DOI article:
Korduba, Piotr: Między monografią a koneserstwem: Badania polskim dizajnem XX i pocazątków XXI wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.73044#0028
26 Piotr Korduba
tograficznie stan wiedzy przedmiotowej. Warto zauważyć, że obecnie ofer-
ta poradników dla kolekcjonerów w zakresie wzornictwa jest najbogatsza
i znacznie przerasta poradnictwo dotyczące sztuki102.
Już przed siedmioma laty Hübner-Wojciechowska zwróciła uwagę, że za-
uważalny od połowy lat 90. boom na sztukę po roku 1945 poskutkował także
zainteresowaniem sztuką użytkową z lat 50. i 60. Najwcześniej poszukiwa-
niami kolekcjonerskimi zaczęły się cieszyć wyroby polskiej ceramiki lat 50.
i 60., obiegowo nazywane „pikasami". Za branżowy debiut na polskim ryn-
ku sztuki uznaje się poświęconą wyłącznie dizajnowi aukcję w Domu Au-
kcyjnym Rempex w roku 2009, za którą poszli dalej Desa Unicum i Sopocki
Dom Aukcyjny. Podobnie jak w przypadku terminologii stosowanej w bada-
niach czy wystawiennictwie, również na rynku sztuki zaszły w ostatnim cza-
sie ciekawe i znaczące zmiany W Desa Unicum pojawiło się co prawda już
w roku 2012 w tytule aukcji określenie design (ale również vintage], jednak
w kolejnych latach wzornictwo sprzedawano podczas licytacji living103, by od
roku 2016 konsekwentnie i bez dodatkowych desygnatów stosować termin
design, oferując właściwie wyłącznie przedmioty z zakresu polskiego wzor-
nictwa104. Na aukcjach tych, podobnie jak to ma miejsce w przekrojowej li-
teraturze przedmiotu w rodzaju opracowań Ireny Huml czy katalogów pod
redakcją Czesławy Frejlich, także pojawia się cały przekrój przedmiotów od
tych z przełomu XIX i XX wieku i to zarówno unikatowych, prototypowych,
jak i seryjnych. Prócz domów aukcyjnych, antykwarycznym obrotem polską
sztuką użytkową i wzornictwem zajmują się specjalistyczne galerie, ale i ten
obszar już dawno został przebity przez handel internetowy105. Żywotność tego
rynku i niedostatki eksperckiej wiedzy spowodowały w ostatnich latach wy-
syp portali i grup kolekcjonerskich, pośród których znajdują się i takie, które
102 Nieprzypadkowo zatem w dodatku do „Polityki" pt. Niezbędnik Inteligenta: Świat
Sztuki 2021, 1, który jest poświęcony rynkowi sztuki, znalazł się osobny artykuł o zbierac-
twie polskiego dizajnu i jego handlowym obrocie, przygotowany przez doświadczoną ku-
stoszkę kolekcji wzornictwa w Muzeum Narodowym w Warszawie, por. A. Maga, Kruchość
ponadczasowa, ibidem, s. 70-75.
103 Powszechnie przyjęte w nomenklaturze aukcyjnej określenie na przedmioty do wy-
posażenia i wystroju wnętrz.
104 <https://desa.pl/pl/wyniki/> [dostęp: 13 lutego 2021].
105 Pejzaż tego rynku, według stanu z 2014 roku, przedstawia Hübner-Wojciechowska,
Lata 60. XX wieku, s. 22-23, opinię tę aktualnie potwierdzają Iza Rusinek i Cezary Lisow-
ski z Desa Unicum, rozmowa w dn. 30.01.2021. Pracownicy Desy zwracają uwagę, że choć
ich instytucja ma realny wpływ na kreowanie mód i promocję pewnych obszarów dawnego
wzornictwa, to jednak ich udział w obrocie tymi przedmiotami jest minimalny wobec ryn-
ku internetowego, a tym samym odwrotnie proporcjonalny do innych obszarów aktywności
rynku sztuki, np. malarstwa dawnego czy malarstwa i rzeźby XX wieku.
tograficznie stan wiedzy przedmiotowej. Warto zauważyć, że obecnie ofer-
ta poradników dla kolekcjonerów w zakresie wzornictwa jest najbogatsza
i znacznie przerasta poradnictwo dotyczące sztuki102.
