DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: To Pythikon stadion kai o ep' autou nomos peri oinou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14656#0102
183
ΤΟ ΠΤΘΙΚΟΝ ΣΤΑΔΙΟΝ ΚΑΙ Ο Επ' ΑΤΤΟΤ ΝΟΜΟΣ ΠΕΡΙ ΟΙΝΟΥ
184
έκ της συμπτώσεως της δεςιας κατακόρυφου πλευ-
ράς τοΰ λίθου της αριστεράς παραστάδος της πυ-
λίδος προς την αυτήν κατακάρυφον του υποκει-
μένου λίθου. Το άτοπον αίρεται, διότι οί υποκεί-
μενοι λίθοι λαμβάνονται τεΟαμμένο: και αόρατοι'
εϊνε δέ γνωστόν, ό'τι εν τοιαύτη περιπτώσει έγί-
νετο ή παράβασις εκείνη του ΐσοδομικοΰ τρόπου .
Ούτω δε πάλιν καταλήγομεν εις τό αυτό συμπέ-
ρασμα, ο έπορίσΟημεν δΐ' άλλων συλλογισμών και
ανωτέρω, ό'τι δηλ., καθ' ον '/ρόνον ώκοδομήΟη τό
στάδιον υπό του ΙΙρώδου, ή πλευρά ή φέρουσα
την έπιγραφήν ήτο κατακεχωσμένη ή κατεχα>σΟη
τότε, ή οέ σ·/ηματισΟεϊσα πρόσχωσις έ'-ρΟανε μέ'/ρι
του ύψους, εν ώ εκείτο ό ουδός της πυλίδος, ύψους,
ό'πεο είνε το αυτό περίπου ποός το διά των άλλων
συλλογισμών ανωτέρω καθορισθέν.
Αέν δυνάμεθα βεβαίως νά όρίσωμεν μετ' ακριβείας,
άν οί αρχιτέκτονες του ΙΙρώδου έσχημάτισαν την
πρόσ/οοσιν, ή άν αυτή είχε σχηματισΟή τυχαίως ή
επίτηδες, κατ'όλίγον ή διά μιας, προ τοΟ ΙΙρώδου,
άγνοήσαντος οΰτω τον έπ'ι του τοίχου έγκεκολαμ-
μένον νόμον. Τά έκσκαφέντα χώματα ήδύναντο νά
φωτίσωσιν ημάς πως περί τούτου. Άλλα περ'ι αυ-
τών δύναται νά μαρτυρήση άσφαλώς μόνον τόήμερο-
λόγιον των γαλλικών ανασκαφών. Ως δ έ'χουσι νυν
τά πράγματα, άμφότεραι αί ανωτέρω υποθέσεις δύ-
νανται ίσως νά ΰποστηριχΟώσι. Ή μεν πρώτη, διότι
είνε βεβαίως εύλογον νά δεχΟώμεν,οτι οί αρχιτέκτο-
νες του ΙΙρώδου ήναγκάσΟησαν νζ σχηματίσωσ^
την πρόσχωσιν, ίνα ένισχ_ύσωσι την άντοχήν της
νοτιάς τοΰ σταδίου πλευράς βαρυνΟείσης δι' ες σει-
ρών έοωλίων και άλλων όγκων λίθων και γης"
προς συγκράτησιν δέ της προσχώσεως έκτισαν κα-
τωτέρω έπ'ι παλαιοτέρων τό νεώτερον έπιπόλαιον
άνάλημμα. Επειδή όμως, ώς έκτισαν, έδειξαν έμ-
πιστοσύνην έπ'ιτήν στερεότητα της προσχώσεως της
στηριξάσης τούς έξέχοντας λίθους και έπ'ι τήν άντο-
'/ήν τοΰ παλαιού άναλήμματος του φέροντος τήν έπι-
γραφήν (κα'ι νΰν έ'τι άριστα διατηρουμένου ό'λου πλήν
τοΰ μέσου, ένθα έβλάβη πιθανώςύπό καταρραγέντων
έκτήςΝαυπλίαςτώνΦαιδριάδων βράχων) κα'ιέπειδή,
1 ΜίίΙβίΙ ά. ά. 3Γθ1ι. Ιηδί. ΑΙΙιβη III (1878) σ. 150, 153.
