Instytut Historii Sztuki <Posen> [Editor]: Artium Quaestiones (28.2017)

Luiza Kempińska

ŚLAD I (NIE)OBECNOŚĆ
W TWÓRCZOŚCI EVY KMENTOVEJ
To Samo jest więc Inne1.
Bogdan Banasiak, Róż(ni(c)oś)ć
Niniejsze rozważania, stanowiące próbę uchwycenia twórczości rzeźbiar-
skiej Evy Kmentovej2 z przełomu lat 60. i 70. XX wieku, skupione zostały na
szczególnej metodzie podejmowanej przez artystkę - odciskaniu i odlewaniu
części ciała w gipsie, rozpatrywanej w kontekście problematyki obecności. Jak
twierdzi Maria Klimësovâ, odcisk był często wykorzystywanym motywem
w sztuce tego czasu3, szczególnie przez artystów kładących nacisk na kwestię
podmiotowości i akcentujących cielesność oraz organiczność, co skłaniało
badaczy do analizowania takiej twórczości w perspektywie egzystencjalizmu
i fenomenologii - kierunków postulujących ucieleśnione poznanie. W zbliżo-
ny sposób ujmowano także twórczość Kmentovej, a z większości opracowań
wypływała podobna refleksja - odcisk pozostawiany był przez ciało artyst-
ki w materii rzeźbiarskiej i do niego odnosił. Stwierdzenie to, przyjmowane

1 B. Banasiak, Róż(ni(c)oś)ć [online], <http://bb.ph-f.org/teksty/bb_roznicosc.pdf>
[dostęp: 21 stycznia 2017].
2 Eva Kmentovâ - rzeźbiarka, ur. 6 stycznia 1928 roku w Pradze, zm. tamże 8 kwietnia
1980 roku. W latach 1946-1951 studiowała w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej
w Pradze, początkowo w pracowni biżuterii J. Nuśla, po dwóch latach przeniosła się do
pracowni rzeźby Josepha Wagnera, do której równolegle uczęszczały między innymi Alina
Szapocznikow i Vera Janouskovâ. Wykorzystywała w swej twórczości materiały takie, jak
gips, beton czy papier. Głównym przedmiotem jej zainteresowania w latach 60. były odlewy
i odciski własnego ciała. W połowie lat 70. zapadła na ciężką chorobę, która zmusiła ją do
porzucenia medium gipsu i w tym okresie, już do śmierci, tworzyła prace z papieru.
3 M. Klimësovâ, Forma - koncept, hmota - dotek, pozitiv - negativ, w: Katalog retro-
spektivy, Litomerice 2003, s. 100.