DOI Artikel:
Sōtēriadēs, Geōrgios: Proïstorika angeia Chairōneias kai Elateias
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14658#0042
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΑ ΑΓΓΕΙΑ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΑΤΕΙΑΣ
(Πίν. 5).
1ά έν λόγω αγγεία προέρχονται έκ των άνασκα-
φών, αί'τινες έςετελέσθησαν δαπάνη της Αρχαιο-
λογικής Εταιρείας παρά τήν Χαιρώνειαν και τήν
Έλάτειαν, το πρώτον κατά το φΟινάπωρον τοΰ
1902, είτα δέ αύθις /.ατά τά ετη 1904 και 1906
και τελευταΐον κατά το παρελθόν έ'τος 1907. Περί
των εργατιών τούτων διέλαβον εις τά Πρακτικά
της Αρχαιολογικής Εταιρείας τών μνημονευθέν-
των ετών. Ετι δε εις τά ΜΐίίθΠυη^θη τοΟ εν-
ταύθα γερμανικού αρχαιολογικού Ινστιτούτου του
1903 σελ. 302, του 1905 σελ. 120-129 και 134
-140, του 1906 σελ. 396-404, καθώς και εις τό
περίοοικον Μβιηηοη πρώτου τεύχους τοΟ 1908.
Οί τόποι, εις τούς οποίους ευρέθησαν τά αγγεία
εΐνε 1) ο προϊστορικός της Χαιρώνειας τύμβος, όσ-
τις κείται παρά τήν δεξιάν οχΟην τοΰ ποταμού
Κηφισού, μεταξύ αύτοΟ και της στάσεως του σι-
δηροδρόμου, άπένων 1700 περίπου μέτρα από του
Λέοντος της Χαιρουνείας' 2) ό προϊστορικός συνοι-
κισμός ό παρά τό χωρίον Μάνεση έν τω μέσω σχε-
δόν της φωκικής πεδιάδος, ακριβώς έπι της οδοΟ,
ήτις φέρει από της γέφυρας του ΚηφισοΟ και της
αμαξιτής προς το χωρίον Δραχμάνι, πλησίον της
παλαιάς Ελάτειας' 3) ό προϊστορικός συνοικισμός
τοΰ Δραχμανίου, κείμενος εις μικράν από τοΰ χω-
ρίου τούτου άπόστασιν κατά τήν εις Έλάτειαν
όδον ανατολικώς παρά τό όεΰμα εις τούς αγρούς
τοΰ ϊατροΰ κ. Χέβα' 4) ό προμυκηναϊκος τύμβος
Δραχμανίου, κείμενος [Βορείως τοΰ χωρίου έπι τών
προπόδων τοΰ ορούς, δεςΊόΟεν της βατής όδοΰ, ήτις
φέρει δια τών βουνών προς τάς θερμοπύλας.
Πλην δύο αγγείων ευρεθέντων ακεραίων , τά
λοιπά ένταΰΟα απεικονιζόμενα άνασυνεκροτήΟησαν
έκ τεμαχίων. Πάντα κατετέΟησαν εις τό έν Χαι-
ρώνεια παρά τόν Λέοντα πέρυσι κτισΟέν Μουσεΐον.
Κατά τήν έποχήν εις ήν ανήκουν, διαιοοΰνται
εις δύο κατηγορίας: Α') εις τά τοΰ νεολιθικού
αιώνος. Β ) εις τά τοΰ πρωίμου χαλκοΰ αιώ-
νος. 1ά δεύτερα ταΟτα προέρχονται πάντα έκ τοΰ
βορείως τοΰ Δραχμανίου κειμένου προμυκηναϊκοΰ
τύμβου.
