DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.8821#0052
73
BlBLIOTHECJE AmBROS1AN£ LlBERV
74
beret, vel patresfamilias de instituenda prole ad-
moneret. Beneficentiam illam Vicecomitis hono-
nrice praedicare debuimus , non modo quia vir
munificus fuit, verum quia asfinitate conjuncrus
«um Federico authore Bibliothecae. Hancvero^a-
lii Cafaris Vicecomitis familiam avorum sangui-
ne clarissimam nobilitavit spectatissima virtus
Prxsulum, quorum honoribus exornatur Patria.
ugheiuu Nam Francifcus postquam Alexandrinam tiaram
2T'4, geisic, Ecclesiae Cremonenfi praeficitur 5 Franafci
A
Patrui virtutes feliciter expresiere Hierovymns, &
Federicus ; lllum Novarienfium Antistitcm decla-
ravit primum Alexander Septimus Pontifex Ma-
ximus , deinde Viglebanensibus prajposuit , cum
ad eam Ecclesiam administrandam Maria Hispa-
niarum Rcgina Ilieronymum e ccetu plurium pe-
titorum secrevisslt: hunc idem Pontifex Alexan-
der .Auditoribus Romance Rota ascripsit : accessit-
que honos BibliotheaE, cujus Federicus Viceco-
mcs fuerat Conscrvator.
LIBER Q^UINTUS.
I Rat in hoc statu res Ambrosiana, &
j,quamvis Mars Gallicus exardescerct,
jaderant tamcn Musx huic instituto;
|ColIegis enimplunbus, autfato, aut
(melioris fortunae spe ereptis, subro-
gatus est Joannes Baptifla Rufca lati-
' nis, ac graecanicis literis apprime imbutus , poli-
tioris praesertim disciplinae amantissimus : isque
unus numeri damnum pensavisse est visus. Hinc
vero cives, & exteri amplificavere librarias, opes,
ut narrando exequar; eam enim spem conceperat
animo Federicus, fore ut facultatibus postea suis
Civitas hoc praecipuum, ac singulare urbis orna-
mentum augeret, praesertim ubi captatores testa-
mentorum timerentur , quod plerumque accidit,
cum nullus haeres gentiliumsuorum fortunas adi-
re potest. Eminuit quidem inter caeteros Comar-
\dfichus Galeatius Arconatus , non modo quia libros
duodecim autographos Leonardi Vincii dono dedit,
verum quia oblatam ad redimendos eos codices
large pccuniam
excelso animo
repudiavit.
Jam
Raphael
Trichet
Jr resneus in
Tita Leo-
naidi.
Picinellus
Athenio.
vero ineunte hoc seculo vir Patritius , & claris-
simo loco ortus Vidus Mazenta , cum Federicus
vix de condcnda Bibliotheca cogitasset , donave-
rat Borromxum autographo ejusdem ^/»«7, in quo
de lumine, & umbra disputat: ac perennis tantae
munificentiae memoria viget cum titulo nominis
ipsius Vidi , quem liber praefert in fronte. Fue-
rat autem Vidus vir studiosissimus bonarum ar-
tium, humaniorum praecipue , atquc ornaverat
ipse triumphales arcus carmine , ac plurima epi-
graphe, cum Margarita ad Hispani Regis nuptias
Mediolano transiret ; praefuerat etiam aliquando
Patriae, qui summus est honos vEdilium, acDe-
curionum. Porro Leonardus PiftorumfacilePrin-
ceps (nam de illo attinet multa scribere) ex nata-
li pago , quem in Florentina valle alluit Arnus,
tx Va&rio. Vincius nominatus, vir primum desultorii inge-
nii se ad variasartesapplicuit: tumverocum ope-
ram navare picroribus ccepit, probavit illius gra-
phidem Andreas Verocchius nobilis piftor : cui
deinde a parente traditus, ipsum paulo post do-
clorem pingendi laude praestitit. Nam cum An-
dreas expressisset in picta tabula Joannem Christi
caput lymphis abluentem , Vincius ca:lestem ge»
nium Servatoris indumenta ferentem tam asfabre
pinxit , ut iratus penicillo Andreas damnaverit
officinam magistram operis. Profeflus postca ad
Infubres Leonardus Mediolani substitit, quo tem-
pore Ludovicus cognomento Maurus rem patriam
moderabatur: cui cum placuisset magnopere Vm-
cius ob cantum sidium , ac extemporalem facul-
tatem carminis , jussus ab eo tabulas complures
pinxit. Excelluit quoque caelandi , & scalpendi
i49arte> tum scientia ArchitecSlonices j certe Ludovi-
co Infubrum Duci ponere cquestrem statuam ex
azre animus erat, cujusmodi plures apud ltalos
spectatoribus se offerunt; verum ars fuforia ob-
stitit conanti Vincio , ac negavit ex una, solida-
que aeris lamina fieri posse simulachrum. Exem-
plar statux finxerat ex, argilla Vincius, ac diu
B
C
D
E
apud nos stctit; Galli capta urbe praeclarumZco-
nardi opus prefregerunt. Fertur autem Vincius
ad expressas rerum imagines describendas huma-
norum corporum motus , ac habitum specrasse
attentius : & cum aliquando solutos risu homi- fn°™a|us.
