594
Jolanta Polanowska
do Polaków.
O wy! Z pomiędzy których wyszli Ci Mężowie
W Szlachetnym torze bądźcie onych Rywalowie:
A wten czas Wolność, krusząc swe ciężkie kajdany,
Widzieć będzie Swobodnie Polaków swe Pany.
[k. 14 = k. 952] Koło tych dwóch Świątyń jest Krużganek, na którym są wystawione Busta
Wielkich Mężów, których Polska wydała: tam są z pomiędzy Rycerzów Tarnowski148: Chod-
kiewicz: Humiecki: Zamoyski: Żółkiewski: Sieniawski: Lubomirski: Czarnecki: Potocki
i Borch Generał Artylerii W.Xa.Lg0. A z pomiędzy Uczonych: Hozjusz: Kromer: Kopernik:
Sarbiewski: Opaliński: Konarski: Naruszewicz: Poczobut: Borch Nominat Chełmski: i Borch
Kanclerz Wielki Koronny.
Pod Wojownikami ten jest Napis -
Sic Patria tuetur.
A pod Uczonymi Mężami -
Sic itur ad astra.
A na bliskim monumencie są te wiersze -
Wszak nie wszystkich jednaki jest sposób myślenia;
Jeden lubym Rozkazom poświęca swe Życie:
Drugi w ciszu Samotnym szuka oddalenia:
Trzeci wszech Szczęśliwości mniema być zażycie,
Przy zyskaniu dostojeństw; Sławy wiekopomnej;
I której wiernie służy, chociaż Wiarołomnej.
Nie jestem Ja to owym Katonem niezgodnym:
Zostawuję każdemu iść za swym skinieniem149:
Niech słucha roztropności; będzie sługą modnym;
I tak swój Los kieruje własnym swym natchnieniem.
Można idąc za chucią wieku trującego,
Mieć, i wzgardzać słodyczą cichego pożycia:
Można blaskiem nadgrody, stopnia dostojnego,
Zdradnym poświęcać Szwanków150 i pierwiastki Życia,
Aby zasłużyć Sobie Imię, i Stan stały.
[k. 15 = k. 953] Ale wy, którzy chcecie doznać te kłopoty,
Pomnijcie, że dochodząc do Świątyni chwały,
Wprzód Ofiary winniście przed ołtarzem Cnoty.
Przed tymi dwoma Świątyniami, są obszerne Pola Elizejskie, przecięte Kanałami; i woda-
mi porobionymi do przechadzki, i Zabawy tych wszystkich, którzy by na to miejsce przyszli
dla oddania winnego hołdu poważania tym Bohatyrom Polskim. Przed Nimi musi mój młody
Kawaler uklęknąć, i Świętą wykonać przysięgę, że często będzie onych nawiedzał: aby tym
miłym widokiem zagrzewał w Sercu Swoim Sentymenta wierności, i zasługi.
149 S k i n i e n i e - forma dokonana od „kinienie” - obracanie, rzucanie.
150 Szwank - wahanie się, potknięcie, uderzenie, uszkodzenie, strata.
Jolanta Polanowska
do Polaków.
O wy! Z pomiędzy których wyszli Ci Mężowie
W Szlachetnym torze bądźcie onych Rywalowie:
A wten czas Wolność, krusząc swe ciężkie kajdany,
Widzieć będzie Swobodnie Polaków swe Pany.
[k. 14 = k. 952] Koło tych dwóch Świątyń jest Krużganek, na którym są wystawione Busta
Wielkich Mężów, których Polska wydała: tam są z pomiędzy Rycerzów Tarnowski148: Chod-
kiewicz: Humiecki: Zamoyski: Żółkiewski: Sieniawski: Lubomirski: Czarnecki: Potocki
i Borch Generał Artylerii W.Xa.Lg0. A z pomiędzy Uczonych: Hozjusz: Kromer: Kopernik:
Sarbiewski: Opaliński: Konarski: Naruszewicz: Poczobut: Borch Nominat Chełmski: i Borch
Kanclerz Wielki Koronny.
Pod Wojownikami ten jest Napis -
Sic Patria tuetur.
A pod Uczonymi Mężami -
Sic itur ad astra.
A na bliskim monumencie są te wiersze -
Wszak nie wszystkich jednaki jest sposób myślenia;
Jeden lubym Rozkazom poświęca swe Życie:
Drugi w ciszu Samotnym szuka oddalenia:
Trzeci wszech Szczęśliwości mniema być zażycie,
Przy zyskaniu dostojeństw; Sławy wiekopomnej;
I której wiernie służy, chociaż Wiarołomnej.
Nie jestem Ja to owym Katonem niezgodnym:
Zostawuję każdemu iść za swym skinieniem149:
Niech słucha roztropności; będzie sługą modnym;
I tak swój Los kieruje własnym swym natchnieniem.
Można idąc za chucią wieku trującego,
Mieć, i wzgardzać słodyczą cichego pożycia:
Można blaskiem nadgrody, stopnia dostojnego,
Zdradnym poświęcać Szwanków150 i pierwiastki Życia,
Aby zasłużyć Sobie Imię, i Stan stały.
[k. 15 = k. 953] Ale wy, którzy chcecie doznać te kłopoty,
Pomnijcie, że dochodząc do Świątyni chwały,
Wprzód Ofiary winniście przed ołtarzem Cnoty.
Przed tymi dwoma Świątyniami, są obszerne Pola Elizejskie, przecięte Kanałami; i woda-
mi porobionymi do przechadzki, i Zabawy tych wszystkich, którzy by na to miejsce przyszli
dla oddania winnego hołdu poważania tym Bohatyrom Polskim. Przed Nimi musi mój młody
Kawaler uklęknąć, i Świętą wykonać przysięgę, że często będzie onych nawiedzał: aby tym
miłym widokiem zagrzewał w Sercu Swoim Sentymenta wierności, i zasługi.
149 S k i n i e n i e - forma dokonana od „kinienie” - obracanie, rzucanie.
150 Szwank - wahanie się, potknięcie, uderzenie, uszkodzenie, strata.