Τήν πολυπληΟεστέραν και ποικιλωτέραν
συλλογήν παρέσχεν ό προϊστορικός τύμβος
Χαιρώνειας, έν μέρει δε και ό προϊστορικός συν-
οικισμός Δραχμανίου τών άγρών Χέβα. Άλλα
πάντα τά έκ τεμαχίων συναπαρτισΟέντα, ετι οέ έν
άκέραιον εύρεΟέν, προέρχονται αποκλειστικώς έκ
τοΰ προϊστορικού τύμβου Χαιρώνειας. Ό προϊστο-
ρικός συνοικισμός τοΰ χωρίου Μάνεση παρέσχε μό-
νον μονόχρωμα τεμάχια και τινα μέλανα, φέροντα
εγχάρακτα κοσμήματα.
Πρέπει νά σημειώσω, βτι εις τήν πεδιάδα της
Φωκίδος, της οποίας δεσπόζει ή Ελάτεια, πλείστα
εϊνε τά ίχνη προϊστορικών οικήσεων. Παρά τό χω-
ρίον Μάνεση, κατά τήν αύτήν ανωτέρω σημειω-
θεϊσαν όοόν άπό της γεφύρας τοΰ Κηφισοΰ και της
αμαξιτής προς το Δραχμάνι, υπάρχει και δεύτερος
συνοικισμός τοΰ νεολιΟικοΰ αιώνος' άλλα μόνον
έπι της έπιφανείας αύτοΰ ευρέθησαν τεμάχια μο-
νοχ_ρο\υ.ων νεολιθικών αγγείων" διότι ένταΰΟα έκτί-
σΟησαν κτίρια κατά τούς ύστέρους ελληνικούς και
τούς ρωμαϊκούς χρόνους, τών όποιων τά θεμέλια
κατέρχονται μέχρι τοΰ υυσικοΰ έόάοους' τότε λοι-
πόν άνεσκάφησαν τά χυτά προϊστορικά χώματα
καϊ διεσκορπίσΟησαν τά έν αύτοΐς αναμφιβόλως
ύπάρχοντά ποτε λείψανα τών προϊστορικών χρό-
νων, διό και ελάχιστα θραύσματα τοιούτων αγ-
γείων εσώθησαν μεταξύ τών ελληνικών κτισμά-
(Πίν. 5).
1ά έν λόγω αγγεία προέρχονται έκ των άνασκα-
φών, αί'τινες έςετελέσθησαν δαπάνη της Αρχαιο-
λογικής Εταιρείας παρά τήν Χαιρώνειαν και τήν
Έλάτειαν, το πρώτον κατά το φΟινάπωρον τοΰ
1902, είτα δέ αύθις /.ατά τά ετη 1904 και 1906
και τελευταΐον κατά το παρελθόν έ'τος 1907. Περί
των εργατιών τούτων διέλαβον εις τά Πρακτικά
της Αρχαιολογικής Εταιρείας τών μνημονευθέν-
των ετών. Ετι δε εις τά ΜΐίίθΠυη^θη τοΟ εν-
ταύθα γερμανικού αρχαιολογικού Ινστιτούτου του
1903 σελ. 302, του 1905 σελ. 120-129 και 134
-140, του 1906 σελ. 396-404, καθώς και εις τό
περίοοικον Μβιηηοη πρώτου τεύχους τοΟ 1908.
Οί τόποι, εις τούς οποίους ευρέθησαν τά αγγεία
εΐνε 1) ο προϊστορικός της Χαιρώνειας τύμβος, όσ-
τις κείται παρά τήν δεξιάν οχΟην τοΰ ποταμού
Κηφισού, μεταξύ αύτοΟ και της στάσεως του σι-
δηροδρόμου, άπένων 1700 περίπου μέτρα από του
Λέοντος της Χαιρουνείας' 2) ό προϊστορικός συνοι-
κισμός ό παρά τό χωρίον Μάνεση έν τω μέσω σχε-
δόν της φωκικής πεδιάδος, ακριβώς έπι της οδοΟ,
ήτις φέρει από της γέφυρας του ΚηφισοΟ και της
αμαξιτής προς το χωρίον Δραχμάνι, πλησίον της
παλαιάς Ελάτειας' 3) ό προϊστορικός συνοικισμός
τοΰ Δραχμανίου, κείμενος εις μικράν από τοΰ χω-
ρίου τούτου άπόστασιν κατά τήν εις Έλάτειαν
όδον ανατολικώς παρά τό όεΰμα εις τούς αγρούς
τοΰ ϊατροΰ κ. Χέβα' 4) ό προμυκηναϊκος τύμβος
Δραχμανίου, κείμενος [Βορείως τοΰ χωρίου έπι τών
προπόδων τοΰ ορούς, δεςΊόΟεν της βατής όδοΰ, ήτις
φέρει δια τών βουνών προς τάς θερμοπύλας.
