Bosca, Pietro Paolo: Petri Pauli Boschae Bibliothecarii, ex Sodalicio Sacerdotum Oblatorum, De Origine Et Statu Bibliothecae Ambrosianae Libri Quinque: In Quibus De Bibliothecae Conditore, Conservatoribus, & Collegii Ambrosiani Doctoribus, ut & de Illustribus Pictoribus, aliisque Artificibus & denique de Reditibus ejusdemque Bibliothecae amplis agitur (Lugduni Batavorum, [1723])

59

Petri Pauli BoschA de Origine et Statu

60

artte Divinam sobolem genibus, & regii ami£tus
syrmate verrens humum tradit numini ve£tigales
Arabum opes i cum interea reliqui proceres, 8c
famUlantium plebes rcligionem alienam miratur.
Vicu Illyricum pi£torem Bernardinus Lovinus
Mediolanensis ; 8c quamquam plures tabulas huc
intulerit 8c Joannis agno blandicntis, 8c Hierony-
mi nudata pcctora csedentis silice (quamquam
hanc iconcm a Ccefare Sextio pi£tam plures affir-
mtnt) tum Servatoris salutari signo lustrantis or-
bcm , 8s Magdakn* ante Christum procumben-
ris, qui se ilh sub olitoris specie obtulerat; duai
tamen tabuloe ipsum prope Lovinum vicerunt.
Gestiunt Virgo nUminis parens , 8c Elifabetha,
dum ludit cum Joanne parvo Divinus infansj
mira certe suavitas Virginei oris, 8c senilis ma-
jestas Elifabetha , ac labia ipsa loquenti similia,
tum utriusque infantis membra mollia ferme , ac
vivida singularem pingendi artem ostendunt.
Magdakna vero ejusdem Lovini convertit in se
venientium oculos; nam vultus elegantia , frons
eXporre£ta, flagrantes oculi, crines certantes au-
ro spe£tatorem tenent. Etiam Federicus Barocius
libi advenientium oculos conciliavit. Virgo geni-
trix, nixa genibus, natam sobolemcolitvin£tam
fasciis , ac propemodum vagientem ; tanta est
venustas oris, Sc tabuke. Excubat ad tugurii fo-
res Josephus pastores admittens, qui certatim ad
miraculum conssuxere. Lumina vero pingendi,
quas Barocii iconem illustrant , in alia itidem ta-
bula fulgcnt, quam Petrus Paulus Rubbens Ant-
iverpiensis pinxit, ac Joannes Bruguel in eadem
urbe natus ssoribus redimivit. Divina soboles
blanditur parenti tenerrimis artubusvenuftissima:
Virgo autem modestissimi , ac formosissimi oris
ccclestis pupi blanditiis fruitur; eam tabulam co-
ronavit Bruguel collectis undique ssoribus , ac
vere perpetuo , oberrantibus aviculis per serti am-
bitum , atque exilibus vermiculis insidentibus.
Latent in omnibus tabulis Bruguelis hujusmodi
oculorum insidiae : nec unquam prodeunt, nisi
cum diligentissime interrogaveris singula. Immo
qusedara exilia admodum coloravit Bruguel, ut
nisi oculorum aciem intendas , cernentis oculos
sallant. In argenteo quidem vasculo aquaslustra-
lis , quo no£turnam quierem muniverat Borro-
m£us , parvce quatuor tabellae , eaeque eburnea;
distinguunt opus (nam reliquas in cupro , ora
scilicet Christi, ac Virginis, pinxit penicilli acie
ve ciovio Julius Clovius non obscuri nominis pi£tor) tantae
^lsvosuit ex'^tatIS' cluanta 0^'m natura >n Fyrrhi achate
Plinius Ub. "Musas, 8c Apollincm caelavit. Agitant alibi pro-
«aphp'rl'nat'cei'£e ssu£tuantem cymbam , micante inter nubes
Virgine, quas navim sospitat: alibi Christussuso
cruore respcrfus crucem defert , obvia complo-
rantium sceminarum multitudine , ac comitatus
lio truculentis tortoribus. Hic pendet ex infelici ar-
bore Servator, ac uterque sicarius comites necis,
spe£tante interim populo, ac militari cohorte nu-
minis lanienam. Propemodum ludit oculos tabel-
la fupplicationis exigua , qux tamen admoto vi-
tro, admiratione etiam , ncdum afpectu, majora
omnia proponit oculis. Rigent cunftagelu , tra-
stufque regionishorrefcit nivibus, quasintercir-
cumsert fub umbella Sacerdos inclusum hierothe-
ta Divinum Panem , dcducente fupplicationis
pompam agmine cucullatorum saces gcftantium,
ac tnultitudine ad cultum procumbente. Exigui-
tas quidem imaginum mira eft ; caeterum molem
totam humani corporis spe£tanti fubjicit, cum
vix spectari possit. Tenuitatem eam pi£tur32 exi-
gua admodum tabella Bruguelis ejusdem, aut as-
mulatur, aut vincit. Vermiculus, acpapiliossam-
marum immemor rosis insidiatur : proximus ve-
«p jacet rausculus niwnti rostvo, micantibusocel-

