DOI Artikel:
Couve, Louis: Amphoreus rythmou prōtattikou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14646#0044
ΑΜΦΟΡΕΤΣ ΡΥΘΜΟΥ ΠΡΩΤΑΤΤΙΚΟΥ
Ό δημοσιευόμενος εν πίν. 5-6 άμφορεύς προέρ-
χεται έκ Πειραιώς και ήγοράσΟη κατά τό 1880
ύπό της Άρχαιολ. Εταιρείας κατετ έθη δέ έν τω
τέως Μουσείω αυτής ύπ' αριθ. 3574 (ΓΙρακτ. Άρ-
χαιολ. Έταιρ. 1888 σ. 6). Μνεία τούτου έγένετο
και σύντομος περιγραφή έν τω περιοδικω συγράμ-
ματι ΒβιΊίηβΓ ΡΗίΙοΙοβίδοΙιβ ννοοΙιβηδοΙιπΓΐ του
έτους 1888 έν σελ. 1483. Μετεφέρθη το άγγεϊον
ακολούθως μετά της δλης της Εταιρείας συλλο-
γής εις το Έθν. Μουσεΐον και κατεγράφη ύπό τον
άριθ. 353.
Χάριτας ομολογώ τω κ. Γεν. Έφόρω και τοις
λοιποϊς κ. έφόροις οίτινες μοι διηυκόλυναν την δη-
μοσίευσιν του μνημείου τούτου δια της Άρχ. Εφη-
μερίδος, άναθέντες άμα την έκπόνησιν του σχεδιά-
σματος αύτοΟ εις τον κ. ΟίΠίβΓοη, ό'στις έξετέλε-
σεν αυτό ώς συνήθως μετ' ευσυνειδησίας και ειδι-
κότητος.
Τό άγγεϊον τούτο εϊνε πολλού λόγου άξιον, πρώ-
τον ένεκα τών μεγάλων αύτου διαστάσεων (ΰψ.
1,10, ΰψος λαιμού 0,30, διάμ. στομίου 0,38), αί'-
τινες τάσσουσιν αύτό μεταξύ τών μεγάλων έπιτυμ-
βίων αγγείων της αρχαϊκής χρονικής περιόδου, ων
ό αριθμός άπό τίνων έτών αυξάνει δι' εύρημάτων
έν τή Αττική ή τή Βοιωτία, και τών οποίων τά
κάλλιστα εΐσίν, πλήν της μακράς σειράς τών με-
γάλων άγγείων τών καλουμένων «του Διπύλου»1,
ό άμφορεύς Ό είκονίζων τον Ηρακλή και τον Νέσ-
σον 2 και ό μέγας Βοιωτικός άμφορεύς ή πίθος, ό
ύπό του κ. Βόλτερς έν του περιοδικω τούτω δημο-
σιευθείς3.
1 ΒΓύοΙίηβΓ-ΡβΓηίοβ, Είη αΙΙίδοΙιβΓ ΡηβιΙΙιοΓ (ΑΙΗ. Μϊΐΐίί.
XVIII, 1893 σ. 73 - 191) Έθν. Μοοσ. Αθηνών άρι0. 803 -806,
990. Ε. ΡοΙΙίβΓ, 0&1&1ο§ιιβ (Ιβδ ναβθδ άιι ΕοιινΓβ, I, σ. 213,
229, 236.
2 Αηΐίΐιβ ϋβηΐίπιαίβι·, I πίν. 57.
3 'Εφημερίς Άρχ_αιολογιΧϊ(, 1892 πίν. 8.
Έλλείπουσ'ιν ήμϊν πληροφορίαι σχετικά! προς
τήν ευρεσιν τοΟ άγγείου ήμών, άλλ' ή παραβολή
τούτου πράς άλλα παρεμφερή αγγεία, καταδεί-
κνυσιν έναργώς ότι και τό μνημεϊον τούτο έχρη-
σίμευσεν εις «έπιτύμβιον σήμα». Προώριστο δηλ.
