DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Baliszewski, Mikołaj: Polski artysta w tempio del vero gusto: Uwagi do rzymskiej biografii Franciszka Smuglewicza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0770
754
Mikołaj Baliszewski
39. Franciszek Smuglewicz (?), Wesele Aldobrandyńskie, ok. 1776, olej, płótno. Kolekcja
prywatna
Herkulesa Farnese i Fauna Borghese. Nie można wykluczyć, że plansze te zanim trafiły do
Warszawy posłużyły Smuglewiczowi za wzory, które wykonał w celu otrzymania zlecenia
od księcia Aldobrandiniego. Nie można też wykluczyć, że wśród niezachowanych obra-
zów z „sali posągów" tuskulańskiego casina, znalazł się obok Flory Farnese - Herkules,
zaś obok Gladiatora Borghese - Faun grający na flecie, także należący do rodu zlecenio-
dawcy obrazów i eksponowany w willi na wzgórzu Pincio.
W przypadku bassirilievi dipinti mamy do czynienia z zapożyczeniem reliefów z fryzu
świątyni na Forum Nerwy (tzw. Palladis Artes) za pośrednictwem rycin z Admiranda
Romanarum Antiquitatum Pietro Sante Bartolego. Dodatkowo wśród obrazów „reliefo-
wych" odnajdujemy kopię Wesela Aldobrandyńskiego (il. 39), jeszcze bardziej „rozrzeź-
bioną" niż w rycinach sztychowanych przez Carloniego i Ottavianiego według rysunków
Smuglewicza. Podobne światłocieniowe adaptacje tej właśnie kompozycji były często rea-
lizowane przez projektantów dekoracji imitujących reliefy w 2. połowie XVIII w., by wy-
mienić realizacje Roberta Adama w Syon House i Kenwood House w Londynie oraz
Newby Hall w Yorkshire152.
Ze względu na dość wyraźne przemalowania paneli, być może naprawianych już
w latach 80. XVIII wieku, prawdopodobnie nie będzie nigdy możliwe bezsporne stwier-
dzenie autorstwa Smuglewicza, w chwili obecnej jednak, zważywszy dokumenty i mate-
riał porównawczy, taka atrybucja wydaje się wielce prawdopodobna.
Pałac biskupi we Frascati oraz apartament kardynała Scypiona Borghese w Palazzo
Borghese w Rzymie
W 1776 r. Franciszek Smuglewicz z pewnością był już znany jednej z najbarwniej-
szych postaci Stolicy Apostolskiej, Henrykowi Benedyktowi Stuartowi (1725-1807). Uro-
dzony w Rzymie syn księżnej Marii Klementyny Sobieskiej i Jakuba Franciszka Stuarta,
książę Yorku, był czwartym i ostatnim jakobickim pretendentem do tronu Anglii i Szko-
cji. Katolicka dynastia Stuartów od 1717 r. ciesząca się schronieniem w Stolicy Apostol-
skiej i zależna od niej finansowo stała się kolejnym po dworze Krystyny Szwedzkiej czy
152 Adriano AYMONINO, „Syon House e la fortuna delle fonti antiquarie nella decorazione inglese del Settecento",
[w:] Roma e 1'antico..., s. 207-212, Adriano AYMONINO, Lucy GWYNN, Mirco MODOLO, Paper Palaces: the
Topham Collection as a Source for British Neo Classicism, kat. wyst., The Verey Gallery, Eton Collage, Windsor 2013,
s. 18-19.
Mikołaj Baliszewski
39. Franciszek Smuglewicz (?), Wesele Aldobrandyńskie, ok. 1776, olej, płótno. Kolekcja
prywatna
Herkulesa Farnese i Fauna Borghese. Nie można wykluczyć, że plansze te zanim trafiły do
Warszawy posłużyły Smuglewiczowi za wzory, które wykonał w celu otrzymania zlecenia
od księcia Aldobrandiniego. Nie można też wykluczyć, że wśród niezachowanych obra-
zów z „sali posągów" tuskulańskiego casina, znalazł się obok Flory Farnese - Herkules,
zaś obok Gladiatora Borghese - Faun grający na flecie, także należący do rodu zlecenio-
dawcy obrazów i eksponowany w willi na wzgórzu Pincio.
W przypadku bassirilievi dipinti mamy do czynienia z zapożyczeniem reliefów z fryzu
świątyni na Forum Nerwy (tzw. Palladis Artes) za pośrednictwem rycin z Admiranda
Romanarum Antiquitatum Pietro Sante Bartolego. Dodatkowo wśród obrazów „reliefo-
wych" odnajdujemy kopię Wesela Aldobrandyńskiego (il. 39), jeszcze bardziej „rozrzeź-
bioną" niż w rycinach sztychowanych przez Carloniego i Ottavianiego według rysunków
Smuglewicza. Podobne światłocieniowe adaptacje tej właśnie kompozycji były często rea-
lizowane przez projektantów dekoracji imitujących reliefy w 2. połowie XVIII w., by wy-
mienić realizacje Roberta Adama w Syon House i Kenwood House w Londynie oraz
Newby Hall w Yorkshire152.
Ze względu na dość wyraźne przemalowania paneli, być może naprawianych już
w latach 80. XVIII wieku, prawdopodobnie nie będzie nigdy możliwe bezsporne stwier-
dzenie autorstwa Smuglewicza, w chwili obecnej jednak, zważywszy dokumenty i mate-
riał porównawczy, taka atrybucja wydaje się wielce prawdopodobna.
Pałac biskupi we Frascati oraz apartament kardynała Scypiona Borghese w Palazzo
Borghese w Rzymie
W 1776 r. Franciszek Smuglewicz z pewnością był już znany jednej z najbarwniej-
szych postaci Stolicy Apostolskiej, Henrykowi Benedyktowi Stuartowi (1725-1807). Uro-
dzony w Rzymie syn księżnej Marii Klementyny Sobieskiej i Jakuba Franciszka Stuarta,
książę Yorku, był czwartym i ostatnim jakobickim pretendentem do tronu Anglii i Szko-
cji. Katolicka dynastia Stuartów od 1717 r. ciesząca się schronieniem w Stolicy Apostol-
skiej i zależna od niej finansowo stała się kolejnym po dworze Krystyny Szwedzkiej czy
152 Adriano AYMONINO, „Syon House e la fortuna delle fonti antiquarie nella decorazione inglese del Settecento",
[w:] Roma e 1'antico..., s. 207-212, Adriano AYMONINO, Lucy GWYNN, Mirco MODOLO, Paper Palaces: the
Topham Collection as a Source for British Neo Classicism, kat. wyst., The Verey Gallery, Eton Collage, Windsor 2013,
s. 18-19.