Πλην δύο αγγείων ευρεθέντων ακεραίων , τά
λοιπά ένταΰΟα απεικονιζόμενα άνασυνεκροτήΟησαν
έκ τεμαχίων. Πάντα κατετέΟησαν εις τό έν Χαι-
ρώνεια παρά τόν Λέοντα πέρυσι κτισΟέν Μουσεΐον.
Κατά τήν έποχήν εις ήν ανήκουν, διαιοοΰνται
εις δύο κατηγορίας: Α') εις τά τοΰ νεολιθικού
αιώνος. Β ) εις τά τοΰ πρωίμου χαλκοΰ αιώ-
νος. 1ά δεύτερα ταΟτα προέρχονται πάντα έκ τοΰ
βορείως τοΰ Δραχμανίου κειμένου προμυκηναϊκοΰ
τύμβου.
Τήν πολυπληΟεστέραν και ποικιλωτέραν
συλλογήν παρέσχεν ό προϊστορικός τύμβος
Χαιρώνειας, έν μέρει δε και ό προϊστορικός συν-
οικισμός Δραχμανίου τών άγρών Χέβα. Άλλα
πάντα τά έκ τεμαχίων συναπαρτισΟέντα, ετι οέ έν
άκέραιον εύρεΟέν, προέρχονται αποκλειστικώς έκ
τοΰ προϊστορικού τύμβου Χαιρώνειας. Ό προϊστο-
ρικός συνοικισμός τοΰ χωρίου Μάνεση παρέσχε μό-
νον μονόχρωμα τεμάχια και τινα μέλανα, φέροντα
εγχάρακτα κοσμήματα.
Πρέπει νά σημειώσω, βτι εις τήν πεδιάδα της
Φωκίδος, της οποίας δεσπόζει ή Ελάτεια, πλείστα
εϊνε τά ίχνη προϊστορικών οικήσεων. Παρά τό χω-
ρίον Μάνεση, κατά τήν αύτήν ανωτέρω σημειω-
θεϊσαν όοόν άπό της γεφύρας τοΰ Κηφισοΰ και της
αμαξιτής προς το Δραχμάνι, υπάρχει και δεύτερος
συνοικισμός τοΰ νεολιΟικοΰ αιώνος' άλλα μόνον
έπι της έπιφανείας αύτοΰ ευρέθησαν τεμάχια μο-
νοχ_ρο\υ.ων νεολιθικών αγγείων" διότι ένταΰΟα έκτί-
σΟησαν κτίρια κατά τούς ύστέρους ελληνικούς και
τούς ρωμαϊκούς χρόνους, τών όποιων τά θεμέλια
κατέρχονται μέχρι τοΰ υυσικοΰ έόάοους' τότε λοι-
πόν άνεσκάφησαν τά χυτά προϊστορικά χώματα
καϊ διεσκορπίσΟησαν τά έν αύτοΐς αναμφιβόλως
ύπάρχοντά ποτε λείψανα τών προϊστορικών χρό-
νων, διό και ελάχιστα θραύσματα τοιούτων αγ-
γείων εσώθησαν μεταξύ τών ελληνικών κτισμά-