nes redditurus esset in tabula , invitasse ad sirfia* &aulibi1,
res epulas paganos quosdam , quibus inter cce-"p- Pr*
nandum aniles fabulas recenseret tanta voluptate
convivarum , ut tantum non nsu rumperenturj
tradunt item ad referendum metum , & caztera
signa pallentis animi , spectatum iviise damnato-
rum hominum vukus, ac rigentes formidine gc-
nas, cum tortoris feralem manum ex scalis trepi-
di opperiuntur ; quae in mente artificis cum per-
tinaciter harrerent, induccbantur deinde intabu-
las ad artis miraculum. Excoaitavit ctiam iuben-?K1T,''cTh"
. r j • t> • S • r rst- 1 ,n v!ta ^80'
te Ludovico Duce rationem , qua foilam alteramnwdi.
navigabilem deduceret Mediolanum ; cum enim
conditores Galli locasTent Infubrum sedcsinter Ti-
cinum, & Adduam carentes beneficio aquarum ,
queis nunc prata , & segetes luxuriant, ob lon-
gum locorum intcrvallum : nec nisi Lamber , ac
Olona obscuri amnes , 8c lympharum persicpe
egentissimi aquas invcherent, alium alveum ape-
nendum statuerat Dux' Ludovicus, in quem Ad-
dua prsterssuentis aquas derivaret: * cum ssoren-1. ^Um.
te Turriance Gentis imperio (' vel potiusrestitutapusnanusm
. .„r -vr-vrixT- 1 \ -t— • • monumen-
anno ML/L.XX1X. urbe) Ticinus aquas m anam tisTurria-
fossam patientem navium intulisset. Ergo aggre- jjgffij^
ditur molitor Vmcius opus, ac prope c Tritii ar- tertii» Lu-
cem Bellonce hospitam duclo ac calcem collium compend?'"
alveo , dircmptaque validissimo aggere Addua»J^^^
ne mistis iterum lymphis sa;viret in accolas, jus.binmpo-
sitfossam usque ad veteres urbis murosdefiuere. mmas-
Sed cum disficillime aquae deduci polsent ob ini- ' ^°a!cut
quitatem locorum, quod praecipites navigia fer-1. n. hist.
re nollent, archite£tatusest Vincius cataractaspor- ^'«.«Jfei;
tas, quae venientes aquasexcluderent, vcladmit- biiemses-
terent ad nautarum arbitrium : sicque admissae al- pTdedu-""
veum inferiorem implerent, ac reliquam lympha- ^m aci-
rum altitudinem sequarent. Hisitaque portiscum c Trezzo.
aquas suspendisset , commeavere deinde nautae; gJwW"»^
quamquam minime desint scriptores, qui laudem Medwi.
hanc folsae navigabilis Francifco primo Ssortiee
ascribant. In eadem urbc Academiam pictorum
instituit_, quod commemorare rursus delecratscri-
bentern: nam non modo artifices illi , quos an-
tea laudavimus , cx hac schola sunt profecti, ve-
rum etiam Antonius Bultrafius , Francifcus Mel-
tius, atque Andreas Salc.inus, quosomnes tulit in
oculis Leor.ardus. Suis vero auditoribus instituen-
dis singula pene humani corporis membra de-
scripserat : quemadmodum ad consequendam il-
lam artem reliqua praecepta suerat executus, pro-
ponendo luminum , & umbrarum rationem , ac
elegantiam totam pingendi. Porro cum animis
dissiderent Vincius , 6c Michael Angelus Bonaro-
tus (nam saepe exasperat animos aemulatio , &
quos ingenio vincere non possumus , conamur
odio) Francifcus Primus Rex Gallorum , Vin-
ciumyzxn grandcrg rtuu, 6c senio peneconfectum ^
E 3 in-
BlBLIOTHECJE AmBROS1AN£ LlBERV
74
beret, vel patresfamilias de instituenda prole ad-
moneret. Beneficentiam illam Vicecomitis hono-
nrice praedicare debuimus , non modo quia vir
munificus fuit, verum quia asfinitate conjuncrus
«um Federico authore Bibliothecae. Hancvero^a-
lii Cafaris Vicecomitis familiam avorum sangui-
ne clarissimam nobilitavit spectatissima virtus
Prxsulum, quorum honoribus exornatur Patria.