[ΚδΜβΤ), ένθα πρόκειται περι τή; έν 'ΛΟήναις στοάς τοΰ Κύμινου;
και του αναληαμ.ατΓΛθΰ τοίχου, όστις ήτο χβχαλυυ.αένος ποτέ ΰπο τε
των τόςΊον /.αϊ τοΰ δευτέρου τοίχου τή; στοα;, τοΰ όρατοϋ.
ώς ειπον, μεταξύ τοΰ τοίχου της επιγραφής καί τοΰ
ύπεοάνω αύτοΰ κτισΟέντος ύπό τοΰ Ηρώδου παρέα--
* · ΓΤ ■ ΓΙ
πίπτει ένιαχοΰ χώμα ή χαλίκων στρώμα, νομίζω
εύλογώτερον νά δεχΟώμεν, ότι ή πρόσχωσις καί το
άρχαιοπρεπές άνάλημμα αύτής έσχηματίσΟη προ
τοΰ ΙΙρώδου - ότι οί άρχιτέκτονες τούτου άνέσκαψαν
τηδε κάκεΐσε προς άνεύρεσιν τοΰ παλαιοΰ τοίχου, ίνα
διατηρήσωσι τουλάχιστον χάριν στερεότητος τήν
προς νάτον γραμμήν τοΰ παλαιού σταδίου, άλλ'οτι
αί σκαφαί αύται, βεβαιωθείσης άπαξ της γραμμής,
ήν ό παλαιός τοίχος ήκολούθει, δεν έκαθάρισαν παν-
ταχοΰ επιμελώς τήν άνοιχθεΐσαν προς θεμελίωσιν
τάφρον μέχρι τών λίθων τοΟ παλαιοΰ τοίχου, κα-
τέλιπον ο ούτω μικρόν στρώμα γης ή χαλίκων, έφ'
οδ έπεκάΟισαν οί λίθοι τών τοίχων τοΰ ΙΙρώδου.
Οί εκτεθέντες ανωτέρω συλλογισμοί διακρίνουσι
δύο περιόδους τοΰ πυΟικοΰ σταδίου προ τοΰ ΙΙρώ-
δου.— Κατά τήν παλαιοτέραν, τήν σύγχρονον προς
τήν έπιγραφήν, Ό παλαιάς άναλημματικός νότιος
τοίχος τοΰ σταδίου ήτο ορατός, ό ο' επ' αύτοΰ έγ-
κεκολαμμένος νόμος περί της απαγορεύσεως τοΰ
οίνου διετέλει έν ίσχύι. Τό δάπεδον της πλατείας,
έφ ού ί'σταντο οί άναγινώσκοντες τον νόμον, ήτό
πως ταπεινότερον τοΰ νΰν ύπό τών ανασκαφών άπο-
καλυ'^Οέντος, τά δέ χαιματα της πλατείας ταύτης
άνείχοντο ύπό άναλημμάτων νοτιώτερον κειμένων,
ών σώζονται ταπεινά λείψανα.—Κατά δέ τήν νεω-
τέραν περίοδον ό φέρων τήν έπιγραφήν "οΐχος ήτο
κατακεχωσμένος, τά χώματα της προσχ(όσεως ύπε-
βαστάζοντο νοτιώτερον ύπό άναλήμματος ιδρυμένου
Οψηλότερον και έν μέρει επ' αυτών τών παλαιών
άναλημμάτων, ό δέ νόμος, ον περιέχει ή επιγραφή,
διετέλει αόρατος *αΙ άγνωστος. — Τήν δευτέραν
ταύτην όψιν διατηρεί το μέρος τοΰτο καί έπι ΙΙρώ-
δου, όστις προσέδωκε τω σταδίω διά τών νέων κτι-
σμάτων καί της καθ' ό'λου δι* λίθων διαμορφώσεως
αύτοΰ τήν νεωτάτην καί κατά μέγα μέρος έτι καί
νΰν άντιληπτήν όψιν τοΰ σταδίου.—Προς τούτοις
φαίνεται έκ τών συλλογισμών τούτων, ότι αί πύ-
λαι τοΰ σταδίου δεν ήσαν ένιαΐ'όν τι κατασκεύα-
σμα, άλλά πολλαπλοΰν, καί βεβαιοΰται ή έπ'ι τό-
που ύπαρξις άσφαλών λειψάνων πυλίδος τινός, έν
ώ μέχρι τοΰδε περί της εισόδου τοΰ σταδίου είχο-
μεν μόνον το κΰρος της άρχιτεκτονικης γνώμης
τοΰ ΟΙίθη&νίΐΓά κα'ι τήν έπ'ι της πορείας τοΰ Παυ-
ΤΟ ΠΤΘΙΚΟΝ ΣΤΑΔΙΟΝ ΚΑΙ Ο Επ' ΑΤΤΟΤ ΝΟΜΟΣ ΠΕΡΙ ΟΙΝΟΥ
184
έκ της συμπτώσεως της δεςιας κατακόρυφου πλευ-
ράς τοΰ λίθου της αριστεράς παραστάδος της πυ-
λίδος προς την αυτήν κατακάρυφον του υποκει-
μένου λίθου. Το άτοπον αίρεται, διότι οί υποκεί-
μενοι λίθοι λαμβάνονται τεΟαμμένο: και αόρατοι'
εϊνε δέ γνωστόν, ό'τι εν τοιαύτη περιπτώσει έγί-
νετο ή παράβασις εκείνη του ΐσοδομικοΰ τρόπου .
