DOI Artikel:
Philios, Demetrius: Epigraphai ex Eleusinos
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14587#0144
213
ΕΠΙΓΡΑΦΑΙ ΕΞ ΕΑΕΓΣΙΝΟΣ
214
νά άναλάβη το έργον νά κατασκευάση πέριξ τοΟ
λίθου κατά τούς αρμούς περιθώριον ενός ήμιπο-
■δίοιι άπολειαίνων τό σκληρόν και τραχύ αύτοΟ.
Στί/. 88. 7α πινάκια" αν ορθώς άνέγνωσα,
αγνοώ τί θέλει νά σημάνη έδώ ή λέςις.
Και ταΟτα μεν ούτως. Ότι δε έ'χομεν έν τω
ήμετέρω λίθω συγγραφήν έργωνίας περί όχι σμι-
κρού" οικοδομήματος δί]λον' οί μέλλοντες ν' άνα-
λάβωσι τό έργον ΰπεχρεοΟντο νά φροντίσωσιν οί
ίδιοι και περί προμηθείας τοΟ αναγκαίου υλικού" ή
πόλις ανελάμβανε νά παράσχη αύτοΓς μόλυβδον
μόνον και σίδηρον εις τά δεσμά τών λίθων και τρο-
χιλείαν, (Β,στίχ. 89-90) εντελή. Τό έργον έξέδι-
δον οί έπιστάται τοΰ'Ελευσινίου συναρωγον έχοντες
καί τον αρχιτέκτονα. Αλλά ποίον ήτο λοιπόν τό
οικοδόμημα τοΟτο ; Τό Μέγαρον ή Τελεστήριον ή
•όπως άλλως έκαλεΐτο ό έν Έλευσΐνι κυρίως Ναός
■δ ύπό τοΟ Ικτίνου σχεδιασθείς Οά ειχε πιθανώτατα
συντελεσθή, καθ' ους ή ημετέρα επιγραφή έχαρά-
•/Οη χρόνους, εις δε τήν οίκοδομήν αύτοΟ ειχον
λάβει κατά τήν μαρτυρίαν τοΟ Πλουτάρχου (Πε-
ρικλ. 13) τρεις αρχιτέκτονες μέρος, ό Κόροιβος, ό
Μεταγένης καί ό Ξενοκλης. Άλλ' εθεωρείτο αρά γε
τό έργον και καΟ' ο7^α τετελεσμένον; Δεν ειχεν έν
'νώ καί αυτός 6 Ικτίνος νά οικοδόμηση προ του"
Ναου,ήτοι του Σηκοΰ,τήν Στοάν,ήν έκτισε κατό-
πιν έπί Δημητρίου τοΟ Φαληρέως δ Φίλων ; Τίνος
δε άλλου κτίσματος λείψανα Οά ήδύναντο νά ώσιν
οί τοίχοι εκείνοι περί ων έγένετο άλλαχοΟ λόγος; (1)
Η πρόναος λοιπόν Στοά έπρεπε καί εμελλέ ποτε
νά κτισΟή καί ίσως εις ταύτην αναφέρεται ό ημέ-
τερος λίθος. Λέγω δέ ίσως διότι, όπως καί άνω-
τέρω έσημείωσα, έν πολλοίς ό λίθος μοί είναι ήκι-
στα σαφής (2) καί πρώτος έγώ εύ'-/ομ.αινά έςετασθη
καί έρευνηθη δεόντως καί παρ' άρνιτεκτονων άρ-
χαιολογούντων.Τό ότι δέ ούδέ τότε έκτίσΟη ή Στοά,
καΟΌυς δηλ. χρόνους έχαράχΟη ή περί ταύτης έπί
τοΟ ημετέρου λίθου συγγραφή, άλλά πολύ βραδύ-
τερον,ώς ό Βιτρούβιος μαρτυρεΓίΥΠ έν προοιμίωϊ (3)
ούδέν το παράδοξον, άφου τά πλείστα τών οικοδο-
μημάτων της άρχαιότητος έν γένει μακρά πολλά-
κις άπήτησαν ετη εις συντέλεσίν των, τινά δέ καί
διά παντός του χρόνου έμειναν ημιτελή" μάρτυρες
του 7νόγου μου πλήν άλλων του αύτοΰ Φίλωνος ή
έν ΠειραιεΓ ΣκευοΟήκη πολλά ετη βραδύτερον κτι-
σΟείσα μετά τήν έπί τοΟ λίθου χάραξιν της περί
αύτής συγγραφής (Βιιΐ. ά. Οοΐ'. ΗθΙΙ. 1882, σελ.
