Bosca, Pietro Paolo: Petri Pauli Boschae Bibliothecarii, ex Sodalicio Sacerdotum Oblatorum, De Origine Et Statu Bibliothecae Ambrosianae Libri Quinque: In Quibus De Bibliothecae Conditore, Conservatoribus, & Collegii Ambrosiani Doctoribus, ut & de Illustribus Pictoribus, aliisque Artificibus & denique de Reditibus ejusdemque Bibliothecae amplis agitur (Lugduni Batavorum, [1723])

77

BlBLIOTHECiE AmBROSIAN/E LlBER V.
A

78

tpig.

praefert ora Comitis Galeatii , ac docet Arcona-
tum virum clarissimum, atquc ingenuarum facul-
tatum longe ante alios studiosissimum dono de-
disse duodccim volumina Leonardi Vincii , atque
infraclro , magnoque animo contempsisie ingen-
tcm pecuniam , quam unius codicis redimendi
gratia Rex Anglorum obtulisset: memores Bibli-
othecae Conscrvatores monumentum posuisse,
„ tum ob bencficentiam tanti viri, tum ob affinita-
Arconatum . . . /- r _r
laudat so- tcm Fedenci conditons , morumque iimihtudi-
ciacus ub.+. nem Et quidem Galeatius Arconatus , qua ma-
i^jgnitudine animi , qua conlilio adumbravit Fede-
ricum; nam praefuit Nofiocomio , ac urbanae pie-
tatis provcntus, & domicilia servavit, atque au-
xit : villam suam in pago Caflellatii exornavit
sedibus magnificentissimis , marmorcis signis, ac
fontibus, Pompeji praecipue simulachro, quod il-
lc Roma in patrium solum exportavit. Hasc de
Arconati munificentia ; caeterum sequens annus
tristis fuit erepto Comite Julio Cafare Borromao.
Obsidebantur abUispano Vercella, cum Borromt-
Btusonus in us Gentilitise virtutis mcmor , & honoris (nam
histotia ita-tribunatu militum fungebatur) ardens in arma
lis Ub. 7. m js ^ m;noris tormenti glande ictus occubuit 5
sic dccuit Julium Cafarem dimicantem mori.
Fuerat vero Borromctus vir strenuus, ac munifi-
centissimus , quo nomine sibi devinxerat Cardi-
nalis Federici animum , aversantis illiberales ho-
mines , ac nimium parcos. Parentis magnificen-
tiam refert soboles, quam ille plurimam exjoan-
na Cafia Romanae virtutis, ac urbis matrona su-
sceperat. Joannes enim natu major principes quo-
que viros magnitudine animi praestitisse est visus;
illos ut sequaret, non magnopere laboravit : ne-
que tamen major videri voluit, ut esset, cum
vellet. Federicus ad aras vocatus, Ecclesiasticos
honores, quos gessit , omnes ornavit: nec un-
quam prxfectuns , aut legationibus est perfun-
£tus, quin eas reddiderit ampliores, quam inive-
rit. Semper omnia servavit , pratter ssagitium,
8c pecuniam : Roma Gubernatorum aedes resti-
tuit : Madriti palatium , quod incolit Romanae
legationis Antistites , refecit ingenti sumptu, ac
sacellum juxta easdem Eedes extruxit. Placuit
forma Madritensis aedificationis, oC magnificentia
Borromai Clementi Nono; Carpetani vero affirma-
vere stetisse structuram illam Federico triginta
millibus aureorum numum. Pari sumptu Comes
156 Antonius ornavit aedes urbanas, atque agrestes:
palatium , quod in insula Verbani Lacus majores
insulam inchoavere , absolvit. Prodit enim ex aquarum
sodacusiib.late stagnantium aequore insula , nescia primum
». epig. artis, arti postmodum , & genio loci jucundissi-
ma. Plurima Cedrus scopulosum siliccm vestit:
aurca ubique rutilant mala. Atlantis pomarium
essc crederes, si Draco excubaret. Muhiplex la-
byrinthus, innocens tamen , viatores ducit , at-
que alibi Daphnem, alibi Floram , St Bacchum
conclusos monstrat. Aprica tellus, amica Soli-
bus, vere perpetuo ssoret, etiam cum altis nivi-.
bus proximae alpes rigent. Diceres insularum re-
ginam, quas Verbanus vchit; adeo lymphis, &
montibus coronatur. Paulum JEmilium concihat
civibus mira comitas, tum rei equestris scientia,
quae virum rurmae equitum praeposuit ; reliquam
jofcph siios vero masculam sobolem 7»/» Cafaris vendicavit
hitlor. Cle- r,- . r ... J ■> a
ik.Reguiar. libi 1 beatmorum tamiha : eaque eit ornamento
i" aPdanb' Ordini; nam Maximus Prapofitus est Antoniano
num ordi- coenobio Mediolani : Andreas vero indignatus pa-
vanfrls a"- tru> ac Romani soli angustias, etiam in intcriora
tcm uu. Asia penetravit. Cum enim Innocentius X. Pon-
AthenzoSm tifex Maximus copiam fecisset convcniendi efte-
MengKUia'Ias Sentes» adivic Borromaus Iberiam, & Colcbi-
' dem veneficio famosam : tum sibi barbari Princi-
pis animum dem.erir.us complures Religioni Ca-

