DOI Artikel:
Couve, Louis: Amphoreus rythmou prōtattikou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14646#0049
77
ΑΜΦΟΡΕΥΣ ΡΥΘΜΟΥ ΠΡΩΤΑΤΤΙΚΟΥ
78
σμοΰσι τό κράσπεδον του στομίου (έν τω Μουσείω
τοΰ Λούβρου οέρουσι τούς αριθμούς 569, 570,
626, 636-639, 644. Αίθουσα Ε).
Μετά τήν περιγραορήν τοΟ έπικρατοΰντος έν τω
ρυθμώ άπάσης της σειράς των αγγείων τούτων
χαρακτήρος, φαίνεται αληθώς φυσικωτέρα ή ανα-
γωγή της προελεύσεως τοΰ κοσμήματος τούτου
εις τήν κεραμείαν τοΰ Δίπυλου ή εις Χαλκιδικήν
έπίδρασιν.
Άπαραλλάκτως ούτως εις τον ρυθμάν τοΰ Δί-
πυλου δέον ν' άναχθή και το κόσμημα τοΰ σπει-
ροειδούς ή τετραγώνου μαιάνδρου, ύπά τήν μάλ-
λον άπλήν μορφήν του οποίου ανευρίσκονται έπί
τοΟ αγγείου ημών διάφορα κοσμήματα, πληρω-
τικά τών κενών έν τω έδάφει της εικόνος (ούτω
και έπι τοΟ έξ Αίγίνης κρατήρος), ένώ, έξ άλ-
λου, ζώνη μαιανδρικοΰ τύπου λίαν συνθέτου, περι-
Οέει κύκλω τό κάτω μέρος της γαστρός τοΟ αγ-
γείου , ύπεράνω της ζώνης τών έν πλαγία διευ-
θύνσει ζητοειδών γραμμών. Έπϊ τοΰ κρατήρος της
Αίγίνης 6 αύτός τύπος τοΟ κοσμήματος περιθριγ-
κοΐ εκατέρωθεν τήν μετόπην τών άρπυιών και τήν
της 'Αθηνας και του ΓΙερσέως" υπάρχει δέ ύπά
τήν αύτήν μορφήν τό κόσμημα και έπι άμφορέως
τινός πρωταττικοΰ ρυθμού του Μουσείου έν Λού-
βρω ύπ' αριθ. 749.
Τά λοιπά γεωμετρικά κοσμήματα τά πληροΰντα
τό έδαφος της εικόνος του άγγείου ημών είσί λίαν
γνωστά, ή ώστε νά εινε αναγκαίος περί αυτών μα-
κρός λόγος" ταΰτα είσί μικροί κύκλοι έσχηματι-
σμένοι διά στιγμών, και τεθλασμέναι γραμμα'
περικλείουσαι στιγμάς. Άπαντώσι δέ έπί τε τοΟ
έξ Αίγίνης κρατήρος και έπι του άμφορέως του
είκονίζοντος τόν Ηρακλή και Νέσσον ομοίως όπως
έπί του ύφ' ημών δημοσιευομένου.
3) Αναφαίνεται έν τή διακοσμήσει ταύτη κα-
τηγορία τις κοσμημάτων έχόντων τήν άρχήν άπό
της σπείρας, και τών οποίων ή μεμακρυσμένη
προέλευσις ζητητέα έν τω άρχεγόνω καμπυλο-
γράμμω ρυθμώ, τω μυκηναϊκώ. θά μνημονεύσω-
μεν χάριν παραδείγματος τοΰ κοσμήματος εκεί-
νου τοΟ έχοντος μορφήν κυματοειδούς σπείρας
(ρο8ΐ68) και χρησιμεύοντος ώς « ΡϋΙΙιτιοΓιν » άνω-
θεν και κάτωθεν της εικόνος.Ή κατηγορία τών κο-
σμημάτων τούτων είνε χαρακτηριστική της τά-
ξεως τών αγγείων, εις ην άνακτέον και το ύφ' η-
μών δημοσιευόμενον. Ανευρίσκομεν ταΟτα έπί τοΰ
έξ Αίγίνης κρατήρος και έπί τών πολλάκις μνη-
μονευθέντων αμφορέων του Νέσσου και τοΟ τών
Σειρήνων. Οί κεραμείς, εις ούς οφείλομεν τά αγ-
γεία ταΟτα, έδανείσθησαν τό κοσμηματικόν τοΟτο
θέμα παρά τών Αττικών τεχνιτών της προηγου-
μένης γενεάς" καθόσον γνωστόν εινε ότι άπαντα
συχνότατα τούτο έν τω πρωταττικώ ρυθμώ τών
άγγείων τοΟ Φαλήρου 1.
