DOI Artikel:
Rōmaios, Kōnstantinos Ath.: Lēkythos ex Eretrias
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14658#0092
153
ΛΙΙΚΤΘΟΣ ΕΞ ΕΡΕΪΡΙΑΣ
154
ροντικής δεν είναι δυνατόν νά -άριστα τον Έρμην
ή τον Διόνυσον. Επειτα οί 'Ερμαΐ των θεών τού-
των ουδέποτε παρίστανται ιδρυμένοι επί βρα'/ώδους
εδάφους 1. Τουναντίον ό έρμης της ληκύθου συμβι-
βάζεται άριστα προς τάς μεταγενεστέρως εικόνας
του Πριάπου, οπού συνηθέστατα ούτος παρίσταται
φαλακρός και καταβεβλημένος ή χαΰνος την έ'κ-
Είκών 1.
φρασιν, πάντοτε δέ ιδρυμένος έπ'ι βράχου ή σωροΟ
πετρών. Έκτος τούτων και ό πάσης επεξεργασίας
έστερημένος ςύλινος κορμός αρμόζει μάλιστα εις
τον αύτΌν άγροτικΌν Οεόν. Τοΰτο μαρτυροΰσιν ου
1 Καθόσον ήδυνη'Οην να ϊδο» ουδέν ώ; πρός τοΰτο έδημοσιεύΟη έκ-
τοτε παράδειγμα διάοορον τών Οπό του Εά. ΟβΙ'ΙίαΓά κατειλεγμέ-
νων έν τί| πάλαια αύτοΰ διατριβή : ΤΪΙ)ΘΓ ΗβΠΙΙβη αυϊ ναδβη-
βΐΙάθΓη.
μόνον οί ανωτέρω μνημονευθέντες στίχοι του Θεό-
κριτου και Οράτιου αλλά καΐ μνημεία τέχνης πα-
ριστώντα τοιοΟτον άτεχνον ξύλινον Πρίαπον 1, έν ω
περί τοΰ Ερμοΰ και Διονύσου δεν παρετηρήΟη τι
άνάλογον.
Η έμφάνισις έρμοΰ Πριάπου έπι αγγειογρα-
φίας του α τρίτου τοΟ Ε' αιώνος δεν είναι δυσε-
ξήγητος. Η αύτη θεότης ήτο πάντίος γνωστή κατά
την έποχήν ταύτην και έ'τι παλαιότερον πολλαχοΰ
της Ελλάδος και εν Αθήναις. 'Επί αγγείων χρο-
νικώς ολίγον της ληκύθου άπενόντων ύπέδειξεν
ήδη προ πολλοΰ ο 8ίβρ1ι&ηϊ 2 παραστάσεις τοΰ
Πριάπου. Έπι δακτυλιολι'Οου τοΰ 'Εθν.κοΟ Μου-
σείου κατέδειξεν ό ΡΊΐΓΐ;\νέπι§ΐΘΐ· 3 εικόνα Πριάπου
άνήκουσαν περίπου εις το μέσον τοΰ Δ' π. Χ. αιώ-
νος. Ίπεράνω πετρών, οπου και λαγωβόλον, 6ψο0-
ται άγαλμα δαίμονος πτερωτοΟ, πάλλοντος θύρ-
σον, μετα κεράτων, ισχυρώς ίΟυφαλλικοΰ και μετά
της ιοιαζούσης λορδώσεως. Ή ερμηνεία τοΰ ΓιΐΓί-
λναηβ'ΙβΓ είναι ορθή, επειδή αί φαινόμεναι άποκλί
σεις (πτερά, κέρατα) άπο τοΰ συνήθους τύπου δεν
-/αρακτηρίζουσιν άλλον τινά διάφορον δαίμονα.
Ούτω φαίνεται, ό'τι ό Οεος ούτος δεν ήτο εντελώς
άγνωστος εις τήν τέννην τών άρ'/αιοτέρων χρό-
νων. Επομένως και ή λατρεία αύτοΰ ήτο εκπαλαι
γνωστή, άν και δεν ώνομάζετο πάντοτε διά τοΰ
αύτοΰ ονόματος άλλά Κονίσαλος, ΌρΟάνης, Τυ-
χών, Λόρδων, Κύβδασος, Κέλης, ονόματα λίαν
διάφανη ώς προς τήν φύσιν τοΰ όνομαζομένου 4.