Η52-555) καί ό έν Λεβαδεία Ναός τοΟ Διός ό μη-
δέποτε κατά ΙΙαυσανίαν (9, 39, 4) συντελεσθείς.
Έν Έλευσϊνι, τή 18ί Λε/.εμβρίου 1886.
Δ. ΦίΑΙΟΣ
(1) Παράβ. Πρακτ. τής Άρχ. Έταιρ. του 1883 σελ. 60 σημ. 1
1882 σελ. 88.
(2) Οϋ/'ι σαφές είναι μοι μεταξύ άλλων και τό ότι ούδαμοϋ εν τω
λίθο, γίνεται λόγο; περ'ι κιόνοιν /.αϊ αγνοώ κατά πόσον δύναται ν' απο-
δοΟή τό πράγμα εις τήνκολοβότητα αύτοΰ (στί/. 15-27 μάλιστα) και
εις τό δτι και άλλοτε Ίσως είχε γίνει φροντ'ις περι της ανεγέρσεως τοϋ
αύτοϋ οικοδομήματος και προϋπήρχε, ως εξ αύτοϋ τοϋ λίθου δύναται
τις νά συμπεράνη, (στίχ_. 42 λ. χ. έ'νθα παραγγέλλονται οί έργολα-
ΰήσοντες νά άρωσι και τοποΟετήσωσι (;) τά ΐργασμένα, Β, στί/. 24,
ένθα ό αριθμός τών κεραμίδοιν φαίνεται μοιανεπαρκής κτλ.) και έτερον
ετοιμον ύλικόν εις οίκοδομήν αϋτοϋ. Περίεργος δέ είναι πάντως ή ανα-
γραφή της συναγωγής και εξεργασίας τοϋ ύλικου διά τά διάφορα τοϋ
οικοδομήματος μέρη, οΓα έν τω λίΟω φε'ρεται, και άδηλον κατά πόσον
και αύτη έκ τοϋ αϋτοϋ Χόγου (της προϋπάρξεως δηλ. ύλικοϋ έτοιμου)
δύναται νά έςηγηΟή, όποτε ομοις πάντοτε όχι ευνόητος απομένει ή ευ-
θύς έν τοις πρώτοις στίχοι; παραγγελία περί τομής και αγωγής (;) Αί-
γιναίοιν λίΟιυν, οϋς κυρίως ήδύναντο νά μετα/ειρισΟώσιν εις τά θεμέ-
Λια, περί ών όμως γίνεται πολύ κατωτέρω λόγος (στί/. 40-70, Β).
Πείθομαι έν τούτοις κατά τήν γενομένην μοι παρατήρησιν ότι εις ύπο-
στ^ριξιν της γνώμης μου, ότι ό λίθος αναφέρεται εις τήν Στοάν, συμ-
βάλλει και τά ότι όπου γίνεται έν αύτώ λόγο; περί γωνιών δύο μόνον
τοιαϋται αναφέρονται, τόσας δηλ. όσας ή Στοά ήδύνατο νά έ'χη. ΓΙε-
ριττόν δέ ίσως νά σημειώσω ότι αρχιτεκτονικά τινα μέλη σο,ζόμενα
(γείσα λ. γ. και τρίγλυφοι) δέν ελήφθησαν ύπ' όψιν, διότι φαίνονται,
καθόσον δηλ. και τούτων τινά δύνανται ν' άνήκωσιν ει; τήν Στοάν,
οντα προϊόντα πολύ μεταγενεστέρων χρόνων ('Ρωμαϊκών πιθανώς)
καΟ' οϋ; υπέστη, ώς φαίνεται, και αύτή μετά τοϋ Σηκοϋ γενικήν μετα-
σχευήν (ί'δε και Πρακτικ. τής Άρχ. Έταιρ. τοϋ 1884 σελ. 80-82).
Αναγκαϊον όμως ίσως είναι νά παρατηρήσω ότι διά τής λέξεως ίερόγ,
ής συχνή γίνεται έν τω λίΟω χρήσις, σημαίνεται ούχ'ι τό περί οϋ πρό-
κειται οικοδόμημα, άλλά ολόκληρος ό ιερός Περίβολος (ί'δε και Ιΐρα-
κτικ. τής 'Αρχ. Έταιρ. τοϋ 1883 σελ. 56, σημ. 2).