Τό κόσμημα τοΰτο, λίαν άπλοΟν όν, χρησιμεύει
προς παν είδος συνθέσεως, και τό ήμέτερον άγ-
γεΐον παρέχει όντως ήμϊν διάφορα τούτου δείγ-
ματα ελικοειδή ή σπειροειδή, κατά τά μάλλον ή
ήττον πολύπλοκα, θά μνημονεύσω ιδιαιτέρως
τοΟ είκονιζομένου μεταξύ τών ποδών τών ίππων
τοϋ* πρώτου άρματος" άποτελεϊται τοΟτο έκ σπεί-
ρας έξαρτωμένης έκ μακροΟ στελέχους, έχοντος
πράς τά κάτω τοξοειδή κρίκον" άνθέμιον άτελές
έκφύεται κατά τήν ένωσιν του στελέχους και τοϋ*
κρίκου, όμοιον δέ κατά τήν σπεϊραν. Ούδέν τού-
του άνάλογον κόσμημα ύπάρχει έπί τών τριών
άνωτέρω μνημονευθέντων αγγείων" και όμως δεν
εινε άπολύτως νέον τό θέμα του κοσμήματος έν
τή κεραμεία του πρωταττικοΟ ρυθμού. Άπαντώσι
δέ μετασχηματισμοί τούτου ένδιαφέροντες έπί τοΟ
έκ Θηβών κρατήρος2 και έν ύστερωτέρα χρονική
περιόδω, έπί τοΟ σκύφου έκ Βουρβα'. Τοιουτοτρό-
πως, έάν τις άπεπειράτο νά σκιαγραφήση τήν έξέ-
λιξιν του κοσμήματος τούτου, θά ήδύνατο ν' άνι-
χνεύση τοΰτο καθ' άπασαν τήν πορείαν αύτοΰ.
Έάν δέ λαμβάνων ώς άφετηρίαν τούς άμφορεϊς
της Μήλου π. χ. κατέληγεν εις τό ήμέτερον
άγγεϊον (διά τοΰ έκ Θηβών κρατήρος και τοΰ έκ
Βουρβά σκύφου) θά παρετήρει τίνι τρόπω τά θέμα
τοΰ κοσμήματος ήπλοποιήθη βαθμηδόν άναλόγως
τοΰ περιορισμοΰ τής χρήσεως τών β Ραΐΐιηοΐίνβ»
έν τω έδάφει τών εικόνων.
Εις έπίδρασιν, τέλος, μυκηναίων παραδόσεων
οφείλομεν ν' άποδώσωμεν και τά ελικοειδή κοσμή-
ματα τά κατά τάς λαβάς τοΰ άγγείου ήμών, ώς
' .ΙαΙίΓ&ηοΙι II 1887 σ. 48-52, είχ. 8, 11, 12, 14. Δέν είνε ίσως
άνάγχη νά υπομνήσω δτι τό κόσμημα άπαντα ή'δη έπι τών αμφορέων
της Μ^λου. 3&\πΙ>. 1887, π. 12.
2 ^3.^1^I). II, 1887, π. 4.
