Recenzje
843
dników i pism codziennych z obszaru całej Polski,
wobec 31 uwzględnionych na potrzeby tomu pierw-
szego. Układ treści pozostał ten sam, najpierw bar-
dzo obszerny „Przegląd” (kalendarium, diariusz)
wydarzeń, a w części drugiej syntetyczne omówie-
nie kwestii architektonicznych tego czasu, instytucji
opieki nad sztuką, przybliżenie stowarzyszeń i grup
artystycznych, działalności najważniejszych salo-
nów artystycznych i wyjątkowo licznych oraz cieka-
wych czasopism. Ze zrozumiałych względów po-
większeniu uległ także materiał ilustracyjny, na
który złożyło się - tym razem - 273 fotografii, głów-
nie -jak poprzednio - archiwalnych.
W drugiej połowie lat 70. XX w. w Instytucie
Sztuki PAN rozpoczął pracę kolejny zespół badaw-
czy. Tym razem w celu przygotowania tomu trzeciego
Polskiego życia artystycznego w latach 1945-1960.
Liczący aż 45 osób zespół, na czele z pracownikami
Pracowni Plastyki Współczesnej Instytutu i ponow-
nie Aleksandrem Wojciechowskim jako redaktorem
całości, zabrał się do pracy z ogromnym zapałem
i bardzo energicznie. W rezultacie na początku 1980 r.
zakończono nie tylko bardzo czasochłonne kweren-
dy, lecz także przygotowano do druku cały zebrany
materiał. Niestety, nadeszły burzliwe lata 80. Trud-
na sytuacja ekonomiczna kraju, zwłaszcza jednak
zaszłe wówczas wydarzenia polityczne, przerwały
skutecznie prace nad tomem na kilka lat.
Ale w 1985 r„ jakby na przekór piętrzącym się
z dnia na dzień przeciwnościom, rozpoczął w Insty-
tucie Sztuki PAN prace jeszcze jeden zespół badaw-
czy, którego celem było również przygotowanie ko-
lejnego tomu Polskiego życia artystycznego, tym
razem obejmującym lata wcześniejsze: 1849-1863.
Powołany do życia przez ówczesnego wicedyrekto-
ra prof. dr. hab. Jerzego Malinowskiego, skupił kil-
kudziesięciu młodych badaczy z całego kraju, dys-
ponujących jednak znacznym doświadczeniem
zawodowym i merytorycznym. Powstały kilkuoso-
bowe zespoły robocze w Warszawie, Poznaniu, Kra-
kowie i Lublinie oraz mniejsze w Gdańsku, a także
jednoosobowe w Wilnie i Lwowie. Po trzech latach
intensywnych prac dysponowano ogromnym zbio-
rem fachowo przygotowanych fiszek, które podda-
no wstępnym pracom redakcyjnym. W efekcie opra-
cowano w sposób kompletny życie artystyczne
w jednym 1849 r„ ale zmiana sytuacji politycznej
kraju na przełomie lat 80. i 90. przerwała definityw-
nie dalsze prace. Drogi poszczególnych badaczy ro-
zeszły się, zespół przestał istnieć, podczas gdy
wszystkie fiszki, podzielone na odpowiednie działy,
złożono w przepastnych wnętrzach jednej z szaf In-
stytutu Sztuki PAN. Na szczęście od czasu do czasu
3 Id., Uwagi ogólne, [w:] Polskie życie artystyczne w la-
tach 1945-1960, red. Aleksander WOJCIECHOWSKI,
POLSKIE ŻYCIE ARTYSTYCZNE
W LATACH 1944-19ó0 TOM3
zaglądają do niej młodzi badacze. W rezultacie ze-
brane z takim wysiłkiem w latach 80. materiały nie
pozostały stosem nikomu nie potrzebnych notatek,
ponieważ na ich podstawie zaczynają powstawać -
ważne - publikacje. Jedną z ostatnich jest najnow-
sza książka Dariusza Konstantynowa Wystawa
Krajowa Sztuk Pięknych (1858-1860). Z historii ży-
cia artystycznego Warszawy połowy XIX wieku
(Warszawa 2012).
Tymczasem na kolejny, trzeci tom Polskiego ży-
cia artystycznego w latach 1945-1960 musieliśmy
czekać aż do roku 1992, chociaż wchodzące w jego
skład teksty były już gotowe - jak wspomniałem
powyżej - 12 lat wcześniej. „Ze względu na niezwy-
kle obszerny materiał zdecydowaliśmy się na wyda-
nie tomu trzeciego w dwóch częściach - pisał
w uwagach ogólnych Aleksander Wojciechowski -
Na pierwszą z nich, którą obecnie oddaj emy do rąk
czytelnika, składają się opracowania traktujące o naj-
ważniejszych zjawiskach twórczości plastycznej, ru-
chu wystawowego, szkolnictwa, mecenatu państwo-
wego i społecznego oraz o różnorodnych formach
krytyki i badań nad sztuka współczesną. Podobnie jak
poprzednio odrębny rozdział o charakterze syntetycz-
nym stanowi architektura”3. Tym razem tom liczył
Wrocław 1992, s. 3.