Ούτω δε πάλιν καταλήγομεν εις τό αυτό συμπέ-
ρασμα, ο έπορίσΟημεν δΐ' άλλων συλλογισμών και
ανωτέρω, ό'τι δηλ., καθ' ον '/ρόνον ώκοδομήΟη τό
στάδιον υπό του ΙΙρώδου, ή πλευρά ή φέρουσα
την έπιγραφήν ήτο κατακεχωσμένη ή κατεχα>σΟη
τότε, ή οέ σ·/ηματισΟεϊσα πρόσχωσις έ'-ρΟανε μέ'/ρι
του ύψους, εν ώ εκείτο ό ουδός της πυλίδος, ύψους,
ό'πεο είνε το αυτό περίπου ποός το διά των άλλων
συλλογισμών ανωτέρω καθορισθέν.
Αέν δυνάμεθα βεβαίως νά όρίσωμεν μετ' ακριβείας,
άν οί αρχιτέκτονες του ΙΙρώδου έσχημάτισαν την
πρόσ/οοσιν, ή άν αυτή είχε σχηματισΟή τυχαίως ή
επίτηδες, κατ'όλίγον ή διά μιας, προ τοΟ ΙΙρώδου,
άγνοήσαντος οΰτω τον έπ'ι του τοίχου έγκεκολαμ-
μένον νόμον. Τά έκσκαφέντα χώματα ήδύναντο νά
φωτίσωσιν ημάς πως περί τούτου. Άλλα περ'ι αυ-
τών δύναται νά μαρτυρήση άσφαλώς μόνον τόήμερο-
λόγιον των γαλλικών ανασκαφών. Ως δ έ'χουσι νυν
τά πράγματα, άμφότεραι αί ανωτέρω υποθέσεις δύ-
νανται ίσως νά ΰποστηριχΟώσι. Ή μεν πρώτη, διότι
είνε βεβαίως εύλογον νά δεχΟώμεν,οτι οί αρχιτέκτο-
νες του ΙΙρώδου ήναγκάσΟησαν νζ σχηματίσωσ^
την πρόσχωσιν, ίνα ένισχ_ύσωσι την άντοχήν της
νοτιάς τοΰ σταδίου πλευράς βαρυνΟείσης δι' ες σει-
ρών έοωλίων και άλλων όγκων λίθων και γης"
προς συγκράτησιν δέ της προσχώσεως έκτισαν κα-
τωτέρω έπ'ι παλαιοτέρων τό νεώτερον έπιπόλαιον
άνάλημμα. Επειδή όμως, ώς έκτισαν, έδειξαν έμ-
πιστοσύνην έπ'ιτήν στερεότητα της προσχώσεως της
στηριξάσης τούς έξέχοντας λίθους και έπ'ι τήν άντο-
'/ήν τοΰ παλαιού άναλήμματος του φέροντος τήν έπι-
γραφήν (κα'ι νΰν έ'τι άριστα διατηρουμένου ό'λου πλήν
τοΰ μέσου, ένθα έβλάβη πιθανώςύπό καταρραγέντων
έκτήςΝαυπλίαςτώνΦαιδριάδων βράχων) κα'ιέπειδή,
1 ΜίίΙβίΙ ά. ά. 3Γθ1ι. Ιηδί. ΑΙΙιβη III (1878) σ. 150, 153.
[ΚδΜβΤ), ένθα πρόκειται περι τή; έν 'ΛΟήναις στοάς τοΰ Κύμινου;
και του αναληαμ.ατΓΛθΰ τοίχου, όστις ήτο χβχαλυυ.αένος ποτέ ΰπο τε
των τόςΊον /.αϊ τοΰ δευτέρου τοίχου τή; στοα;, τοΰ όρατοϋ.