Już przed siedmioma laty Hübner-Wojciechowska zwróciła uwagę, że za-
uważalny od połowy lat 90. boom na sztukę po roku 1945 poskutkował także
zainteresowaniem sztuką użytkową z lat 50. i 60. Najwcześniej poszukiwa-
niami kolekcjonerskimi zaczęły się cieszyć wyroby polskiej ceramiki lat 50.
i 60., obiegowo nazywane „pikasami". Za branżowy debiut na polskim ryn-
ku sztuki uznaje się poświęconą wyłącznie dizajnowi aukcję w Domu Au-
kcyjnym Rempex w roku 2009, za którą poszli dalej Desa Unicum i Sopocki
Dom Aukcyjny. Podobnie jak w przypadku terminologii stosowanej w bada-
niach czy wystawiennictwie, również na rynku sztuki zaszły w ostatnim cza-
sie ciekawe i znaczące zmiany W Desa Unicum pojawiło się co prawda już
w roku 2012 w tytule aukcji określenie design (ale również vintage], jednak
w kolejnych latach wzornictwo sprzedawano podczas licytacji living103, by od
roku 2016 konsekwentnie i bez dodatkowych desygnatów stosować termin
design, oferując właściwie wyłącznie przedmioty z zakresu polskiego wzor-
nictwa104. Na aukcjach tych, podobnie jak to ma miejsce w przekrojowej li-
teraturze przedmiotu w rodzaju opracowań Ireny Huml czy katalogów pod
redakcją Czesławy Frejlich, także pojawia się cały przekrój przedmiotów od
tych z przełomu XIX i XX wieku i to zarówno unikatowych, prototypowych,
jak i seryjnych. Prócz domów aukcyjnych, antykwarycznym obrotem polską
sztuką użytkową i wzornictwem zajmują się specjalistyczne galerie, ale i ten
obszar już dawno został przebity przez handel internetowy105. Żywotność tego
rynku i niedostatki eksperckiej wiedzy spowodowały w ostatnich latach wy-
syp portali i grup kolekcjonerskich, pośród których znajdują się i takie, które
102 Nieprzypadkowo zatem w dodatku do „Polityki" pt. Niezbędnik Inteligenta: Świat
Sztuki 2021, 1, który jest poświęcony rynkowi sztuki, znalazł się osobny artykuł o zbierac-
twie polskiego dizajnu i jego handlowym obrocie, przygotowany przez doświadczoną ku-
stoszkę kolekcji wzornictwa w Muzeum Narodowym w Warszawie, por. A. Maga, Kruchość
ponadczasowa, ibidem, s. 70-75.
103 Powszechnie przyjęte w nomenklaturze aukcyjnej określenie na przedmioty do wy-
posażenia i wystroju wnętrz.
104 <https://desa.pl/pl/wyniki/> [dostęp: 13 lutego 2021].
105 Pejzaż tego rynku, według stanu z 2014 roku, przedstawia Hübner-Wojciechowska,
Lata 60. XX wieku, s. 22-23, opinię tę aktualnie potwierdzają Iza Rusinek i Cezary Lisow-
ski z Desa Unicum, rozmowa w dn. 30.01.2021. Pracownicy Desy zwracają uwagę, że choć
ich instytucja ma realny wpływ na kreowanie mód i promocję pewnych obszarów dawnego
wzornictwa, to jednak ich udział w obrocie tymi przedmiotami jest minimalny wobec ryn-
ku internetowego, a tym samym odwrotnie proporcjonalny do innych obszarów aktywności
rynku sztuki, np. malarstwa dawnego czy malarstwa i rzeźby XX wieku.