DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Lachowski, Marcin: Na rozdrożu nowoczesności - "galerie niezależne" w Polsce lat 60
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0507
Na ROZDROŻU NOWOCZESNOŚCI - „GALERIE NIEZALEŻNE" W Polsce LAT 60.
493
6. Edward Krasiński,
wystawa (Die
Ausstellung), Galeria
Foksal (1966)
jednak dzieło straciło swój organiczny status na rzecz sytuacji uaktywniającej rolę odbior-
cy, to nie została mimo to naruszona struktura instytucji sztuki, manifestowana w komen-
tarzach do wystaw zawierających odniesienia do tradycji artystycznej37. Laboratorium
wyznaczało moment teraźniejszy wobec przeszłości, kwestionując zarazem utopijne aspi-
racje pierwszej awangardy. To przekonanie o ciągłości zjawisk artystycznych, wynikało z
logiki wewnątrzartystycznej38. Galeria Pod Moną Lizą ujawniała proces krystalizacji dzie-
ła sztuki (definiując poszczególną wystawę poprzez instytucjonalny kontekst) w konse-
kwentnym dialogu artysty, krytyka i publiczności.
Nierozstrzygnięty dualizm elbląskiego Biennale w galerii Pod Moną Lizą znalazł swo-
je ujście w logice formy, pozbawionej jednak integralnej całości, a mimo to gwarantowa-
nej przez ciągłość wystaw w galerii. Problematyka podjęta w galerii Foksal zmierzała do
określenia ram przestrzeni artystycznej - miejsca pozbawionego tła, a w rezultacie do
rekonstrukcji „organicznego" modelu sztuki poprzez zakwestionowanie instytucji.
***
Pierwszy manifest krytyków opublikowany w wydawnictwie Program Galerii Foksal
PSP nosił tytuł Wprowadzenie do Ogólnej Teorii Miejsca39. Stanowił on fenomenologicz-
ny gest „wzięcia w nawias" komponentów wystawy, określał sposób „bycia na wystawie",
a zarazem redukukował horyzont odniesienia do kierunków artystycznych, czy też prefe-
rowanej struktury obrazu. „Powołane miejsce" było doświadczeniem prymarnej sytuacji
uczestnika. Ja-uczestnika, oznaczone pierwszą osobą liczby mnogiej, określało status
37 Inną charakterystyczną strategią Ludwińskiego było „aktualizowanie" prac opartych na figuracji poprzez porówny-
wanie ich do awangardowych tendencji artystycznych o charakterze przestrzennym, por. Tegoż, Anna Szpakowska-
Kujawska, „Odra" 1968, nr 3, s. 57-60; Tegoż, Przypisy do Wojciechowskiego, „Odra" 1968, nr 6, s. 79-82.
38 Por. J. LUDWIŃSKI, Sztuka w epoce postartystycznej, „Odra" 1971, nr 4, s. 51-56.
39 Wprowadzenie do Ogólnej Teorii Miejsca, [w:] Program Galerii Foksal PSP, Warszawa, wiosna 1967.
493
6. Edward Krasiński,
wystawa (Die
Ausstellung), Galeria
Foksal (1966)
jednak dzieło straciło swój organiczny status na rzecz sytuacji uaktywniającej rolę odbior-
cy, to nie została mimo to naruszona struktura instytucji sztuki, manifestowana w komen-
tarzach do wystaw zawierających odniesienia do tradycji artystycznej37. Laboratorium
wyznaczało moment teraźniejszy wobec przeszłości, kwestionując zarazem utopijne aspi-
racje pierwszej awangardy. To przekonanie o ciągłości zjawisk artystycznych, wynikało z
logiki wewnątrzartystycznej38. Galeria Pod Moną Lizą ujawniała proces krystalizacji dzie-
ła sztuki (definiując poszczególną wystawę poprzez instytucjonalny kontekst) w konse-
kwentnym dialogu artysty, krytyka i publiczności.
Nierozstrzygnięty dualizm elbląskiego Biennale w galerii Pod Moną Lizą znalazł swo-
je ujście w logice formy, pozbawionej jednak integralnej całości, a mimo to gwarantowa-
nej przez ciągłość wystaw w galerii. Problematyka podjęta w galerii Foksal zmierzała do
określenia ram przestrzeni artystycznej - miejsca pozbawionego tła, a w rezultacie do
rekonstrukcji „organicznego" modelu sztuki poprzez zakwestionowanie instytucji.
***
Pierwszy manifest krytyków opublikowany w wydawnictwie Program Galerii Foksal
PSP nosił tytuł Wprowadzenie do Ogólnej Teorii Miejsca39. Stanowił on fenomenologicz-
ny gest „wzięcia w nawias" komponentów wystawy, określał sposób „bycia na wystawie",
a zarazem redukukował horyzont odniesienia do kierunków artystycznych, czy też prefe-
rowanej struktury obrazu. „Powołane miejsce" było doświadczeniem prymarnej sytuacji
uczestnika. Ja-uczestnika, oznaczone pierwszą osobą liczby mnogiej, określało status
37 Inną charakterystyczną strategią Ludwińskiego było „aktualizowanie" prac opartych na figuracji poprzez porówny-
wanie ich do awangardowych tendencji artystycznych o charakterze przestrzennym, por. Tegoż, Anna Szpakowska-
Kujawska, „Odra" 1968, nr 3, s. 57-60; Tegoż, Przypisy do Wojciechowskiego, „Odra" 1968, nr 6, s. 79-82.
38 Por. J. LUDWIŃSKI, Sztuka w epoce postartystycznej, „Odra" 1971, nr 4, s. 51-56.
39 Wprowadzenie do Ogólnej Teorii Miejsca, [w:] Program Galerii Foksal PSP, Warszawa, wiosna 1967.