ugheiuu Nam Francifcus postquam Alexandrinam tiaram
2T'4, geisic, Ecclesiae Cremonenfi praeficitur 5 Franafci
A
Patrui virtutes feliciter expresiere Hierovymns, &
Federicus ; lllum Novarienfium Antistitcm decla-
ravit primum Alexander Septimus Pontifex Ma-
ximus , deinde Viglebanensibus prajposuit , cum
ad eam Ecclesiam administrandam Maria Hispa-
niarum Rcgina Ilieronymum e ccetu plurium pe-
titorum secrevisslt: hunc idem Pontifex Alexan-
der .Auditoribus Romance Rota ascripsit : accessit-
que honos BibliotheaE, cujus Federicus Viceco-
mcs fuerat Conscrvator.
LIBER Q^UINTUS.
I Rat in hoc statu res Ambrosiana, &
j,quamvis Mars Gallicus exardescerct,
jaderant tamcn Musx huic instituto;
|ColIegis enimplunbus, autfato, aut
(melioris fortunae spe ereptis, subro-
gatus est Joannes Baptifla Rufca lati-
' nis, ac graecanicis literis apprime imbutus , poli-
tioris praesertim disciplinae amantissimus : isque
unus numeri damnum pensavisse est visus. Hinc
vero cives, & exteri amplificavere librarias, opes,
ut narrando exequar; eam enim spem conceperat
animo Federicus, fore ut facultatibus postea suis
Civitas hoc praecipuum, ac singulare urbis orna-
mentum augeret, praesertim ubi captatores testa-
mentorum timerentur , quod plerumque accidit,
cum nullus haeres gentiliumsuorum fortunas adi-
re potest. Eminuit quidem inter caeteros Comar-
\dfichus Galeatius Arconatus , non modo quia libros
duodecim autographos Leonardi Vincii dono dedit,
verum quia oblatam ad redimendos eos codices
large pccuniam
excelso animo
repudiavit.
Jam
Raphael
Trichet
Jr resneus in
Tita Leo-
naidi.
Picinellus
Athenio.
vero ineunte hoc seculo vir Patritius , & claris-
simo loco ortus Vidus Mazenta , cum Federicus
vix de condcnda Bibliotheca cogitasset , donave-
rat Borromxum autographo ejusdem ^/»«7, in quo
de lumine, & umbra disputat: ac perennis tantae
munificentiae memoria viget cum titulo nominis
ipsius Vidi , quem liber praefert in fronte. Fue-
rat autem Vidus vir studiosissimus bonarum ar-
tium, humaniorum praecipue , atquc ornaverat
ipse triumphales arcus carmine , ac plurima epi-
graphe, cum Margarita ad Hispani Regis nuptias
Mediolano transiret ; praefuerat etiam aliquando
Patriae, qui summus est honos vEdilium, acDe-
curionum. Porro Leonardus PiftorumfacilePrin-
ceps (nam de illo attinet multa scribere) ex nata-
li pago , quem in Florentina valle alluit Arnus,
tx Va&rio. Vincius nominatus, vir primum desultorii inge-
nii se ad variasartesapplicuit: tumverocum ope-
ram navare picroribus ccepit, probavit illius gra-
phidem Andreas Verocchius nobilis piftor : cui
deinde a parente traditus, ipsum paulo post do-
clorem pingendi laude praestitit. Nam cum An-
dreas expressisset in picta tabula Joannem Christi
caput lymphis abluentem , Vincius ca:lestem ge»
nium Servatoris indumenta ferentem tam asfabre
pinxit , ut iratus penicillo Andreas damnaverit
officinam magistram operis. Profeflus postca ad
Infubres Leonardus Mediolani substitit, quo tem-
pore Ludovicus cognomento Maurus rem patriam
moderabatur: cui cum placuisset magnopere Vm-
cius ob cantum sidium , ac extemporalem facul-
tatem carminis , jussus ab eo tabulas complures
pinxit. Excelluit quoque caelandi , & scalpendi
i49arte> tum scientia ArchitecSlonices j certe Ludovi-
co Infubrum Duci ponere cquestrem statuam ex
azre animus erat, cujusmodi plures apud ltalos
spectatoribus se offerunt; verum ars fuforia ob-
stitit conanti Vincio , ac negavit ex una, solida-
que aeris lamina fieri posse simulachrum. Exem-
plar statux finxerat ex, argilla Vincius, ac diu
B
C
D
E
apud nos stctit; Galli capta urbe praeclarumZco-
nardi opus prefregerunt. Fertur autem Vincius
ad expressas rerum imagines describendas huma-
norum corporum motus , ac habitum specrasse
attentius : & cum aliquando solutos risu homi- fn°™a|us.
