DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Kronika. Odkrycia i konserwacja zabytków
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37712#0187
(5)
Kronika
177
fot. inż. arek. S. Kramarczyk
Ryc. 75. Nysa, kościół św. Jakuba.
wykonywania sklepienia, które klinowano już w czasie roboty klinami drewnianymi.
Sklepienia kościoła zostały skotwione, zaklinowane, a górna ich powierzchnia pokryta
warstwą cementowej zaprawy. Odbudowano również szczyt środkowy oraz części
zawalonego szczytu wschodniego, uzupełniono rozbitą ścianę prezbiterium a w roku
ostatnim kościół został pokryty dachem stałym (ryc. 74).
Zabezpieczanie innych obiektów zabytkowych w Nysie, które w międzyczasie
niestety ulegały zniszczeniu na skutek działań atmosferycznych, a także silnych
wichrów charakterystycznych dla podgórskich okolic, musiało być z konieczności
przesunięte na dalszy plan. Dopiero w roku ostatnim przeprowadzono prace zabez-
pieczające w Pałacu Biskupim, monumentalnej budowli z końca XVII i początku
XVIII wieku, założonej w około kwadratowego dziedzińca, ze wspaniałymi stiukowy-
mi obramieniami kominka w jednym z jej skrzydeł, które nakrywa się dachem.
Jedną z najbardziej kłopotliwych kwestii było zabezpieczenie silnie wychylo-
nych od pionu fasad osiemnastowiecznych kamienic, na przeciw Pałacu Biskupiego,
z których jedna podzielona pilastrami wykazuje pewne pokrewieństwo z kompozycją
architektoniczną tegoż Pałacu. — Po wyburzeniu zarysowanych murów ogniowych,
które oddzieliły się zupełnie od murów czołowych kamienic, podstemplowanych
uprzednio, wybudowano na nowo ich części przypierające do fasad, wmurowując w nie
kotwy, — związano nimi fasady, przecięto ich mury na wysokości podłogi I piętra,
na głębokość połowy grubości murów, pozostawiając z pionowych i poziomych belek
związanych ze sobą, wyprostowano je. Zaznaczyć należy, że odchylenie od pionu
fasad dochodziło do 45 cm. Obecnie po zaklinowaniu i zacementowaniu poziomego
przecięcia ścian czołowych zostały one dodatkowo zankrowane.
Nie mniej trudne było zabezpieczenie ostatnich, zachowanych jeszcze szczytów,
które w czasie wiatru pozbawione oparcia, waliły się w poprzek wąskich uliczek,
dokonane przez postawienie konstrukcji drewnianych w formie dwu wiązarów, zwią-
zanych ze sobą tężnicami, i skotwionych z nimi. W czasie ostatniej burzy, która zer-
wała dwa szczyty zabytkowe, zabezpieczone szczyty wytrzymały próbę.
W ostatnich miesiącach 1947. r., również przeprowadzono zabezpieczenie domu
zabytkowego przy ul. Kramarskiej nr 22. Dom ten mający na parterze ciekawe skle-
Kronika
177
fot. inż. arek. S. Kramarczyk
Ryc. 75. Nysa, kościół św. Jakuba.
wykonywania sklepienia, które klinowano już w czasie roboty klinami drewnianymi.
Sklepienia kościoła zostały skotwione, zaklinowane, a górna ich powierzchnia pokryta
warstwą cementowej zaprawy. Odbudowano również szczyt środkowy oraz części
zawalonego szczytu wschodniego, uzupełniono rozbitą ścianę prezbiterium a w roku
ostatnim kościół został pokryty dachem stałym (ryc. 74).
Zabezpieczanie innych obiektów zabytkowych w Nysie, które w międzyczasie
niestety ulegały zniszczeniu na skutek działań atmosferycznych, a także silnych
wichrów charakterystycznych dla podgórskich okolic, musiało być z konieczności
przesunięte na dalszy plan. Dopiero w roku ostatnim przeprowadzono prace zabez-
pieczające w Pałacu Biskupim, monumentalnej budowli z końca XVII i początku
XVIII wieku, założonej w około kwadratowego dziedzińca, ze wspaniałymi stiukowy-
mi obramieniami kominka w jednym z jej skrzydeł, które nakrywa się dachem.
Jedną z najbardziej kłopotliwych kwestii było zabezpieczenie silnie wychylo-
nych od pionu fasad osiemnastowiecznych kamienic, na przeciw Pałacu Biskupiego,
z których jedna podzielona pilastrami wykazuje pewne pokrewieństwo z kompozycją
architektoniczną tegoż Pałacu. — Po wyburzeniu zarysowanych murów ogniowych,
które oddzieliły się zupełnie od murów czołowych kamienic, podstemplowanych
uprzednio, wybudowano na nowo ich części przypierające do fasad, wmurowując w nie
kotwy, — związano nimi fasady, przecięto ich mury na wysokości podłogi I piętra,
na głębokość połowy grubości murów, pozostawiając z pionowych i poziomych belek
związanych ze sobą, wyprostowano je. Zaznaczyć należy, że odchylenie od pionu
fasad dochodziło do 45 cm. Obecnie po zaklinowaniu i zacementowaniu poziomego
przecięcia ścian czołowych zostały one dodatkowo zankrowane.
Nie mniej trudne było zabezpieczenie ostatnich, zachowanych jeszcze szczytów,
które w czasie wiatru pozbawione oparcia, waliły się w poprzek wąskich uliczek,
dokonane przez postawienie konstrukcji drewnianych w formie dwu wiązarów, zwią-
zanych ze sobą tężnicami, i skotwionych z nimi. W czasie ostatniej burzy, która zer-
wała dwa szczyty zabytkowe, zabezpieczone szczyty wytrzymały próbę.
W ostatnich miesiącach 1947. r., również przeprowadzono zabezpieczenie domu
zabytkowego przy ul. Kramarskiej nr 22. Dom ten mający na parterze ciekawe skle-