Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (74.2012)

747

JACEK KRIEGSEISEN
Gdańsk, Instytut Historii Sztuki UG

Aleksandra J. Kasprzak, Złotnicy lubelscy.
Mistrzowie, czeladnicy i uczniowie wzmiankowani
w aktach cechowych od XVI do 1. połowy XVIII wieku,
Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2011, s. 295, il. nlb. 5

Badania nad rzemiosłem złotniczym w daw-
nej Rzeczypospolitej, mimo że mają dawną
metrykę, pod względem terytorialnym
i chronologicznym rozwijają się nierównomiernie.
Pomijając różne daty powstania i upadku oraz
niejednakowe tempo rozwoju poszczególnych ce-

1 Eugen von CZIHAK, Die Edelschmiedekunst fruherer
Zeiten in Preussen, Tl. 2, Westpreussen, Leipzig 1908. Dla
wymienionych trzech miast książka ta pozostaje wciąż
najchętniej wykorzystywanym opracowaniem. Irena
REMBOWSKA, Gdański cech złotników od XIV do koń-
ca XVIIIw., (Studia i Materiały do Dziejów Gdańska, red.
Edmund Cieślak, 4), Gdańsk 1971 (rec.: Andrzej FI-
SCHINGER, „I. Rembowska, Gdański cech złotników od
XIV do końca XVIII w.”, Biuletyn Historii Sztuki, 33,1971,
4, s. 396-398); Tomasz JASIŃSKI, „Rozwój złotnictwa to-
ruńskiego do końca XV w.”, Acta Universitatis Nicolai
Copemici (Historia, 11), 1977, s. 33-51; Kinga SZCZEP-
KOWSKA-NALIWAJEK, Złotnictwo gotyckie Pomorza
Gdańskiego, Ziemi Chełmińskiej i Warmii, Wrocław 1987;
Tadeusz CHRZANOWSKI, Marian KORNECKI, Złotnic-
two toruńskie. Studium o wyrobach cechu toruńskiego od
wieku XIVdo 1832 roku, Nfaszawz 1988; Barbara NIEM-
CEWICZ-LEDWOŃ, Złotnictwo i konwisarstwo elbląskie
od XVII do XIX wieku, kat. wyst., Muzeum w Elblągu, El-
bląg 1988. Katalog ten miał towarzyszyć wystawie, która
nie doszła do skutku. Michał WOŹNIAK, „Uwagi o po-
chodzeniu mistrzów i czeladników gdańskiego cechu
złotniczego”, Acta Universitatis Nicolai Copernici (Zabyt-
koznawstwo i Konserwatorstwo, 25), 1994, s. 127-140;
Katarzyna WANTA, „Elbląski cech złotników od drugiej
połowy XIV w. do początku XIX wieku”, Rocznik Elbląski,
14,1995, s. 7-18; Michał WOŹNIAK, „Sztuka złotnicza w
Toruniu”, [w:] Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka
zdobnicza Prus Królewskich, Eseje, kat. wyst., Muzeum

chów złotniczych w miastach Rzeczypospolitej,
ściśle ekonomicznie połączonych z rozkwitem i pau-
peryzacją miast, w zadawalającym stopniu zostały
przebadane korporacje złotnicze, zasady funkcjono-
wania i ich wytwórczość w epoce nowożytnej w Pru-
sach Królewskich1 (przede wszystkim w trzech wiel-
Narodowe w Gdańsku, red. Czesława BETLEJEWSKA,
Gdańsk 2006, s. 59-71; Jacek KRIEGSEISEN, „O gdań-
skich złotnikach w latach 1700-1816” / „Die Danziger
Goldschmiede in den Jahren 1700-1816”, [w:] „...łyżek
srebrnych dwa tuziny’’. Srebra domowe w Gdańsku 1700-
1816 / „...zwei Duzend Silberlójjel.” Das Haussilber in
Danzig 1700-1816, kat. wyst., Dom Uphagena - Oddział
Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, red. Jacek
KRIEGSEISEN, Ewa BARYLEWSKA-SZYMAŃSKA,
współpr. Wojciech SZYMAŃSKI, Gdańsk 2007, s. 15-28,
31-41; Jacek KRIEGSEISEN, „Słownik złotników gdań-
skich czynnych w latach 1700-1816” / „Lexikon der in den
Jahren 1700-1816 in Danzig tatigen Goldschmiede”, [w:]
„ ...łyżek srebrnych dwa tuziny”..., s. 155-197,198-243; id.,
„Związki złotników Prus Królewskich z Augsburgiem w
XVII i pierwszej połowie XVIII wieku na przykładzie
Gdańska, Elbląga i Torunia”, [w:] Ex vote. Studia dedyko-
wane Ojcu Janowi Golonce OSPPE w 75. rocznicę urodzin
i w 50. rocznicę święceń kapłańskich, red. Przemysław
MROZOWSKI, Jerzy ŻMUDZIŃSKI, Częstochowa 2012,
s. 627-636. Na temat znaków mistrzowskich i miejskich,
zob. Michał GRADOWSKI, Agnieszka KASPRZAK-MI-
LER, Złotnicy na ziemiach północnej Polski, cz. I,
Województwo pomorskie, kujawsko-pomorskie i warmiń-
sko-mazurskie, (Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony
Zabytków, seria B, t. 104), Warszawa 2002; Michał GRA-
DOWSKI, Znaki na srebrze. Znaki miejskie i państwowe
używane na terenie Polski w obecnych jej granicach, War-
szawa 2010.