DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Floryan, Margrethe: Thorvaldsen sẃród Słowian: rosyjscy i polscy zleceniodawcy w Rzymie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0546
532
Margrethe Floryan
Kapodistriasa, w archiwum Muzeum Thorvaldsena zachowały się trzy listy sekretarza
stanu. W liście noszącym datę 4. października 1820 r. czytamy: J'ai 1'honneur [...] Votre
egard"26.
Nie wiadomo, czy po 5. października nastąpiły kolejne sesje. Wnioskując z pierwszego
z dwóch kolejnych listów hrabiego Kapodistriasa (oba noszące datę 14 października),
model był w tym czasie już gotowy: Vbus venez [....]. Son Chiffre, [...]"27. Drugi list z 14.
października zawiera wiadomość, że car oczekuje Thorvaldsena następnego dnia, praw-
dopodobnie, by się z nim pożegnać.
Kolejną wzmiankę o popiersiu cara znajdujemy, w źródłach pisanych, półtora roku
później. W liście noszącym datę 24. maja 1822 r. i skierowanym do cara, Thorvaldsen
pisze: Les deux buste de Votre Majeste Imperiale ont ete remis par moi a Sa mission de
Rome28. Jedna wersja ukazuje głowę cara z niewielkim fragmentem ramion, druga znacz-
nie większa, z draperią.
Zwłaszcza to ostatnie popiersie przyczyniło się do umocnienia pozycji Thorvaldsena
na wschód od Morza Bałtyckiego. Wiadomo jest o około dwudziestu replikach tej rzeźby.
Wśród słowiańskich „powiązań" Thorvaldsena pojawiają się adresy takie jak Charków i
Połtawa, oraz nazwiska Guriew, Czerbinin, Dołgorukij, a także niemieckiego kupica Con-
rada Heinricha Donnera, pośredniczącego w zamówieniu repliki popiersia cara przez nie-
mieckiego posła w Petersburgu29. W związku z podobnym zleceniem rosyjski ambasador
w Kopenhadze pisał do Thorvaldsena: Or il serait pur ma femme & pour moi tant aussi
precieux de posseder une bonne ressemblance de notre Empereur qu ’un Uuvrage de Ma-
ins Thorwaldsen3'.
Thorvaldsen najwyraźniej odwiedził rodzinę rosyjskiego ambasadora podczas swego
pobytu w Kopenhadze w 1820 r. Nie wiadomo, jak doszło do owej wizyty, ale rozumieć ją
należy jako wyraz bliskich kontaktów Thorvaldsena ze środowiskiem rosyjskim.
List ambasadora zawiera też informacje o szeregu zjawisk naturalnych na Islandii -
obszaru, który mógł interesować Thorvaldsena, ponieważ jego ojciec był Islandczykiem.
Z innego listu wiadomo nam, że ambasador, baron Nikołaj, rozważał swego czasu urzą-
dzenie gabinetu, którego ściany miały być ozdobione grafiką nawiązującą do dzieł Tho-
rvaldsena.
W wielu przypadkach repliki popiersia cara wykonywane były przez jednego z rosyj-
skich uczniów Thorvaldsena, Borisa Iwanowicza Orłowskiego31. W Archiwum Historycz-
nym w Petersburgu znalazłam list Thorvaldsena do przewodniczącego petersburskiej
Akademii Sztuk Pięknych, opisujący przede wszystkim karierę Orłowskiego32. W archi-
wum korespondencji Muzeum Thorvaldsena jest przechowywany brudnopis listu Tho-
rvaldsena do Aleksandra I. Archiwum jest także w posiadaniu szeregu brudnopisów i
notatek do listów, w tym jednak przypadku udało się odnaleźć wysłany list. Znajduje się
26 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 6, 1820, list nr 43.
27 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 6, 1820, list nr 44.
28 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 28, 1822, list nr 65.
29 List z dn 7 listopada 1823 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 8, 1823, list nr 104.
30 List z dn. 9 września 1823. Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 8, 1823, list nr 84s.
31 zob trzy listy Orłowskiego z okresu 1828-1837 w archiwum Muzeum Thorvaldsena, oraz szkic Thorvaldsena listu
polecającego. Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 2 8, bez daty , list nr 127.
32 Niniejszym składam podziękowania dyrektorowi A. R. Sokołowowi i kierownikowi działu L. I. Sinicynej, za pomoc
w poszukiwaniach tegoż dokumentu. W korespondencji z archiwum nie podano mi numeru inwentarza, ale za to poin-
formowano mnie o jeszcze innym liście Thorvaldsena z dn. 9. października 1823, skierowanego do Akademii Sztuk
Pięknych w Petersburgu. Treść tego listu jeszcze nie jest mi znana.