nes redditurus esset in tabula , invitasse ad sirfia* &aulibi1,
res epulas paganos quosdam , quibus inter cce-"p- Pr*
nandum aniles fabulas recenseret tanta voluptate
convivarum , ut tantum non nsu rumperenturj
tradunt item ad referendum metum , & caztera
signa pallentis animi , spectatum iviise damnato-
rum hominum vukus, ac rigentes formidine gc-
nas, cum tortoris feralem manum ex scalis trepi-
di opperiuntur ; quae in mente artificis cum per-
tinaciter harrerent, induccbantur deinde intabu-
las ad artis miraculum. Excoaitavit ctiam iuben-?K1T,''cTh"
. r j • t> • S • r rst- 1 ,n v!ta ^80'
te Ludovico Duce rationem , qua foilam alteramnwdi.
navigabilem deduceret Mediolanum ; cum enim
conditores Galli locasTent Infubrum sedcsinter Ti-
cinum, & Adduam carentes beneficio aquarum ,
queis nunc prata , & segetes luxuriant, ob lon-
gum locorum intcrvallum : nec nisi Lamber , ac
Olona obscuri amnes , 8c lympharum persicpe
egentissimi aquas invcherent, alium alveum ape-
nendum statuerat Dux' Ludovicus, in quem Ad-
dua prsterssuentis aquas derivaret: * cum ssoren-1. ^Um.
te Turriance Gentis imperio (' vel potiusrestitutapusnanusm
. .„r -vr-vrixT- 1 \ -t— • • monumen-
anno ML/L.XX1X. urbe) Ticinus aquas m anam tisTurria-
fossam patientem navium intulisset. Ergo aggre- jjgffij^
ditur molitor Vmcius opus, ac prope c Tritii ar- tertii» Lu-
cem Bellonce hospitam duclo ac calcem collium compend?'"
alveo , dircmptaque validissimo aggere Addua»J^^^
ne mistis iterum lymphis sa;viret in accolas, jus.binmpo-
sitfossam usque ad veteres urbis murosdefiuere. mmas-
Sed cum disficillime aquae deduci polsent ob ini- ' ^°a!cut
quitatem locorum, quod praecipites navigia fer-1. n. hist.
re nollent, archite£tatusest Vincius cataractaspor- ^'«.«Jfei;
tas, quae venientes aquasexcluderent, vcladmit- biiemses-
terent ad nautarum arbitrium : sicque admissae al- pTdedu-""
veum inferiorem implerent, ac reliquam lympha- ^m aci-
rum altitudinem sequarent. Hisitaque portiscum c Trezzo.
aquas suspendisset , commeavere deinde nautae; gJwW"»^
quamquam minime desint scriptores, qui laudem Medwi.
hanc folsae navigabilis Francifco primo Ssortiee
ascribant. In eadem urbc Academiam pictorum
instituit_, quod commemorare rursus delecratscri-
bentern: nam non modo artifices illi , quos an-
tea laudavimus , cx hac schola sunt profecti, ve-
rum etiam Antonius Bultrafius , Francifcus Mel-
tius, atque Andreas Salc.inus, quosomnes tulit in
oculis Leor.ardus. Suis vero auditoribus instituen-
dis singula pene humani corporis membra de-
scripserat : quemadmodum ad consequendam il-
lam artem reliqua praecepta suerat executus, pro-
ponendo luminum , & umbrarum rationem , ac
elegantiam totam pingendi. Porro cum animis
dissiderent Vincius , 6c Michael Angelus Bonaro-
tus (nam saepe exasperat animos aemulatio , &
quos ingenio vincere non possumus , conamur
odio) Francifcus Primus Rex Gallorum , Vin-
ciumyzxn grandcrg rtuu, 6c senio peneconfectum ^
E 3 in-