DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Smolińska, Marta: Dermatologia malarska: obraz skóry a skóra obrazu
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.42381#0131
Marta Smolińska
DERMATOLOGIA MALARSKA: OBRAZ SKÓRY
A SKÓRA OBRAZU
Motyw oddanej werystycznie ludzkiej skóry, koncentrujący uwagę
odbiorców na zmyśle dotyku oraz na powierzchni, która stanowi granicę
między wnętrzem a zewnętrzem, od lat 90. XX wieku w obszarze sztuki
aktualnej zdaje się coraz bardziej zyskiwać na popularności. Ostentacyj-
nie eksponowany między innymi w pracach tak znanych artystek i arty-
stów, jak Ron Mueck, Patricia Piccinini, Pipilotti Rist, John Isaacs czy
Nicole Tran Ba Vang staje się jednym z emblematów współczesności. Pa-
radoks polega jednak na tym - co stawiam jako jedną z tez niniejszego
tekstu - że najbardziej frapująco i wieloaspektowo ów motyw działa wca-
le nie w fotografii, instalacji czy nowych mediach, lecz w tzw. obrazie
sztalugowym, którego przestarzałość i nieprzystawalność do przekazy-
wania aktualnych idei już niejednokrotnie wskazywano. Aby tezę tę uar-
gumentować - na reprezentatywnych przykładach malarstwa Magdaleny
Moskwy, Bartosza Kokosińskiego, Pawła Matyszewskiego, Grzegorza
Sztwiertni, Saskii de Kleijn i Mariny Schulze - wyróżnię nurt tzw. der-
matologii malarskiej. W obecnych czasach, które odzwyczaiły nas od ge-
nerowania wyrazistych manifestów pokoleniowych i dominujących nur-
tów, za celną uważam metaforę Jurija Łotmana, porównującą działania
twórców w polu sztuki do rozproszonej energii pola minowego, gdzie tu
i ówdzie rozlegają się wybuchy, choć nie można przewidzieć, czy i w jakim
miejscu one nastąpią. Sugeruję zatem, że dermatologia malarska może
być postrzegana jako jeden z takich wybuchów - wyraźnie „słyszalnych”
na współczesnej globalnej scenie artystycznej i rysujących się jako feno-
men wpisany w szerszą tendencję artystyczną, związaną z eksplorowa-
niem cielesności w epoce konwergencji mediów.
Wybrani przeze mnie twórcy, którzy motyw skóry całkowicie utożsa-
mili z płaszczyzną obrazu, inicjują w ten sposób napięcie pomiędzy prze-
mianą ciała w ciało sztuki - co w znacznym i znaczącym stopniu wiąże
się z tradycją malarstwa religijnego - a transpozycją przedstawienia skó-
DERMATOLOGIA MALARSKA: OBRAZ SKÓRY
A SKÓRA OBRAZU
Motyw oddanej werystycznie ludzkiej skóry, koncentrujący uwagę
odbiorców na zmyśle dotyku oraz na powierzchni, która stanowi granicę
między wnętrzem a zewnętrzem, od lat 90. XX wieku w obszarze sztuki
aktualnej zdaje się coraz bardziej zyskiwać na popularności. Ostentacyj-
nie eksponowany między innymi w pracach tak znanych artystek i arty-
stów, jak Ron Mueck, Patricia Piccinini, Pipilotti Rist, John Isaacs czy
Nicole Tran Ba Vang staje się jednym z emblematów współczesności. Pa-
radoks polega jednak na tym - co stawiam jako jedną z tez niniejszego
tekstu - że najbardziej frapująco i wieloaspektowo ów motyw działa wca-
le nie w fotografii, instalacji czy nowych mediach, lecz w tzw. obrazie
sztalugowym, którego przestarzałość i nieprzystawalność do przekazy-
wania aktualnych idei już niejednokrotnie wskazywano. Aby tezę tę uar-
gumentować - na reprezentatywnych przykładach malarstwa Magdaleny
Moskwy, Bartosza Kokosińskiego, Pawła Matyszewskiego, Grzegorza
Sztwiertni, Saskii de Kleijn i Mariny Schulze - wyróżnię nurt tzw. der-
matologii malarskiej. W obecnych czasach, które odzwyczaiły nas od ge-
nerowania wyrazistych manifestów pokoleniowych i dominujących nur-
tów, za celną uważam metaforę Jurija Łotmana, porównującą działania
twórców w polu sztuki do rozproszonej energii pola minowego, gdzie tu
i ówdzie rozlegają się wybuchy, choć nie można przewidzieć, czy i w jakim
miejscu one nastąpią. Sugeruję zatem, że dermatologia malarska może
być postrzegana jako jeden z takich wybuchów - wyraźnie „słyszalnych”
na współczesnej globalnej scenie artystycznej i rysujących się jako feno-
men wpisany w szerszą tendencję artystyczną, związaną z eksplorowa-
niem cielesności w epoce konwergencji mediów.
Wybrani przeze mnie twórcy, którzy motyw skóry całkowicie utożsa-
mili z płaszczyzną obrazu, inicjują w ten sposób napięcie pomiędzy prze-
mianą ciała w ciało sztuki - co w znacznym i znaczącym stopniu wiąże
się z tradycją malarstwa religijnego - a transpozycją przedstawienia skó-