ίνα ίδρυθή έπϊ τάφου τινός έν ύπαίθρω, ώς κό-
σμος έξωτερικός αύτου, τάν όποιον καθίστα ούτω
και πόρρωθεν όρατόν, κόσμος, οίος έν τοις μετά
ταΟτα χρόνοις ό διά τής άνιδρύσεως λιθίνων νε-
κρικών στηλών1. Έκ τής τέφρας και τών λειψά-
νων όστεων άπερ άνευρέθησαν εν τισι τών άγγείων
τούτων δεν προκύπτει άναγκαίως ό'τι έχρησιμοποι-
ουντο ταΰτα ώς όστεοδό^οι κάλπαι 2, καθόσον,ιδρυ-
μένα όντα ταύτα ύ'περθεν του τάφου, πάντως εδει
νά χρησιμοποιώνται κατά τάς έπιτυμβίους θρη-
σκευτικάς τελετάς,τά περίδειπνα δηλ. και τάς θυ-
σίας, άς οί οικείοι τών νεκρών περιοδικώς έτέλουν
έν τοις νεκροταφείοις 3. "Οπως ό άμφορεύς ό είκο-
νίζων τον Ήρακλέα και Νέσσον, ό'πως ό Βοιωτικός,
περι οΰ άνωτέρω, και τό ήμέτερον άγγεϊον προω-
ρισμένον ήτο εις θέαν άπό μιας μόνον, τής κυρίας
αύτου, όψεως, καθόσον τά έπι τής όπισθεν αύτου
έπιφανείας σπειροειδή κοσμήματα, έχοντα, ώς θά
ίδωμεν, άξίαν τινά ρυθμικήν, δεν δύνανται νά θεω-
ρηθώσιν ώς έχοντα και κοσμηματικήν τοιαύτην.
Έξ άλλου δέ τό καθιστών μάλλον καταφανή
τόν προορισμόν του ήμετέρου άγγείου ώς ίπιτνψ-
6ίον εινε ό έπι τοΟ λαιμού άλεκτρυών, ό άπο-
τελών τήν διακόσμησιν τοΟ μέρους τούτου του
σκεύους κατά τήν κυρίαν αύτου 'όφιν. θά ήδύνατό
< Αηΐίΐίβ ϋβηΐίπι. ενΟ. άν. — Αΐΐι. ΜΗΛ. 1893, σ. 91-94,
151.— Δελτίον 'Αρχαωλ. 1890 σ. 4. 1891, σ. 20.— \ν"οΙΙβΓ5,
ΑΙΙι. ΜίΙΙΙι. 2891,σ.388.—'Εφ.'Αρχ. 1892, σ.2Ι3.—ΕοβδοΙιοΙίΘ,
^ΙιιΊ)ΐιο1ι, II 1887, σ. 276.— ΡοΙΙίβΓ, Οαΐαΐο^αβ άα ΕοανΓβ
σ. 213.
2 Δελτ. 'Αρχ_. 1890, σ. 4. -Ιαίιιΐηιοΐι 1887, σ. 576.
3 ΑΙΙι. ΜίΙΙΙι. 1893, σ. 127, 128, 132, 147.
Ό δημοσιευόμενος εν πίν. 5-6 άμφορεύς προέρ-
χεται έκ Πειραιώς και ήγοράσΟη κατά τό 1880
ύπό της Άρχαιολ. Εταιρείας κατετ έθη δέ έν τω
τέως Μουσείω αυτής ύπ' αριθ. 3574 (ΓΙρακτ. Άρ-
χαιολ. Έταιρ. 1888 σ. 6). Μνεία τούτου έγένετο
και σύντομος περιγραφή έν τω περιοδικω συγράμ-
ματι ΒβιΊίηβΓ ΡΗίΙοΙοβίδοΙιβ ννοοΙιβηδοΙιπΓΐ του
έτους 1888 έν σελ. 1483. Μετεφέρθη το άγγεϊον
ακολούθως μετά της δλης της Εταιρείας συλλο-
γής εις το Έθν. Μουσεΐον και κατεγράφη ύπό τον
άριθ. 353.
Χάριτας ομολογώ τω κ. Γεν. Έφόρω και τοις
λοιποϊς κ. έφόροις οίτινες μοι διηυκόλυναν την δη-
μοσίευσιν του μνημείου τούτου δια της Άρχ. Εφη-
μερίδος, άναθέντες άμα την έκπόνησιν του σχεδιά-
σματος αύτοΟ εις τον κ. ΟίΠίβΓοη, ό'στις έξετέλε-
σεν αυτό ώς συνήθως μετ' ευσυνειδησίας και ειδι-
κότητος.
Τό άγγεϊον τούτο εϊνε πολλού λόγου άξιον, πρώ-
τον ένεκα τών μεγάλων αύτου διαστάσεων (ΰψ.
1,10, ΰψος λαιμού 0,30, διάμ. στομίου 0,38), αί'-
τινες τάσσουσιν αύτό μεταξύ τών μεγάλων έπιτυμ-
βίων αγγείων της αρχαϊκής χρονικής περιόδου, ων
ό αριθμός άπό τίνων έτών αυξάνει δι' εύρημάτων
έν τή Αττική ή τή Βοιωτία, και τών οποίων τά
κάλλιστα εΐσίν, πλήν της μακράς σειράς τών με-
γάλων άγγείων τών καλουμένων «του Διπύλου»1,
ό άμφορεύς Ό είκονίζων τον Ηρακλή και τον Νέσ-
σον 2 και ό μέγας Βοιωτικός άμφορεύς ή πίθος, ό
ύπό του κ. Βόλτερς έν του περιοδικω τούτω δημο-
σιευθείς3.
