DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły i Komunikaty
DOI article:Żukowski, Jacek: Święto Sławy: Ingres zaślubinowo-koronacyjny Cecylii Renaty Habsburżanki w 1637 roku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.70769#0251
Święto Sławy
251
ne zostały serca wszystkich, wzmocnione powszechną radością, przepełnione nową we-
sołością i beztroską. [...] Zatem dalej, Błogosławiona i Sławna, szczęśliwie postępuj na
ów zamek [...]. Bazylika takim kosztem zbudowana niech będzie świadkiem” nadcho-
dzących uroczystości. Poeta słowami rozsądnej Eufrozyny szkicował obraz towarzyszą-
cej pochodowi Wisły, a także Hymena i Hesperyd doglądających zaślubinowych jabłoni.
Speronius, starając się zakamuflować rozczarowanie z powodu uzurpacji stołecznych pre-
rogatyw przez Warszawę, wzywał, aby muzy oraz charyty radowały się na widok godnej
oprawy triumfu. Wśród gratulacji, życzeń i prognoz pomyślnych rządów, uznał on tytuło-
we wydarzenie za odnowienie starożytnego przymierza przyjaźni między narodami i ro-
dami (austriackim i „jagiellońskim”) oraz dopełnienie koronacji JKM z lutego 1633 r„
skoro „królewska małżonka jest niezbędną ozdobą Królestwa”72.
Uroczysty „engres” z Krakowa przeprowadzono przy akompaniamencie włoskiej mu-
zyki, w asyście ustawionych szpalerami wzdłuż traktu mieszczan z chorągwiami. Pierw-
szy ganek z muzykantami ustawiono przy kamienicy wójta stradomskiego Abrahama
Bergnera, drugi na Kazimierzu, przy rogu domu Bochowskiego, trzeci (z komecistami) -
przy mieszkaniu pana Foxa. Także z ratusza dobiegał dźwięk trąb i bębnów. Nawet na
specjalnie na tę okazję udekorowanej Bramie Wielickiej „rozmaita muzyka włoska gra-
ła”73. Po zabawach tanecznych i łowieckich w Niepołomicach, dostojny orszak zawitał do
Pińczowa, stolicy dóbr margrabiego Ferdynanda Myszkowskiego. Po przywitaniu na ryn-
ku, w asyście szumnie wystrojonych oddziałów margrabia poprowadził królewską mał-
żonkę do swego pałacu. Gdy zbliżyła się do bramy, ustawione na pobliskim pagórku działa
„na znak radości trzy razy wyrzuciły z siebie ognie”. Po kolacji większą część nocy po-
święcono na tańce74. Dnia 6 września 1637 r. na powitanie Cecylii Renaty w Iłży król
stawił się incognito „w stroju niemieckim”75. Jak wspomniano, monarcha osobiście za-
dbał, aby małżonka pojawiła się w Warszawie w takich samych jak on, czyli francuskich
szatach (odpowiedzialnością za kostiumy dla jej dworu została obciążona królewska sio-
stra, Anna Katarzyna Konstancja), przesyłając królowej przy okazji kilka wyjątkowo oka-
załych klejnotów76. Po oficjalnym przywitaniu w drogocennie ozdobionych namiotach
połączone orszaki ruszyły ku nowej siedzibie monarchini (por. aneks). Jak zauważył
Schulpli, Pałac Ujazdowski „był przepysznie przystrojony, po królewsku/Zewsząd zwisa-
ły jedwabie oraz złoto”77.
Właściwą entratę do Warszawy zainicjował przegląd wojsk przy namiotach - szczegól-
nie rzucała się w oczy konstrukcja przygotowana dla królowej. Wszystkie jej widoczne ele-
menty wykonano ze srebra, stanowiącego rusztowanie dla wyszukanego złotogłowiu.
Podczas podniosłego wjazdu do Warszawy Cecylii Renacie towarzyszyła gwardia królew-
ska w nowych liberiach, 600 jeźdźców przepasanych biało-czerwonym karmazynem, a przy
karecie drabanci z halabardami, kamerdynerzy oraz paziowie w szkarłacie i srebmogłowiu78.
Wyróżniało się zwłaszcza wojsko w uniformach sprezentowanych przez władcę, szesnastu
72 SPERONOWIC, op. cit., k. A3 - El.
73 Bibl. Ossol., rkps 188/11, k. 455r; por. Archiwum Państwowe w Krakowie, Archiwum Miasta Kazimierza, sygn. 574,
s. 133-138.
74 WASSENBERG, op. cit., pars secunda, s. 237.
75 Awiso sekretariatu M. Filonardiego do kardynała E Barberiniego, Warszawa, 12 IX 1637, BAV, Barb. Lat. 6598,
k. 34r-35v, ANP Filonardi, 2, s. 268.
76 M. Filonardi do E Barberiniego, Warszawa, 5 VI 1637, BAV, Barb. Lat. 6590, k. 303 r-304 r, ANP Filonardi, 2, s. 197.
77 SCHULPLI, op. cit., k. D3r.
78 Awiso sekretariatu M. Filonardiego do E Barberiniego, Warszawa, 12 IX 1637, BAV, Barb.Lat. 6598, k. 34r-35v,
ANP Filonardi, 2, s. 270.