Πολλά έκ τών ανωτέρω ονομάτων άναφέρονται
υπο τοΰ κωμικοΰ Πλάτωνος έν τώ παρά τώ ΆΟη-
ναίω διασωΟέντι άποσπάσματι τοΰ Φάωνος αύτοΰ.
1 'Εκ ξύλου τυχαίου π ·/. είναι ό κορμός τοΰ επί τίνος 0Ϊ8ίί1
Ρΐ'&βιιθ8ίΐΐ1ί1 απεικονιζόμενου Πριάπου, περί ης επραγματεύΟη ό
ΕυΓί%νίίη§1θΓ έν Αηη&ΙΪ, 1877. Τήν άπεικόνισιν βλέπει τις έν
Μοη. άθΐΐ' Ιηβί. Χ, 45.
2 'Επί αγγειογραφίας τοΰ μέσου τοΰ Ε' αιώνος, έν ΟΟΓηρΐθ
Κβΐϊάΐΐ 1861, 31, Ρ1. II, 4, παρίσταται Πρίαπος μετα ποδη'ρους
στικτού -/ιτώνος άσιατικοΰ και ώτων σιληνοειδών. Επίσης έπι τοΰ εν
Λούβρο.) αγγείου, κατά τι νεωτέρου, απεικονισμένου έν ΕΙΪΙθ IV ρΐ.
31 αναγνωρίζει τόν αυτόν παρουσιάζοντα εκτός τών άλλων και σιμήν
ρίνα.
8 Ρυι·ίλναη£ΐβι·, Οθΐηιηβη III 100. Ό λίθος οέρει νΰν
τόν αριθμόν 9685 έν τώ 'ΕΟνικώ Μουσείω.
4 Δεν χωρίζει τούς οϋ'τω όνομαζομένους δαίμονας από τοΰ Πριά-
που εκτός άλλων και ό \νί11αιηο\νίΙζ έν Οδί. Οοΐ. Ναοΐιποΐιίθη
1894, 194, 5.
ΛΙΙΚΤΘΟΣ ΕΞ ΕΡΕΪΡΙΑΣ
154
ροντικής δεν είναι δυνατόν νά -άριστα τον Έρμην
ή τον Διόνυσον. Επειτα οί 'Ερμαΐ των θεών τού-
των ουδέποτε παρίστανται ιδρυμένοι επί βρα'/ώδους
εδάφους 1. Τουναντίον ό έρμης της ληκύθου συμβι-
βάζεται άριστα προς τάς μεταγενεστέρως εικόνας
του Πριάπου, οπού συνηθέστατα ούτος παρίσταται
φαλακρός και καταβεβλημένος ή χαΰνος την έ'κ-
Είκών 1.
φρασιν, πάντοτε δέ ιδρυμένος έπ'ι βράχου ή σωροΟ
πετρών. Έκτος τούτων και ό πάσης επεξεργασίας
έστερημένος ςύλινος κορμός αρμόζει μάλιστα εις
τον αύτΌν άγροτικΌν Οεόν. Τοΰτο μαρτυροΰσιν ου
1 Καθόσον ήδυνη'Οην να ϊδο» ουδέν ώ; πρός τοΰτο έδημοσιεύΟη έκ-
τοτε παράδειγμα διάοορον τών Οπό του Εά. ΟβΙ'ΙίαΓά κατειλεγμέ-
νων έν τί| πάλαια αύτοΰ διατριβή : ΤΪΙ)ΘΓ ΗβΠΙΙβη αυϊ ναδβη-
βΐΙάθΓη.
μόνον οί ανωτέρω μνημονευθέντες στίχοι του Θεό-
κριτου και Οράτιου αλλά καΐ μνημεία τέχνης πα-
ριστώντα τοιοΟτον άτεχνον ξύλινον Πρίαπον 1, έν ω
περί τοΰ Ερμοΰ και Διονύσου δεν παρετηρήΟη τι
άνάλογον.