(3) Παραβ. και Άρχ. Έφημ. 1883 σελ. 15.
ΕΠΙΓΡΑΦΑΙ ΕΞ ΕΑΕΓΣΙΝΟΣ
214
νά άναλάβη το έργον νά κατασκευάση πέριξ τοΟ
λίθου κατά τούς αρμούς περιθώριον ενός ήμιπο-
■δίοιι άπολειαίνων τό σκληρόν και τραχύ αύτοΟ.
Στί/. 88. 7α πινάκια" αν ορθώς άνέγνωσα,
αγνοώ τί θέλει νά σημάνη έδώ ή λέςις.
Και ταΟτα μεν ούτως. Ότι δε έ'χομεν έν τω
ήμετέρω λίθω συγγραφήν έργωνίας περί όχι σμι-
κρού" οικοδομήματος δί]λον' οί μέλλοντες ν' άνα-
λάβωσι τό έργον ΰπεχρεοΟντο νά φροντίσωσιν οί
ίδιοι και περί προμηθείας τοΟ αναγκαίου υλικού" ή
πόλις ανελάμβανε νά παράσχη αύτοΓς μόλυβδον
μόνον και σίδηρον εις τά δεσμά τών λίθων και τρο-
χιλείαν, (Β,στίχ. 89-90) εντελή. Τό έργον έξέδι-
δον οί έπιστάται τοΰ'Ελευσινίου συναρωγον έχοντες
καί τον αρχιτέκτονα. Αλλά ποίον ήτο λοιπόν τό
οικοδόμημα τοΟτο ; Τό Μέγαρον ή Τελεστήριον ή
•όπως άλλως έκαλεΐτο ό έν Έλευσΐνι κυρίως Ναός
■δ ύπό τοΟ Ικτίνου σχεδιασθείς Οά ειχε πιθανώτατα
συντελεσθή, καθ' ους ή ημετέρα επιγραφή έχαρά-
•/Οη χρόνους, εις δε τήν οίκοδομήν αύτοΟ ειχον
λάβει κατά τήν μαρτυρίαν τοΟ Πλουτάρχου (Πε-
ρικλ. 13) τρεις αρχιτέκτονες μέρος, ό Κόροιβος, ό
Μεταγένης καί ό Ξενοκλης. Άλλ' εθεωρείτο αρά γε
τό έργον και καΟ' ο7^α τετελεσμένον; Δεν ειχεν έν
'νώ καί αυτός 6 Ικτίνος νά οικοδόμηση προ του"
Ναου,ήτοι του Σηκοΰ,τήν Στοάν,ήν έκτισε κατό-
πιν έπί Δημητρίου τοΟ Φαληρέως δ Φίλων ; Τίνος
δε άλλου κτίσματος λείψανα Οά ήδύναντο νά ώσιν
οί τοίχοι εκείνοι περί ων έγένετο άλλαχοΟ λόγος; (1)
Η πρόναος λοιπόν Στοά έπρεπε καί εμελλέ ποτε
νά κτισΟή καί ίσως εις ταύτην αναφέρεται ό ημέ-
τερος λίθος. Λέγω δέ ίσως διότι, όπως καί άνω-
τέρω έσημείωσα, έν πολλοίς ό λίθος μοί είναι ήκι-
στα σαφής (2) καί πρώτος έγώ εύ'-/ομ.αινά έςετασθη
καί έρευνηθη δεόντως καί παρ' άρνιτεκτονων άρ-
χαιολογούντων.Τό ότι δέ ούδέ τότε έκτίσΟη ή Στοά,
καΟΌυς δηλ. χρόνους έχαράχΟη ή περί ταύτης έπί
τοΟ ημετέρου λίθου συγγραφή, άλλά πολύ βραδύ-
τερον,ώς ό Βιτρούβιος μαρτυρεΓίΥΠ έν προοιμίωϊ (3)
ούδέν το παράδοξον, άφου τά πλείστα τών οικοδο-
μημάτων της άρχαιότητος έν γένει μακρά πολλά-
κις άπήτησαν ετη εις συντέλεσίν των, τινά δέ καί
διά παντός του χρόνου έμειναν ημιτελή" μάρτυρες
του 7νόγου μου πλήν άλλων του αύτοΰ Φίλωνος ή
έν ΠειραιεΓ ΣκευοΟήκη πολλά ετη βραδύτερον κτι-
σΟείσα μετά τήν έπί τοΟ λίθου χάραξιν της περί
αύτής συγγραφής (Βιιΐ. ά. Οοΐ'. ΗθΙΙ. 1882, σελ.