251
ne zostały serca wszystkich, wzmocnione powszechną radością, przepełnione nową we-
sołością i beztroską. [...] Zatem dalej, Błogosławiona i Sławna, szczęśliwie postępuj na
ów zamek [...]. Bazylika takim kosztem zbudowana niech będzie świadkiem” nadcho-
dzących uroczystości. Poeta słowami rozsądnej Eufrozyny szkicował obraz towarzyszą-
cej pochodowi Wisły, a także Hymena i Hesperyd doglądających zaślubinowych jabłoni.
Speronius, starając się zakamuflować rozczarowanie z powodu uzurpacji stołecznych pre-
rogatyw przez Warszawę, wzywał, aby muzy oraz charyty radowały się na widok godnej
oprawy triumfu. Wśród gratulacji, życzeń i prognoz pomyślnych rządów, uznał on tytuło-
we wydarzenie za odnowienie starożytnego przymierza przyjaźni między narodami i ro-
dami (austriackim i „jagiellońskim”) oraz dopełnienie koronacji JKM z lutego 1633 r„
skoro „królewska małżonka jest niezbędną ozdobą Królestwa”72.
Uroczysty „engres” z Krakowa przeprowadzono przy akompaniamencie włoskiej mu-
zyki, w asyście ustawionych szpalerami wzdłuż traktu mieszczan z chorągwiami. Pierw-
szy ganek z muzykantami ustawiono przy kamienicy wójta stradomskiego Abrahama
Bergnera, drugi na Kazimierzu, przy rogu domu Bochowskiego, trzeci (z komecistami) -
przy mieszkaniu pana Foxa. Także z ratusza dobiegał dźwięk trąb i bębnów. Nawet na
specjalnie na tę okazję udekorowanej Bramie Wielickiej „rozmaita muzyka włoska gra-
ła”73. Po zabawach tanecznych i łowieckich w Niepołomicach, dostojny orszak zawitał do
Pińczowa, stolicy dóbr margrabiego Ferdynanda Myszkowskiego. Po przywitaniu na ryn-
ku, w asyście szumnie wystrojonych oddziałów margrabia poprowadził królewską mał-
żonkę do swego pałacu. Gdy zbliżyła się do bramy, ustawione na pobliskim pagórku działa
„na znak radości trzy razy wyrzuciły z siebie ognie”. Po kolacji większą część nocy po-
święcono na tańce74. Dnia 6 września 1637 r. na powitanie Cecylii Renaty w Iłży król
stawił się incognito „w stroju niemieckim”75. Jak wspomniano, monarcha osobiście za-
dbał, aby małżonka pojawiła się w Warszawie w takich samych jak on, czyli francuskich
szatach (odpowiedzialnością za kostiumy dla jej dworu została obciążona królewska sio-
stra, Anna Katarzyna Konstancja), przesyłając królowej przy okazji kilka wyjątkowo oka-
załych klejnotów76. Po oficjalnym przywitaniu w drogocennie ozdobionych namiotach
połączone orszaki ruszyły ku nowej siedzibie monarchini (por. aneks). Jak zauważył
Schulpli, Pałac Ujazdowski „był przepysznie przystrojony, po królewsku/Zewsząd zwisa-
ły jedwabie oraz złoto”77.
Właściwą entratę do Warszawy zainicjował przegląd wojsk przy namiotach - szczegól-
nie rzucała się w oczy konstrukcja przygotowana dla królowej. Wszystkie jej widoczne ele-
menty wykonano ze srebra, stanowiącego rusztowanie dla wyszukanego złotogłowiu.
Podczas podniosłego wjazdu do Warszawy Cecylii Renacie towarzyszyła gwardia królew-
ska w nowych liberiach, 600 jeźdźców przepasanych biało-czerwonym karmazynem, a przy
karecie drabanci z halabardami, kamerdynerzy oraz paziowie w szkarłacie i srebmogłowiu78.
Wyróżniało się zwłaszcza wojsko w uniformach sprezentowanych przez władcę, szesnastu
72 SPERONOWIC, op. cit., k. A3 - El.
73 Bibl. Ossol., rkps 188/11, k. 455r; por. Archiwum Państwowe w Krakowie, Archiwum Miasta Kazimierza, sygn. 574,
s. 133-138.
74 WASSENBERG, op. cit., pars secunda, s. 237.
75 Awiso sekretariatu M. Filonardiego do kardynała E Barberiniego, Warszawa, 12 IX 1637, BAV, Barb. Lat. 6598,
k. 34r-35v, ANP Filonardi, 2, s. 268.
76 M. Filonardi do E Barberiniego, Warszawa, 5 VI 1637, BAV, Barb. Lat. 6590, k. 303 r-304 r, ANP Filonardi, 2, s. 197.
77 SCHULPLI, op. cit., k. D3r.
78 Awiso sekretariatu M. Filonardiego do E Barberiniego, Warszawa, 12 IX 1637, BAV, Barb.Lat. 6598, k. 34r-35v,
ANP Filonardi, 2, s. 270.