Η έμφάνισις έρμοΰ Πριάπου έπι αγγειογρα-
φίας του α τρίτου τοΟ Ε' αιώνος δεν είναι δυσε-
ξήγητος. Η αύτη θεότης ήτο πάντίος γνωστή κατά
την έποχήν ταύτην και έ'τι παλαιότερον πολλαχοΰ
της Ελλάδος και εν Αθήναις. 'Επί αγγείων χρο-
νικώς ολίγον της ληκύθου άπενόντων ύπέδειξεν
ήδη προ πολλοΰ ο 8ίβρ1ι&ηϊ 2 παραστάσεις τοΰ
Πριάπου. Έπι δακτυλιολι'Οου τοΰ 'Εθν.κοΟ Μου-
σείου κατέδειξεν ό ΡΊΐΓΐ;\νέπι§ΐΘΐ· 3 εικόνα Πριάπου
άνήκουσαν περίπου εις το μέσον τοΰ Δ' π. Χ. αιώ-
νος. Ίπεράνω πετρών, οπου και λαγωβόλον, 6ψο0-
ται άγαλμα δαίμονος πτερωτοΟ, πάλλοντος θύρ-
σον, μετα κεράτων, ισχυρώς ίΟυφαλλικοΰ και μετά
της ιοιαζούσης λορδώσεως. Ή ερμηνεία τοΰ ΓιΐΓί-
λναηβ'ΙβΓ είναι ορθή, επειδή αί φαινόμεναι άποκλί
σεις (πτερά, κέρατα) άπο τοΰ συνήθους τύπου δεν
-/αρακτηρίζουσιν άλλον τινά διάφορον δαίμονα.
Ούτω φαίνεται, ό'τι ό Οεος ούτος δεν ήτο εντελώς
άγνωστος εις τήν τέννην τών άρ'/αιοτέρων χρό-
νων. Επομένως και ή λατρεία αύτοΰ ήτο εκπαλαι
γνωστή, άν και δεν ώνομάζετο πάντοτε διά τοΰ
αύτοΰ ονόματος άλλά Κονίσαλος, ΌρΟάνης, Τυ-
χών, Λόρδων, Κύβδασος, Κέλης, ονόματα λίαν
διάφανη ώς προς τήν φύσιν τοΰ όνομαζομένου 4.
Πολλά έκ τών ανωτέρω ονομάτων άναφέρονται
υπο τοΰ κωμικοΰ Πλάτωνος έν τώ παρά τώ ΆΟη-
ναίω διασωΟέντι άποσπάσματι τοΰ Φάωνος αύτοΰ.
1 'Εκ ξύλου τυχαίου π ·/. είναι ό κορμός τοΰ επί τίνος 0Ϊ8ίί1
Ρΐ'&βιιθ8ίΐΐ1ί1 απεικονιζόμενου Πριάπου, περί ης επραγματεύΟη ό
ΕυΓί%νίίη§1θΓ έν Αηη&ΙΪ, 1877. Τήν άπεικόνισιν βλέπει τις έν
Μοη. άθΐΐ' Ιηβί. Χ, 45.
2 'Επί αγγειογραφίας τοΰ μέσου τοΰ Ε' αιώνος, έν ΟΟΓηρΐθ
Κβΐϊάΐΐ 1861, 31, Ρ1. II, 4, παρίσταται Πρίαπος μετα ποδη'ρους
στικτού -/ιτώνος άσιατικοΰ και ώτων σιληνοειδών. Επίσης έπι τοΰ εν
Λούβρο.) αγγείου, κατά τι νεωτέρου, απεικονισμένου έν ΕΙΪΙθ IV ρΐ.
31 αναγνωρίζει τόν αυτόν παρουσιάζοντα εκτός τών άλλων και σιμήν
ρίνα.
8 Ρυι·ίλναη£ΐβι·, Οθΐηιηβη III 100. Ό λίθος οέρει νΰν
τόν αριθμόν 9685 έν τώ 'ΕΟνικώ Μουσείω.
4 Δεν χωρίζει τούς οϋ'τω όνομαζομένους δαίμονας από τοΰ Πριά-
που εκτός άλλων και ό \νί11αιηο\νίΙζ έν Οδί. Οοΐ. Ναοΐιποΐιίθη
1894, 194, 5.