DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Rizzi, Alberto: Ritrattistica "ad naturam" del Bellotto varsaviense
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0088
82
Alberto Rizzi
podążał za swym panem od przeprowadzki do Drezna. Stanowił on podstawowe źródło informacji
o malarzu, choć był już starcem, gdy poprosił go o nie Luigi Cappelli w imieniu Sebastiana Ciam-
piego, biografa wenecjanina. Bellotto musiał być przywiązany do Checa, skoro umieścił go, jak
się powszechnie uważa, na Autoportrecie w stroju patrycjusza weneckiego (il.l) (ukazany tam
duchowny, nadal pozostaje niezidentyfikowany). Nie zauważono natomiast, że tenże Checo, my-
lony arbitralnie przez historiografię polską z architektami Merlinim i Kamsetzerem, pojawia się
również na Elekcji Stanisława Augusta (il. 9). Kluczem do tej identyfikacji jest porównanie
dwóch wersji: z Poznania i z warszawskiej Sali Canaletta. Na pierwszym obrazie demonstruje on
swoją postawą, że jest służącym, jego twarz pozostaje jednak w cieniu, podczas gdy na drugim,
gdzie ukazuje się w pełnym świetle, jego pozycja społeczna nie jest jasna, ale przedstawione rysy
twarzy są całkiem identyczne, nawet jeśli pogrubione wiekiem, z fizjonomią służącego z Autopor-
tretu w stroju patrycjusza weneckiego. Także w tym przypadku Bellotto dał wyraz tendencji do
portretowania ad naturam.
Warszawa, sierpień 2002 Tłumaczyła Hanna Podgórska
Podpisy pod ilustracje
1. Bernardo Bellotto, Autoportret w stroju patrycjusza Weneckiego (ok. 1 765-66), Warszawa,
Muzeum Narodowe. Za plecami malarza przedstawiony został jego wenecki służący "Checo",
czyli Francesco.
2. Bernardo Bellotto, Pałac w Wilanowie widziany od strony ogrodu w kierunku zachodnim (1776).
Warszawa, Zamek Królewski, Fragment z Augustem Aleksandrem Czartoryskim, Marią Zofią
Sieniawska, Izabellą z Czartoryskich Lubomirską i jej córką Julią.
3. Bernardo Bellotto, Widok łąk wilanowskich (1775). Warszawa, Zamek Królewski, fragment
z Józefem Poniatowskim i jego siostrą Marią Teresą, w przyszłości zamężną za Tyszkiewiczem.
4. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy z tarasem Zamku Królewskiego (1773). Warszawa, Muzeum
Narodowe. Fragment z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim, jego bratankami Józefem
i Marią Teresą oraz ich matką Teresą Herula Kinski.
5. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy od strony Pragi (1770). Warszawa, Zamek Królewski.
Fragment z Bernardem Bellottem,jego synem Lorenzem, zięciem Hermannem Karlem De Perthees,
królem Stanisławem Augustem i jego adiutantem polowym Henrichem Butzau ’em.
6. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy z tarasem Zamku Królewskiego (1773). Warszawa, Muzeum
Narodowe. Fragment z przypuszczalnym autoportretem malarza (mężczyzna wskazujący coś laską).
7. Bernardo Bellotto, Widok Ujazdowa Łazienek (1775). Warszawa, Muzeum Narodowe. Fragment
ze starszą córką Bellottą, Marią Józefą i jej mężem Hermannem Karlem De Perthees.
8. Bernardo Bellotto, Widok Krakowskiego Przedmieścia w kierunku Kolumny Zygmunta (1774).
Warszawa, Zamek Królewski. Fragment z przypuszczalnymi wnukami Bellotta w towarzystwie
służącej.
9. Bernardo Bellotto, Elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego (1778), Warszawa, Zamek
Królewski.. Fragment z Bernardem Bellottem, jego trzema córkami, dragomanem Augustem Cruttą
i służącym "Checo" (stojący po prawej).
