DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Wagner, Arkadiusz: Figuralna snycerka ołtarzowa Krzysztofa Perwangera w diecezji warmińskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0250
240
Arkadiusz Wagner
8. Krzysztof Perwanger, figura anioła z płn. części zwieńczenia
ołtarza głównego kolegiaty w Dobrym Mieście, 1 747
górze. Po bokach skłębienia, fałdy tracą sztywność i głębokość. Uwagę zwraca koronka
znajdująca się przy dolnej krawędzi szaty oraz na końcu rękawów. Jej wzór wydobyto
płytkimi, drobnymi wwierceniami i żłobieniami. Spoczywające na rokiecie dwa pasy stu-
ły mają usztywnioną formę i płaską powierzchnię. Jej krawędzie oraz motyw krzyża na
zakończeniu wydobyto z tła płytkim reliefem.
Opracowanie głowy oraz dłoni w dominującym stopniu nacechowuje figurę nastrojem
mistycznego zachwytu. Skierowaną ku górze głowę wyróżnia idealizujące, wygładzone
opracowanie, podkreślające nieskazitelność oblicza postaci. Rysom twarzy nadano afek-
towny charakter. Miękkie kształty brody i policzków podkreślono subtelnym światłocie-
niem. Szczególny, natchniony wyraz zawarty jest w oczach o nieco przerysowanej wielkości.
Ich kształt wydobyto rzeźbiarsko z płytko żłobionych oczodołów. Wyraźnie podkreślono
krawędzie powiek. Nos o lekko garbatym kształcie i zaakcentowanych skrzydełkach jest
płynnie wydobyty z powierzchni twarzy. Usta znaczone są płytkim, poziomym cięciem dłu-
ta między wargami. Lekkim wybraniem tworzywa zaznaczono kąciki ust. W specyficzny
sposób opracowano włosy. Mają one formę kilku wydatnych, spiralnie skręconych loków,
regularnie następujących za sobą po obu stronach twarzy. Zakręcenie loków podkreślono
płytkimi żłobieniami dłuta. Pośrodku natomiast znajdują się głębokie, okrągłe wwiercenia.
Dłonie figury św. Wojciecha odznaczają się gładkością i delikatnością opracowania.
Szczególną uwagę koncentruje na sobie lewa dłoń postaci: jej palce są wyprostowane
i rozchylone (z wyjątkiem palca wskazującego). Kształt dłoni wyraźnie wyodrębniono
z wolumenu rzeźby. Jej plastyczność podkreślono głębokim wybraniem rzeźbiarskiej
masy od spodu. Delikatnym światłocieniem zaakcentowano stawy i umięśnienie palców.
Po przeciwnej stronie kolegiackiego ołtarza umieszczono rzeźbę św. Stanisława, w
liturgicznym stroju biskupim (il. 7). Stanowi ona zwartą grupę figuralną z półpostacią
Piotrowina. Rzeźba ta, choć stanowi pendant figury św. Wojciecha, ma formę bardziej
przestrzenną i rozbudowaną. Po części wynika to z dołączenia do figury świętego drugiej
półpostaci. Równie istotne jest odmienne zakomponowanie lewej nogi a przede wszystkim
lewej ręki z trzymanym w niej pastorałem. Stanowi ona wręcz wydzielony, samodzielny
temat rzeźbiarski. Znamienne jest dwojakie ukierunkowanie rzeźby. Jej dolna część jest
Arkadiusz Wagner
8. Krzysztof Perwanger, figura anioła z płn. części zwieńczenia
ołtarza głównego kolegiaty w Dobrym Mieście, 1 747
górze. Po bokach skłębienia, fałdy tracą sztywność i głębokość. Uwagę zwraca koronka
znajdująca się przy dolnej krawędzi szaty oraz na końcu rękawów. Jej wzór wydobyto
płytkimi, drobnymi wwierceniami i żłobieniami. Spoczywające na rokiecie dwa pasy stu-
ły mają usztywnioną formę i płaską powierzchnię. Jej krawędzie oraz motyw krzyża na
zakończeniu wydobyto z tła płytkim reliefem.
Opracowanie głowy oraz dłoni w dominującym stopniu nacechowuje figurę nastrojem
mistycznego zachwytu. Skierowaną ku górze głowę wyróżnia idealizujące, wygładzone
opracowanie, podkreślające nieskazitelność oblicza postaci. Rysom twarzy nadano afek-
towny charakter. Miękkie kształty brody i policzków podkreślono subtelnym światłocie-
niem. Szczególny, natchniony wyraz zawarty jest w oczach o nieco przerysowanej wielkości.
Ich kształt wydobyto rzeźbiarsko z płytko żłobionych oczodołów. Wyraźnie podkreślono
krawędzie powiek. Nos o lekko garbatym kształcie i zaakcentowanych skrzydełkach jest
płynnie wydobyty z powierzchni twarzy. Usta znaczone są płytkim, poziomym cięciem dłu-
ta między wargami. Lekkim wybraniem tworzywa zaznaczono kąciki ust. W specyficzny
sposób opracowano włosy. Mają one formę kilku wydatnych, spiralnie skręconych loków,
regularnie następujących za sobą po obu stronach twarzy. Zakręcenie loków podkreślono
płytkimi żłobieniami dłuta. Pośrodku natomiast znajdują się głębokie, okrągłe wwiercenia.
Dłonie figury św. Wojciecha odznaczają się gładkością i delikatnością opracowania.
Szczególną uwagę koncentruje na sobie lewa dłoń postaci: jej palce są wyprostowane
i rozchylone (z wyjątkiem palca wskazującego). Kształt dłoni wyraźnie wyodrębniono
z wolumenu rzeźby. Jej plastyczność podkreślono głębokim wybraniem rzeźbiarskiej
masy od spodu. Delikatnym światłocieniem zaakcentowano stawy i umięśnienie palców.
Po przeciwnej stronie kolegiackiego ołtarza umieszczono rzeźbę św. Stanisława, w
liturgicznym stroju biskupim (il. 7). Stanowi ona zwartą grupę figuralną z półpostacią
Piotrowina. Rzeźba ta, choć stanowi pendant figury św. Wojciecha, ma formę bardziej
przestrzenną i rozbudowaną. Po części wynika to z dołączenia do figury świętego drugiej
półpostaci. Równie istotne jest odmienne zakomponowanie lewej nogi a przede wszystkim
lewej ręki z trzymanym w niej pastorałem. Stanowi ona wręcz wydzielony, samodzielny
temat rzeźbiarski. Znamienne jest dwojakie ukierunkowanie rzeźby. Jej dolna część jest