DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Wojciechowski, Aleksander: Dekada
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0526
512
Aleksander Wojciechowski
16. Stanisław Rodziński, Matka - Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki, 1985, ol., pł.
Fot. Stanisław Michta
więzienną kratę. Przedmioty sąjak narzędzia tortur. Od ich bieli silnym kontrastem odci-
nają się plamy czerwieni: krew anonimowych mieszkańców „domów bez klamek".
Motyw chleba związany jest silnie z tradycyjną obyczajowością wsi polskiej oraz z
symbolizmem Eucharystii. Po tę religijną i ludową metaforę sięgnął m.in. Marian Kępiń-
ski w obrazie Sacrum (1984), Maciej Bieniasz w tryptyku Chleb (1986), Grzegorz Bed-
narski w pracach nazwanych Chleb (1987) oraz Jacek K. Zieliński w mezzotincie Polski
chleb (1982). Kromki chleba nanizane na łańcuch stały się tematem obrazu Zbyluta Grzy-
wacza (Ogniwa) z cyklu Rekolekcje więzienne (1982-1983). Można je traktować także
jako współczesny „różaniec", skłaniający do modlitwy zaprawionej goryczą. W naszej
tradycji narodowej istnieje zresztą wiele takich modłów, jak na przykład XIX-wieczna
pieśń Z dymem pożarów.
Umieszczony w pejzażu całkowicie zdematerializowanym, monumentalny bochen
chleba zatytułował Paweł Udorowiecki Alegoria trwania (1984). A więc znów mamy tu
do czynienia z odwoływaniem się do symboliki ludowej, sakralnej, związanej także z
romantycznym wizjonerstwem.
Czerpanie z wcześniej już znanych form wypowiedzi wprowadził w naszych czasach
postmodernizm i korzeni tego zjawiska szukać należy w jego filozofii, ale to już zupełnie
odrębna sprawa. W Polsce w latach 80. zapotrzebowanie na formy historyczne zrodziły
inne względy ideologiczne. Przydatna okazała się tradycja czynów wolnościowych i sztu-
ka, która się do nich odwoływała, jak Malczewski, Wyspiański i Młoda Polska. Sięgała do
nich głównie dawna Galicja, środowisko krakowskie, a przede wszystkim członkowie
powstałej w połowie lat 60. „Grupy Wprost". Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Leszek
Aleksander Wojciechowski
16. Stanisław Rodziński, Matka - Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki, 1985, ol., pł.
Fot. Stanisław Michta
więzienną kratę. Przedmioty sąjak narzędzia tortur. Od ich bieli silnym kontrastem odci-
nają się plamy czerwieni: krew anonimowych mieszkańców „domów bez klamek".
Motyw chleba związany jest silnie z tradycyjną obyczajowością wsi polskiej oraz z
symbolizmem Eucharystii. Po tę religijną i ludową metaforę sięgnął m.in. Marian Kępiń-
ski w obrazie Sacrum (1984), Maciej Bieniasz w tryptyku Chleb (1986), Grzegorz Bed-
narski w pracach nazwanych Chleb (1987) oraz Jacek K. Zieliński w mezzotincie Polski
chleb (1982). Kromki chleba nanizane na łańcuch stały się tematem obrazu Zbyluta Grzy-
wacza (Ogniwa) z cyklu Rekolekcje więzienne (1982-1983). Można je traktować także
jako współczesny „różaniec", skłaniający do modlitwy zaprawionej goryczą. W naszej
tradycji narodowej istnieje zresztą wiele takich modłów, jak na przykład XIX-wieczna
pieśń Z dymem pożarów.
Umieszczony w pejzażu całkowicie zdematerializowanym, monumentalny bochen
chleba zatytułował Paweł Udorowiecki Alegoria trwania (1984). A więc znów mamy tu
do czynienia z odwoływaniem się do symboliki ludowej, sakralnej, związanej także z
romantycznym wizjonerstwem.
Czerpanie z wcześniej już znanych form wypowiedzi wprowadził w naszych czasach
postmodernizm i korzeni tego zjawiska szukać należy w jego filozofii, ale to już zupełnie
odrębna sprawa. W Polsce w latach 80. zapotrzebowanie na formy historyczne zrodziły
inne względy ideologiczne. Przydatna okazała się tradycja czynów wolnościowych i sztu-
ka, która się do nich odwoływała, jak Malczewski, Wyspiański i Młoda Polska. Sięgała do
nich głównie dawna Galicja, środowisko krakowskie, a przede wszystkim członkowie
powstałej w połowie lat 60. „Grupy Wprost". Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Leszek