ώς ειπον, μεταξύ τοΰ τοίχου της επιγραφής καί τοΰ
ύπεοάνω αύτοΰ κτισΟέντος ύπό τοΰ Ηρώδου παρέα--
* · ΓΤ ■ ΓΙ
πίπτει ένιαχοΰ χώμα ή χαλίκων στρώμα, νομίζω
εύλογώτερον νά δεχΟώμεν, ότι ή πρόσχωσις καί το
άρχαιοπρεπές άνάλημμα αύτής έσχηματίσΟη προ
τοΰ ΙΙρώδου - ότι οί άρχιτέκτονες τούτου άνέσκαψαν
τηδε κάκεΐσε προς άνεύρεσιν τοΰ παλαιοΰ τοίχου, ίνα
διατηρήσωσι τουλάχιστον χάριν στερεότητος τήν
προς νάτον γραμμήν τοΰ παλαιού σταδίου, άλλ'οτι
αί σκαφαί αύται, βεβαιωθείσης άπαξ της γραμμής,
ήν ό παλαιός τοίχος ήκολούθει, δεν έκαθάρισαν παν-
ταχοΰ επιμελώς τήν άνοιχθεΐσαν προς θεμελίωσιν
τάφρον μέχρι τών λίθων τοΟ παλαιοΰ τοίχου, κα-
τέλιπον ο ούτω μικρόν στρώμα γης ή χαλίκων, έφ'
οδ έπεκάΟισαν οί λίθοι τών τοίχων τοΰ ΙΙρώδου.
Οί εκτεθέντες ανωτέρω συλλογισμοί διακρίνουσι
δύο περιόδους τοΰ πυΟικοΰ σταδίου προ τοΰ ΙΙρώ-
δου.— Κατά τήν παλαιοτέραν, τήν σύγχρονον προς
τήν έπιγραφήν, Ό παλαιάς άναλημματικός νότιος
τοίχος τοΰ σταδίου ήτο ορατός, ό ο' επ' αύτοΰ έγ-
κεκολαμμένος νόμος περί της απαγορεύσεως τοΰ
οίνου διετέλει έν ίσχύι. Τό δάπεδον της πλατείας,
έφ ού ί'σταντο οί άναγινώσκοντες τον νόμον, ήτό
πως ταπεινότερον τοΰ νΰν ύπό τών ανασκαφών άπο-
καλυ'^Οέντος, τά δέ χαιματα της πλατείας ταύτης
άνείχοντο ύπό άναλημμάτων νοτιώτερον κειμένων,
ών σώζονται ταπεινά λείψανα.—Κατά δέ τήν νεω-
τέραν περίοδον ό φέρων τήν έπιγραφήν "οΐχος ήτο
κατακεχωσμένος, τά χώματα της προσχ(όσεως ύπε-
βαστάζοντο νοτιώτερον ύπό άναλήμματος ιδρυμένου
Οψηλότερον και έν μέρει επ' αυτών τών παλαιών
άναλημμάτων, ό δέ νόμος, ον περιέχει ή επιγραφή,
διετέλει αόρατος *αΙ άγνωστος. — Τήν δευτέραν
ταύτην όψιν διατηρεί το μέρος τοΰτο καί έπι ΙΙρώ-
δου, όστις προσέδωκε τω σταδίω διά τών νέων κτι-
σμάτων καί της καθ' ό'λου δι* λίθων διαμορφώσεως
αύτοΰ τήν νεωτάτην καί κατά μέγα μέρος έτι καί
νΰν άντιληπτήν όψιν τοΰ σταδίου.—Προς τούτοις
φαίνεται έκ τών συλλογισμών τούτων, ότι αί πύ-
λαι τοΰ σταδίου δεν ήσαν ένιαΐ'όν τι κατασκεύα-
σμα, άλλά πολλαπλοΰν, καί βεβαιοΰται ή έπ'ι τό-
που ύπαρξις άσφαλών λειψάνων πυλίδος τινός, έν
ώ μέχρι τοΰδε περί της εισόδου τοΰ σταδίου είχο-
μεν μόνον το κΰρος της άρχιτεκτονικης γνώμης
τοΰ ΟΙίθη&νίΐΓά κα'ι τήν έπ'ι της πορείας τοΰ Παυ-