DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Bohdziewicz, Piotr: Wnętrza pałacu Krasińskich (Rzeczypospolitej) w drugiej połowie XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37712#0155
(30)
Pałac Krasińskich
147
Najłatwiej jest połączyć z nazwiskiem Tylmana
projekt dekoracji przedsionka, co zresztą już w swoim
czasie przez innych badaczy podniesiono. Wyżej porów-
naliśmy tę dekorację z dekoracją przedsionka pałacu
w Łazienkach, który Tylman wykonał dla Lubomirskie-
go S)0). Również i w innych rysunkach Tylmana 9fi) znaj-
dujemy podobną kompozycję ściany. Jednakowy stylo-
wo ornament supraport przedsionków Krasińskich i po-
koju kąpielowego w Łazienkach mógłby wprawdzie
wzbudzać pewne wątpliwości. Tatarkiewicz9') uznaje,
że pewne zmiany zaszły przecież i podczas przebudowy
pałacu łazienkowskiego za Sasów, że „odległość czasu
pomiędzy budową marszałka 08 a tą przebudową jest zbyt
niewielka, by na podstawie cech stylu można było osą-
dzić z całkowitą pewnością, z której budowy dany szcze-
gół pochodzi. Można wszakże przypuszczać, że od Sasa
pochodzi tylko licowanie ścian fajansowymi płytkami".
My obecnie, wiedząc o tym, że w pałacu Krasińskich Tyl-
man odegrał wybitną rolę, a jednocześnie uprzytamnia-
jąc sobie, że pałac Krasińskich nigdy nie należał do dy-
nastii saskiej, możemy już z o wiele większą niż Tatar-
kiewicz pewnością szczegóły dekoracji przypisać Tylma-
nowi — z zastrzeżeniem, oczywiście, że wykonujący or-
nament sztukator mógł pewne szczegóły dodać od siebie.
Są też rysunki Tylmana, które w stopniu mniej-
szym lub większym dadzą się powiązać z kompozycją
ogólną klatki schodowej, lub z jej dekoracją. Rysunek
nr 597 przedstawia projekt klatki schodowej o pięciu
przęsłach z przejściem na dole, wprawdzie o innym ukła-
dzie stopni (rozpoczynają się bowiem na skrzydłach),
lecz już ze względu na ilość przęseł dla nas nie obojętny. Rys. 589
—- nieco podobny. Na rys. 566 początek schodów już podobny do
układu w pałacu Krasińskich. Poza tym pilastry głowic, ozdobione
maskami, łączą jeszcze bardziej ten rysunek z naszym pałacem. Inny
znów rysunek powtarza w całości układ stopni w pałacu Krasińskich,
jakkolwiek w danym wypadku zastosowano ten układ do schodów
zewnętrznych. Na rys. 511 mamy układ podobny do rys. 598, ale bez
podwójnych pilastrów na ścianie, dany jest wzamian za to herb Kra-
sińskich Ślepowron oraz balustrada jak w pałacu. Na rys. 568 przejście
koło schodów zdobi ornament w półkolu,, żywo przypominający dekora-
cję pod schodami w pałacu Krasińskich, nad przejściem z westybulu do
ogrodu. Porównanie tych rysunków z zachowaną do ostatniej wojny de-
koracją klatki schodowej w pałacu Krasińskich pozwala z absolutną pra-
wie pewnością przypisać Tylmanowi tę dekorację oraz — aczkolwiek
Ryc 69. Tylman z Ga-
meren, ornament. Rysu-
nek w Gabinecie Rycin
Biblioteki Uniwersytetu
Warszawskiego.
Pałac Krasińskich
147
Najłatwiej jest połączyć z nazwiskiem Tylmana
projekt dekoracji przedsionka, co zresztą już w swoim
czasie przez innych badaczy podniesiono. Wyżej porów-
naliśmy tę dekorację z dekoracją przedsionka pałacu
w Łazienkach, który Tylman wykonał dla Lubomirskie-
go S)0). Również i w innych rysunkach Tylmana 9fi) znaj-
dujemy podobną kompozycję ściany. Jednakowy stylo-
wo ornament supraport przedsionków Krasińskich i po-
koju kąpielowego w Łazienkach mógłby wprawdzie
wzbudzać pewne wątpliwości. Tatarkiewicz9') uznaje,
że pewne zmiany zaszły przecież i podczas przebudowy
pałacu łazienkowskiego za Sasów, że „odległość czasu
pomiędzy budową marszałka 08 a tą przebudową jest zbyt
niewielka, by na podstawie cech stylu można było osą-
dzić z całkowitą pewnością, z której budowy dany szcze-
gół pochodzi. Można wszakże przypuszczać, że od Sasa
pochodzi tylko licowanie ścian fajansowymi płytkami".
My obecnie, wiedząc o tym, że w pałacu Krasińskich Tyl-
man odegrał wybitną rolę, a jednocześnie uprzytamnia-
jąc sobie, że pałac Krasińskich nigdy nie należał do dy-
nastii saskiej, możemy już z o wiele większą niż Tatar-
kiewicz pewnością szczegóły dekoracji przypisać Tylma-
nowi — z zastrzeżeniem, oczywiście, że wykonujący or-
nament sztukator mógł pewne szczegóły dodać od siebie.
Są też rysunki Tylmana, które w stopniu mniej-
szym lub większym dadzą się powiązać z kompozycją
ogólną klatki schodowej, lub z jej dekoracją. Rysunek
nr 597 przedstawia projekt klatki schodowej o pięciu
przęsłach z przejściem na dole, wprawdzie o innym ukła-
dzie stopni (rozpoczynają się bowiem na skrzydłach),
lecz już ze względu na ilość przęseł dla nas nie obojętny. Rys. 589
—- nieco podobny. Na rys. 566 początek schodów już podobny do
układu w pałacu Krasińskich. Poza tym pilastry głowic, ozdobione
maskami, łączą jeszcze bardziej ten rysunek z naszym pałacem. Inny
znów rysunek powtarza w całości układ stopni w pałacu Krasińskich,
jakkolwiek w danym wypadku zastosowano ten układ do schodów
zewnętrznych. Na rys. 511 mamy układ podobny do rys. 598, ale bez
podwójnych pilastrów na ścianie, dany jest wzamian za to herb Kra-
sińskich Ślepowron oraz balustrada jak w pałacu. Na rys. 568 przejście
koło schodów zdobi ornament w półkolu,, żywo przypominający dekora-
cję pod schodami w pałacu Krasińskich, nad przejściem z westybulu do
ogrodu. Porównanie tych rysunków z zachowaną do ostatniej wojny de-
koracją klatki schodowej w pałacu Krasińskich pozwala z absolutną pra-
wie pewnością przypisać Tylmanowi tę dekorację oraz — aczkolwiek
Ryc 69. Tylman z Ga-
meren, ornament. Rysu-
nek w Gabinecie Rycin
Biblioteki Uniwersytetu
Warszawskiego.