Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki — 74.2012

DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:
Recenzje
DOI Artikel:
Kostrzyńska-Miłosz, Anna: Jarosław Zieliński, Pałac Kultury i Nauki, Dom Wydawniczy Książęcy Młyn, ŁódŸź 2012, ss. 98, il.
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.70649#0791

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
783

ANNA KOSTRZYŃSKA-MIŁOSZ
Warszawa, Instytut Sztuki PAN

Jarosław Zieliński, Pałac Kultury i Nauki,
Dom Wydawniczy Książęcy Młyn, Łódź 2012, ss. 98, il.

Książka Jarosława Zielińskiego jest jedną
z wielu monografii omawiających tak zna-
czący dla panoramy Warszawy budynek -
Pałac Kultury i Nauki. Budził on kontrowersje od mo-
mentu powstania koncepcji budowy, przez jednych
uważany za narośl na architektonicznej i urbanistycz-
nej tkance Warszawy, przez innych zaś za „wybitny
przykład architektury socrealizmu”1. Celem Autora,
jak pisze we wstępie, była próba „zrekapitulowania i
konfrontacji ciekawych wypowiedzi na temat pałacu
niż nowatorskie podejście do zagadnienia”. Mimo
tych zapewnień, monografia zawiera kilka nowych,
dotychczas nie przedstawianych wątków.
Nowe jest z pewnością potraktowanie źródeł
i genezy powstania Pałacu. Autor monografii pre-
zentuje dość szeroko biografię architekta projektu
warszawskiego kolosa Lwa Rudniewa, absolwenta
carskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
(dyplom 1915), przedstawiciela nowego klasycy-
zmu. Obok niej w tym samym rozdziale, zatytuło-
wanym Twórca w odmętach ideologii, Jarosław Zie-
liński opisuje, jak architekturę wprzęgnięto w nową
ideologię oraz na czym się wzorowano tworząc pro-
jekty nowych wysokościowców w ZSRR. Przedsta-
wia szereg budynków, które były inspiracją dla ar-
chitektów radzieckich. Szczególnie istotne dla
koncepcji architektonicznej pałacu były „drapacze
chmur” w wielkich aglomeracjach amerykańskich.
Zieliński wymienia tu: Municipal Building (Nowy
Jork 1914), Wrigley Building (Chicago 1924-1925),
City Hall (Oakland 1914) czy Savoy Plaza (Nowy
Jork 1927).
Konsekwentnie rozwijając temat, w kolejnym
rozdziale Siedem sióstr Stalina Zieliński opisuje
ideę powstania w Rosji Pałacu Rad i realizacji in-
nych „wysokościowców”. Budowanie ich wiązało
się wówczas z wyburzeniem w Moskwie, Kijowie
1 Opinia Andrzeja Tomaszewskiego, przewodniczącego
Społecznej Rady Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przy


czy Mińsku „całych kwartałów zabudowy z mnó-
stwem zabytków, głównie sakralnych, aby zyskać
miejsce pod nowe założenia urbanistyczne o niespo-
tykanej dotąd skali”. Pierwszy moskiewski wieżo-
wiec zaczęto realizować w 1938 r., po dwóch latach
prace przerwano, by je wznowić w latach 1948-
1952. W ramach 800-lecia założenia Moskwy po-
stanowiono wybudować szereg wieżowców, które
miały zmienić obraz miasta. Były to: Ministerstwo
Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Rolnictwa,
Prezydencie m.st. Warszawy, cytowana przez Jarosława
Zielińskiego (s. 84).
 
Annotationen