843
dników i pism codziennych z obszaru całej Polski,
wobec 31 uwzględnionych na potrzeby tomu pierw-
szego. Układ treści pozostał ten sam, najpierw bar-
dzo obszerny „Przegląd” (kalendarium, diariusz)
wydarzeń, a w części drugiej syntetyczne omówie-
nie kwestii architektonicznych tego czasu, instytucji
opieki nad sztuką, przybliżenie stowarzyszeń i grup
artystycznych, działalności najważniejszych salo-
nów artystycznych i wyjątkowo licznych oraz cieka-
wych czasopism. Ze zrozumiałych względów po-
większeniu uległ także materiał ilustracyjny, na
który złożyło się - tym razem - 273 fotografii, głów-
nie -jak poprzednio - archiwalnych.
W drugiej połowie lat 70. XX w. w Instytucie
Sztuki PAN rozpoczął pracę kolejny zespół badaw-
czy. Tym razem w celu przygotowania tomu trzeciego
Polskiego życia artystycznego w latach 1945-1960.
Liczący aż 45 osób zespół, na czele z pracownikami
Pracowni Plastyki Współczesnej Instytutu i ponow-
nie Aleksandrem Wojciechowskim jako redaktorem
całości, zabrał się do pracy z ogromnym zapałem
i bardzo energicznie. W rezultacie na początku 1980 r.
zakończono nie tylko bardzo czasochłonne kweren-
dy, lecz także przygotowano do druku cały zebrany
materiał. Niestety, nadeszły burzliwe lata 80. Trud-
na sytuacja ekonomiczna kraju, zwłaszcza jednak
zaszłe wówczas wydarzenia polityczne, przerwały
skutecznie prace nad tomem na kilka lat.
Ale w 1985 r„ jakby na przekór piętrzącym się
z dnia na dzień przeciwnościom, rozpoczął w Insty-
tucie Sztuki PAN prace jeszcze jeden zespół badaw-
czy, którego celem było również przygotowanie ko-
lejnego tomu Polskiego życia artystycznego, tym
razem obejmującym lata wcześniejsze: 1849-1863.
Powołany do życia przez ówczesnego wicedyrekto-
ra prof. dr. hab. Jerzego Malinowskiego, skupił kil-
kudziesięciu młodych badaczy z całego kraju, dys-
ponujących jednak znacznym doświadczeniem
zawodowym i merytorycznym. Powstały kilkuoso-
bowe zespoły robocze w Warszawie, Poznaniu, Kra-
kowie i Lublinie oraz mniejsze w Gdańsku, a także
jednoosobowe w Wilnie i Lwowie. Po trzech latach
intensywnych prac dysponowano ogromnym zbio-
rem fachowo przygotowanych fiszek, które podda-
no wstępnym pracom redakcyjnym. W efekcie opra-
cowano w sposób kompletny życie artystyczne
w jednym 1849 r„ ale zmiana sytuacji politycznej
kraju na przełomie lat 80. i 90. przerwała definityw-
nie dalsze prace. Drogi poszczególnych badaczy ro-
zeszły się, zespół przestał istnieć, podczas gdy
wszystkie fiszki, podzielone na odpowiednie działy,
złożono w przepastnych wnętrzach jednej z szaf In-
stytutu Sztuki PAN. Na szczęście od czasu do czasu
3 Id., Uwagi ogólne, [w:] Polskie życie artystyczne w la-
tach 1945-1960, red. Aleksander WOJCIECHOWSKI,
POLSKIE ŻYCIE ARTYSTYCZNE
W LATACH 1944-19ó0 TOM3
zaglądają do niej młodzi badacze. W rezultacie ze-
brane z takim wysiłkiem w latach 80. materiały nie
pozostały stosem nikomu nie potrzebnych notatek,
ponieważ na ich podstawie zaczynają powstawać -
ważne - publikacje. Jedną z ostatnich jest najnow-
sza książka Dariusza Konstantynowa Wystawa
Krajowa Sztuk Pięknych (1858-1860). Z historii ży-
cia artystycznego Warszawy połowy XIX wieku
(Warszawa 2012).
Tymczasem na kolejny, trzeci tom Polskiego ży-
cia artystycznego w latach 1945-1960 musieliśmy
czekać aż do roku 1992, chociaż wchodzące w jego
skład teksty były już gotowe - jak wspomniałem
powyżej - 12 lat wcześniej. „Ze względu na niezwy-
kle obszerny materiał zdecydowaliśmy się na wyda-
nie tomu trzeciego w dwóch częściach - pisał
w uwagach ogólnych Aleksander Wojciechowski -
Na pierwszą z nich, którą obecnie oddaj emy do rąk
czytelnika, składają się opracowania traktujące o naj-
ważniejszych zjawiskach twórczości plastycznej, ru-
chu wystawowego, szkolnictwa, mecenatu państwo-
wego i społecznego oraz o różnorodnych formach
krytyki i badań nad sztuka współczesną. Podobnie jak
poprzednio odrębny rozdział o charakterze syntetycz-
nym stanowi architektura”3. Tym razem tom liczył
Wrocław 1992, s. 3.