3 ΑΛ. ΜίΙΙΙι. XV, 1890, π. 10.
ΑΜΦΟΡΕΥΣ ΡΥΘΜΟΥ ΠΡΩΤΑΤΤΙΚΟΥ
78
σμοΰσι τό κράσπεδον του στομίου (έν τω Μουσείω
τοΰ Λούβρου οέρουσι τούς αριθμούς 569, 570,
626, 636-639, 644. Αίθουσα Ε).
Μετά τήν περιγραορήν τοΟ έπικρατοΰντος έν τω
ρυθμώ άπάσης της σειράς των αγγείων τούτων
χαρακτήρος, φαίνεται αληθώς φυσικωτέρα ή ανα-
γωγή της προελεύσεως τοΰ κοσμήματος τούτου
εις τήν κεραμείαν τοΰ Δίπυλου ή εις Χαλκιδικήν
έπίδρασιν.
Άπαραλλάκτως ούτως εις τον ρυθμάν τοΰ Δί-
πυλου δέον ν' άναχθή και το κόσμημα τοΰ σπει-
ροειδούς ή τετραγώνου μαιάνδρου, ύπά τήν μάλ-
λον άπλήν μορφήν του οποίου ανευρίσκονται έπί
τοΟ αγγείου ημών διάφορα κοσμήματα, πληρω-
τικά τών κενών έν τω έδάφει της εικόνος (ούτω
και έπι τοΟ έξ Αίγίνης κρατήρος), ένώ, έξ άλ-
λου, ζώνη μαιανδρικοΰ τύπου λίαν συνθέτου, περι-
Οέει κύκλω τό κάτω μέρος της γαστρός τοΟ αγ-
γείου , ύπεράνω της ζώνης τών έν πλαγία διευ-
θύνσει ζητοειδών γραμμών. Έπϊ τοΰ κρατήρος της
Αίγίνης 6 αύτός τύπος τοΟ κοσμήματος περιθριγ-
κοΐ εκατέρωθεν τήν μετόπην τών άρπυιών και τήν
της 'Αθηνας και του ΓΙερσέως" υπάρχει δέ ύπά
τήν αύτήν μορφήν τό κόσμημα και έπι άμφορέως
τινός πρωταττικοΰ ρυθμού του Μουσείου έν Λού-
βρω ύπ' αριθ. 749.
Τά λοιπά γεωμετρικά κοσμήματα τά πληροΰντα
τό έδαφος της εικόνος του άγγείου ημών είσί λίαν
γνωστά, ή ώστε νά εινε αναγκαίος περί αυτών μα-
κρός λόγος" ταΰτα είσί μικροί κύκλοι έσχηματι-
σμένοι διά στιγμών, και τεθλασμέναι γραμμα'
περικλείουσαι στιγμάς. Άπαντώσι δέ έπί τε τοΟ
έξ Αίγίνης κρατήρος και έπι του άμφορέως του
είκονίζοντος τόν Ηρακλή και Νέσσον ομοίως όπως
έπί του ύφ' ημών δημοσιευομένου.
3) Αναφαίνεται έν τή διακοσμήσει ταύτη κα-
τηγορία τις κοσμημάτων έχόντων τήν άρχήν άπό
της σπείρας, και τών οποίων ή μεμακρυσμένη
προέλευσις ζητητέα έν τω άρχεγόνω καμπυλο-
γράμμω ρυθμώ, τω μυκηναϊκώ. θά μνημονεύσω-
μεν χάριν παραδείγματος τοΰ κοσμήματος εκεί-
νου τοΟ έχοντος μορφήν κυματοειδούς σπείρας
(ρο8ΐ68) και χρησιμεύοντος ώς « ΡϋΙΙιτιοΓιν » άνω-
θεν και κάτωθεν της εικόνος.Ή κατηγορία τών κο-
σμημάτων τούτων είνε χαρακτηριστική της τά-
ξεως τών αγγείων, εις ην άνακτέον και το ύφ' η-
μών δημοσιευόμενον. Ανευρίσκομεν ταΟτα έπί τοΰ
έξ Αίγίνης κρατήρος και έπί τών πολλάκις μνη-
μονευθέντων αμφορέων του Νέσσου και τοΟ τών
Σειρήνων. Οί κεραμείς, εις ούς οφείλομεν τά αγ-
γεία ταΟτα, έδανείσθησαν τό κοσμηματικόν τοΟτο
θέμα παρά τών Αττικών τεχνιτών της προηγου-
μένης γενεάς" καθόσον γνωστόν εινε ότι άπαντα
συχνότατα τούτο έν τω πρωταττικώ ρυθμώ τών
άγγείων τοΟ Φαλήρου 1.