Margrethe Floryan
Kapodistriasa, w archiwum Muzeum Thorvaldsena zachowały się trzy listy sekretarza
stanu. W liście noszącym datę 4. października 1820 r. czytamy: J'ai 1'honneur [...] Votre
egard"26.
Nie wiadomo, czy po 5. października nastąpiły kolejne sesje. Wnioskując z pierwszego
z dwóch kolejnych listów hrabiego Kapodistriasa (oba noszące datę 14 października),
model był w tym czasie już gotowy: Vbus venez [....]. Son Chiffre, [...]"27. Drugi list z 14.
października zawiera wiadomość, że car oczekuje Thorvaldsena następnego dnia, praw-
dopodobnie, by się z nim pożegnać.
Kolejną wzmiankę o popiersiu cara znajdujemy, w źródłach pisanych, półtora roku
później. W liście noszącym datę 24. maja 1822 r. i skierowanym do cara, Thorvaldsen
pisze: Les deux buste de Votre Majeste Imperiale ont ete remis par moi a Sa mission de
Rome28. Jedna wersja ukazuje głowę cara z niewielkim fragmentem ramion, druga znacz-
nie większa, z draperią.
Zwłaszcza to ostatnie popiersie przyczyniło się do umocnienia pozycji Thorvaldsena
na wschód od Morza Bałtyckiego. Wiadomo jest o około dwudziestu replikach tej rzeźby.
Wśród słowiańskich „powiązań" Thorvaldsena pojawiają się adresy takie jak Charków i
Połtawa, oraz nazwiska Guriew, Czerbinin, Dołgorukij, a także niemieckiego kupica Con-
rada Heinricha Donnera, pośredniczącego w zamówieniu repliki popiersia cara przez nie-
mieckiego posła w Petersburgu29. W związku z podobnym zleceniem rosyjski ambasador
w Kopenhadze pisał do Thorvaldsena: Or il serait pur ma femme & pour moi tant aussi
precieux de posseder une bonne ressemblance de notre Empereur qu ’un Uuvrage de Ma-
ins Thorwaldsen3'.
Thorvaldsen najwyraźniej odwiedził rodzinę rosyjskiego ambasadora podczas swego
pobytu w Kopenhadze w 1820 r. Nie wiadomo, jak doszło do owej wizyty, ale rozumieć ją
należy jako wyraz bliskich kontaktów Thorvaldsena ze środowiskiem rosyjskim.
List ambasadora zawiera też informacje o szeregu zjawisk naturalnych na Islandii -
obszaru, który mógł interesować Thorvaldsena, ponieważ jego ojciec był Islandczykiem.
Z innego listu wiadomo nam, że ambasador, baron Nikołaj, rozważał swego czasu urzą-
dzenie gabinetu, którego ściany miały być ozdobione grafiką nawiązującą do dzieł Tho-
rvaldsena.
W wielu przypadkach repliki popiersia cara wykonywane były przez jednego z rosyj-
skich uczniów Thorvaldsena, Borisa Iwanowicza Orłowskiego31. W Archiwum Historycz-
nym w Petersburgu znalazłam list Thorvaldsena do przewodniczącego petersburskiej
Akademii Sztuk Pięknych, opisujący przede wszystkim karierę Orłowskiego32. W archi-
wum korespondencji Muzeum Thorvaldsena jest przechowywany brudnopis listu Tho-
rvaldsena do Aleksandra I. Archiwum jest także w posiadaniu szeregu brudnopisów i
notatek do listów, w tym jednak przypadku udało się odnaleźć wysłany list. Znajduje się
26 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 6, 1820, list nr 43.
27 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 6, 1820, list nr 44.
28 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 28, 1822, list nr 65.
29 List z dn 7 listopada 1823 Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 8, 1823, list nr 104.
30 List z dn. 9 września 1823. Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 8, 1823, list nr 84s.
31 zob trzy listy Orłowskiego z okresu 1828-1837 w archiwum Muzeum Thorvaldsena, oraz szkic Thorvaldsena listu
polecającego. Archiwum korespondencji Thorvaldsena, teczka 2 8, bez daty , list nr 127.
32 Niniejszym składam podziękowania dyrektorowi A. R. Sokołowowi i kierownikowi działu L. I. Sinicynej, za pomoc
w poszukiwaniach tegoż dokumentu. W korespondencji z archiwum nie podano mi numeru inwentarza, ale za to poin-
formowano mnie o jeszcze innym liście Thorvaldsena z dn. 9. października 1823, skierowanego do Akademii Sztuk
Pięknych w Petersburgu. Treść tego listu jeszcze nie jest mi znana.