B

D

E

tholicas emancipavit : ut non inde abduxisie hic
Jafon, sed aureum Fidei Christianae vellus intu-
lisse credi possit. Postea cum revenisset Romam,
& narrasset Alexancho Pontifici sua? expeditionis
exitum, noluit ornari infula, contemptor hono-
rum, ac blandicntis fortunje. Scripsit demde An-
dreas de Colchidis casso , tum riubus," Sc mori-
bus incolarum : Carolum autem Oratorem diser-
tissimum pustularum morbus sustulit: Federicum
amplis "Theatmi Ordinis honoribus virtus ornavit.
Patre igitur mortuo Comes Joannes Borromaus
servandae Bibliothecoe curam susccpit : postmo- 157
dum vero novi Conservatores creati Aurelius Bol-
donus Prapofitus JEdx Protomartyris , Carohis
Rhaudius Prapofttus Sepulchro, Antomus Gattus
Canouicus Ambrosianae Basilicae, Baithafjar Poz-
zolus Curio D. Raphaelis. Enimvero vercentibus
annis subrogati alii, prout priores abivcre Magi-
stratu , nimirum Carolus Septalius Templi Maxi-
mi Canonicus, ac nmlto post Dertonenfe mfula or-
natus , Jofeph Caftillwnaus Curio Divi Andrese,
Ambro/ius Baldinus Canonicus ^Edis Laurentiana;,
Federicus Vicecomcs Primicerius ; sufficiuntur
postmodum Rhaudio Oliverius Mazuchellus, Ma-
zuchello Joannes Petrus Staurengus uterque Pra-
pofitus Oblatis , Caftillionao Joannes Paulus Ma-
zuchellus Curio iEdis primarias, PrimicerioVke-
comiti Caroius Ambrofius a Laude Canonicus Me-
tropolitana Basiiicee , Baldino Ambrofius Latnada
Canonicus Ambrosianse , Boldono Bartholomaus
Fajfius iterum, cura Prapositus fuisset fano Tho-
ma in terra amara. Inter h:sc decedit Rcma Phi- *6<i-
lippus Pirovanus , vir cum genere amplissimus,
tum doctrina ; rcliquit testamento multiplex au-
tographum Bibliothecae , quo contincntur Juris-
prudentia: oracula,.ac scita , cum illc anteccdcrcc
muneris antiquitate cartcros AuditoresRota, nam
annos tres supra triginta eum judicandi honorem
gcsscrat. Paruit extrcmse fratris voluntati Mar-
chio Joannes Pirovanus equcs Sanfti Jacobi , ac
Regii Magistratus Quaistor , intulitque in Am-
broiia nam Bibliothecam ad Patnae commodum.
Scita llla nondum typographos convenerunt, in-
dicamus autem cxteris vcluti oracula judicantis
Astrsae. Hsec munera Olgiati praefeciuram ex-1«+7.
ornavere ; nam is reccssit postmodum in otia tu-
ta, confectusque senio naturue satisfccit in patrio
Lucani solo, vir latini sermonis observantissimus,
atque severus judex eruditionis. Bibliothecse 158
praefeftura dclata est Francifico Bernardino Ferra-
rio , eamque insignivit annus seculasis. Ante-"5^'
quam Cardinalis 'Cafiar Montius Mediolanenfium
Antistes e vivis excederet, sui veluti funerispro-
vidus, geminos Orbes, sidereum, ac tcrrestrem
donavit Bibliothecas ; tanquam majora tradere
minime posset , qui Orbcm utrumque'dono da-
ret. Geminos veriamus globos, sive suis libratas
molibus terras , sive astrorum domicihum. Ne
periret fafti memoria , impoiita est ipiius Cardi-
nalis imagini epigraphe testis munificentiae ; eam
vero cffigiem intulit in pinacothccam Julius
Montius Comes Vallis Saxina. Porro decessit eo-
dem anno de vita Cafiar Montius , quemadmo-
dum preeceperat animo , mitis ingenii Princcps,
Patriae studiosus , & bonarum artiurn , summis
Romanae Aulx hononbus insignitus, suosqueci.
neres componi ad pedes Cardinalis Federici jussit,
laterculo vix utrumque tumulum dirimente. Eo-
dcm ferme tempore suprcmum vitae dicm obiit
Joannes Baytifta Rufica , cum Ambrosiani insti-
tuti impatiens aliquot annos praefuissit fano Vir-
ginis Celsianae; vrr sanc charus literis, & Musis,
author carminum, ac symbolorum, quibusTcm-
plum illud, atque atrium fcsto die ascendentis in
ca:lum Deiparae exornatur. Inducli sunc in Bi-
blio»