Η52-555) καί ό έν Λεβαδεία Ναός τοΟ Διός ό μη-
δέποτε κατά ΙΙαυσανίαν (9, 39, 4) συντελεσθείς.
Έν Έλευσϊνι, τή 18ί Λε/.εμβρίου 1886.
Δ. ΦίΑΙΟΣ
(1) Παράβ. Πρακτ. τής Άρχ. Έταιρ. του 1883 σελ. 60 σημ. 1
1882 σελ. 88.
(2) Οϋ/'ι σαφές είναι μοι μεταξύ άλλων και τό ότι ούδαμοϋ εν τω
λίθο, γίνεται λόγο; περ'ι κιόνοιν /.αϊ αγνοώ κατά πόσον δύναται ν' απο-
δοΟή τό πράγμα εις τήνκολοβότητα αύτοΰ (στί/. 15-27 μάλιστα) και
εις τό δτι και άλλοτε Ίσως είχε γίνει φροντ'ις περι της ανεγέρσεως τοϋ
αύτοϋ οικοδομήματος και προϋπήρχε, ως εξ αύτοϋ τοϋ λίθου δύναται
τις νά συμπεράνη, (στίχ_. 42 λ. χ. έ'νθα παραγγέλλονται οί έργολα-
ΰήσοντες νά άρωσι και τοποΟετήσωσι (;) τά ΐργασμένα, Β, στί/. 24,
ένθα ό αριθμός τών κεραμίδοιν φαίνεται μοιανεπαρκής κτλ.) και έτερον
ετοιμον ύλικόν εις οίκοδομήν αϋτοϋ. Περίεργος δέ είναι πάντως ή ανα-
γραφή της συναγωγής και εξεργασίας τοϋ ύλικου διά τά διάφορα τοϋ
οικοδομήματος μέρη, οΓα έν τω λίΟω φε'ρεται, και άδηλον κατά πόσον
και αύτη έκ τοϋ αϋτοϋ Χόγου (της προϋπάρξεως δηλ. ύλικοϋ έτοιμου)
δύναται νά έςηγηΟή, όποτε ομοις πάντοτε όχι ευνόητος απομένει ή ευ-
θύς έν τοις πρώτοις στίχοι; παραγγελία περί τομής και αγωγής (;) Αί-
γιναίοιν λίΟιυν, οϋς κυρίως ήδύναντο νά μετα/ειρισΟώσιν εις τά θεμέ-
Λια, περί ών όμως γίνεται πολύ κατωτέρω λόγος (στί/. 40-70, Β).
Πείθομαι έν τούτοις κατά τήν γενομένην μοι παρατήρησιν ότι εις ύπο-
στ^ριξιν της γνώμης μου, ότι ό λίθος αναφέρεται εις τήν Στοάν, συμ-
βάλλει και τά ότι όπου γίνεται έν αύτώ λόγο; περί γωνιών δύο μόνον
τοιαϋται αναφέρονται, τόσας δηλ. όσας ή Στοά ήδύνατο νά έ'χη. ΓΙε-
ριττόν δέ ίσως νά σημειώσω ότι αρχιτεκτονικά τινα μέλη σο,ζόμενα
(γείσα λ. γ. και τρίγλυφοι) δέν ελήφθησαν ύπ' όψιν, διότι φαίνονται,
καθόσον δηλ. και τούτων τινά δύνανται ν' άνήκωσιν ει; τήν Στοάν,
οντα προϊόντα πολύ μεταγενεστέρων χρόνων ('Ρωμαϊκών πιθανώς)
καΟ' οϋ; υπέστη, ώς φαίνεται, και αύτή μετά τοϋ Σηκοϋ γενικήν μετα-
σχευήν (ί'δε και Πρακτικ. τής Άρχ. Έταιρ. τοϋ 1884 σελ. 80-82).
Αναγκαϊον όμως ίσως είναι νά παρατηρήσω ότι διά τής λέξεως ίερόγ,
ής συχνή γίνεται έν τω λίΟω χρήσις, σημαίνεται ούχ'ι τό περί οϋ πρό-
κειται οικοδόμημα, άλλά ολόκληρος ό ιερός Περίβολος (ί'δε και Ιΐρα-
κτικ. τής 'Αρχ. Έταιρ. τοϋ 1883 σελ. 56, σημ. 2).
(3) Παραβ. και Άρχ. Έφημ. 1883 σελ. 15.