10. Pieczęć Bernarda Bellotta. Warszawa, AGAD (Pałac Raczyńskich).
Alberto Rizzi
podążał za swym panem od przeprowadzki do Drezna. Stanowił on podstawowe źródło informacji
o malarzu, choć był już starcem, gdy poprosił go o nie Luigi Cappelli w imieniu Sebastiana Ciam-
piego, biografa wenecjanina. Bellotto musiał być przywiązany do Checa, skoro umieścił go, jak
się powszechnie uważa, na Autoportrecie w stroju patrycjusza weneckiego (il.l) (ukazany tam
duchowny, nadal pozostaje niezidentyfikowany). Nie zauważono natomiast, że tenże Checo, my-
lony arbitralnie przez historiografię polską z architektami Merlinim i Kamsetzerem, pojawia się
również na Elekcji Stanisława Augusta (il. 9). Kluczem do tej identyfikacji jest porównanie
dwóch wersji: z Poznania i z warszawskiej Sali Canaletta. Na pierwszym obrazie demonstruje on
swoją postawą, że jest służącym, jego twarz pozostaje jednak w cieniu, podczas gdy na drugim,
gdzie ukazuje się w pełnym świetle, jego pozycja społeczna nie jest jasna, ale przedstawione rysy
twarzy są całkiem identyczne, nawet jeśli pogrubione wiekiem, z fizjonomią służącego z Autopor-
tretu w stroju patrycjusza weneckiego. Także w tym przypadku Bellotto dał wyraz tendencji do
portretowania ad naturam.
Warszawa, sierpień 2002 Tłumaczyła Hanna Podgórska
Podpisy pod ilustracje
1. Bernardo Bellotto, Autoportret w stroju patrycjusza Weneckiego (ok. 1 765-66), Warszawa,
Muzeum Narodowe. Za plecami malarza przedstawiony został jego wenecki służący "Checo",
czyli Francesco.
2. Bernardo Bellotto, Pałac w Wilanowie widziany od strony ogrodu w kierunku zachodnim (1776).
Warszawa, Zamek Królewski, Fragment z Augustem Aleksandrem Czartoryskim, Marią Zofią
Sieniawska, Izabellą z Czartoryskich Lubomirską i jej córką Julią.
3. Bernardo Bellotto, Widok łąk wilanowskich (1775). Warszawa, Zamek Królewski, fragment
z Józefem Poniatowskim i jego siostrą Marią Teresą, w przyszłości zamężną za Tyszkiewiczem.
4. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy z tarasem Zamku Królewskiego (1773). Warszawa, Muzeum
Narodowe. Fragment z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim, jego bratankami Józefem
i Marią Teresą oraz ich matką Teresą Herula Kinski.
5. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy od strony Pragi (1770). Warszawa, Zamek Królewski.
Fragment z Bernardem Bellottem,jego synem Lorenzem, zięciem Hermannem Karlem De Perthees,
królem Stanisławem Augustem i jego adiutantem polowym Henrichem Butzau ’em.
6. Bernardo Bellotto, Widok Warszawy z tarasem Zamku Królewskiego (1773). Warszawa, Muzeum
Narodowe. Fragment z przypuszczalnym autoportretem malarza (mężczyzna wskazujący coś laską).
7. Bernardo Bellotto, Widok Ujazdowa Łazienek (1775). Warszawa, Muzeum Narodowe. Fragment
ze starszą córką Bellottą, Marią Józefą i jej mężem Hermannem Karlem De Perthees.
8. Bernardo Bellotto, Widok Krakowskiego Przedmieścia w kierunku Kolumny Zygmunta (1774).
Warszawa, Zamek Królewski. Fragment z przypuszczalnymi wnukami Bellotta w towarzystwie
służącej.
9. Bernardo Bellotto, Elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego (1778), Warszawa, Zamek
Królewski.. Fragment z Bernardem Bellottem, jego trzema córkami, dragomanem Augustem Cruttą
i służącym "Checo" (stojący po prawej).
10. Pieczęć Bernarda Bellotta. Warszawa, AGAD (Pałac Raczyńskich).