.:
Monumenta evangelicorum A. C. in Hungaria, historica.
Pest 1865, III., is. 66 a n.
3/1 Tamže, s. 66.
35 Tamže, s. 66 a n.
36 Domnievame sa, že prvým prosieckym evanjelickým
kňazom bol Vavřinec z Nemeckej Lupče (BUCKO, V.:
c. d., s. 168). Podlá evanjelického cirkevného historika
Klánicu prosieckym evanjelickým kňazom roku 1580 bol
Juraj Poluch, roku 1610 Daniel Melikius, roku 1651 Andrej
Luoae, roku 1674 Kronczay (KLANICA, M.: c. d., s. 66).
37 Visitatio parochorum et Parochiarum Incliti Comitatus
Liptoviensis et Hontensis Anno M.D.C.XX IV... per Ar-
chidiaconum Franciscum Jezerniczky, v rukopisnom oddě-
lení Univerzitnej knižnice v Budapešti, Collectio, Heve-
nessyana, T. LXIII.
38 BEL, M. : Notitia Hungariae novae historico-geogra-
phica, Pars I. 1735, T. III., is. 584.
39 Rozdiel medzi právami zemepána a patronátom bol
v Uhorsku v 16. istoiročí velmi nejasný. Leopold I. vydal
roku 1701 nariadenie, ktorým si vyhradil patronátne právo
všade tam, kde kostoly sa dostali do rúk nekatolíkov, teda
bez ohladu na zemepánske právo miestnych šlachtických
majitelov obcí, ak tito vytrvali pri reformách. Podrobnejšie
pozři SÓLYOM, J.: Az evangelikus itemplom tôrténete Ma-
gyarországon v zborníku Evangelikus Templomok. Buda-
pest 1944.
49 MAKO VIČKY, J. D.: Obrazy z vizitačných zápisnic
ev. a. v. cirvkí v Liptove od r. 1648—1706. In: Korouhev
na Sióne, 1880, iS. 73 a m.