1 ΒΓύοΙίηβΓ-ΡβΓηίοβ, Είη αΙΙίδοΙιβΓ ΡηβιΙΙιοΓ (ΑΙΗ. Μϊΐΐίί.
XVIII, 1893 σ. 73 - 191) Έθν. Μοοσ. Αθηνών άρι0. 803 -806,
990. Ε. ΡοΙΙίβΓ, 0&1&1ο§ιιβ (Ιβδ ναβθδ άιι ΕοιινΓβ, I, σ. 213,
229, 236.
2 Αηΐίΐιβ ϋβηΐίπιαίβι·, I πίν. 57.
3 'Εφημερίς Άρχ_αιολογιΧϊ(, 1892 πίν. 8.
Έλλείπουσ'ιν ήμϊν πληροφορίαι σχετικά! προς
τήν ευρεσιν τοΟ άγγείου ήμών, άλλ' ή παραβολή
τούτου πράς άλλα παρεμφερή αγγεία, καταδεί-
κνυσιν έναργώς ότι και τό μνημεϊον τούτο έχρη-
σίμευσεν εις «έπιτύμβιον σήμα». Προώριστο δηλ.
ίνα ίδρυθή έπϊ τάφου τινός έν ύπαίθρω, ώς κό-
σμος έξωτερικός αύτου, τάν όποιον καθίστα ούτω
και πόρρωθεν όρατόν, κόσμος, οίος έν τοις μετά
ταΟτα χρόνοις ό διά τής άνιδρύσεως λιθίνων νε-
κρικών στηλών1. Έκ τής τέφρας και τών λειψά-
νων όστεων άπερ άνευρέθησαν εν τισι τών άγγείων
τούτων δεν προκύπτει άναγκαίως ό'τι έχρησιμοποι-
ουντο ταΰτα ώς όστεοδό^οι κάλπαι 2, καθόσον,ιδρυ-
μένα όντα ταύτα ύ'περθεν του τάφου, πάντως εδει
νά χρησιμοποιώνται κατά τάς έπιτυμβίους θρη-
σκευτικάς τελετάς,τά περίδειπνα δηλ. και τάς θυ-
σίας, άς οί οικείοι τών νεκρών περιοδικώς έτέλουν
έν τοις νεκροταφείοις 3. "Οπως ό άμφορεύς ό είκο-
νίζων τον Ήρακλέα και Νέσσον, ό'πως ό Βοιωτικός,
περι οΰ άνωτέρω, και τό ήμέτερον άγγεϊον προω-
ρισμένον ήτο εις θέαν άπό μιας μόνον, τής κυρίας
αύτου, όψεως, καθόσον τά έπι τής όπισθεν αύτου
έπιφανείας σπειροειδή κοσμήματα, έχοντα, ώς θά
ίδωμεν, άξίαν τινά ρυθμικήν, δεν δύνανται νά θεω-
ρηθώσιν ώς έχοντα και κοσμηματικήν τοιαύτην.
Έξ άλλου δέ τό καθιστών μάλλον καταφανή
τόν προορισμόν του ήμετέρου άγγείου ώς ίπιτνψ-
6ίον εινε ό έπι τοΟ λαιμού άλεκτρυών, ό άπο-
τελών τήν διακόσμησιν τοΟ μέρους τούτου του
σκεύους κατά τήν κυρίαν αύτου 'όφιν. θά ήδύνατό
< Αηΐίΐίβ ϋβηΐίπι. ενΟ. άν. — Αΐΐι. ΜΗΛ. 1893, σ. 91-94,
151.— Δελτίον 'Αρχαωλ. 1890 σ. 4. 1891, σ. 20.— \ν"οΙΙβΓ5,
ΑΙΙι. ΜίΙΙΙι. 2891,σ.388.—'Εφ.'Αρχ. 1892, σ.2Ι3.—ΕοβδοΙιοΙίΘ,
^ΙιιΊ)ΐιο1ι, II 1887, σ. 276.— ΡοΙΙίβΓ, Οαΐαΐο^αβ άα ΕοανΓβ
σ. 213.
2 Δελτ. 'Αρχ_. 1890, σ. 4. -Ιαίιιΐηιοΐι 1887, σ. 576.
3 ΑΙΙι. ΜίΙΙΙι. 1893, σ. 127, 128, 132, 147.