a

B

D

lis , villisque arrectis. TabellEe huic redimendse
aureos numos quingcntos non semel oblatos au-
divimus, quanti ne in Casilmcnsium quidem sa-
me mur-es venire potuerunt. Eas tabulas penicilli
acie coloravit Bruguel , quas scquuntur complu-
res aliae minime disparis artificii; alibi enim Vir-
go slorenti serto conclusa sidercam sobolem com-
plcstitur : alibi statuitur ante oculos Templum
Answerpienfe, cujus licct sormam pinxit Henricus
Ex literij
Fanjlumych, atque nomen suum inscripsit in tu-idusm«-*'
mulo , humana tamen corpora illuc intulit Bru- ,ias
guel, suse prssertim uxoris, gcminaj sobolis, at-
que ancilla:. Hic cremicolce complures abditi an-
tris, hic undantes Averni flammas , damnatique
manes tanta operis venustate picti: ut, cum ali-
bi tartara cxtimescant , hic spectatores metu va-
cuioculis, & animo requirant. lllic rogum, 8c
faces spe£tat adusta Pentapolis, illic conftri£tos
gelu fontes proponit pi£tor serentes tamen luden-
tia corpora , tum Cererem comitatam geniis cle- ili
mentorum speciem referentibus, denique Danie-
lem obje£tum leonibus, qucm Rex circumsula
ad spe£taculum multitudine despicit incolumem.
Et quamquam flosculis complures vernent tabu-
lce, duas tamen colle£to vere exornavit. Altera
minor ostentat calicem onuftum opibus ejusmo-
di: alteram vero majorem misit Cardinali pi£tor, caiUtscIs **
eamque ut charius commendaret , gemmam, 8c ptemb.
numismata cum aurea , tum argentea appinxit,1'04'
ratus optimas tabulas poffc conserri cum gcmmis.
Haec Bruguel non imperitus suarum tabularum
judex signisicavit per literas Borromao. Sane velRlvok in
suerit hominis avaritia , vcljudicium , Federicusiicin^'
pretium large pcrsolvit , nam tantum pecuniae"?-IS*
misit Brugueli, quanti aeftimavere artifices ada-
mantem cum gemma , ac multiplex numisma.
Ars deinde omnis aut vicit Bruguelem in caeteris
tabulis, aut Bruguel artem. Dederat negotium
homini Cardinalis , ut quatuor Elementa pinge-
ret j obsequutus est pi£tor Borromao tanta venu-
state tabularum, quantam ne Zeuxisquidem opta-
re possct, si viveret. Terrae elementum dcscripsit
propolitis animantibus, quas alit humus , 8c in
eadem tabula, Leones, Tigres, serasque cruoris
cupidas , ac cicures belluas citra metum serocias
copulavit: equum in primis tanta vcnuftate pin-
xit, ut suum Nealces non audeat comparare.
Tellus ubique ridet ssoribus, pomisque luxuriat;
in virentium autem camporum reccisu incidit in
oculos Deus spe£tator operis, quod sinxit exar- .
gilla. Sequuntur terram aqute , alibi decumanis
ssu£tibus tumidae , alibi incanescentes spumis,
quod ex montium jugo delabantur in praceps.
Sedet in scopulo Ncptunus lympharum pater,
movens cun£ta supercilio , quae in asquore ge-
ftiunt, ac vivunt, ludentibus circa piscibus, 8c
conchis , quos afliiltantcs ssuclibus genii perse-
quuntur. Sufpenfas caslo nubes imbrem demit-:
tu.nt , quce obviis fulgoribus nitefcentes Iridem
colorant. Verfant vero infra exundantes urnas
Nereus, Sc AmsMtrite , quam Venerem putares
in fpumis. Circa aves palultres nutantem algam
vidcntur quatere, 8c sccura naufragii cymbapro-
F ccllas ridet. Accedit acris tabula; infident arbo-
rum ramis canorae aves, ac suraces. Aquila vero
fublimis abit dcspicicns volucrum grcgem , Olo-
res, Struthiocamelos, ac salutandi memorem
Plittacum, caudatumque Pavonem. Agit mediis
in nubibus currum Phcebus, nec tamcn No£tua,
aut Vefpertilio caligat ad Solem. Qua verochor-
tis aves obfipatam cscam invadunt, 8c cum Gal-
linaceo Gallus Indicus pugnat, Virgo tenerrimi
corporis gerit dextera volucrem , laeva orbem,
ac paflim genii inscquuntur volatu aves, aut the-
kfcopio summum sethera intuentur, aut circino
sidc-

E