Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]
Folia Historiae Artium — 13.1977

DOI Artikel:
Dobrowolski, Tadeusz: Rodowód stylistyczny krakowskiego ołtarza Dominikanów
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.20408#0097
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
3. Zwiastowanie, kwatera ołtarza. Klasztor Dominikanów
w Krakowie (fot. Z. Malinowski)

fikę (ryc. 8), scenę Adoracji Dzieciątka (ryc. 5),
żeby ją zestawić ze znaną Adoracją w ołtanzu
z Ptaszkowej, z tym że obraz dominikański od-
znacza się większą obfitością szczegółów, może
pod wpływem docierającym skądinąd, o czym
szerzej niżej. Także wizerunek Madonny w tej
scenie (F, ryc. 3, 4) pokrywa się prawie z po-
stacią Marii i śś. dziewic w malarstwie dawniej-
szym. Chrystus w Ogrojcu (F, ryc. 19) wydaje
się być transformacją tego samego motywu, jaki
ukształtował się we wcześniejszych ołtarzach,
ptaszkowskim i niedzickim, zapoczątkowany za-
pewne w Czechach przez Mistrza ołtarza trzeboń-
skiego. Opłakiwanie Chrystusa (F, ryc. 34) mogło
powstać z inspiracji Opłakiwania z Czarnego Po-
toku. Obydwie tablice są wieloosobowe, bo zawie-
rają po siedem i osiem postaci. Łączą przy tym
swój temat z koncepcją Pieta, zawierają jedna-
kie masywne krzyże, a najbliższe sobie w obu
obrazach wydają się być pochylone nad ciałem
Jezusa Madonny o identycznym układzie dłoni
(ryc. 1, 2).

3 T. Dobrowolski, Ze studiów nad ikonografią
patrona rycerstwa (Folia Hist. Artium, IX, 1973, ryc. 3).

W retabulum dominikańskim pojawiają się
oprócz nowych typów postaciowych także znane
już wcześniej. Męski typ brodaty z symetrycznie
rozczesanymi pasmami zarostu (F, ryc. 8, 9, 10,
14, 15, 34) nawiązuje do swych poprzedników w
dawniejszych obrazach, np. w Ukrzyżowaniu
z Korzennej, w obrazie Misericordia Domini ze
Zbylitowskiej Góry, w Koronacji Matki Boskiej
w Łopusznej. Oblicze młodzieńca bez zarostu, lecz
z obfitą i puszystą, rozsypaną na boki czapą wło-
sów (F, ryc. 8, 10), znane jest np. z maleńkiej
deski z postaciami trzech świętych i Ukrzyżowa-
niem na odwrocie, również z Korzennej (tu m. in.
św. Bernardyn), w krakowskim Muzeum Narodo-
wym i z Walki św. Jerzego ze Słowity3. I we
wcześniejszej fazie malarstwa krakowskiego, i w
ołtarzu dominikańskim powtarzają się niezręcz-
nie rysowane profile twarzy (F, ryc. 16, 34, 36),
jak również długie szaty, górą gładkie, dołem roz-
sypane w załomy i płaskie „tafle”. Warto by po-

4. Zwiastowanie Mistrza ołtarza Albrechta, ok. r. 1437.
Dawniej Deutsches Museum w Berlinie (wg K. Oettin-

gera)

Inne przykłady tego typu cytuję na str. 52, przyp. 10—13.
Por. także przyp. 15.

89
 
Annotationen