Τό κόσμημα τοΰτο, λίαν άπλοΟν όν, χρησιμεύει
προς παν είδος συνθέσεως, και τό ήμέτερον άγ-
γεΐον παρέχει όντως ήμϊν διάφορα τούτου δείγ-
ματα ελικοειδή ή σπειροειδή, κατά τά μάλλον ή
ήττον πολύπλοκα, θά μνημονεύσω ιδιαιτέρως
τοΟ είκονιζομένου μεταξύ τών ποδών τών ίππων
τοϋ* πρώτου άρματος" άποτελεϊται τοΟτο έκ σπεί-
ρας έξαρτωμένης έκ μακροΟ στελέχους, έχοντος
πράς τά κάτω τοξοειδή κρίκον" άνθέμιον άτελές
έκφύεται κατά τήν ένωσιν του στελέχους και τοϋ*
κρίκου, όμοιον δέ κατά τήν σπεϊραν. Ούδέν τού-
του άνάλογον κόσμημα ύπάρχει έπί τών τριών
άνωτέρω μνημονευθέντων αγγείων" και όμως δεν
εινε άπολύτως νέον τό θέμα του κοσμήματος έν
τή κεραμεία του πρωταττικοΟ ρυθμού. Άπαντώσι
δέ μετασχηματισμοί τούτου ένδιαφέροντες έπί τοΟ
έκ Θηβών κρατήρος2 και έν ύστερωτέρα χρονική
περιόδω, έπί τοΟ σκύφου έκ Βουρβα'. Τοιουτοτρό-
πως, έάν τις άπεπειράτο νά σκιαγραφήση τήν έξέ-
λιξιν του κοσμήματος τούτου, θά ήδύνατο ν' άνι-
χνεύση τοΰτο καθ' άπασαν τήν πορείαν αύτοΰ.
Έάν δέ λαμβάνων ώς άφετηρίαν τούς άμφορεϊς
της Μήλου π. χ. κατέληγεν εις τό ήμέτερον
άγγεϊον (διά τοΰ έκ Θηβών κρατήρος και τοΰ έκ
Βουρβά σκύφου) θά παρετήρει τίνι τρόπω τά θέμα
τοΰ κοσμήματος ήπλοποιήθη βαθμηδόν άναλόγως
τοΰ περιορισμοΰ τής χρήσεως τών β Ραΐΐιηοΐίνβ»
έν τω έδάφει τών εικόνων.
Εις έπίδρασιν, τέλος, μυκηναίων παραδόσεων
οφείλομεν ν' άποδώσωμεν και τά ελικοειδή κοσμή-
ματα τά κατά τάς λαβάς τοΰ άγγείου ήμών, ώς
' .ΙαΙίΓ&ηοΙι II 1887 σ. 48-52, είχ. 8, 11, 12, 14. Δέν είνε ίσως
άνάγχη νά υπομνήσω δτι τό κόσμημα άπαντα ή'δη έπι τών αμφορέων
της Μ^λου. 3&\πΙ>. 1887, π. 12.
2 ^3.^1^I). II, 1887, π. 4.
3 ΑΛ. ΜίΙΙΙι. XV, 1890, π. 10.